Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İngilis dili (ing. English, English language) — Hind-Avropa dillərinin german dillərinə aiddir. Doğma dil kimi 373 milyon insan tərəfindən istifadə olunur. İkinci dil kimi 1.08 milyard insan danışır (2022).
BMT-nin altı rəsmi və işçi dilindən biridir. İngilislərin təbii dili, İngiltərənin, faktiki Böyük Britaniyanın, ABŞ (31 ştatının rəsmi dili), İrlandiyanın, Kanadanın və Maltanın iki rəsmi dilindən biri, Avstraliyanın, Yeni Zelandiyanın rəsmi dili. O, Asiya (məsələn Hindistan, Pakistan və s.) və Afrikanın bəzi dövrlərində rəsmi dil kimi istifadə edilib. Linqvistikada ingilis dilində danışanları adlanırlar, Kanadada bu termin siyasi mənada işlədilir.
Dildə qrammatik mənanı analitik formada ifadə etmək üstünlük təşkil edir. Dillərin analitik tipinə aiddir. Leksikanın 70% götürülmə sözlərdir. Əlifbası VII əsrdən latın qrafikası əsasındadır. Orta əsrlərin əvvələrində əlavə hərflər də istifadə edilirdi. Sonradan onlar sıradan çıxdılar. Orfoqrafiyada ənənəvi yazılış formasıdır.
Hazırda ingilis dili dünyada ən geniş yayılmış dillərdən biridir. İngilis dili dünyada diplomatiya, kommersiya, dənizçilik, elmi-texniki və kütləvi informasiya dili kimi məşhurdur. Zəmanəmizdə nəşr olunan ədəbiyyatın və kütləvi mətbuatın əksəriyyəti ingilis dilində dərc olunur. Bütün bu deyilənlərə görə ingilis dilinin öyrənilməsi hər kəs üçün həyati zərurət kimi qarşıda durur. İngilis dilinin fonetik quruluşu bir sıra inkişaf mərhələlərindən keçməklə özünəməxsus orijinal səs strukturu yarada bilmişdir.
Əlifba
İngilis əlifbasında 26 hərf, 44 səs var.
| Hərf | Hərfin adının tələffüzü (IPA) | Hərfin adının tələffüzü (azərbaycanca) |
|---|---|---|
| Aa | [eɪ] | ey |
| Bb | [biː] | bi |
| Cc | [siː] | si |
| Dd | [diː] | di |
| Ee | [iː] | i |
| Ff | [ɛf] | ef |
| Gg | [dʒiː] | ci |
| Hh | [eɪtʃ] | eyç |
| Ii | [aɪ] | ay |
| Jj | [dʒeɪ] | cey |
| Kk | [keɪ] | key |
| Ll | [ɛl] | el |
| Mm | [ɛm] | em |
| Nn | [ɛn] | en |
| Oo | [əʊ] | ou |
| Pp | [piː] | pi |
| [kjuː] | kyu | |
| Rr | [ɑː] və ya [ɑɹ] | ar |
| Ss | [ɛs] | es |
| Tt | [tiː] | ti |
| Uu | [juː] | yu |
| Vv | [viː] | vi |
| Ww | [ˈdʌb(ə)l juː] | dabl-yu |
| Xx | [ɛks] | eks |
| Yy | [waɪ] | uay (təxminən) |
| Zz | [zɛd] və ya [ziː] | zed (zee) |
Sözlərin uzunluğu
İngilis dilinin xarakterik cəhətlərindən biri onun qısa sözlərdən ibarət olmasıdır. Uzun sözlər dildə olsa da, onlara az rast gəlinir. Qısa sözlər ingilis dilinə alman tayfalarının dilindən, uzun sözlər isə fransız dilindən və latın dilindən keçib. Qısa sözlər danışıqda və jarqonda, uzun sözlər isə elmdə və publisistikada işlədilir.
Dil tarixi
Kökləri, 5-ci əsrdə yaşayan alman tayfalarına qədər uzanan ingilis dili dinamik təkamül yaşayıb.
