Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oskar Ribeyro de Almeyda Nimeyer Soares Filho (port. Oscar Ribeiro de Almeida de Niemeyer Soares Filho; d. 15 dekabr 1907, Rio-de-Janeyro, Braziliya – ö. 5 dekabr 2012, Rio-de-Janeyro, Braziliya) — dünya memarlığında iz qoymuş memar. O əsərləri üçün dəmir-beton istifadəsi ideyasının təşəbbüskarı olmuşdur. Nimeyerin layihələndirdiyi binaların boş hissələri və çox qəribə naxışları var. Ən böyük işi Braziliya şəhərinin planını hazırlamaq olmuşdur.
| Oskar Nimeyer | |
|---|---|
| Oskar Ribeyro de Almeyda Nimeyer Soares Filho | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Oscar Ribeiro de Almeida Niemeyer Soares Filho |
| Doğum tarixi | 15 dekabr 1907[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 5 dekabr 2012[…](104 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması[d] |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili | Təsviri incəsənət məktəbi (1934) Rio-de-Janeyro Federal Universiteti |
| Həyat yoldaşları | Annita Baldo (ev.1928 boş.2004) Vera Lüsiya Kabrera (ev.2006) |
| İşləri və nailiyyətləri | |
| İşlədiyi şəhərlər | Braziliya |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
|
 | |
| niemeyer.org.br | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Dövrün Braziliyadakı məşhur memarlarından Lusio Kosta və Karlos Leanın ofislərində memarlıq karyerasına addım atan Nimeyer, vaxt keçdikcə beynəlxalq müasir memarlığın ən tanınmış təmsilçilərindən biri olmuşdur. 1939-cu ildə Nyu Yorkda təşkil edilmiş ümumdünya sərgisindəki Braziliya pavilyonunun dizaynı ilə beynəlxalq memarlıq dünyasında daha da tanınmağa başlayan memar, Pampulyada daha geniş yayılmış böyük və fərqli məzmunlu layihələri hazırlamaq imkanı əldə etmişdir. Lakin çox məşhur bir memar olmasında və müasir memarlığın mühüm əsərlərindən bəzilərini yaratmasında Braziliya şəhərindəki dizaynlarının təsiri də az olmamışdır.
Gənclik illərindən bəri kommunist ideologiyanı mənimsəyən və 1945-ci ildə Braziliya Kommunist Partiyasına üzv olan Oskar Nimeyer, 1964-ci ildə baş verən hərbi çevrilişdən sonra siyasi görüşlərinə görə 1985-ci ilə qədər xaricdə yaşamışdır. Bu dövrdə daha çox Braziliya xaricində layihələr həyata keçirən memar, ölkəsinə qayıdışından sonra həm ölkə içi, həm də xaricdə fəaliyyətinə davam etmişdir. Bir çox milli və beynəlxalq mükafatlar qazanmışdır.
Hazırladığı strukturlarda müxtəlif məqsədli istifadələri qeyri-adi şəkillərdə istifadə etməsi ilə tanınan memar, "monumental tikililərin heykəltəraşı" kimi qiymətləndirilmişdir.
Həyatı
Oskar Nimeyer 15 dekabr 1907-cı il tarixində Braziliyanın paytaxtı Rio-de-Janeyroda yerləşən və daha sonra babası Ribeyru de Almeydanın adı veriləcək olan Laranjeyras bölgəsində dünyaya gəlib. Nimeyerin iki qardaşı və bir bacısı olmuşdur. Babası Braziliya konstitusiya məhkəməsinə baxan dövlət naziri idi. Nimeyer ailəsini katolik mənşəli bir burjua ailə olaraq tərif edir. 21 yaşında İtaliyadan köçmüş bir ailənin qızı olan Annita Baldo ilə evlənmiş və ondan Anna Mariya Nimeyer adlı bir qızı olmuşdur. Bu qızından dörd nəvəsi var. Nimeyerin ilk həyat yoldaşı 2004-ci ildə vəfat etmiş, 16 noyabr 2006-cı il tarixində (98 yaşında) özündən 38 yaş gənc olan assistenti Vera Lusiya Kabrera ilə evlənmişdir.
İş həyatına atasının mətbəə ofisində başlamışdır. Bir müddət sonra Eskola də Belas Artes məktəbində təhsil almağa başlamış və 1934-cü ildə memar/mühəndis olaraq məzun olmuşdur. Məzun olduğu dövrdə pulla bağlı problemlər yaşasa da, memar Lusio Kosta və Karlos Leanın ofislərində pulsuz işləməyə başlamışdır.
Zaman içində memar olaraq daha çox tanınmağa başlayan Oskar Nimeyer 1945-ci ildə ömürlük üzv qalacağı və 1992-ci ildə sədri olacağı, Braziliya Kommunist Partiyasına qatılmışdır. Kommunizmə görə hərbi diktatura dövründə güclü təzyiqlərə məruz qalmışdır. Bu dövrdə Avropaya sürgünə getmək məcburiyyətində qalacaq olan memarın ofisinə basqınlar təşkil olunur; rəsmlərinə və digər işlərinə əl qoyulurdu. 1985-ci ildə hərbi dikatorluqdan demokratiyaya dönüşün başlaması ilə Braziliyaya geri qayıdan Oskar vəfat etdiyi il - 2012-ci ilə qədər peşəsini davam etdirmişdir. Ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən Oskar Nimeyer 2012-ci ilin 5 dekabr tarixində respirator infeksiyası nəticəsində dünyasını dəyişmişdir.
Fəaliyyəti
Oskar Nimeyer dövrünün Braziliyadakı ən məşhur memarlarından Lusio Koşta və Karlos Leaonun emalatxanalarında memarlıq karyerasında ilk addımlarını atmışdır. Zaman keçdikcə müasir memarlığın ən əhəmiyyətli şəxslərindən birinə çevrilmişdir. 1939-cu ildə Nyu York dünya sərgisində Braziliya pavyonu dizaynı ilə dünya memarlığında məşhurlaşmağa başlamış, Pampulyada daha geniş yayılmış böyük və fərqli məzmunlu layihələr hazırlamaq fürsətini əldə etmişdir. Nimeyeri məşhur edən YUNESKO-nun dünyanın maddi sərvətləri siyahısına daxil edilmiş Braziliya şəhərindəki layihələri olmuşdur.
İlk işləri
1936-ci ildə dövrün Braziliya təhsil naziri tərəfindən Rio de Janeyrodakı Braziliya Təhsil və Dövlət Səhiyyə nazirliyinin yeni mərkəzinin (Qustavo Kapanema Sarayı) tikintisi üçün təcrübəçi memar olaraq vəzifə aldı. 1939-cu ildə bir qrup memar (Lusio Kosta, Karlos Lean, Affonsu Eduardu Reydi, Jorge Maçado Moreira, Ernani Mendes de Vaskonselos) bu mərkəzin tikintisi üçün iştirak etmişdir. Le Korbuzye isə bu qrupa 1936-cı ildə müşavir kimi kömək etmişdir.
Oskar Nimeyerin tələbi ilə bu quruluşa 1985-ci ildə yazıçı və pedaqoq olan Braziliyanın ilk təhsil naziri Qustavo Kapanemanın adı verilmişdir. 1930-cu illərdə tamamlandıqda dünyada dövlət sifarişi ilə başa çatmış ilk müasir göydələn idi. O dövrdə Le Korbuzye də hələ bu qədər yüksək bir modernist quruluş hazırlamamışdı. Le Korbuzyenin nəzəri olmayıb inşa edilmə imkanı əldə edən ilk çoxmərtəbəli dizaynı olan "Unité d'habitation" binası da ancaq 1947-ci ildə inşa edilməyə başlanmışdır.1943-ci ildə tamamlanan Qustavo Kapanema Sarayında həm Braziliya mədəniyyətinin, həm də modern stilinin materialları və üsullarından istifadə edilmişdir. Məsələn, ənənəvi Portuqaliya texnikası olan azulejo texnikası, Le Korbuzyeyə aid olan brise-soleil (günəş fasiləsi) texnikası, koloniya memarlığının rəng tonları, Burle Marks Robertonun tropik bağ dizaynları kimi faktorlar uğurlu bir şəkildə bir arada istifadə edilmişdir.
1939-ci ildə Oskar Nimeyer Nyu York (1939) dünya sərgisindəki Braziliya sərgi pavyonunu Lusio Kosta və Paul Lester Viner ilə birlikdə hazırladı. Bu layihədən təsirlənən dövrün New York bələdiyyə sədri Fiorello La Quardiya Oskara şəhərin açarını hədiyyə etdi.
XX əsrin ortalarına gəldikdə Braziliyadakı modernist arxitextura Reyner Banhamın qeyd etdiyi kimi "dünyadakı ilk milli müasir memarlıq stili" olaraq tanındı.1940 və 1950-ci illərdə buraxılan memarlıq jurnallarında, xüsusilə, Oskar Nimeyer və Affonsu Eduardu Reydinin layihələri geniş bir şəkildə yer tapmışdır.
Pampulya proyekti
1940-ci ildə Oskar Nimeyer Minas-Jerays əyalətinin paytaxtı Belo Horizontenin bələdiyyə sədri olan Juselinu Kubiçek ilə tanış olmuşdu. Bələdiyyə sədri Juselinu Kubiçek əyalət valisi Benedito Valadares ilə birlikdə paytaxtın şimalında "Pampulya kompleksi" adlandırılacaq yeni şəhərətrafı kompleks yaratmağı Oskar Nimeyerə tapşırdı.
Braziliyada qeydiyyatdan keçmiş ilk müasir abidə olacaq və Müqəddəs Assizli Fransiskə həsr edilmiş olan Assizli Fransisk kilsəsi bu dövrdə inşa edilmişdir. Pampulya kompleksində kilsəyə əlavə olaraq bir kazino, rəqs mərkəzi, restoran, yaxta klubu, qolf klubu və 100 otağı olan bir hotelin (hotel inşa edilmədi) süni gölün ətrafına yerləşdirilməsi planlaşdırılmışdır. Valinin həftəsonları istirahəti üçün bir tikili də süni gölün yaxınlığında inşa edildi.
Bu tikililər 1943-ci ildə başa çatdıqda tikililər ətrafında mübahisələr gedirdi. Həmin il Nyu Yorkda yerləşən Nyu-york müasir incəsənət muzeyi (Moma) sərnişinlər üçün ayrılmış "Braziliya inşa edir" sərgisində bu layihə beynəlxalq aləmdə tanınma fürsəti əldə etdi. Başqa bir mübahisə də yeni inşa edilən Assizli Fransisk kilsəsi haqqında çıxdı. Minas-Jerays əyalətinin kilsə rəsmiləri bu kilsənin müqəddəs hesab edilməsinə və istifadəyə açılmasına, müasir və qeyri-adi dizaynına və rəssam Kandido Portinarinin altar divar rəsmlərinə görə 1959-cu ilə qədər qarşı çıxdılar. Oskar Nimeyer Pampulyada yaratdıqlarının müasir memarlığın monotonluqdan çıxması üçün ona imkan verdiyini bildirmiş və əlavə etmişdir:
 | Əyri formalara qarşı maraq göstərirəm. İnkişaf etməkdə olan müasir texnologiya sayəsində reallaşan azad və həssas əyriləri, qədim və mötəbər Barokko tərzi kilsələrdən üstün tuturam. 90 dərəcəli guşələri və rasional memarlığın cədvəllə yaradılan anlayışını, xüsusilə, görməzdən gəldim və tökmə betonun mənə təqdim etdiyi əyri və düz cizgilərin dünyasına girdim. Bu qərəzli etiraz aksiyası keçirmək üçün yaşadığım ölkəmin mühitindən, ağ sahillərindən, iri dağlarından, qədim Barokko tərzi kilsələrindən və cazibədar qarayanız qadınlarından ilham aldım. Oscar Nimeyer |  |
Braziliya şəhərinin layihəsi
Juselinu Kubiçek 1956-ci ildə Braziliya prezidenti seçiləndən çox qısa bir müddət sonra 1956-cı ilin sentyabrında Oskar Nimeyeri evində Kasa das Kanoas (Rio de Janeyro şəhərindəki memarı özü olduğu ev projesi) ziyarət etmişdir. Avtomobildə Oskar Nimeyer ilə danışarkən iddialı təklifini onunla bölüşdü: "Bu ölkə üçün yeni paytaxt inşa edəcəyəm. Bunun üçün mənə kömək etməyini istəyirəm, Oskar, bu dəfə birlikdə Braziliyanın paytaxtını inşa edəcəyik".
Bu vəsilə ilə ölkənin yeni paytaxtının (Braziliya) hazırlanması layihəsini Oskar Nimeyere verdi. Yeni şəhərin hazırlanması üçün bir müsabiqə təşkil edən Nimeyer namizəd layihələrdən Lusio Kostanın layihəsinin həyata keçirilməsi üçün seçim etdi. Oskar Nimeyer Braziliya şəhərindəki tikililəri yaradarkən Lusio Kosta isə şəhərin planlaşdırılmasını həyata keçirməyə başladı.