Eramızın 450-ci ildən 1150-ci ilinə qədər danışılan köhnə ingilis dili, dilin linqvistik bazasını təşkil etmişdir. Vikinq işğalları zamanı qədim skandinav dilinən təsirlənib, həmçinin 1066-cı ildə Normanların fəthi dilə fransız lüğətini aşılayıb və orta ingilis dilinin yaranmasına səbəb olub. 15-17-ci əsrlərdəki İntibah Dövrü və Böyük Saitlərin Dəyişməsi prosesi bir çox dəyişikliklər gətirib. Müasir ingilis dili isə 18-ci əsrdə yaranıb, Sənaye inqilabı və Britaniya İmperiyasının genişlənməsi amillərilə formalaşmışdır.
Bu gün ingilis dili regional nüansları əks etdirən variasiyaları ilə qlobal bir dildir. Köhnə ingilis dilinin müasir ingilis dilinə təkamülü, sosial və mədəni dəyişiklikləri özündə əks etdirir.
Dialektləri
İngilis dilinin çox sayda dialektləri vardır. Dialektlər İngiltərədə daha çoxdur. ABŞ-də dialektlər olsa da, ədəbi dil kimi orta-atlantik dialekt işlənir.
Dünyada yayılması
| Ölkə | İngilis dili ana dili olanların sayı |
|---|---|
 ABŞ | 214.809.000 |
 Birləşmiş Krallıq | 58.200.000 |
 Kanada | 17.694.830 |
 Avstraliya | 15.581.334 |
 İrlandiya | 4.200.000+ |
 CAR | 3.673.203 |
 Yeni Zelandiya | 3.500.000+ |
 Sinqapur | 665.087 |
İstinadlar
- ScriptSource - American Samoa.
- ScriptSource - Anguilla.
- ScriptSource - Antigua and Barbuda.
- ScriptSource - Aruba.
- ScriptSource - Australia.
- ScriptSource - Bahamas.
- ScriptSource - Bahrain.
- ScriptSource - Barbados.
- ScriptSource - Belize.
- ScriptSource - Bermuda.
- ScriptSource - Bhutan.
- ScriptSource - Botswana.
- ScriptSource - British Indian Ocean Territory.
- ScriptSource - British Virgin Islands.
- ScriptSource - Brunei.
- ScriptSource - Cambodia.
- ScriptSource - Cameroon.
- ScriptSource - Canada.
- ScriptSource - Cayman Islands.
- ScriptSource - Cook Islands.
- ScriptSource - Dominica.
- ScriptSource - Eritrea.
- ScriptSource - Ethiopia.
- ScriptSource - Falkland Islands.
- ScriptSource - Fiji.
- ScriptSource - Gambia.
- ScriptSource - Ghana.
- ScriptSource - Gibraltar.
- ScriptSource - Grenada.
- ScriptSource - United States.
- ScriptSource - Guernsey.
- ScriptSource - Guyana.
- ScriptSource - India.
- ScriptSource - Ireland.
- ScriptSource - Isle of Man.
- ScriptSource - Israel.
- ScriptSource - Jamaica.
- ScriptSource - Jersey.
- ScriptSource - Kenya.
- ScriptSource - Kiribati.
- ScriptSource - Lebanon.
- ScriptSource - Lesotho.
- ScriptSource - Liberia.
- ScriptSource - Madagascar.
- ScriptSource - Malawi.
- ScriptSource - Malaysia.
- ScriptSource - Maldives.
- ScriptSource - Malta.
- ScriptSource - Marshall Islands.
- ScriptSource - Mauritius.
- ScriptSource - Micronesia.
- ScriptSource - Montserrat.
- ScriptSource - Namibia.
- ScriptSource - Nauru.
- ScriptSource - New Zealand.
- ScriptSource - Nigeria.
- ScriptSource - Niue.
- ScriptSource - Oman.
- ScriptSource - Pakistan.
- ScriptSource - Palau.
- ScriptSource - Papua New Guinea.
- ScriptSource - Philippines.
- ScriptSource - Pitcairn.
- ScriptSource - Rwanda.
- ScriptSource - Saint Kitts and Nevis.
- ScriptSource - Saint Lucia.
- ScriptSource - Saint Martin.
- ScriptSource - Saint Vincent and the Grenadines.
- ScriptSource - Samoa.
- ScriptSource - Seychelles.
- ScriptSource - Sierra Leone.
- ScriptSource - Singapore.
- ScriptSource - Sint Maarten.
- ScriptSource - Solomon Islands.
- ScriptSource - South Africa.
- ScriptSource - South Sudan.
- ScriptSource - Sri Lanka.
- ScriptSource - Sudan.
- ScriptSource - Eswatini.
- ScriptSource - Tanzania.
- ScriptSource - Tokelau.
- ScriptSource - Tonga.
- ScriptSource - Trinidad and Tobago.
- ScriptSource - Turks and Caicos Islands.
- ScriptSource - Tuvalu.
- ScriptSource - U.S. Virgin Islands.
- ScriptSource - Uganda.
- ScriptSource - United Arab Emirates.
- ScriptSource - United Kingdom.
- ScriptSource - Vanuatu.
- ScriptSource - Zambia.
- ScriptSource - Zimbabwe.
- (ing.). 25, 19 Dallas, Texas: SIL International, 1951. ISSN 1946-9675
- "Nə qədər insan ingilis dilində danışır?".
- "İngilis dilinin tarixi".
- U.S. Census Bureau, Statistical Abstract of the United States: 2003, Section 1 Population 2014-12-28 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau, Tablo 47.
- The Cambridge Encyclopedia of the English Language 2016-03-03 at the Wayback Machine, Second Edition, Crystal, David; Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1995.
- Mother Tongue, 2001 Counts for Both Sexes, for Canada, Provinces and Territories — 20% Sample Data 2018-10-16 at the Wayback Machine, 2001 Sayımı, Statistics Canada.
- [1] 2008-03-06 at the Wayback Machine Main Language Spoken at Home.
- Census in Brief 2007-08-09 at the Wayback Machine, 15. sayfa (Tablo 2.5), 2001 Sayımı, Statistics South Africa.
- Languages spoken 2007-03-29 at the Wayback Machine, 2006 Sayımı, Statistics New Zealand.
- Native speakers aged 5 or more 2007-07-10 at the Wayback Machine, 2000 Sayımı
 | Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ingilis dili ing English English language Hind Avropa dillerinin german dillerine aiddir Dogma dil kimi 373 milyon insan terefinden istifade olunur Ikinci dil kimi 1 08 milyard insan danisir 2022 Ingilis diliOrijinal adi EnglishOlkeler Amerika Samoasi Angilya Antiqua ve Barbuda Aruba Avstraliya Baham adalari Behreyn Barbados Beliz Bermud adalari Butan Botsvana Britaniya Hind okeani erazileri Britaniya Virgin adalari Bruney Darussalam Kamboca Kamerun Kanada Kayman adalari Kuk adalari Dominika Eritreya Efiopiya Folklend adalari Fici Qambiya Qana Cebelluttariq Qrenada ABS Gernsi Qayana Hindistan Irlandiya Men adasi Israil Yamayka Cersi Keniya Kiribati Livan Lesoto Liberiya Madaqaskar Malavi Malayziya Maldiv adalari Malta Marsall adalari Mavriki Mikroneziya Montserrat Namibiya Nauru Yeni Zelandiya Nigeriya Niue Oman Pakistan Palau Papua Yeni Qvineya Filippin Pitkern adalari Ruanda Muqeddes Yelena Askenson ve Tristan da Kunya adalari Sent Kits ve Nevis Sent Lusiya Sent Martin Sent Vinsent ve Qrenadina Samoa Seysel adalari Syerra Leone Sinqapur Sint Marten Solomon adalari CAR Cenubi Sudan Sri Lanka Sudan Esvatini Tanzaniya Tokelau Tonqa Trinidad ve Tobaqo Torks ve Kaykos Tuvalu USVI Uqanda BEE Birlesmis Kralliq Vanuatu Zambiya ZimbabveDanisanlarin umumi sayi 379 007 140 nef 2019 753 359 540 nef 2019 TesnifatiHind Avropa dilleriGerman dilleri d Anqlo friz dilleri d ingilis dili dd dd dd dd dd Yazi latin elifbasiDil kodlariQOST 7 75 97 ang 045ISO 639 1 enISO 639 2 engISO 639 3 engDilin strukturlarinin dunya atlasi engengLinguasphere 