Sonrakı aylarda Oskar Nimeyer Braziliya şəhərinin aparıcı kommersiya, mənzil və dövlət strukturlarından bəzilərini hazırladı. Bu tikililər arasında Braziliya dövlət başçısının rəsmi iş yeri olan Palsio da Alvorada, Braziliya milli konqres binası, Braziliya baş kilsəsi, bəzi rəhbərlik quruluşları və mənzil vahidləri kimi şəhər tikililəri yer alırdı.
Respublika mədəniyyət kompleksinin bir hissəsi olan milli kitabxana və milli cümhuriyyət muzeyi də bu dövrdə inşa edilib. Braziliya şəhərinin mühüm strukturlarının qurulması, tikilməsi və istifadəyə verilməsi dörd il ərzində tamamlandı.
Tikililərin çoxu Oskar Nimeyer tərəfindən hazırlanmış olması səbəbindən Braziliya şəhəri uzaqdan müşahidə olunduğu zaman bəzi dizayn elementlərinin çoxu regionda təkrar edildiyini, şəhərin tərz olaraq bir bütövlük içində olduğunu söyləmək mümkündür. Ən yaxın şəhərə kilometrlərlə uzaqda boş bir sahəyə bir şəhərin sıfırdan salınması və bunun çox qısa müddətdə gerçəkləşməsi Juselinu Kubiçekin ən böyük uğurlarından biri, hətta bəzilərinin fikrincə ən əhəmiyyətlisi kimi səciyyələndirilir. Hər nə qədər bəzi tarixçilər Braziliyanın tikintisini Amerika qitəsinin müstəmləkəçiliyinə bərabər olaraq səciyyələndirsə də, ümumən, müsbət reaksiyalar aldı. Oskar Nimeyer və Lusio Kosta bu şəhərin planlaşdırılmasını həyata keçirərkən bəzi yeni fikirləri də sınamaq imkanı əldə etdilər. Olduqca geniş və boş küçələrin varlığı bunun bir nümunəsidir. Oskar Nimeyer insanların eyni şəhərdə bir nöqtədən digərinə getməsi üçün 20 dəqiqədən artıq olmasının o insana hörmətsizlik olduğu şərhini vermişdir. Digər bir yeni şəhər planlaşdırma fikri isə tikililərin əksəriyyəti yerdən sütunlar və digər daşıyıcı sistemlər ilə yüksəldilməsidir; Beləliklə, məqsəd bu binaların boş qalan alt hissələrinin azad olması və təbiət ilə inteqrasiyası olunması idi.
Braziliya şəhərinin yaradılmasında Oskar Nimeyerin dünya görüşünə paralel bir şəkildə sosialist ideologiyaya istinad verən bir layihənin məqsədi də var. Bu məqsədə görə, şəhərdəki bütün yaşayış binalarının dövlətə məxsus olması və dövlət tərəfindən icarəyə götürülməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bu məqsədə görə nazirlər ilə işçilər eyni tikililəri bölüşəcəkdilər. Lakin sonrakı illərdə bu ideologiya sonra hakimiyyətə gələn dövlət başçılarının öz siyasi fikirlərinə görə rədd edilmiş və ya dəyişdirilmişdir.
1940-1950-ci illər
1945-ci ildə Braziliya Kommunist Partiyasına üzv olmuş, 1992-ci ildə isə bu partiyanın sədri seçilmişdir.
1947-ci ildə dünyaca tanınan bir memar olduğu üçün Nyu Yorkda inşa ediləcək yeni Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ümumi mərkəz binasının dizaynı üçün yaradılan beynəlxalq dizayn qrupunda yer almışdır. BMT ümumi mərkəzi binası üçün Oskar Nimeyerin "layihə 32" təklifi dizayn kabineti tərəfindən təsdiq olunsa da, Nimeyer daha sonradan Le Korbuzyenin təzyiqinə razı olaraq onunla birlikdə (Vladimir Bodyanski və Ernest Vaysmannın da köməyi ilə yaradılan) "layihə 23/32-ü" təqdim etmişdir. Bu planda həm Nimeyer, həm də Le Korbuzyenin layihələrindən ünsürlər var idi, lakin əsasən Nimeyerin orijinal planına əsaslanırdı. Hər nə qədər Le Korbuzye tikinti zamanı bu layihə ilə qalmaq istəsə də, dizaynı təsdiq edən memarlar qrupu tikinti aparması üçün Volles Harrison və Maks Abramoviçin layihələrinə razılıq verdi.
Nimeyer 1946-cı ildə dərs demək üçün dəvət edilsə də, kommunist olduğu üçün ABŞ-yə giriş vizası ala bilmədi. 1950-ci ildə fəaliyyəti haqqındakı ilk kitab Stamo Papadakı tərəfindən ABŞ-də nəşr edilib. 1953-ci ildə Harvard Universitetinin magistratura dizayn fakültəsinə dekan olaraq təyin edilmiş, amma yenə siyasi baxışları səbəbindən viza ala bilməmişdi.
Sao Paulo şəhərinin yaranmasının 400-cü il xatirəsinə 1951-ci ildə Ibirapuera parkını planlaşdırdı. Bu dövrdə planlaşdırdığı digər layihələr isə bunlar idi:
- Kopan mənzil kompleksi, (1953-1966),
- JK binası, Belo Horizonte şəhəri (1951),
- Kasa das Kanoas, Rio de Janeyro (1952-1953),
- Özü üçün hazırladığı evi (1952-1953),
- Nimeyer lüks mənzil kompleksi, Belo Horizonte şəhəri (1954-1960).
1945-1955-ci illər arasında Oskar Nimeyer Venesuelanın paytaxtı Karakasda yerləşən Karakas müasir incəsənət muzeyinin layihəsini hazırladı.
1960-cı illər və hərbi diktatura
Braziliya şəhərinin yaradılmasından sonra Oskar Nimeyer memarlıq fakültəsinin sədri seçildi. 1963-ci ildə Amerika Memarlar İnstitutuna şərəf üzvü kimi seçilmiş, həmin il SSRİ tərəfindən verilən Lenin sülh mükafatını qazanmışdır.
1964-ci ildə Hayfa şəhərinin bələdiyyə sədri Abba Huşi tərəfindən Hayfa Universitetinin nizamlanması üçün İsrailə dəvət edilmişdir. Layihəsini tamamlayıb ölkəsinə qayıtdığı zaman tamamilə başqa bir Braziliya ilə qarşılaşmışdı.
1961-ci ildə Braziliyanın yeni prezidenti olan 1964-cü ilin martında hərbi çevriliş nəticəsində vəzifəsindən azad olundu. General ölkənin rəhbərliyini əlinə aldı və hərbi diktatura 1985-ci ilə qədər davam etdi.
Sürgün illərində fəaliyyəti
Kommunist ideyasına görə Oskar Nimeyer hərbi diktatura dövründə təzyiqlərə məruz qaldı. Ofisinə basqınlar təşkil olunan memar bu dövrdə siyasi təzyiqlər səbəbindən yeni layihələr hazırlamadı. Nəşrini üzərinə götürdüyü jurnal mərkəzinə də basqınlar təşkil olunmuş, mətbəə hissəsi sökülüb və jurnal bağlanmışdı. 1965-ci ildə hərbi diktaturaya etiraz üçün 200 nəfər müəllim ilə birlikdə Braziliya universitetindəki vəzifəsindən istefa etmişdi. Həmin il Fransadakı Luvr muzeyində bir sərgiyə baxmağa gedən memar işlərini 1966-ci ildən etibarən bu ölkədə davam etdirməyə başladı.
Parisin Şanzelize prospekti ərazisində ofis açan memarın bu dövrdəki karyerası və hazırladığı əsərləri Braziliyadakı əsərləri ilə müqayisədə fərqlidir. 1966-ci ildə Livanda yerləşən Tripoli şəhərindəki Beynəlxalq sərgi mərkəzini yaratdı. Binanın başa çatmasına baxmayaraq Livan vətəndaş müharibəsi səbəbindən istifadəyə verilmədi. Bu dövrdə hazırladığı ən qabaqcıl layihələri bunlar idi:
- Huari Bumedyen Elm və Texnologiya Universiteti (Əlcəzair);
- Fransız kommunist partiyası baş qərargah binası (Paris);
- Arnoldo Mondadori nəşriyyatı (İtaliya);
- Hotel (Funşal);
- Qumarxana (Madeyra);
- Pinanq ştatı məscidi (Malayziya, Pinanq ştatının paytaxtı Corctaun).
Oskar Nimeyer Parisdə qaldığı dövrlərdə mebellər də hazırladı. Əyilmiş dəmir və dəridən ibarət olan stullar az sayda müştərisi üçün hazırlamışdı.1978-ci ildə isə Oskar Nimeyerin bu mebel layihələrinin bəziləri Yapon milli firması tərəfindən Braziliyada da satışa təqdim olundu. Eynilə memarlıq sahəsindəki planlarında olduğu kimi Oskar Nimeyerin mebellərində də qadın bədəninə və Rio də Janeyro dağlarına oxşar həssas əyri formalar istifadə edilmişdir.
1980-2000-ci illər
21 il davam edən hərbi diktatorluq hakimiyyəti 1985-ci ildə başa çatdı. Braziliyanın yeni prezidenti Juan Fiqeyredu dövründə demokratiyaya keçidin başlanması səbəbi ilə Oskar Nimeyer ölkəsinə qayıtmağa qərar verdi. Oskar Nimeyer 1980-ci illərdən sonrakı dövrü həyatının və memarlıq karyerasının son mərhələsi kimi xarakterizə etmişdir. Bu dövrdə hazırladığı əhəmiyyətli əsərlər arasında Juselinu Kubiçek abidəsi (1981), Milli Panteon (1986) və Latın Amerikası abidəsi (1989) yer aldı. İsanın qanayan əlindən və bu əldən axan qanın Orta və Cənubi Amerika şəklində axdığı Latın Amerikası abidəsini İngiltərədə nəşr olunan "The Independent" qəzeti "mənasız və insanları təhqir edən bir tikinti" kimi səciyyələndirmişdi.
Oskar Nimeyer 1988-ci ildə amerikalı memar Qordon Bunşaft ilə yanaşı, memarlıq sahəsində ən nüfuzlu mükafatlardan biri olaraq qəbul edilən Pritsker mükafatını qazandı.
1992-1996-ci illər arasında Braziliya kommunist partiyasının (PCB) sədri olaraq vəzifəyə keçdi. Sovet İttifaqının süqutundan bəri Braziliya Kommunist Partiyası Oskar Nimeyeri həm Braziliya ictimaiyyətində olduqca tanınan bir şəxs olduğu üçün, həm də bu partiyaya gəncliyindən bəri rəğbət bəslədiyi üçün prezidentlik vəzifəsinə gətirdi. Oskar Nimeyer siyasətdə aktiv bir lider olmayıbsa da, partiyanın yaşadığı böhran boyunca ayaqda durmasında mühüm töhfələri olub. 1992-ci ildə partiyanın ideoloji ayrılıqlar səbəbiylə bölünməsi zamanı partiyanın adının kommunist partiyası olaraq qalmasını tələb edənlər qrupunda Oskar da yer almış, 1996-ci ildə isə bu vəzifəni tərk etmişdir.
1987-ci ildə Braziliya şəhərində mühüm bir tikili olan yerli xalqlar muzeyinin layihəsini hazırlamışdır.1996-ci ildə 89 yaşında ikən Rio de Janeyro əyalətində Niteri şəhərində yerləşən Niteri aktual incəsənət muzeyini yaratdı. Rio de Janeyro şəhərinə də olduqca yaxın olan Niteri şəhərində hazırlanan bu forma bəzi memarlıq tənqidçiləri tərəfindən memarın hazırladığı ən yaxşı layihəsi kimi səciyyələndirilmişdir. Quanabara körfəzinə və Rio də Janeyro şəhərinə baxan Niteri aktual incəsənət muzeyi qayalıq bir sahə üzərində qurulmuşdur.
2000-2012-ci illər
Oskar Nimeyerin 1967-ci ildə Braziliyanın Parana əyalətində Kuritiba şəhəri üçün hazırladığı bir muzey layihəsi orijinal dizayna sadiq qalaraq inşa edilmişdir. 2002-ci ildə məşhur memarın özünə həsr edilmiş Oskar Nimeyer muzeyi adı ilə açılmışdır. Fərqli dizayn səbəbindən yerli xalq tərəfindən "Nimeyerin gözü" adlandırılan muzey bəzi yenidənqurmalar və əlavələr ilə 8 iyul 2003-cü il tarixində istifadəyə verilmişdi.
Londonun Hayd-parkında yer alan Serpentayn qalereya rəhbərliyi hər il bu qalereyanın müvəqqəti yaz pavyonunun dizaynı üçün Böyük Britaniyada bu günə qədər heç dizayn etməmiş memar dəvət edirdi. Bu ənənə kontekstində 2003-ci ildə Oskar Nimeyer dəvət edildi.