52 ABAABS ASCL 1201 12IETF enGlottolog stan1293 Vikianbarda elaqeli mediafayllar BMT nin alti resmi ve isci dilinden biridir Ingilislerin tebii dili Ingilterenin faktiki Boyuk Britaniyanin ABS 31 statinin resmi dili Irlandiyanin Kanadanin ve Maltanin iki resmi dilinden biri Avstraliyanin Yeni Zelandiyanin resmi dili O Asiya meselen Hindistan Pakistan ve s ve Afrikanin bezi dovrlerinde resmi dil kimi istifade edilib Linqvistikada ingilis dilinde danisanlari adlanirlar Kanadada bu termin siyasi menada isledilir Dilde qrammatik menani analitik formada ifade etmek ustunluk teskil edir Dillerin analitik tipine aiddir Leksikanin 70 goturulme sozlerdir Elifbasi VII esrden latin qrafikasi esasindadir Orta esrlerin evvelerinde elave herfler de istifade edilirdi Sonradan onlar siradan cixdilar Orfoqrafiyada enenevi yazilis formasidir Hazirda ingilis dili dunyada en genis yayilmis dillerden biridir Ingilis dili dunyada diplomatiya kommersiya denizcilik elmi texniki ve kutlevi informasiya dili kimi meshurdur Zemanemizde nesr olunan edebiyyatin ve kutlevi metbuatin ekseriyyeti ingilis dilinde derc olunur Butun bu deyilenlere gore ingilis dilinin oyrenilmesi her kes ucun heyati zeruret kimi qarsida durur Ingilis dilinin fonetik qurulusu bir sira inkisaf merhelelerinden kecmekle ozunemexsus orijinal ses strukturu yarada bilmisdir ElifbaIngilis elifbasinda 26 herf 44 ses var Herf Herfin adinin teleffuzu IPA Herfin adinin teleffuzu azerbaycanca Aa eɪ eyBb biː biCc siː siDd diː diEe iː iFf ɛf efGg dʒiː ciHh eɪtʃ eycIi aɪ ayJj dʒeɪ ceyKk keɪ keyLl ɛl elMm ɛm emNn ɛn enOo eʊ ouPp piː piQq kjuː kyuRr ɑː ve ya ɑɹ arSs ɛs esTt tiː tiUu juː yuVv viː viWw ˈdʌb e l juː dabl yuXx ɛks eksYy waɪ uay texminen Zz zɛd ve ya ziː zed zee Sozlerin uzunlugu Ingilis dilinin xarakterik cehetlerinden biri onun qisa sozlerden ibaret olmasidir Uzun sozler dilde olsa da onlara az rast gelinir Qisa sozler ingilis diline alman tayfalarinin dilinden uzun sozler ise fransiz dilinden ve latin dilinden kecib Qisa sozler danisiqda ve jarqonda uzun sozler ise elmde ve publisistikada isledilir Dil tarixiKokleri 5 ci esrde yasayan alman tayfalarina qeder uzanan ingilis dili dinamik tekamul yasayib Eramizin 450 ci ilden 1150 ci iline qeder danisilan kohne ingilis dili dilin linqvistik bazasini teskil etmisdir Vikinq isgallari zamani qedim skandinav dilinen tesirlenib hemcinin 1066 ci ilde Normanlarin fethi dile fransiz lugetini asilayib ve orta ingilis dilinin yaranmasina sebeb olub 15 17 ci esrlerdeki Intibah Dovru ve Boyuk Saitlerin Deyismesi prosesi bir cox deyisiklikler getirib Muasir ingilis dili ise 18 ci esrde yaranib Senaye inqilabi ve Britaniya Imperiyasinin genislenmesi amillerile formalasmisdir Bu gun ingilis dili regional nuanslari eks etdiren variasiyalari ile qlobal bir dildir Kohne ingilis dilinin muasir ingilis diline tekamulu sosial ve medeni deyisiklikleri ozunde eks etdirir DialektleriIngilis dilinin cox sayda dialektleri vardir Dialektler Ingilterede daha coxdur ABS de dialektler olsa da edebi dil kimi orta atlantik dialekt islenir Dunyada yayilmasi Ingilis dili ve ya Ingilis kreolu dili ana dili oldugu yerler Ingilis dili ana dili olmadigi halda en cox danisilan olkelerOlke Ingilis dili ana dili olanlarin sayiABS 214 809 000Birlesmis Kralliq 58 200 