Nimeyer 2004-ci ildə kommunist olan Karlos Mariqellanın ölümünün 35-ci ildönümü münasibətilə Mariqellanın Salvador, Baiya şəhərindəki qəbir daşını hazırladı.
Amerikanın ən şərq nöqtəsi olan Juan Pessoada yer alan və tikintisinə 2005-ci ildə başlanan Estaço Kabo Branko adlı layihə 2008-ci ildə başa çatdırıldı.
15 dekabr 2006-ci ildə 50 ildən sonra olsa da, Oskar Nimeyerin Brasiliya şəhəri üçün hazırlamış olduğu Milli Cümhuriyyət muzeyi və Milli kitabxana tikililəri memarın 99-cu doğum günü münasibətilə istifadəyə açıldı. Hər iki tikili də Brasiliya şəhərinin Esplanada dos Ministrios bölgəsində və Brasiliya baş kilsəsinin yanında yerləşir.
Oskar Nimeyer 2007-ci ildə 100 yaşını qeyd etdi. Memarın 100-cü doğum günündə Rusiya prezidenti Vladimir Putin ona "Dostluq ordeni" verdi. Avropada həyata keçirdiyi ən böyük layihələrindən olan və İspaniyanın Asturias bölgəsində yerləşən Oskar Nimeyer Beynəlxalq mədəniyyət mərkəzi layihəsinin inşaatına 2008-ci il aprel tarixində başlandı. Oskar Nimeyer 1989-cu ildə qazandığı Asturias knyazlığı mükafatına qarşı bir minnətdarlıq jesti olaraq bu böyük mədəniyyət mərkəzi dizayn layihəsini Asturiasda inşa edilmək üçün təqdim etdi. Oskar Nimeyerin Beynəlxalq mədəniyyət mərkəzi layihəsi 2011-ci ildə tamamlandı.
İtaliyanın Ravello şəhərində yerləşən Oskar Nimeyer Ravello Auditoriyasının tikintisi 2010-ci il yanvar ayında tamamlandı. Konsepsiya dizaynı, tətbiqi rəsmləri, maket və bütün layihələrin Oskar Nimeyer tərəfindən hazılandığı bu layihə memarın yaxın dostu, italyan sosioloq Domeniko de Masının nəzarəti ilə inşa edildi. Layihənin memarlıq tərzi və yerləşdiyi mövqeyin mövcud ətrafından fərqli olması səbəbindən tikinti prosesində gecikmələr baş verdi. 2010-cu ilin yanvar ayındada rəsmi açılışının həyata keçirilməsinə baxmayaraq, hələ də davam edən bəzi problemlər səbəbindən bina istifadəyə bağlıdır.
Memarlıq tərzi
1936-ci ildə memarlıq karyerasına başlayan və hələ də dizaynları inşa edilməyə davam edən Oskar Nimeyerin memarlıq tərzi zamanla bəzi dəyişikliklərə uğramasına baxmayaraq, ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti dəmir betonun yüksək dərəcədə yaradıcı və müxtəlif yollarla istifadə edilməsidir. Özü ilə edilən söhbətlərdə tez-tez betonun arxitektura layihələrində önəminə diqqəti çəkən Oskar Nimeyer, ümumiyyətlə, binanın dəmir-beton daşıyıcı sistemi bitəndə dizaynının da başa çatdığını ifadə edirdi. Le Korbuzye ilə birlikdə tökmə betonun müasir memarlıqda yaradıcı şəkildə istifadə edilməsinin ən mühüm qabaqcıllarındandır.
Oskar Nimeyerin ilk dövr layihələrində Le Korbuzyenin təsiri son dərəcə aydın görsənir, lakin zaman içində memar öz tərzini yaratmışdır. Betonun estetik istifadəsini bir kənara qoysaq, bu memarlıq janrın ən diqqət çəkən cəhəti yüngül görünən əyri formaların əmələ gətirdiyi məkanların o günə qədər müasir memarlıqda görünməmiş olmasıdır. Bu qədər geniş məkanlarda dəmir-betonun son dərəcə estetik və yüngül görünüşlü bir şəkildə istifadə etməsi üçün dövrün tanınmış mühəndislərindən Joaqim Kardoso ilə italyan Pier Luidji Nervinin mühüm töhfələri olmuşdur.Layihələrində istifadə etdiyi əyri dizaynlar haqqında belə demişdir:
| | 90 dərəcəlik bir bucaq məni heyrətləndirməz; İnsan tərəfindən yaradılmış dümdüz, qatı və dəyişikliyə açıq olmayan şeylər də maraqlı olmaz. Mənə əsas təsir edən azad və həssas əyri formalardır; Bu əyriləri ölkəmin dağlarında, sürətlə axan çaylarında, dənizin dalğasında, sevilən qadının bədənində tapa bilərsiniz. Bütün kainat əyrilərdən ibarətdir, Eynşteynin əyri kainatı. (Oskar Nimeyer) | |
Tökmə betonun əyri formaları və ya qabıq şəklində istifadə edilməsilə, buna düz xətti kütlələrin əlavə olunması ilə Oskar Nimeyer bir çox parlaq forma yaratmışdır. Qabıq şəklini tez-tez istifadə edən memarın Braziliya şəhərindəki layihələri arasında ən tanınmış olanı Braziliya milli konqres binasıdır. Hər nə qədər düz xətlər istifadə etməyi Pampulyadaki layihələrində etməməyə başlasa da, Nimeyerin memarlıq karyerasında Braziliya şəhərinin dizaynı bir dönüş nöqtəsi olmuşdur. Dövrün prezidenti Juselinu Kubiçek rəhbərliyi altında Braziliya şəhərində əhəmiyyətli binaların əksəriyyətini hazırlaması Nimeyere bu baxımdan saysız-hesabsız memarlıqda təcrübə aparmaq imkanını vermişdir. Bu dövrdə ortaya çıxan tikililərin bir çoxu müasir arxitekturanın mühüm nümunələrindən olmuşdular. Nimeyer bir məqaləsində memarlıq üslubunun inkişafını bu şəkildə yekunlaşdırır:
| | Memarlıq karyeramı beş fərqli dövrə ayıra bilərəm: İlk dövr Pampulyada gördüyüm işlər, sonra Pampulya ilə Braziliya arasındakı dövr, Braziliyada yaratdıqlarım, sonra xaricdəki işlərim və ən son olaraq da günümüzə qədərki işlərim. Memarlıq dünyasına təsiri olan heç bir iş və ya memarlıq stili haqqında bir memar olaraq fikirlərimi bildirməmişəm. Bu gün keçmişə və yaratdığım əsərlərə baxdığım zaman bunun səbəbini daha yaxşı anlayıram. Yuxarıda qeyd etdiyim beş dövrün hamısının ortaq xüsusiyyəti, heç şübhəsiz ki, bazasında üsyankarlığı saxlamasıdır.. Oskar Nimeyer | |
Siyasi baxışı
Siyasi cəhətdən Oskar Nimeyer kommunist idi,Braziliyada hərbi diktatura hakimiyyətə gəldikdə Nimeyer Parisə sürgün edildi. Oskar Nimeyer kommunist partiyasına 1945-ci ildə Braziliyada üzv olmuşdu. 1964-cü ildə Braziliyada hərbi dövlət çevrilişi olmuş, bundan sonra üzərindəki siyasi təzyiq artmış və siyasi baxışları səbəbindən dövlətdən aldığı layihələr kəsilmişdir. Sonunda Braziliyadan ayrılan Nimeyer 20 il Fransada yaşadı. Fransız mədəniyyət naziri Andre Malronun köməyi ilə Fransada yaşama vizası əldə etmiş və memar olaraq işləyə bilmişdir. Digər layihələri ilə yanaşı, Fransız kommunist partiyasının və L-Humanite qəzetinin baş mərkəzləri, Bobindeki iş tapma mərkəzini, Le Havre mədəniyyət mərkəzini yaratmışdır.
Sovet İttifaqını ziyarət edən memar Kubanın lideri Fidel Kastro ilə də tanış olmuşdur. Fidel Kastro Nimeyer haqqında "Nimeyer və mən planetin sonuncu kommunistlərik" fikrini söyləmişdir. Siyasi baxışları üzündən 1940 və 50-ci illərdə ABŞ-yə giriş vizası əldə edə bilməmiş, buna görə Harvard və Yel universitetlərindən aldığı iş təkliflərini dəyərləndirə bilməmişdi.
Sovet İttifaqının dağılmasından sonra 1992-ci ildə Braziliya kommunist partiyası da adını Sosialist xalq partiyası olaraq dəyişdirmiş, bu hərəkətə qarşı çıxan qrupun başında duran Nimeyer Braziliya kommunist partiyasını yenidən qurmuş və 1992-96-ci illər arasında bu partiyanın başqanı olmuşdur. Özü siyasi baxımdan fəal olmamasına baxmayaraq, populyar şəxsiyyəti sayəsində bu böhran dövründə partiyaya bir nüfuz gətirmişdir.
Nimeyer arxitekturanın imkanlı sosial təbəqələrə xidmət etdiyini, yoxsulluğun həllinin inqilabdan keçdiyini demişdi. Həyatın memarlıqdan daha əhəmiyyətli olduğunu, əsas olanın insanları irəli aparmaq olduğunu vurğulamışdı.
Nimeyer həyat yoldaşı Verə Lusiya ilə birlikdə 2008-ci ildən 2011-ci ilə ölümünə qədər Nosso Kamino adlı bir memarlıq və mədəniyyət jurnalı çıxarmış, Braziliyadakı ali təhsil sisteminin gəncləri həyatın gerçək problemlərini bilmədən və bir siyasi dünyagörüşü olmadan məzun etməsini tənqid etmiş, jurnalın məqsədinin gəncləri daha idealist etmək, eqoist bir dünyada yaşadıqlarını göstərib, onları daha irəli aparmağa təşviq etmək olduğunu bildirmişdi. Verdiyi müsahibələrin birində Nimeyer təhsil sisteminin yaratdığı ixtisaslaşmanı tənqid etməkdə gənclərin həyatın və mədəniyyətin hər bir istiqaməti haqqında məlumat sahibi olmasının tərəfdarı olduğunu demişdi.
Hazırladığı heykəllər
- 1982: Karlos Fonseka Amadora həsr olunmuş heykəl, Nikaraqua
- 1986: "İşgəncəyə sonsuza qədər yox" heykəli, Rio de Janeyro, Braziliya
- 1988: "Doqquz noyabr" heykəli (1988-ci ilin noyabrında reallaşan tətildə ölən üç fəhlənin xatirəsinə), Maneə Redonda, Braziliya
- 1989: Əl heykəli, Latın Amerikası abidə, San Paulu, Braziliya
- 1991: Qoree Adası abidə heykəli, Larqo Dakar, Seneqal
- 1995: Prestes heykəli, Santo Angelo, Braziliya
- 2007: "Bir qadın, bir çiçək həmrəylik" heykəli, Paris
- 2007: "Kuba üçün heykəl" (ianə), Havana, Kuba
Layihələrindən seçmələr
Mükafatları
- 1963: "Xalqlar arasında sülhü möhkəmlətməyə görə" Beynəlxalq Lenin sülh mükafatı, Sovet İttifaqı
- 1963: Amerika memarlar institutunun şərəf üzvlüyü, ABŞ
- 1964: "Amerika incəsənət və məktublar Akademiyası" fəxri üzvlüyü, ABŞ
- 1988: Pritsker Memarlıq mükafatı, ABŞ
- 1989: Asturias Knyazlığı Mükafatı, İspaniya
- 1989: Çiko Mendes Həmrəylik Medalı
- 1995: Fəxri doktor adı, San-Paulu Universiteti
- 1995: Fəxri doktor adı, Minas Gerais Federal Universiteti
- 1996: Venesiya Bienali qızıl şir Mükafatı, VI. Beynəlxalq Memarlıq Sərgisi, Venesiya
- 1998: Kral Qızıl Medalı, Britaniyalı Memarlar Kral İnstitutu, Böyük Britaniya
- 2001: Kuba Respublikası Dövlət Şurası Həmrəylik Medalı, Kuba
- 2001: Darsi Ribeyru Medalı, Rio de Janeyro əyaləti Təhsil Nazirliyi
- 2001: YUNESKO Mükafatı (Mədəniyyət sahəsində)
- 2001: Qabriela Mistral Təhsil və Mədəniyyət Üstün Xidmət Medalı, Çili Təhsil Nazirliyi
- 2001: Braziliya Memarlar Otağı, XX Əsr Memarı Mükafatı
- 2007: Mədəniyyət Ləyaqət Medalı, Braziliya
- 2007: Legion Ordeni, Fransa
- 2007: Dostluq Ləyaqət Medalı, Rusiya
Haqqında söylənilənlər
2007-ci ildə dərc olunan bir məqalədə "Nyu York Times" qəzetinin memarlıq tənqidçilərindən biri olan Nikolay Oroussoff 90 yaşlarında hələ də fəal olan Oskar Nimeyerin son dövrdəki layihələrinin keyfiyyətinin düşdüyünü iddia edərək bunu yaşının irəliləməsinə bağlamışdır. Bu tənqidçiyə görə, Niteri Aktual İncəsənət Muzeyi memarın keçmişdə ortaya qoyduğu əsərlər ilə müqayisədə keyfiyyət olaraq olduqca aşağıdır. Eyni zamanda tənqidçi, Oskar Niemeyerin əsərlərinin ən böyük təhdidinin bir sərmayəçinin buldozeri və ya şüursuz şəhər planlaşdırıcıları yox, birbaşa özü olduğu iddiasını irəli sürmüşdür. Nikolay Oroussoff bu kontekstdə memarın Braziliya şəhərinin Esplanada dos Ministrios bölgəsindəki bir çox dəyərli əsəri şəxsən memar tərəfindən pozulduğu şərhini da vermişdi.
Haqqında çap olunan nəşrlərdən seçmələr
- Andre Correa Lake (2007). Oscar Niemeyer: Uma Arquitetura da Sedução. BEI. .
- Luiz Claudio Lacerda ve Rogerio Randolph. Oscar Niemeyer 360°. .
- Ricardo Ohtake (2007). Oscar Niemeyer. Publifolha. .
- Miguel Alves Pereira (1993). Architecture, Text and Context: The Discourse of Oscar Niemeyer. University of Sheffield, Dept. of Architecture. .
- David Underwood (1994). Oscar Niemeyer and The Architecture of Brazil. Rizzoli Publishing. .
- Hess Alan (2006). Oscar Niemeyer Houses. Rizzoli Publishing. .
- Styliane Philippou (2008). Oscar Niemeyer: Curves of Irreverence. Yale University Press. .
- Matthiue Salvaing (2002). Oscar Niemeyer. Assouline Publishing. .
Filmoqrafiya
- 2007-ci ildə Fabiano Masiel tərəfindən çəkilən bir sənədli filmdə Oskar Nimeyerin həyatı və işləri yer alır.
- Oskar Nimeyerin 1960-cı illərin əvvələrində Braziliya şəhərində yaratdığı əsərlərin monumental nümunələri 1964-ci il tarixli Rio Macərası (L'HOMME de Rio) adlı Fransa - İtaliyanın birgə istehsalı olan kino filminin çəkiliş məkanları kimi istifadə edilmişdir. rejissoru olduğu Jan-Pol Belmondo və Fransuaya Dorleakın baş rollarını oynadığı bu filmdə aktyorlar hələ inşaatı başa çatmamış bu tikililərin önündə və içində oynuyurdular.
Avtobioqrafiyası
- Niemeyer, Oscar. As curvas do tempo: memórias. Rio de Janeiro: Editora Revan, 2000. (Portuqal dilində)
- Niemeyer, Oscar. The Curves of Time: The Memoirs of Oscar Niemeyer. London: Phaidon Press Ltd., 2000. (İngilis dilində)
Xarici keçidlər
- Müasir İncəsənət Muzeyi, Niteroy
- Brazilia Kilsəsi
- Memorial dos Povos Indigenas (Yerli xalq üçün xatirə)
- Oskar Nimeyerin rəsmi saytı
- Strick House 1964 by architect Oscar Niemeyer | La Mesa Drive | City of Santa Monica | Los Angeles Modern Architecture 2010-02-28 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Arkitekter verksamma i Sverige. 2014.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- http://www.nytimes.com/2012/12/06/world/americas/oscar-niemeyer-modernist-architect-of-brasilia-dies-at-104.html?pagewanted=all&_r=0|title=Oscar.
- Oscar Niemeyer (nid.).
- Arkitekter verksamma i Sverige. 2015.
- Нимейер Оскар // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Artists + Artworks (ing.).
- http://arch-pavouk.cz/index.php/architekti/1589-niemeyer-oscar.
- Oscar Ribeiro de Almeida Soares Filho Niemeyer // Find a Grave (ing.). 1996.
- Museum of Modern Art online collection (ing.).
- "Oscar Niemeyer, Designer of UN Building, Dies at 104". Bloomberg.com. 5 dekabr 2012. 2012-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 12 dekabr 2013.
- "Brazil's 102-year-old architect spends 'crap' birthday". İstifadə tarixi: 2009-12-15.[ölü keçid]
- . ArcSpace.com. 2012-11-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 Mayıs 2010.
- . Azure Magazine. 2012-03-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- Gérard Fournier. "Urbanisme, Brésil, communisme... Qu'est-ce qui fait courir Oscar Niemeyer ?". 20 Aralık 2005. 2008-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 26 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer". Universidad de La Rioja. 1996. 2012-01-19 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- Willie Garcia. . 28 temmuz 2010. 2010-01-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 Mayıs 2010.
- Carmen Stephan. "Architect Oscar Niemeyer Turns 100". 14 Aralık 2007. 2012-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 26 Mayıs 2010.
- "Brazilian architect Niemeyer celebrates 100 years, 15 Aralık 2007". Reuters. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- Pritzker Architecture Prize, "Oscar Niemeyer, 1988 Laureate"[ölü keçid]
- . Freebase.com. 2010-06-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Palácio Gustavo Capanema". Emporis.com. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Unité d'Habitation Binası Resmi Web Sitesi". 2016-06-04 tarixində . İstifadə tarixi: 22 Mayıs 2010.
- . ExcitingBrazil.com. 2012-12-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer: a misbehaved pupil of rationalism". The Journal of Architecture, Volume 2, Sayı: 4 Aralık 1997, sayfalar 291 - 312. İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- "Niemeyer & the Sweep of History, Philip Kennicott,5 Ekim 2008". Washington Post. 2015-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Religion: Fit for Prayer, 27 Nisan 1959". Time. 2013-08-27 tarixində . İstifadə tarixi: 22 Mayıs 2010.
- "The Curves of Time: The Memoirs of". Londra: Phaidon. 2000. 62, 70 ve 169-170. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Case: Lucio Costa Brasilia's Superquadra". Harvard Design School. 2004. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "Parlamento Binaları". Arkitera, Serzan Gök, 13 Kasım 2009. 2010-12-23 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer'le Söyleşi, Doğan Hasol, Ocak 1989". DoganHasol.net. İstifadə tarixi: 27 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- "Art: The Architect of Brasilia, 28 Temmuz 1958". Time Magazine. 2010-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "The men who built Brazil's modern capital Brasilia". BBC. 2016-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 22 Mayıs 2010.
- "Çağına Adanmış Mimar Oscar Niemeyer 100 Yaşında, 24 Aralık 2007". Bianet. 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- (PDF). Rluds.com. 2016-06-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 Mayıs 2010.
- "The Story of United Nations Headquarters" (PDF). Birleşmiş Milletler. İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "ACLU Testimony Before the Subcommittee on National Security, Emerging Threats, and International Relations Regarding Censorship At the Borders, 28 Mart 2006". ACLU. 2014-11-06 tarixində . İstifadə tarixi: 22 Mayıs 2010.
- "Edificio Copan". skyscraperpage.com. 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Niemeyer's Art Museum: Its Place in the Modern Cityscape of Caracas (İngilizce ve İspanyolca)" (PDF). Niemeyer’s Art Museum: Its Place in the Modern Cityscape of Caracas (İngilizce ve İspanyolca). 2016-03-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "A Palatial 'House of the Worker', 17 Nisan 2010". Wall Street Journal. 2012-11-14 tarixində . İstifadə tarixi: 22 Mayıs 2010.
- "Kalemi Elime Alıyorum ve Bir Bina Ortaya Çıkıveriyor, 17 Ağustos 2007". Arkitera.com. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- "Brazil remembers 1964 coup d'etat". BBC. 2010-01-23 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "United States penetration of Brazil, Jan Knippers Black". Manchester University Press (1977). 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 22 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer 100 Yaşında,8 Ekim 2007". Mimarizm.com. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "PARIS -- ARCHITECTURE; Communism, Meet Capitalism". New York Times. 2016-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- ""Oscar Niemeyer; Bir Yüzyıl" Sergisi". Yapi.com.tr. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- "Living The Modernist Dream, 29 Nisan 2007". Los Angeles Times. 2015-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "100 yaşında ama hâlâ çok meşgul: Oscar Niemeyer, 20 Ekim 2007". Mimdap.org. 2007-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "The Nation's Pantheon in Brasilia, Patricia Ribeiro". About.com. 2015-09-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . Jpmag.com. 2008-09-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "In search of... Oscar Niemeyer in Brazil, 6 Temmuz 2003". The Independent. 2011-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- . Pritzker Mimarlık Ödülü resmî sitesi. 2011-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "Political Handbook of the World 1998". 1998. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- . Fredcamper.com. 2016-03-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . 2016-06-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "Modernist Mimarlığın Sıradışı Mimarının 100. Doğum Yılı, 20 Eylül 2007". Arkitera.com. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- "Museo Oscar Niemeyer". Greatbuildings.com. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer Serpentine Gallery Pavilion 2003". Serpentine Gallery, 2003. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer Yine Tartışma Konusu, Gülin Şenol, 25 Kasım 2005". Arkitera.com. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- . Abcclassics.com. 2016-03-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . Architectural Record. 2013-03-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "A great white hope in Avilés, Asturias". Guardian gazetesi. 2012-12-10 tarixində . İstifadə tarixi: 6 Aralık 2012.
- "Brussels demands answers as Italy's new €16m concert hall stays silent". 2013-02-21 tarixində . İstifadə tarixi: 6 Aralık 2012.
- Matoso, Danilo (2008) Da Matéria à Invenção: As Obras de Oscar Niemeyer em Minas Gerais (1938–1954) 2012-10-28 at the Wayback Machine.
- "Oscar Niemeyer". Architecture.sk. 2016-05-09 tarixində . İstifadə tarixi: 27 Mayıs 2010.
- . 2014-08-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Telegraph obituary". 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-01.
- "Fidel Castro Hints in Letter He May Step Down as Cuban Leader". Bloomberg.com. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- Eduardo Graça. "The Last of the Modernists". 20 Mayıs 2006. İstifadə tarixi: 26 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- Godfrey, P. "Swerve with verve: Oscar Niemeyer, the architect who eradicated the straight line". 18 Nisan 2010. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 26 Mayıs 2010.
- "Copan Apartman Kompleksi Resmi İnternet Sayfası". 2015-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . AboutBrasilia.com. 2013-04-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "National Congress of Brazil". En.Structurae.de. 2012-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-05-20.
- . 2012-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Palácio da Justiça". Emporis.com. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Başkanlık Çalışma Sarayı'nın Tarihçesi". Brezilya Devlet Başkanlığı Web Sitesi. 2008-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . 2016-05-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 Mayıs 2010.
- "Palácio do Itamaraty". Emporis.com. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . Mondadori Grubu Web Sitesi. 2007-06-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Pestana Casino Park". Emporis.com. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . BrasiliaBrazil.info. 2015-02-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Le Havre, Fransa". 2016-03-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Tancredo Neves Pantheon of Freedom and Democracy". Brasembottawa.org. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- . Chicago Art Critics Association. 2016-03-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . 2012-03-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . 2013-03-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "At 97, Oscar Niemeyer Completes Concert Hall in Sao Paolo, Brazil, 3 Ocak 2005". Architectural Record. 2013-03-20 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Trouble in utopia as the real Brazil spills into Niemeyer's masterpiece, 12 Mart 2008". Guardian. 2013-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . ArchitectMagazine.com. 2013-06-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- . 2009-02-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Brussels demands answers as Italy's new €16m concert hall stays silent". 2016-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 25 Temmuz 2016.
- "İspanya'ya Oscar Niemeyer'den Modern Dokunuş, Arkitera.com". 2011-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2 Mayıs 2011.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, VII cild. Bakı, 1983. səh.264
- "The International Who's Who 2004, Sayfa 1223". Europa Publications. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 21 Mayıs 2010.
- "Even if His Own Work Isn't Broken, a Brazilian Architect Fixes It, Nicolai Ouroussoff, 26 Aralık 2007". New York Times. 2019-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer: uma arquitetura da sedução". BEI (2007). 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer 360". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer". Publifolha (2007). İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- "Architecture, Text and Context: The Discourse of Oscar Niemeyer". University of Sheffield, Dept. of Architecture (1993). İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.[ölü keçid]
- "Oscar Niemeyer and The Architecture of Brazil". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer Houses". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer: Curves of Irreverence". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Mayıs 2010.
- "Oscar Niemeyer, a vida é um sopro (Portekizce)". Brezilya Kültür Bakanlığı. 2012-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 14 Nisan 2010.
- "L'homme de Rio (1964)". IMDB.com. 2016-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 14 Haziran 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oskar Ribeyro de Almeyda Nimeyer Soares Filho port Oscar Ribeiro de Almeida de Niemeyer Soares Filho d 15 dekabr 1907 Rio de Janeyro Braziliya o 5 dekabr 2012 Rio de Janeyro Braziliya dunya memarliginda iz qoymus memar O eserleri ucun demir beton istifadesi ideyasinin tesebbuskari olmusdur Nimeyerin layihelendirdiyi binalarin bos hisseleri ve cox qeribe naxislari var En boyuk isi Braziliya seherinin planini hazirlamaq olmusdur Oskar NimeyerOskar Ribeyro de Almeyda Nimeyer Soares FilhoSexsi melumatlarDogum adi Oscar Ribeiro de Almeida Niemeyer Soares FilhoDogum tarixi 15 dekabr 1907 1907 12 15 Dogum yeri Rio de Janeyro Braziliya Vefat tarixi 5 dekabr 2012 2012 12 05 104 yasinda Vefat yeri Rio de Janeyro Rio de Janeyro BraziliyaVefat sebebi urek tutmasi d Defn yeri Sao Joao Batista qebiristanligiVetendasligi BraziliyaTehsili Tesviri incesenet mektebi 1934 Rio de Janeyro Federal UniversitetiHeyat yoldaslari Annita Baldo ev 1928 bos 2004 Vera Lusiya Kabrera ev 2006 Isleri ve nailiyyetleriIslediyi seherler BraziliyaUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari 19631988 Pritsker mukafati19892004niemeyer org br Vikianbarda elaqeli mediafayllar Dovrun Braziliyadaki meshur memarlarindan Lusio Kosta ve Karlos Leanin ofislerinde memarliq karyerasina addim atan Nimeyer vaxt kecdikce beynelxalq muasir memarligin en taninmis temsilcilerinden biri olmusdur 1939 cu ilde Nyu Yorkda teskil edilmis umumdunya sergisindeki Braziliya pavilyonunun dizayni ile beynelxalq memarliq dunyasinda daha da taninmaga baslayan memar Pampulyada daha genis yayilmis boyuk ve ferqli mezmunlu layiheleri hazirlamaq imkani elde etmisdir Lakin cox meshur bir memar olmasinda ve muasir memarligin muhum eserlerinden bezilerini yaratmasinda Braziliya seherindeki dizaynlarinin tesiri de az olmamisdir Genclik illerinden beri kommunist ideologiyani menimseyen ve 1945 ci ilde Braziliya Kommunist Partiyasina uzv olan Oskar Nimeyer 1964 ci ilde bas veren herbi cevrilisden sonra siyasi goruslerine gore 1985 ci ile qeder xaricde yasamisdir Bu dovrde daha cox Braziliya xaricinde layiheler heyata keciren memar olkesine qayidisindan sonra hem olke ici hem de xaricde fealiyyetine davam etmisdir Bir cox milli ve beynelxalq mukafatlar qazanmisdir Hazirladigi strukturlarda muxtelif meqsedli istifadeleri qeyri adi sekillerde istifade etmesi ile taninan memar monumental tikililerin heykelterasi kimi qiymetlendirilmisdir HeyatiOskar Nimeyer 1917 Oskar Nimeyer 15 dekabr 1907 ci il tarixinde Braziliyanin paytaxti Rio de Janeyroda yerlesen ve daha sonra babasi Ribeyru de Almeydanin adi verilecek olan Laranjeyras bolgesinde dunyaya gelib Nimeyerin iki qardasi ve bir bacisi olmusdur Babasi Braziliya konstitusiya mehkemesine baxan dovlet naziri idi Nimeyer ailesini katolik menseli bir burjua aile olaraq terif edir 21 yasinda Italiyadan kocmus bir ailenin qizi olan Annita Baldo ile evlenmis ve ondan Anna Mariya Nimeyer adli bir qizi olmusdur Bu qizindan dord nevesi var Nimeyerin ilk heyat yoldasi 2004 ci ilde vefat etmis 16 noyabr 2006 ci il tarixinde 98 yasinda ozunden 38 yas genc olan assistenti Vera Lusiya Kabrera ile evlenmisdir Is heyatina atasinin metbee ofisinde baslamisdir Bir muddet sonra Eskola de Belas Artes mektebinde tehsil almaga baslamis ve 1934 cu ilde memar muhendis olaraq mezun olmusdur Mezun oldugu dovrde pulla bagli problemler yasasa da memar Lusio Kosta ve Karlos Leanin ofislerinde pulsuz islemeye baslamisdir Zaman icinde memar olaraq daha cox taninmaga baslayan Oskar Nimeyer 1945 ci ilde omurluk uzv qalacagi ve 1992 ci ilde sedri olacagi Braziliya Kommunist Partiyasina qatilmisdir Kommunizme gore herbi diktatura dovrunde guclu tezyiqlere meruz qalmisdir Bu dovrde Avropaya surgune getmek mecburiyyetinde qalacaq olan memarin ofisine basqinlar teskil olunur resmlerine ve diger islerine el qoyulurdu 1985 ci ilde herbi dikatorluqdan demokratiyaya donusun baslamasi ile Braziliyaya geri qayidan Oskar vefat etdiyi il 2012 ci ile qeder pesesini davam etdirmisdir Urek catismazligindan eziyyet ceken Oskar Nimeyer 2012 ci ilin 5 dekabr tarixinde respirator infeksiyasi neticesinde dunyasini deyismisdir FealiyyetiOskar Nimeyer dovrunun Braziliyadaki en meshur memarlarindan Lusio Kosta ve Karlos Leaonun emalatxanalarinda memarliq karyerasinda ilk addimlarini atmisdir Zaman kecdikce muasir memarligin en ehemiyyetli sexslerinden birine cevrilmisdir 1939 cu ilde Nyu York dunya sergisinde Braziliya pavyonu dizayni ile dunya memarliginda meshurlasmaga baslamis Pampulyada daha genis yayilmis boyuk ve ferqli mezmunlu layiheler hazirlamaq fursetini elde etmisdir Nimeyeri meshur eden YUNESKO nun dunyanin maddi servetleri siyahisina daxil edilmis Braziliya seherindeki layiheleri olmusdur Ilk isleri Gustavo Capanema Sarayi Rio de JaneyroGustavo Capanema Sarayi Rio de Janeiro 1936 ci ilde dovrun Braziliya tehsil naziri terefinden Rio de Janeyrodaki Braziliya Tehsil ve Dovlet Sehiyye nazirliyinin yeni merkezinin Qustavo Kapanema Sarayi tikintisi ucun tecrubeci memar olaraq vezife aldi 1939 cu ilde bir qrup memar Lusio Kosta Karlos Lean Affonsu Eduardu Reydi Jorge Macado Moreira Ernani Mendes de Vaskonselos bu merkezin tikintisi ucun istirak etmisdir Le Korbuzye ise bu qrupa 1936 ci ilde musavir kimi komek etmisdir Oskar Nimeyerin telebi ile bu qurulusa 1985 ci ilde yazici ve pedaqoq olan Braziliyanin ilk tehsil naziri Qustavo Kapanemanin adi verilmisdir 1930 cu illerde tamamlandiqda dunyada dovlet sifarisi ile basa catmis ilk muasir goydelen idi O dovrde Le Korbuzye de hele bu qeder yuksek bir modernist qurulus hazirlamamisdi Le Korbuzyenin nezeri olmayib insa edilme imkani elde eden ilk coxmertebeli dizayni olan Unite d habitation binasi da ancaq 1947 ci ilde insa edilmeye baslanmisdir 1943 ci ilde tamamlanan Qustavo Kapanema Sarayinda hem Braziliya medeniyyetinin hem de modern stilinin materiallari ve usullarindan istifade edilmisdir Meselen enenevi Portuqaliya texnikasi olan azulejo texnikasi Le Korbuzyeye aid olan brise soleil gunes fasilesi texnikasi koloniya memarliginin reng tonlari Burle Marks Robertonun tropik bag dizaynlari kimi faktorlar ugurlu bir sekilde bir arada istifade edilmisdir 1939 ci ilde Oskar Nimeyer Nyu York 1939 dunya sergisindeki Braziliya sergi pavyonunu Lusio Kosta ve Paul Lester Viner ile birlikde hazirladi Bu layiheden tesirlenen dovrun New York belediyye sedri Fiorello La Quardiya Oskara seherin acarini hediyye etdi XX esrin ortalarina geldikde Braziliyadaki modernist arxitextura Reyner Banhamin qeyd etdiyi kimi dunyadaki ilk milli muasir memarliq stili olaraq tanindi 1940 ve 1950 ci illerde buraxilan memarliq jurnallarinda xususile Oskar Nimeyer ve Affonsu Eduardu Reydinin layiheleri genis bir sekilde yer tapmisdir Pampulya proyekti Pampulya Golu nun yaninda yerlesen Assizli Fransisk kilsesi Belo HorizontePampulya golu Belo Horizonte 1940 ci ilde Oskar Nimeyer Minas Jerays eyaletinin paytaxti Belo Horizontenin belediyye sedri olan Juselinu Kubicek ile tanis olmusdu Belediyye sedri Juselinu Kubicek eyalet valisi Benedito Valadares ile birlikde paytaxtin simalinda Pampulya kompleksi adlandirilacaq yeni seheretrafi kompleks yaratmagi Oskar Nimeyere tapsirdi Braziliyada qeydiyyatdan kecmis ilk muasir abide olacaq ve Muqeddes Assizli Fransiske hesr edilmis olan Assizli Fransisk kilsesi bu dovrde insa edilmisdir Pampulya kompleksinde kilseye elave olaraq bir kazino reqs merkezi restoran yaxta klubu qolf klubu ve 100 otagi olan bir hotelin hotel insa edilmedi suni golun etrafina yerlesdirilmesi planlasdirilmisdir Valinin heftesonlari istiraheti ucun bir tikili de suni golun yaxinliginda insa edildi Bu tikililer 1943 ci ilde basa catdiqda tikililer etrafinda mubahiseler gedirdi Hemin il Nyu Yorkda yerlesen Nyu york muasir incesenet muzeyi Moma sernisinler ucun ayrilmis Braziliya insa edir sergisinde bu layihe beynelxalq alemde taninma furseti elde etdi Basqa bir mubahise de yeni insa edilen Assizli Fransisk kilsesi haqqinda cixdi Minas Jerays eyaletinin kilse resmileri bu kilsenin muqeddes hesab edilmesine ve istifadeye acilmasina muasir ve qeyri adi dizaynina ve ressam Kandido Portinarinin altar divar resmlerine gore 1959 cu ile qeder qarsi cixdilar Oskar Nimeyer Pampulyada yaratdiqlarinin muasir memarligin monotonluqdan cixmasi ucun ona imkan verdiyini bildirmis ve elave etmisdir Eyri formalara qarsi maraq gosterirem Inkisaf etmekde olan muasir texnologiya sayesinde reallasan azad ve hessas eyrileri qedim ve moteber Barokko terzi kilselerden ustun tuturam 90 dereceli guseleri ve rasional memarligin cedvelle yaradilan anlayisini xususile gormezden geldim ve tokme betonun mene teqdim etdiyi eyri ve duz cizgilerin dunyasina girdim Bu qerezli etiraz aksiyasi kecirmek ucun yasadigim olkemin muhitinden ag sahillerinden iri daglarindan qedim Barokko terzi kilselerinden ve cazibedar qarayaniz qadinlarindan ilham aldim Oscar NimeyerBraziliya seherinin layihesi Oskar Nimeyerin Braziliyada hazirladigi bezi tikililer Braziliya milli konqres binasi Milli Cumhuriyyet muzeyi Braziliya Braziliya bas kilsesi Milli kitabxana Juselinu Kubicek 1956 ci ilde Braziliya prezidenti secilenden cox qisa bir muddet sonra 1956 ci ilin sentyabrinda Oskar Nimeyeri evinde Kasa das Kanoas Rio de Janeyro seherindeki memari ozu oldugu ev projesi ziyaret etmisdir Avtomobilde Oskar Nimeyer ile danisarken iddiali teklifini onunla bolusdu Bu olke ucun yeni paytaxt insa edeceyem Bunun ucun mene komek etmeyini isteyirem Oskar bu defe birlikde Braziliyanin paytaxtini insa edeceyik Bu vesile ile olkenin yeni paytaxtinin Braziliya hazirlanmasi layihesini Oskar Nimeyere verdi Yeni seherin hazirlanmasi ucun bir musabiqe teskil eden Nimeyer namized layihelerden Lusio Kostanin layihesinin heyata kecirilmesi ucun secim etdi Oskar Nimeyer Braziliya seherindeki tikilileri yaradarken Lusio Kosta ise seherin planlasdirilmasini heyata kecirmeye basladi Sonraki aylarda Oskar Nimeyer Braziliya seherinin aparici kommersiya menzil ve dovlet strukturlarindan bezilerini hazirladi Bu tikililer arasinda Braziliya dovlet bascisinin resmi is yeri olan Palsio da Alvorada Braziliya milli konqres binasi Braziliya bas kilsesi bezi rehberlik quruluslari ve menzil vahidleri kimi seher tikilileri yer alirdi Braziliya Milli Konqres binasi Brasilia Braziliya Respublika medeniyyet kompleksinin bir hissesi olan milli kitabxana ve milli cumhuriyyet muzeyi de bu dovrde insa edilib Braziliya seherinin muhum strukturlarinin qurulmasi tikilmesi ve istifadeye verilmesi dord il erzinde tamamlandi Tikililerin coxu Oskar Nimeyer terefinden hazirlanmis olmasi sebebinden Braziliya seheri uzaqdan musahide olundugu zaman bezi dizayn elementlerinin coxu regionda tekrar edildiyini seherin terz olaraq bir butovluk icinde oldugunu soylemek mumkundur En yaxin sehere kilometrlerle uzaqda bos bir saheye bir seherin sifirdan salinmasi ve bunun cox qisa muddetde gerceklesmesi Juselinu Kubicekin en boyuk ugurlarindan biri hetta bezilerinin fikrince en ehemiyyetlisi kimi seciyyelendirilir Her ne qeder bezi tarixciler Braziliyanin tikintisini Amerika qitesinin mustemlekeciliyine beraber olaraq seciyyelendirse de umumen musbet reaksiyalar aldi Oskar Nimeyer ve Lusio Kosta bu seherin planlasdirilmasini heyata kecirerken bezi yeni fikirleri de sinamaq imkani elde etdiler Olduqca genis ve bos kucelerin varligi bunun bir numunesidir Oskar Nimeyer insanlarin eyni seherde bir noqteden digerine getmesi ucun 20 deqiqeden artiq olmasinin o insana hormetsizlik oldugu serhini vermisdir Diger bir yeni seher planlasdirma fikri ise tikililerin ekseriyyeti yerden sutunlar ve diger dasiyici sistemler ile yukseldilmesidir Belelikle meqsed bu binalarin bos qalan alt hisselerinin azad olmasi ve tebiet ile inteqrasiyasi olunmasi idi Braziliya seherinin yaradilmasinda Oskar Nimeyerin dunya gorusune paralel bir sekilde sosialist ideologiyaya istinad veren bir layihenin meqsedi de var Bu meqsede gore seherdeki butun yasayis binalarinin dovlete mexsus olmasi ve dovlet terefinden icareye goturulmesi nezerde tutulmusdur Bu meqsede gore nazirler ile isciler eyni tikilileri bolusecekdiler Lakin sonraki illerde bu ideologiya sonra hakimiyyete gelen dovlet bascilarinin oz siyasi fikirlerine gore redd edilmis ve ya deyisdirilmisdir 1940 1950 ci iller Birlesmis Milletler bas qerargah binasi Nyu York 1945 ci ilde Braziliya Kommunist Partiyasina uzv olmus 1992 ci ilde ise bu partiyanin sedri secilmisdir 1947 ci ilde dunyaca taninan bir memar oldugu ucun Nyu Yorkda insa edilecek yeni Birlesmis Milletler Teskilati umumi merkez binasinin dizayni ucun yaradilan beynelxalq dizayn qrupunda yer almisdir BMT umumi merkezi binasi ucun Oskar Nimeyerin layihe 32 teklifi dizayn kabineti terefinden tesdiq olunsa da Nimeyer daha sonradan Le Korbuzyenin tezyiqine razi olaraq onunla birlikde Vladimir Bodyanski ve Ernest Vaysmannin da komeyi ile yaradilan layihe 23 32 u teqdim etmisdir Bu planda hem Nimeyer hem de Le Korbuzyenin layihelerinden unsurler var idi lakin esasen Nimeyerin orijinal planina esaslanirdi Her ne qeder Le Korbuzye tikinti zamani bu layihe ile qalmaq istese de dizayni tesdiq eden memarlar qrupu tikinti aparmasi ucun Volles Harrison ve Maks Abramovicin layihelerine raziliq verdi Nimeyer 1946 ci ilde ders demek ucun devet edilse de kommunist oldugu ucun ABS ye giris vizasi ala bilmedi 1950 ci ilde fealiyyeti haqqindaki ilk kitab Stamo Papadaki terefinden ABS de nesr edilib 1953 ci ilde Harvard Universitetinin magistratura dizayn fakultesine dekan olaraq teyin edilmis amma yene siyasi baxislari sebebinden viza ala bilmemisdi Sao Paulo seherinin yaranmasinin 400 cu il xatiresine 1951 ci ilde Ibirapuera parkini planlasdirdi Bu dovrde planlasdirdigi diger layiheler ise bunlar idi Kopan menzil kompleksi 1953 1966 JK binasi Belo Horizonte seheri 1951 Kasa das Kanoas Rio de Janeyro 1952 1953 Ozu ucun hazirladigi evi 1952 1953 Nimeyer luks menzil kompleksi Belo Horizonte seheri 1954 1960 1945 1955 ci iller arasinda Oskar Nimeyer Venesuelanin paytaxti Karakasda yerlesen Karakas muasir incesenet muzeyinin layihesini hazirladi 1960 ci iller ve herbi diktatura Braziliya seherinin yaradilmasindan sonra Oskar Nimeyer memarliq fakultesinin sedri secildi 1963 ci ilde Amerika Memarlar Institutuna seref uzvu kimi secilmis hemin il SSRI terefinden verilen Lenin sulh mukafatini qazanmisdir 1964 ci ilde Hayfa seherinin belediyye sedri Abba Husi terefinden Hayfa Universitetinin nizamlanmasi ucun Israile devet edilmisdir Layihesini tamamlayib olkesine qayitdigi zaman tamamile basqa bir Braziliya ile qarsilasmisdi 1961 ci ilde Braziliyanin yeni prezidenti olan 1964 cu ilin martinda herbi cevrilis neticesinde vezifesinden azad olundu General olkenin rehberliyini eline aldi ve herbi diktatura 1985 ci ile qeder davam etdi Surgun illerinde fealiyyeti Oskar Nimeyer 1977 ci ilde Kommunist ideyasina gore Oskar Nimeyer herbi diktatura dovrunde tezyiqlere meruz qaldi Ofisine basqinlar teskil olunan memar bu dovrde siyasi tezyiqler sebebinden yeni layiheler hazirlamadi Nesrini uzerine goturduyu jurnal merkezine de basqinlar teskil olunmus metbee hissesi sokulub ve jurnal baglanmisdi 1965 ci ilde herbi diktaturaya etiraz ucun 200 nefer muellim ile birlikde Braziliya universitetindeki vezifesinden istefa etmisdi Hemin il Fransadaki Luvr muzeyinde bir sergiye baxmaga geden memar islerini 1966 ci ilden etibaren bu olkede davam etdirmeye basladi Parisin Sanzelize prospekti erazisinde ofis acan memarin bu dovrdeki karyerasi ve hazirladigi eserleri Braziliyadaki eserleri ile muqayisede ferqlidir 1966 ci ilde Livanda yerlesen Tripoli seherindeki Beynelxalq sergi merkezini yaratdi Binanin basa catmasina baxmayaraq Livan vetendas muharibesi sebebinden istifadeye verilmedi Bu dovrde hazirladigi en qabaqcil layiheleri bunlar idi Huari Bumedyen Elm ve Texnologiya Universiteti Elcezair Fransiz kommunist partiyasi bas qerargah binasi Paris Arnoldo Mondadori nesriyyati Italiya Hotel Funsal Qumarxana Madeyra Pinanq stati mescidi Malayziya Pinanq statinin paytaxti Corctaun Oskar Nimeyer Parisde qaldigi dovrlerde mebeller de hazirladi Eyilmis demir ve deriden ibaret olan stullar az sayda musterisi ucun hazirlamisdi 1978 ci ilde ise Oskar Nimeyerin bu mebel layihelerinin bezileri Yapon milli firmasi terefinden Braziliyada da satisa teqdim olundu Eynile memarliq sahesindeki planlarinda oldugu kimi Oskar Nimeyerin mebellerinde de qadin bedenine ve Rio de Janeyro daglarina oxsar hessas eyri formalar istifade edilmisdir 1980 2000 ci iller Milli Cumhuriyyet Muzeyi Braziliya Niteri aktual incesenet muzeyi Niteri 21 il davam eden herbi diktatorluq hakimiyyeti 1985 ci ilde basa catdi Braziliyanin yeni prezidenti Juan Fiqeyredu dovrunde demokratiyaya kecidin baslanmasi sebebi ile Oskar Nimeyer olkesine qayitmaga qerar verdi Oskar Nimeyer 1980 ci illerden sonraki dovru heyatinin ve memarliq karyerasinin son merhelesi kimi xarakterize etmisdir Bu dovrde hazirladigi ehemiyyetli eserler arasinda Juselinu Kubicek abidesi 1981 Milli Panteon 1986 ve Latin Amerikasi abidesi 1989 yer aldi Isanin qanayan elinden ve bu elden axan qanin Orta ve Cenubi Amerika seklinde axdigi Latin Amerikasi abidesini Ingilterede nesr olunan The Independent qezeti menasiz ve insanlari tehqir eden bir tikinti kimi seciyyelendirmisdi Oskar Nimeyer 1988 ci ilde amerikali memar Qordon Bunsaft ile yanasi memarliq sahesinde en nufuzlu mukafatlardan biri olaraq qebul edilen Pritsker mukafatini qazandi 1992 1996 ci iller arasinda Braziliya kommunist partiyasinin PCB sedri olaraq vezifeye kecdi Sovet Ittifaqinin suqutundan beri Braziliya Kommunist Partiyasi Oskar Nimeyeri hem Braziliya ictimaiyyetinde olduqca taninan bir sexs oldugu ucun hem de bu partiyaya gencliyinden beri regbet beslediyi ucun prezidentlik vezifesine getirdi Oskar Nimeyer siyasetde aktiv bir lider olmayibsa da partiyanin yasadigi bohran boyunca ayaqda durmasinda muhum tohfeleri olub 1992 ci ilde partiyanin ideoloji ayriliqlar sebebiyle bolunmesi zamani partiyanin adinin kommunist partiyasi olaraq qalmasini teleb edenler qrupunda Oskar da yer almis 1996 ci ilde ise bu vezifeni terk etmisdir 1987 ci ilde Braziliya seherinde muhum bir tikili olan yerli xalqlar muzeyinin layihesini hazirlamisdir 1996 ci ilde 89 yasinda iken Rio de Janeyro eyaletinde Niteri seherinde yerlesen Niteri aktual incesenet muzeyini yaratdi Rio de Janeyro seherine de olduqca yaxin olan Niteri seherinde hazirlanan bu forma bezi memarliq tenqidcileri terefinden memarin hazirladigi en yaxsi layihesi kimi seciyyelendirilmisdir Quanabara korfezine ve Rio de Janeyro seherine baxan Niteri aktual incesenet muzeyi qayaliq bir sahe uzerinde qurulmusdur 2000 2012 ci iller Oskar Nimeyer muzeyi Kuritiba Oskar Nimeyerin 1967 ci ilde Braziliyanin Parana eyaletinde Kuritiba seheri ucun hazirladigi bir muzey layihesi orijinal dizayna sadiq qalaraq insa edilmisdir 2002 ci ilde meshur memarin ozune hesr edilmis Oskar Nimeyer muzeyi adi ile acilmisdir Ferqli dizayn sebebinden yerli xalq terefinden Nimeyerin gozu adlandirilan muzey bezi yenidenqurmalar ve elaveler ile 8 iyul 2003 cu il tarixinde istifadeye verilmisdi Londonun Hayd parkinda yer alan Serpentayn qalereya rehberliyi her il bu qalereyanin muveqqeti yaz pavyonunun dizayni ucun Boyuk Britaniyada bu gune qeder hec dizayn etmemis memar devet edirdi Bu enene kontekstinde 2003 ci ilde Oskar Nimeyer devet edildi Nimeyer 2004 ci ilde kommunist olan Karlos Mariqellanin olumunun 35 ci ildonumu munasibetile Mariqellanin Salvador Baiya seherindeki qebir dasini hazirladi Amerikanin en serq noqtesi olan Juan Pessoada yer alan ve tikintisine 2005 ci ilde baslanan Estaco Kabo Branko adli layihe 2008 ci ilde basa catdirildi 15 dekabr 2006 ci ilde 50 ilden sonra olsa da Oskar Nimeyerin Brasiliya seheri ucun hazirlamis oldugu Milli Cumhuriyyet muzeyi ve Milli kitabxana tikilileri memarin 99 cu dogum gunu munasibetile istifadeye acildi Her iki tikili de Brasiliya seherinin Esplanada dos Ministrios bolgesinde ve Brasiliya bas kilsesinin yaninda yerlesir Oskar Nimeyer 2007 ci ilde 100 yasini qeyd etdi Memarin 100 cu dogum gununde Rusiya prezidenti Vladimir Putin ona Dostluq ordeni verdi Avropada heyata kecirdiyi en boyuk layihelerinden olan ve Ispaniyanin Asturias bolgesinde yerlesen Oskar Nimeyer Beynelxalq medeniyyet merkezi layihesinin insaatina 2008 ci il aprel tarixinde baslandi Oskar Nimeyer 1989 cu ilde qazandigi Asturias knyazligi mukafatina qarsi bir minnetdarliq jesti olaraq bu boyuk medeniyyet merkezi dizayn layihesini Asturiasda insa edilmek ucun teqdim etdi Oskar Nimeyerin Beynelxalq medeniyyet merkezi layihesi 2011 ci ilde tamamlandi Italiyanin Ravello seherinde yerlesen Oskar Nimeyer Ravello Auditoriyasinin tikintisi 2010 ci il yanvar ayinda tamamlandi Konsepsiya dizayni tetbiqi resmleri maket ve butun layihelerin Oskar Nimeyer terefinden hazilandigi bu layihe memarin yaxin dostu italyan sosioloq Domeniko de Masinin nezareti ile insa edildi Layihenin memarliq terzi ve yerlesdiyi movqeyin movcud etrafindan ferqli olmasi sebebinden tikinti prosesinde gecikmeler bas verdi 2010 cu ilin yanvar ayindada resmi acilisinin heyata kecirilmesine baxmayaraq hele de davam eden bezi problemler sebebinden bina istifadeye baglidir Memarliq terzi1936 ci ilde memarliq karyerasina baslayan ve hele de dizaynlari insa edilmeye davam eden Oskar Nimeyerin memarliq terzi zamanla bezi deyisikliklere ugramasina baxmayaraq en ehemiyyetli xususiyyeti demir betonun yuksek derecede yaradici ve muxtelif yollarla istifade edilmesidir Ozu ile edilen sohbetlerde tez tez betonun arxitektura layihelerinde onemine diqqeti ceken Oskar Nimeyer umumiyyetle binanin demir beton dasiyici sistemi bitende dizayninin da basa catdigini ifade edirdi Le Korbuzye ile birlikde tokme betonun muasir memarliqda yaradici sekilde istifade edilmesinin en muhum qabaqcillarindandir Oskar Nimeyer Oskar Nimeyerin ilk dovr layihelerinde Le Korbuzyenin tesiri son derece aydin gorsenir lakin zaman icinde memar oz terzini yaratmisdir Betonun estetik istifadesini bir kenara qoysaq bu memarliq janrin en diqqet ceken ceheti yungul gorunen eyri formalarin emele getirdiyi mekanlarin o gune qeder muasir memarliqda gorunmemis olmasidir Bu qeder genis mekanlarda demir betonun son derece estetik ve yungul gorunuslu bir sekilde istifade etmesi ucun dovrun taninmis muhendislerinden Joaqim Kardoso ile italyan Pier Luidji Nervinin muhum tohfeleri olmusdur Layihelerinde istifade etdiyi eyri dizaynlar haqqinda bele demisdir 90 derecelik bir bucaq meni heyretlendirmez Insan terefinden yaradilmis dumduz qati ve deyisikliye aciq olmayan seyler de maraqli olmaz Mene esas tesir eden azad ve hessas eyri formalardir Bu eyrileri olkemin daglarinda suretle axan caylarinda denizin dalgasinda sevilen qadinin bedeninde tapa bilersiniz Butun kainat eyrilerden ibaretdir Eynsteynin eyri kainati Oskar Nimeyer Tokme betonun eyri formalari ve ya qabiq seklinde istifade edilmesile buna duz xetti kutlelerin elave olunmasi ile Oskar Nimeyer bir cox parlaq forma yaratmisdir Qabiq seklini tez tez istifade eden memarin Braziliya seherindeki layiheleri arasinda en taninmis olani Braziliya milli konqres binasidir Her ne qeder duz xetler istifade etmeyi Pampulyadaki layihelerinde etmemeye baslasa da Nimeyerin memarliq karyerasinda Braziliya seherinin dizayni bir donus noqtesi olmusdur Dovrun prezidenti Juselinu Kubicek rehberliyi altinda Braziliya seherinde ehemiyyetli binalarin ekseriyyetini hazirlamasi Nimeyere bu baximdan saysiz hesabsiz memarliqda tecrube aparmaq imkanini vermisdir Bu dovrde ortaya cixan tikililerin bir coxu muasir arxitekturanin muhum numunelerinden olmusdular Nimeyer bir meqalesinde memarliq uslubunun inkisafini bu sekilde yekunlasdirir Memarliq karyerami bes ferqli dovre ayira bilerem Ilk dovr Pampulyada gorduyum isler sonra Pampulya ile Braziliya arasindaki dovr Braziliyada yaratdiqlarim sonra xaricdeki islerim ve en son olaraq da gunumuze qederki islerim Memarliq dunyasina tesiri olan hec bir is ve ya memarliq stili haqqinda bir memar olaraq fikirlerimi bildirmemisem Bu gun kecmise ve yaratdigim eserlere baxdigim zaman bunun sebebini daha yaxsi anlayiram Yuxarida qeyd etdiyim bes dovrun hamisinin ortaq xususiyyeti hec subhesiz ki bazasinda usyankarligi saxlamasidir Oskar NimeyerSiyasi baxisiSiyasi cehetden Oskar Nimeyer kommunist idi Braziliyada herbi diktatura hakimiyyete geldikde Nimeyer Parise surgun edildi Oskar Nimeyer kommunist partiyasina 1945 ci ilde Braziliyada uzv olmusdu 1964 cu ilde Braziliyada herbi dovlet cevrilisi olmus bundan sonra uzerindeki siyasi tezyiq artmis ve siyasi baxislari sebebinden dovletden aldigi layiheler kesilmisdir Sonunda Braziliyadan ayrilan Nimeyer 20 il Fransada yasadi Fransiz medeniyyet naziri Andre Malronun komeyi ile Fransada yasama vizasi elde etmis ve memar olaraq isleye bilmisdir Diger layiheleri ile yanasi Fransiz kommunist partiyasinin ve L Humanite qezetinin bas merkezleri Bobindeki is tapma merkezini Le Havre medeniyyet merkezini yaratmisdir Sovet Ittifaqini ziyaret eden memar Kubanin lideri Fidel Kastro ile de tanis olmusdur Fidel Kastro Nimeyer haqqinda Nimeyer ve men planetin sonuncu kommunistlerik fikrini soylemisdir Siyasi baxislari uzunden 1940 ve 50 ci illerde ABS ye giris vizasi elde ede bilmemis buna gore Harvard ve Yel universitetlerinden aldigi is tekliflerini deyerlendire bilmemisdi Sovet Ittifaqinin dagilmasindan sonra 1992 ci ilde Braziliya kommunist partiyasi da adini Sosialist xalq partiyasi olaraq deyisdirmis bu herekete qarsi cixan qrupun basinda duran Nimeyer Braziliya kommunist partiyasini yeniden qurmus ve 1992 96 ci iller arasinda bu partiyanin basqani olmusdur Ozu siyasi baximdan feal olmamasina baxmayaraq populyar sexsiyyeti sayesinde bu bohran dovrunde partiyaya bir nufuz getirmisdir Nimeyer arxitekturanin imkanli sosial tebeqelere xidmet etdiyini yoxsullugun hellinin inqilabdan kecdiyini demisdi Heyatin memarliqdan daha ehemiyyetli oldugunu esas olanin insanlari ireli aparmaq oldugunu vurgulamisdi Nimeyer heyat yoldasi Vere Lusiya ile birlikde 2008 ci ilden 2011 ci ile olumune qeder Nosso Kamino adli bir memarliq ve medeniyyet jurnali cixarmis Braziliyadaki ali tehsil sisteminin gencleri heyatin gercek problemlerini bilmeden ve bir siyasi dunyagorusu olmadan mezun etmesini tenqid etmis jurnalin meqsedinin gencleri daha idealist etmek eqoist bir dunyada yasadiqlarini gosterib onlari daha ireli aparmaga tesviq etmek oldugunu bildirmisdi Verdiyi musahibelerin birinde Nimeyer tehsil sisteminin yaratdigi ixtisaslasmani tenqid etmekde genclerin heyatin ve medeniyyetin her bir istiqameti haqqinda melumat sahibi olmasinin terefdari oldugunu demisdi Hazirladigi heykellerIsanin elindeki Merkezi Amerika ve Cenubi Amerika seklinde axan qani tesvir eden Qanayan el heykeli bu qitede yasayanlarin azadliq mubarizesi eks etdirir Latin Amerikasi abide San Paulu1982 Karlos Fonseka Amadora hesr olunmus heykel Nikaraqua 1986 Isgenceye sonsuza qeder yox heykeli Rio de Janeyro Braziliya 1988 Doqquz noyabr heykeli 1988 ci ilin noyabrinda reallasan tetilde olen uc fehlenin xatiresine Manee Redonda Braziliya 1989 El heykeli Latin Amerikasi abide San Paulu Braziliya 1991 Qoree Adasi abide heykeli Larqo Dakar Seneqal 1995 Prestes heykeli Santo Angelo Braziliya 2007 Bir qadin bir cicek hemreylik heykeli Paris 2007 Kuba ucun heykel iane Havana KubaLayihelerinden secmelerIl Seher Olke Layihenin adi Layihenin meqsedi Istinad1940 1943 Belo Horizonte Braziliya Kilse1953 1966 San Paulu Braziliya Kopan yasayis kompleksi Yasayis kompleksi1940 1943 Braziliya Braziliya Alvorada sarayi Prezidentin resmi iqametgahi Dovlet Binasi1956 1960 Braziliya Braziliya Braziliya Milli Konqres binasi Dovlet Binasi1956 1960 Braziliya Braziliya Braziliya bas kilsesi Kilse1957 1965 Braziliya Braziliya Edalet Sarayi Dovlet Binasi1958 Braziliya Braziliya Planalto sarayi Prezidentin is yeri Dovlet Binasi1958 Braziliya Braziliya Ali Federal Mehkeme Braziliya Dovlet Binasi1970 Braziliya Braziliya Xarici Isler Nazirliyi Dovlet Binasi1975 Milan Italiya Arnoldo Mondadori nesriyyati Nesriyyat1976 Funcal Portuqaliya Madeyra qumarxanasi Qumarxana1981 Braziliya Braziliya Juselinu Kubicek abidesi Abide1982 Havr Fransa Le Havre Medeniyyet Merkezi Medeniyyet Merkezi1986 Braziliya Braziliya Milli Panteon Muzey1987 Braziliya Braziliya Yerli Xalq Muzeyi Muzey1989 Sao Paulo Braziliya Latin Amerikasi abidesi Abide1996 Niteroy Braziliya Niteroy Muasir Incesenet Muzeyi Muzey2002 2003 Kuritiba Braziliya Oskar Nimeyer muzeyi Muzey2002 2005 San Paulu Braziliya Ibirapuera Auditoriyasi zali Konsert zali2006 Braziliya Braziliya Respublikanin Milli Muzeyi Muzey2006 Braziliya Braziliya Milli Kitabxana Kitabxana2008 Natal Braziliya Natal Seher Parki Park2010 Italiya Italiya Oskar Nimeyer Ravello Auditoriyasi Konsert Salonu2011 Ispaniya Ispaniya Oskar Nimeyer Beynelxalq Medeniyyet Merkezi Beynelxalq Medeniyyet MerkeziMukafatlari1963 Xalqlar arasinda sulhu mohkemletmeye gore Beynelxalq Lenin sulh mukafati Sovet Ittifaqi 1963 Amerika memarlar institutunun seref uzvluyu ABS 1964 Amerika incesenet ve mektublar Akademiyasi fexri uzvluyu ABS 1988 Pritsker Memarliq mukafati ABS 1989 Asturias Knyazligi Mukafati Ispaniya 1989 Ciko Mendes Hemreylik Medali 1995 Fexri doktor adi San Paulu Universiteti 1995 Fexri doktor adi Minas Gerais Federal Universiteti 1996 Venesiya Bienali qizil sir Mukafati VI Beynelxalq Memarliq Sergisi Venesiya 1998 Kral Qizil Medali Britaniyali Memarlar Kral Institutu Boyuk Britaniya 2001 Kuba Respublikasi Dovlet Surasi Hemreylik Medali Kuba 2001 Darsi Ribeyru Medali Rio de Janeyro eyaleti Tehsil Nazirliyi 2001 YUNESKO Mukafati Medeniyyet sahesinde 2001 Qabriela Mistral Tehsil ve Medeniyyet Ustun Xidmet Medali Cili Tehsil Nazirliyi 2001 Braziliya Memarlar Otagi XX Esr Memari Mukafati 2007 Medeniyyet Leyaqet Medali Braziliya 2007 Legion Ordeni Fransa 2007 Dostluq Leyaqet Medali RusiyaHaqqinda soylenilenler2007 ci ilde derc olunan bir meqalede Nyu York Times qezetinin memarliq tenqidcilerinden biri olan Nikolay Oroussoff 90 yaslarinda hele de feal olan Oskar Nimeyerin son dovrdeki layihelerinin keyfiyyetinin dusduyunu iddia ederek bunu yasinin irelilemesine baglamisdir Bu tenqidciye gore Niteri Aktual Incesenet Muzeyi memarin kecmisde ortaya qoydugu eserler ile muqayisede keyfiyyet olaraq olduqca asagidir Eyni zamanda tenqidci Oskar Niemeyerin eserlerinin en boyuk tehdidinin bir sermayecinin buldozeri ve ya suursuz seher planlasdiricilari yox birbasa ozu oldugu iddiasini ireli surmusdur Nikolay Oroussoff bu kontekstde memarin Braziliya seherinin Esplanada dos Ministrios bolgesindeki bir cox deyerli eseri sexsen memar terefinden pozuldugu serhini da vermisdi Haqqinda cap olunan nesrlerden secmelerAndre Correa Lake 2007 Oscar Niemeyer Uma Arquitetura da Seducao BEI ISBN 8586518883 Luiz Claudio Lacerda ve Rogerio Randolph Oscar Niemeyer 360 ISBN 8589049051 Ricardo Ohtake 2007 Oscar Niemeyer Publifolha ISBN 8574028010 Miguel Alves Pereira 1993 Architecture Text and Context The Discourse of Oscar Niemeyer University of Sheffield Dept of Architecture ISBN 8523004432 David Underwood 1994 Oscar Niemeyer and The Architecture of Brazil Rizzoli Publishing ISBN 8575031198 Hess Alan 2006 Oscar Niemeyer Houses Rizzoli Publishing ISBN 0847827984 Styliane Philippou 2008 Oscar Niemeyer Curves of Irreverence Yale University Press ISBN 0300120389 Matthiue Salvaing 2002 Oscar Niemeyer Assouline Publishing ISBN 0300120389 Filmoqrafiya2007 ci ilde Fabiano Masiel terefinden cekilen bir senedli filmde Oskar Nimeyerin heyati ve isleri yer alir Oskar Nimeyerin 1960 ci illerin evvelerinde Braziliya seherinde yaratdigi eserlerin monumental numuneleri 1964 ci il tarixli Rio Macerasi L HOMME de Rio adli Fransa Italiyanin birge istehsali olan kino filminin cekilis mekanlari kimi istifade edilmisdir rejissoru oldugu Jan Pol Belmondo ve Fransuaya Dorleakin bas rollarini oynadigi bu filmde aktyorlar hele insaati basa catmamis bu tikililerin onunde ve icinde oynuyurdular AvtobioqrafiyasiNiemeyer Oscar As curvas do tempo memorias Rio de Janeiro Editora Revan 2000 ISBN 978 85 7106 159 0 Portuqal dilinde Niemeyer Oscar The Curves of Time The Memoirs of Oscar Niemeyer London Phaidon Press Ltd 2000 ISBN 978 0 7148 4007 9 Ingilis dilinde Xarici kecidlerVikianbarda Oskar Nimeyer ile elaqeli mediafayllar var Muasir Incesenet Muzeyi Niteroy Brazilia Kilsesi Memorial dos Povos Indigenas Yerli xalq ucun xatire Oskar Nimeyerin resmi sayti Strick House 1964 by architect Oscar Niemeyer La Mesa Drive City of Santa Monica Los Angeles Modern Architecture 2010 02 28 at the Wayback MachineIstinadlarArkitekter verksamma i Sverige 2014 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 http www nytimes com 2012 12 06 world americas oscar niemeyer modernist architect of brasilia dies at 104 html pagewanted all amp r 0 title Oscar Oscar Niemeyer nid Arkitekter verksamma i Sverige 2015 Nimejer Oskar Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Artists Artworks ing http arch pavouk cz index php architekti 1589 niemeyer oscar Oscar Ribeiro de Almeida Soares Filho Niemeyer Find a Grave ing 1996 Museum of Modern Art online collection ing Oscar Niemeyer Designer of UN Building Dies at 104 Bloomberg com 5 dekabr 2012 2012 12 09 tarixinde Istifade tarixi 12 dekabr 2013 Brazil s 102 year old architect spends crap birthday Istifade tarixi 2009 12 15 olu kecid ArcSpace com 2012 11 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 Mayis 2010 Azure Magazine 2012 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Gerard Fournier Urbanisme Bresil communisme Qu est ce qui fait courir Oscar Niemeyer 20 Aralik 2005 2008 09 30 tarixinde Istifade tarixi 26 Mayis 2010 Oscar Niemeyer Universidad de La Rioja 1996 2012 01 19 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Willie Garcia 28 temmuz 2010 2010 01 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 Mayis 2010 Carmen Stephan Architect Oscar Niemeyer Turns 100 14 Aralik 2007 2012 03 30 tarixinde Istifade tarixi 26 Mayis 2010 Brazilian architect Niemeyer celebrates 100 years 15 Aralik 2007 Reuters 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Pritzker Architecture Prize Oscar Niemeyer 1988 Laureate olu kecid Freebase com 2010 06 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Palacio Gustavo Capanema Emporis com 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Unite d Habitation Binasi Resmi Web Sitesi 2016 06 04 tarixinde Istifade tarixi 22 Mayis 2010 ExcitingBrazil com 2012 12 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 Mayis 2010 Oscar Niemeyer a misbehaved pupil of rationalism The Journal of Architecture Volume 2 Sayi 4 Aralik 1997 sayfalar 291 312 Istifade tarixi 21 Mayis 2010 olu kecid Niemeyer amp the Sweep of History Philip Kennicott 5 Ekim 2008 Washington Post 2015 10 16 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Religion Fit for Prayer 27 Nisan 1959 Time 2013 08 27 tarixinde Istifade tarixi 22 Mayis 2010 The Curves of Time The Memoirs of Londra Phaidon 2000 62 70 ve 169 170 Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Case Lucio Costa Brasilia s Superquadra Harvard Design School 2004 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Parlamento Binalari Arkitera Serzan Gok 13 Kasim 2009 2010 12 23 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer le Soylesi Dogan Hasol Ocak 1989 DoganHasol net Istifade tarixi 27 Mayis 2010 olu kecid Art The Architect of Brasilia 28 Temmuz 1958 Time Magazine 2010 04 30 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 The men who built Brazil s modern capital Brasilia BBC 2016 03 24 tarixinde Istifade tarixi 22 Mayis 2010 Cagina Adanmis Mimar Oscar Niemeyer 100 Yasinda 24 Aralik 2007 Bianet 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 PDF Rluds com 2016 06 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 Mayis 2010 The Story of United Nations Headquarters PDF Birlesmis Milletler Istifade tarixi 21 Mayis 2010 ACLU Testimony Before the Subcommittee on National Security Emerging Threats and International Relations Regarding Censorship At the Borders 28 Mart 2006 ACLU 2014 11 06 tarixinde Istifade tarixi 22 Mayis 2010 Edificio Copan skyscraperpage com 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Niemeyer s Art Museum Its Place in the Modern Cityscape of Caracas Ingilizce ve Ispanyolca PDF Niemeyer s Art Museum Its Place in the Modern Cityscape of Caracas Ingilizce ve Ispanyolca 2016 03 04 tarixinde PDF Istifade tarixi 21 Mayis 2010 A Palatial House of the Worker 17 Nisan 2010 Wall Street Journal 2012 11 14 tarixinde Istifade tarixi 22 Mayis 2010 Kalemi Elime Aliyorum ve Bir Bina Ortaya Cikiveriyor 17 Agustos 2007 Arkitera com Istifade tarixi 20 Mayis 2010 olu kecid Brazil remembers 1964 coup d etat BBC 2010 01 23 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 United States penetration of Brazil Jan Knippers Black Manchester University Press 1977 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 22 Mayis 2010 Oscar Niemeyer 100 Yasinda 8 Ekim 2007 Mimarizm com Istifade tarixi 20 Mayis 2010 PARIS ARCHITECTURE Communism Meet Capitalism New York Times 2016 03 09 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Oscar Niemeyer Bir Yuzyil Sergisi Yapi com tr Istifade tarixi 20 Mayis 2010 olu kecid Living The Modernist Dream 29 Nisan 2007 Los Angeles Times 2015 10 22 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 100 yasinda ama hala cok mesgul Oscar Niemeyer 20 Ekim 2007 Mimdap org 2007 10 21 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 The Nation s Pantheon in Brasilia Patricia Ribeiro About com 2015 09 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Jpmag com 2008 09 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 In search of Oscar Niemeyer in Brazil 6 Temmuz 2003 The Independent 2011 01 13 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Pritzker Mimarlik Odulu resmi sitesi 2011 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Political Handbook of the World 1998 1998 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Fredcamper com 2016 03 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 2016 06 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Modernist Mimarligin Siradisi Mimarinin 100 Dogum Yili 20 Eylul 2007 Arkitera com Istifade tarixi 20 Mayis 2010 olu kecid Museo Oscar Niemeyer Greatbuildings com 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer Serpentine Gallery Pavilion 2003 Serpentine Gallery 2003 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Oscar Niemeyer Yine Tartisma Konusu Gulin Senol 25 Kasim 2005 Arkitera com Istifade tarixi 20 Mayis 2010 olu kecid Abcclassics com 2016 03 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Architectural Record 2013 03 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 Mayis 2010 A great white hope in Aviles Asturias Guardian gazetesi 2012 12 10 tarixinde Istifade tarixi 6 Aralik 2012 Brussels demands answers as Italy s new 16m concert hall stays silent 2013 02 21 tarixinde Istifade tarixi 6 Aralik 2012 Matoso Danilo 2008 Da Materia a Invencao As Obras de Oscar Niemeyer em Minas Gerais 1938 1954 2012 10 28 at the Wayback Machine ISBN 978 85 736 5534 6 Oscar Niemeyer Architecture sk 2016 05 09 tarixinde Istifade tarixi 27 Mayis 2010 2014 08 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Telegraph obituary 2021 09 17 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 01 Fidel Castro Hints in Letter He May Step Down as Cuban Leader Bloomberg com 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Eduardo Graca The Last of the Modernists 20 Mayis 2006 Istifade tarixi 26 Mayis 2010 olu kecid Godfrey P Swerve with verve Oscar Niemeyer the architect who eradicated the straight line 18 Nisan 2010 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 26 Mayis 2010 Copan Apartman Kompleksi Resmi Internet Sayfasi 2015 03 23 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 AboutBrasilia com 2013 04 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 National Congress of Brazil En Structurae de 2012 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2010 05 20 2012 10 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Palacio da Justica Emporis com 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Baskanlik Calisma Sarayi nin Tarihcesi Brezilya Devlet Baskanligi Web Sitesi 2008 07 20 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 2016 05 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 Mayis 2010 Palacio do Itamaraty Emporis com 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Mondadori Grubu Web Sitesi 2007 06 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Pestana Casino Park Emporis com 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 BrasiliaBrazil info 2015 02 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Le Havre Fransa 2016 03 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Tancredo Neves Pantheon of Freedom and Democracy Brasembottawa org Istifade tarixi 20 Mayis 2010 olu kecid Chicago Art Critics Association 2016 03 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 2012 03 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 2013 03 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 At 97 Oscar Niemeyer Completes Concert Hall in Sao Paolo Brazil 3 Ocak 2005 Architectural Record 2013 03 20 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Trouble in utopia as the real Brazil spills into Niemeyer s masterpiece 12 Mart 2008 Guardian 2013 03 19 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 ArchitectMagazine com 2013 06 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 2009 02 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Brussels demands answers as Italy s new 16m concert hall stays silent 2016 06 03 tarixinde Istifade tarixi 25 Temmuz 2016 Ispanya ya Oscar Niemeyer den Modern Dokunus Arkitera com 2011 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2 Mayis 2011 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi VII cild Baki 1983 seh 264 The International Who s Who 2004 Sayfa 1223 Europa Publications 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 21 Mayis 2010 Even if His Own Work Isn t Broken a Brazilian Architect Fixes It Nicolai Ouroussoff 26 Aralik 2007 New York Times 2019 01 28 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer uma arquitetura da seducao BEI 2007 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer 360 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer Publifolha 2007 Istifade tarixi 20 Mayis 2010 olu kecid Architecture Text and Context The Discourse of Oscar Niemeyer University of Sheffield Dept of Architecture 1993 Istifade tarixi 20 Mayis 2010 olu kecid Oscar Niemeyer and The Architecture of Brazil 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer Houses 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer Curves of Irreverence 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 20 Mayis 2010 Oscar Niemeyer a vida e um sopro Portekizce Brezilya Kultur Bakanligi 2012 01 18 tarixinde Istifade tarixi 14 Nisan 2010 L homme de Rio 1964 IMDB com 2016 01 28 tarixinde Istifade tarixi 14 Haziran 2010