000Kanada 17 694 830Avstraliya 15 581 334Irlandiya 4 200 000 CAR 3 673 203Yeni Zelandiya 3 500 000 Sinqapur 665 087IstinadlarScriptSource American Samoa ScriptSource Anguilla ScriptSource Antigua and Barbuda ScriptSource Aruba ScriptSource Australia ScriptSource Bahamas ScriptSource Bahrain ScriptSource Barbados ScriptSource Belize ScriptSource Bermuda ScriptSource Bhutan ScriptSource Botswana ScriptSource British Indian Ocean Territory ScriptSource British Virgin Islands ScriptSource Brunei ScriptSource Cambodia ScriptSource Cameroon ScriptSource Canada ScriptSource Cayman Islands ScriptSource Cook Islands ScriptSource Dominica ScriptSource Eritrea ScriptSource Ethiopia ScriptSource Falkland Islands ScriptSource Fiji ScriptSource Gambia ScriptSource Ghana ScriptSource Gibraltar ScriptSource Grenada ScriptSource United States ScriptSource Guernsey ScriptSource Guyana ScriptSource India ScriptSource Ireland ScriptSource Isle of Man ScriptSource Israel ScriptSource Jamaica ScriptSource Jersey ScriptSource Kenya ScriptSource Kiribati ScriptSource Lebanon ScriptSource Lesotho ScriptSource Liberia ScriptSource Madagascar ScriptSource Malawi ScriptSource Malaysia ScriptSource Maldives ScriptSource Malta ScriptSource Marshall Islands ScriptSource Mauritius ScriptSource Micronesia ScriptSource Montserrat ScriptSource Namibia ScriptSource Nauru ScriptSource New Zealand ScriptSource Nigeria ScriptSource Niue ScriptSource Oman ScriptSource Pakistan ScriptSource Palau ScriptSource Papua New Guinea ScriptSource Philippines ScriptSource Pitcairn ScriptSource Rwanda ScriptSource Saint Kitts and Nevis ScriptSource Saint Lucia ScriptSource Saint Martin ScriptSource Saint Vincent and the Grenadines ScriptSource Samoa ScriptSource Seychelles ScriptSource Sierra Leone ScriptSource Singapore ScriptSource Sint Maarten ScriptSource Solomon Islands ScriptSource South Africa ScriptSource South Sudan ScriptSource Sri Lanka ScriptSource Sudan ScriptSource Eswatini ScriptSource Tanzania ScriptSource Tokelau ScriptSource Tonga ScriptSource Trinidad and Tobago ScriptSource Turks and Caicos Islands ScriptSource Tuvalu ScriptSource U S Virgin Islands ScriptSource Uganda ScriptSource United Arab Emirates ScriptSource United Kingdom ScriptSource Vanuatu ScriptSource Zambia ScriptSource Zimbabwe ing 25 19 Dallas Texas SIL International 1951 ISSN 1946 9675 Ne qeder insan ingilis dilinde danisir Ingilis dilinin tarixi U S Census Bureau Statistical Abstract of the United States 2003 Section 1 Population 2014 12 28 at the Wayback Machine U S Census Bureau Tablo 47 The Cambridge Encyclopedia of the English Language 2016 03 03 at the Wayback Machine Second Edition Crystal David Cambridge UK Cambridge University Press 1995 Mother Tongue 2001 Counts for Both Sexes for Canada Provinces and Territories 20 Sample Data 2018 10 16 at the Wayback Machine 2001 Sayimi Statistics Canada 1 2008 03 06 at the Wayback Machine Main Language Spoken at Home Census in Brief 2007 08 09 at the Wayback Machine 15 sayfa Tablo 2 5 2001 Sayimi Statistics South Africa Languages spoken 2007 03 29 at the Wayback Machine 2006 Sayimi Statistics New Zealand Native speakers aged 5 or more 2007 07 10 at the Wayback Machine 2000 Sayimi Dil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin