Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 | Bu məqalə Ağcabədi rayonu haqqındadır. Ağcabədi rayonunun inzibati mərkəzi olan eyniadlı şəhər üçün Ağcabədi səhifəsinə baxın. |
Ağcabədi rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. Mərkəzi Ağcabədi şəhəridir. Ağcabədi rayonunun mərkəzi aeroport, Ağdam dəmir yolu stansiyasından 45 km, Bakıdan 374 km aralı, Qarqar çayının hər iki sahilində Mil və Qarabağ düzlərindədir.
| Rayon | |
| Ağcabədi rayonu | |
|---|---|
|
| |
| Ölkə | |
| Daxildir | Qarabağ |
| İnzibati mərkəz | Ağcabədi |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 8 avqust 1930 |
| Sahəsi |
|
| Hündürlük | 39 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | AZ-AGC |
| Telefon kodu | 113 |
| Poçt indeksi | 0400 |
| Avtomobil nömrəsi | 04 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiyası
Azərbaycan Respublikasının ən iri kənd təsərrüfatı rayonlarından biri olan Ağcabədi rayonunun ərazisi 1756 km² — dir, əhalisi 136,7 min nəfərdir (1 yanvar 2020).
Məşğul əhalinin əsas hissəsi səhiyyə, təhsil, mədəniyyət sahəsində, kənd təsərrüfatında, rayonda fəaliyyət göstərən sənaye müəssisələrində, ticarət, ictimai iaşə xidmət sahələrində çalışır.
Ağcabədi rayonu 1 şəhər, 1 qəsəbə və 39 kənd inzibati ərazi vahidindən və 44 kənddən (Ağcabədi şəhəri, Hindarx qəsəbəsi, Avşar, Aşağı Avşar, Xocavənd, Salmanbəyli, Mehrablı, Aran, Yeni Qaradolaq, Qaradolaq, Kəbirli, Hacıbədəlli, Nəcəfqulubəyli, Şənlik, Şahmalılar, Şotlanlı, Bala Kəhrizli, Böyük Kəhrizli, Biləğan, Ağabəyli, Pərioğullar, Cəfərbəyli, Hüsülü, Rəncbərlər, Qiyaməddinli, Qaravəlli, Təzəkənd, Muğanlı, Şahsevən, Şahsevən-Təzəkənd, Köyük, Boyat, Qaraxanlı, Hacılar, Kəhrizli, Şərəfxanlı, Arazbar, Sarvanlar, Kürdlər, Minəxorlu, Yuxarı Qiyaməddinli , Sarıcalı, Taynaq, Poladlı, İmamqulubəyli, Gələbədin kəndləri) ibarətdir.
Rayon ərazisində 216 idarə və müəssisə, 8 bank filialı, 2 rabitə müəssisəsi, 5 mehmanxana fəaliyyət göstərir. İşçilərin sayına və ərazisinə görə ən iri müəssisə Atena MMC- dir. Bu Məhdud Məsuliyyətli cəmiyyətin 200 nəfər işçisi vardır.
Hazırda rayon üzrə məşğul əhalinin sayı 72632 nəfər, o cümlədən sənayedə çalışanların sayı 664 nəfər, kənd təsərrüfatında çalışanların sayı 32681 nəfər, tikintidə 398 nəfər, nəqliyyat və rabitədə 329 nəfər, təhsil, mədəniyyət və incəsənətdə 5351 nəfər, səhiyyə, bədən tərbiyəsi və sosial təminatda 1171 nəfər, kreditləşmə maliyyə və sığortada 134 nəfər, İdarəetmə orqanları aparatında 417 nəfər, ticarət və xidmət sahələrində 3635 nəfər, digər sahələrdə 24361 nəfərdir.
Adının mənası iri məskən (ağca-iri, badi-məskən, qəsəbə) olan Ağcabədi rayonu Azərbaycanın qədim yaşayış məskənlərindən biridir. Bu qədimliyi sübut edən maddi əlamətlərdən olan eneolit, tunc, antik dövrünə və orta əsrlərə aid yaşayış yerlərinin qalıqları — Kamiltəpə, Nərgiztəpə, Qaraköbər, Yantəpə, Qalatəpə və Gavur arxı diqqəti cəlb edir. Tarixçilər bu təpələri Misir ehramları ilə müqayisə edərək qeyd edirlər ki, hətta Gavur arxının Makedoniyalı İsgəndər tərəfindən təmir olunması güman olunduğu halda, XVI əsrdə Teymurləng tərəfindən tam təmir olunması tarixi faktdır. Rayonda orta əsrlərə aid daşdan yonulmuş formalı başdaşlarına qəbirstanlıqlarda rast gəlmək olur.'
Tarixi
Kür-Araz ovalığının Mil və Qarabağ düzlərində yerləşən Ağcabədinin adı ilk dəfə 1593-cü ildə Bərdə Livasına tabe olan Ağcabədi nahiyəsi olaraq çəkilmiş və qədim tayfaların yaşayış məskəni olmuşdur. Ağcabədi yaxınlığında eneolit, tunc, antik dövrünə və orta əsrlərə aid yaşayış yerlərinin qalıqları və müxtəlif qəbir abidələri aşkar edilmişdir. Orta əsrlərə aid qəbiristanda daşdan yonulmuş qoyun formalı başdaşıları vardır. Ağcabədi Qarabağın dayağı olan Kəbirlilərin, 32-lərin məskunlaşdığı ərazidir.
Qədim tayfaların məskunlaşdığı ərazidə həmin tayfaların adı ilə bağlı olan kənd adları bu günə kimi yaşamaqdadır. Kəbirli kəndinin adı Qarabağın Kəbirli tayfasının adı ilə bağlıdır. Şahsevən kəndinin adı isə XVI əsrdə I şah Abbas Qızılbaş tayfaların zəiflətmək üçün könüllü qvardiya düzəltmiş və onlara torpaq payları vermişdir. Həmin torpaqlar bu günə qədər öz qədim adlarını saxlayırlar. Ağcabədinin Şahsevən kəndinin adı məhz bu Şahsevən qvardiyasının adı ilə bağlıdır. 1727-ci ildə Gəncə-Qarabağın Müfəssəl tarix dəftəri sənədində Bayot nahiyəsi tərkibində Ağcabədi kəndinin adı çəkilir. Ağcabədi rayonunun Boyad kəndində Pənahəlixan 1747–1748-ci ildə Bayot qalasını tikdirmişdir.
XVIII əsrin 50-ci illərində Hacı Çələbi Boyad qalasına hücum etsə də, onu ala bilməmişdir. Bunda sonra Pənahəlixan Boyat qalasının duzən yerdə yerləşdiyinə görə başqa qala tikdirmək qərarına gəlir. 1823-cü ilin məlumatına görə Ağcabədinin aşağı hissəsində yerləşən Xəlfərəddin kəndi sonralar Ağcabədi ilə birləşərək Ağcabədi Xəlfərəddin adlandırılmışdır. 1930-cu ildə Sovet hakimiyyəti Azərbaycan ərazisi inzibati bölgüyə bölən zaman Ağcabədi də inzibatı bölgüsünə görə rayon adı almış,1963-cü ildə ləğv edilərək Ağdam rayonuna verilmişdir. Rayonun ərazisi 1756 km2 , əhalisi 136,7 min nəfərdir (1 yanvar 2020). Rayon Ağdamın tərkibindən 1965-ci ildə ayrılmış və yenidən rayon statusu almışdır.
Qarabağ müharibəsində Ağcabədi rayonuna da zərər vurulmuş, rayonun Qiyaməddinli kəndi həmin dövrlərdə işğal olunan yeganə Ağcabədi kəndi idi.
Coğrafi mövqeyi
Ağcabədi rayonu Bərdə, Zərdab, Füzuli, Ağdam, Xocavənd, Beyləqan rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonunun mərkəzi Ağdam dəmir yolu stansiyasından 45 km, Bakıdan 374 km aralı, Qarqar çayının hər iki sahilində, Mil və Qarabağ düzlərindədir.
| Ümumi ərazi, [kv.km] | 1760.00 |
| Məhsuldar torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] | 815.29 |
| Kənd təsərrüfatına yararsız torpaqların sahəsi, [kv.km] | 298.28 |
| Heyvandarlıq üçün otlaqların sahəsi, [kv.km] | 600.29 |
| Əkilmiş torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] | 553.75 |
| Meyvə bağlarının ümumi sahəsi, [kv.km] | 8815.29 |
| Şoran torpaqların ümumi sahəsi, [kv.km] | 79.35 |
Relyefi
Ağcabədi rayonunun relyefi düzənlikdir, şimal-şərqdən cənub-qərbə doğru tədricən yüksəlir, ərazinin səthi Aptropoden sisteminin kontinental — Allüduar və dəniz çöküntülərindən təşkil olunmuşdur. Gil yatağı var. Rayonun şimal-şərq sərhəddi ilə təqribən 45 km məsafədə Kür çayı, mərkəzi hissədə Qarqar çayı axır. Rayon ərazisindən Yuxarı Qarabağ və Orcenikidze adlı kanallar keçir. Ərazidə şor sulu göllər var. Boz-çəmən, boz, çəmən-boz torpaqlar yayılmışdır. Mərkəzi hissədə şor və şorakət torpaq sahəsinə də təsadüf olunur. Rayonda meliorasiya işləri tətbiq olunur.
Geoloji quruluşu
Ərazinin səthi Antropogen sisteminin kontinental və dəniz çöküntülərindən təşkil olunmuşdur.
Çayları və su hövzələri
Rayonun çay şəbəkəsi nisbətən seyrəkdir. Şimal — şərq sərhədi ilə Kür çayı, mərkəzi hissədən Qarqarçay axır. Qarqarçay Kiçik Qafqazın Qarabağ silsiləsinin şərq yamacından axan Xəlfəliçay ilə Zarıslıçayın qovuşmasından yaranır. Çayın mənbəyi 2080 m yüksəklikdədir. Onun 11 qolu vardır. Ərazidə şor sulu göllər vardır. Bunlardan ən böyüyünün ümumi sahəsi 3.1 min ha olan Ağgöldür.
Landşaftları və bioloji xüsusiyyətləri
İqlimi mülayim-isti və quru subtropikdir. Boz-çəmən, boz və çəmən-boz torpaqlar yayılmışdır. Bitkiləri bozqır və yarımsəhra tiplidir. Kür çayı sahillərində kolluqlar və seyrəlmiş tuqay meşələri vardır. Ərazinin xarakterik su bitkiləri, əsasən, saçaqotu , suincilosu, sünbüllü suçiçəyi, dəniz nayası və s. Meşələri əsasən, söyüd, ağyarpaq qovaq, qarağac, tut, uzunsaplaq palıd, saqqız ağacı və s. ağac növləri yayılmışdır.
Fauna
Məməliləri ceyran, canavar, qaban, çaqqal, adi tülkü, qamışlıq pişiyi, bataqlıq qunduzu, porsuq, boz dovşan, kiçik asiya qum siçanı və s. canlılardan ibarətdir. Su hövzələrində 30-a yaxın balıq növünə rast gəlinir. Bunlar qılıncbalıq, durnabalıq, qızılüzgəc, həşəm, lilbalıq, çəki və s. balıqlardır. Sürünənlərdən xəzər və bataqlıq tısbağaları, adi suilanı və suilanı yayılmışdır.
Ağcabədi rayonu quşlarla zəngin olub 150-ə yaxın növ ilə təmsil olunmuşdur. Bunlardan 90-dan çox növ yuvalayandır. Ərazinin ornitofaunası, əsasən, turac, çöl göyərçini, qaraqarın bağrıqara, qırqovul, Sultan toyuğu, adi flaminqo, qaraquş, ərsindimdik, qarabattaq və s. quşlardan ibarətdir. Ağgöl Milli Parkının bir hissəsi və Ağgöl Dövlət Təbiət Yasaqlığı Ağcabədi ərazisinə düşür.
Arxeoloji abidələri
Sarıcalı kəndi yaxınlığında antik dövrə aid Səngərtəpə yaşayış yeri. Poladlı kəndi yaxınlığında Tunc Dövrünə aid Gavurtəpə. Dəmir Dövrünə aid Yolçəkəntəpə, Aşıxlıtəpə kurqanları. Ağcabədi şəhərində Tunc Dövrünə aid Üçtəpə və Şahtəpə kurqanları. Hindarxı kəndində Eneolit və Tunc Dövrlərinə aid Çaqqallıtəpə yaşayış yeri, Qasımtəpə və Hiiseynbəy kurqanları. Boyat kəndi yaxınlığında Eneolit Dövrünə aid Töyrətəpə yaşayış yeri, Tunc Dövrünə aid Boyatqala. Arazbar kəndi yaxınlığında m.ə. I minilliyə aid yaşayış yeri. Salmanbəyli kəndi yaxınlığında antik dövrə aid Qaragöbər nekropolu. Tunc dövrünə aid Üçtəpə yaşayış yeri.
Tarixi mədəni abidələri
Boyat kəndi yaxınlığında Solaxaytəpə yaşayış yeri. Qaradolaq kəndi yaxınlığında antik dövrə aid Qaratəpə yaşayış yeri. Kəbirli kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid yaşayış yeri. Hacılar kəndində qədim qəbiristanlıq. Hindarx qəsəbəsində məscid (1907).
İqlimi
İqlimi mülayim, isti və quru subtropiktdir. Orta aylıq temperatur yanvarda 1,2–1,7 °C, avqustda isə 25–30 C-dir. İllik yağıntı 300–500 mm-dir.
Əhalisi
| Əhalinin ümumi sayı | 135550 |
| Şəhər əhalisinin sayı, [%] | 31.2381 |
| Kənd əhalisinin sayı, [%] | 68.7619 |
| Əhalinin orta sıxlığı | 61.268750 |
| Əhalinin cins qrupları üzrə sayı: (kişilər), [%] | 49.6490 |
| Əhalinin cins qrupları üzrə sayı: (qadınlar), [%] | 50.3510 |
| Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (uşaqlar), [%] | 37.1575 |
| Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (18 yaşa qədər), [%] | 9.933 |
| Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (18-dən 55–60-a), [%] | 49.9940 |
| Əhalinin yaş qrupları üzrə sayı: (təqaüdçülər), [%] | 7.8510 |
| Ali təhsilli əhalinin sayı, [%] | 4.728 |
| Orta təhsilli əhalinin sayı, [%] | 34.7760 |
| Məskunlaşmış qaçqınların sayı | 223 |
| Məskunlaşmış məcburi köçkünlərin sayı | 18431 |
Etnik tərkibi
| Etnik qruplar | 1959-cu il | 1970-ci il | 1979-cu il | 1999-cu il | 2009-cu il | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Azərbaycanlılar | 33.048 | 39.141 | 59.226 | 65.454 (99,4%) | Nümunə | Nümunə |
| Ermənilər | 265 | 254 | 69 | 47 (0.1%) | Nümunə | Nümunə |
| Talışlar | 16 | - | — | - (-) | Nümunə | Nümunə |
| Ləzgilər | 63 | 29 | 26 | 42 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Avarlar | 3 | - | 5 | 42 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Gürcülər | 24 | 4 | 21 | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Kürdlər | 17 | - | - | 234 (0,4%) | Nümunə | Nümunə |
| Ruslar | 1.151 | 604 | 353 | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Ukraynalılar | 112 | — | - | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Almanlar | 2 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Yəhudilər | 14 | 2 | 4 | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Beloruslar | 11 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Özbəklər | 274 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Taciklər | 2 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Qazaxlar | 2 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Komilər | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Başqırdlar | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Udmurtlar | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Tatarlar | 32 | — | 27 | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Mordvalar | 5 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Çuvaşlar | 2 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Osetinlər | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Dargilər | 41 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Moldovanlar | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Osetinlər | 3 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Adıgeylər | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Farslar | 22 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Latışlar | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Polyaklar | 2 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Türklər | 2 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Estonlar | 1 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Tatlar | — | 1 | 2 | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Saxurlar | — | - | 1 | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Qrızlar | — | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Udinlər | — | — | 1 | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Digər xalqlar | 2 | — | — | 42 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Milliyəti göstərilməyən | 11 | — | — | 11 (0,1%) | Nümunə | Nümunə |
| Cəmi | 35.133 | 40.279 | 59.837 | 65.854 (100%) | Nümunə | Nümunə |
Qeydlər :
| ||||||
| Etnik quplar | Əhalinin Sayı(Nəfər) |
|---|---|
| Azərbaycan türkləri | 65.454 (99,4%) |
| Talışlar | - (-) |
| Ruslar | 234 (0,4%) |
| Ermənilər | 47 (21,8%) |
| Ləzgilər | 42 (0,1%) |
| Gürcülər | 11 (0,1%) |
| Bütün rayon üzrə | 65.854 (100%) |
Görkəmli şəxsləri
- Üzeyir Hacıbəyov — bəstəkar
- Çingiz Hacıbəyov — dirijor
- Əfrasiyab Bədəlbəyli — bəstəkar , xalq artisti
- Şəmsi Bədəlbəyli — bəstəkar , xalq artisti
- Tofiq Bəhramov — futbolçu, hakim (1966-cı il dünya çempionatında final oyununun hakimi)
- Zülfü Adıgözəlov — müğənni , xalq artisti
- Vasif Adıgözəlov — bəstəkar , xalq artisti
- Yaqub Məmmədov — xanəndə , xalq artisti
- Səfa Qəhrəmanov — xanəndə , xalq artisti
- İman Əsgərzadə — fizika -riyaziyyat elmlər doktoru , professor(Fizika İnstitutu , Turkiye Bilkənd Universiteti)
- İbad Abbasov — iqtisad elmləri doktoru, professor, Bakı Biznes Universitetinin rektoru
- Ağakişi Kazımov — professor
- Əlvan Əliyev (Kəbirli) — Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Qabaqcıl Təhsil İşçisi (Gəncə Dövlət Universiteti), politoloq-publisist, "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı
- Xəqani Məmmədov — ADV-da professor
- Xanlar Hacıyev — Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin hakimi
- Asif Rüstəmli — filologiya elmləri doktoru, ADMİU-nun professoru, BDU Dissertasiya Şurasının üzvü, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının üzvü, Prezident təqaüdçüsü
- Vilayət Quliyev — tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi. Azərbaycanin keçmiş X. İ. naziri , Azərbaycanın Polşadakı və Macarıstandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri
- İsi Məlikzadə — xalq yazıçısı
- Məmməd Aranlı — yazıçı
- Ənvər Əhməd — şair
- Əyyub Əzizov — əməkdar müəllim, k.e.n., dosent (BDU-"Kimyanın tədirisi metodikası" kafedrasının müdiri)
- Əhməd Elbrus — şair
- Könül Kərimova — müğənni
- Sabir Novruzov — mahir muğam ifaçısı. Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti
- Rəşad Məcid — "525-ci qəzet"in baş redaktoru, Azərbaycan Mətbuat Şurasının üzvü.
- Mansur Piriyev — Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin İnformasiya Təminatı və İnnovativ Həllər şöbəsinin müdiri
- Həmidə Məmmədquluzadə — Cəlil Məmmədquluzadənin həyat yoldaşı Kəhrizli kəndində anadan olmuşdur. Hal hazırda həmin kənddə ev muzeyi yerləşir.
- — hüquqşünas, baş ədiliyyə müşaviri, polkovnik
- Yəhya Paşazadə — şair, Azərbaycan Yazıçılar birliyinin üzvü, 525-ci qəzetin əməkdaşı.
İqtisadi xarakteristikası
Rayon iqtisadiyyatının əsasını salam təsərrüfatı, yüngül və yeyinti sənayesi təşkil edir. Ağcabədi Azərbaycanın əsas pambıqçılıq rayonlarındandır. Həmçinin, taxılçılıq, üzümçülük, heyvandarlıq və baramaçılıq inkişaf etmişdir. 2009-cu ildə rayonda 1769 hektar sahədə pambıq əkilmiş, 2645 ton məhsul yığılmışdır. 2010-cu ildə isə pambıq əkini 2425 hektar və həmin sahələrdən yığılan məhsul isə 2896 ton olmuşdur. Göründüyü kimi əvvəlki illə müqayisədə əkin sahəsi 656 hektar, məhsul istehsalı isə 251 ton artmışdır. Rayonda 2 pambıq tədarükü müəssisəsi Ağcabədi Pambıq "ASC "və" CTS Aqro" MMC fəaliyyət göstərir. Rayonda yağ-pendir zavodları, istehsal kombinatı vardır. Bundan başqa "Pambıq" ATSC, avtomobil təmiri zavodu müəssisələri var. Rayona qaz çəkilməsi işlərinə 2008-ci ildə başlanılıb. 2013-cü ilədək Ağcabədi şəhəri də daxil olmaqla rayonun bütün yaşayış məntəqələrinə qaz çəkiləcəkdir. Ağcabədidə 2009-cu ildə ət istehsalı 9024 ton, süd istehsalı 48432 ton, yumurta istehsalı 11902 min ədəd, yun istehsalı 975 ton olmuşdur. 2009-cu ildə taxıl əkini sahəsi 27383 hektar, cəmi məhsul 84712.4 ton, hər hektarın məhsuldarlığı 30.8 sentner olmuşdur. Bundan əlavə, 80 hektar dən üçün qarğıdalı əkilmiş, 470.2 ton məhsul götürülmüşdür. Cəmi 85182.6 ton məhsul istehsal edilmişdir.
Mədəniyyət, təhsil və səhiyyə müəssisələri
Rayonda 62 ümumtəhsil məktəbi, 1 texniki peşə məktəbi, 1 universitet, 1 kollec, 2 məktəbdənkənar uşaq müəssisəsi, 39 uşaq bağçası, 8 musiqi məktəbi, 20 mədəniyyət evi, 43 klub, incəsənət məktəbi, tarix-diyarşünaslıq muzeyi, 74 kitabxana, 12 xəstəxana, vərəm dispanseri, sanitar-epidemiologiya stansiyası, 22 feldşer-mama məntəqəsi var. Ermənistanın təcavüzü nəticəsində Ağcabədi rayonunun Yuxarı Qiyaməddinli kəndində yüzlərlə ev, 1 məktəb binası, 1 kənd mədəniyyət evi, 1 kitabxana yandırılaraq məhv edilmişdir.
Maddi-mədəni irsi
Ağcabədi rayonunun ərazisində tarixi, memarlıq və incəsənət abidələri mövcuddur. Belə ki, rayonda eneolit, tunc, antik dövr və orta əsrlərə aid yaşıyş yerlərinin qalıqları tapılmışdır.
Tarixi abidələr
- Eneolit dövrünün qalıqları: qəbiristanlıq təpə kurqanı və yaşayış yeri, Kiçik yaşayış yeri (Boyad kəndi), Yastıtəpə yaşayış yeri (Hindarx kəndi), Əhənglitəpə, Keşaltıtəpə, Cəfərqulutəpə, Hüsülütəpə (Hacılar kəndi), Kamiltəpə yaşayış yeri, Şaxtəpə yaşayış yeri (Yeni Qaradolaq kəndi), Sutəpə yaşayış yeri, Canavartəpə (Taynaq kəndi), I və II Mirvaritəpə, Qətiltəpə, Əbiltəpə I və Əbiltəpə II, Məhəmmədtəpə (İmamqulubəyli kəndi), Ağtəpə (Taynaq kəndi).
- Tunc dövrünün qalıqları: Kültəpə, Sarıbaştəpə, Üçtəpə, Şaxtəpə (Ağcabədi şəhəri), Qışaltıtəpə, Qəbiristanlıq təpə, Qalatəpə (Boyad kəndi), Yolaşantəpə (Gələbədin kəndi), Qazantəpə kurqanı, Görüştəpə kurqanı, Qəbiristanlıq təpə kurqanı, Qasımtəpə kurqanı, Quştəpə kurqanı, Adsız kurqanlar, Hüseynbəy kurqanı (Hindarx kəndi), Sümüklü təpə (Cəfərbəyli kəndi), Yantəpə yaşayış yeri, Sutəpə yaşayış yeri (Taynaq kəndi), Böyüktəpə yaşayış yeri (Biləğan kəndi), Gültəpə (Qaraxanlı kəndi).
- Antik dövrün qalıqları: yaşayış yeri (e.ə. V–II minilliklər, Təzəkənd kəndi), yaşayış yeri (e.ə. I minillik, Arazbar kəndi), yaşayış yeri (e.ə. I minillik, Qiyaməddin kəndi), yaşayış yeri (Hüsülü kəndi), Səngərtəpə yaşayış yeri (Sarıcalı kəndi), Törətəpə yaşayış yeri (Şənlik kəndi).
- Orta əsrlərin qalıqları: böyük qəbiristanlıq (Hacılar kəndi).
- Yerli əhəmiyyətli arxeoloji abidələr: Solaxaytəpə kurqanı (XVIII əsrin 40-cı illəri, Boyad kəndi), Xımılı təpələri yaşayış yeri (İmanqulubəyli kəndi).
- Cümə məscidi — Ağcabədi şəhəri, XX əsr, Qarabağ küçəsi
- Həmidə xanım Məmmədquluzadənin ev muzeyi — Kəhrizli kəndi
- Tarix və diyarşünaslıq muzeyi — Ağcabədi şəhəri, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə prospekti
- Heydər Əliyev mərkəzi — Ağcabədi şəhəri H. Əliyev prospekti
- Rəsm qalereyası — Ağcabədi şəhəri, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə prospekti
- 20 yanvar faciəsi, Şəhidlər Xiyabanı xatirə abidə kompleksi — Ağcabədi şəhəri, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə prospekti
- Məscid — Hindarx qəsəbəsi, 1907-ci il
Yerli media
Ağcabədi rayonunda AzTv Dövlət televiziyasının, rəhbəri Sənan Həsənoğlu "Space" telekanalının müxbir postları yerləşir. Rayonda 1932-ci ildən "Ağcabədi pambıqçısı" qəzeti nəşr olunub. Sonrakı illərdə qəzetin adı dəyişərək "Sürət" olub, 1990-cı ildən etibarən isə "Aran" adı ilə nəşr olunur.
İcra başçıları
- 27 may 1992-ci ilə qədər
- 27 may 1992 — 25 avqust 1992 Münsüf Məmməd oğlu Səfərov
- 25 avqust 1992 — 16 dekabr 1993 Məhərrəm Osman oğlu Quliyev
- 13 mart 1994 — 2 may 2001 Şamil Əlif oğlu Həsənov
- 2 may 2001 — 26 dekabr 2005
- 26 dekabr 2005 — 20 noyabr 2019 Şahin Kərim oğlu Məmmədov
- 20 noyabr 2019 — indiyədək Rafil İsrafil oğlu Hüseynov
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- "Əhalisi | Azərbaycan Respublikası Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyəti". 2022-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-27.
- Abutalıbov M. H., Hacıyev V. C. Azərbaycanın bitki örtüyü. Bakı; İşıq, 1976
- ƏsgərovA. M. Azərbaycanın ali bitkiləri. Azərbaycan florasınm konspekti. 3 ciiddə. Bakı: Elm, 2006–2008.
- Azərbaycan — bənzərsiz təbiət səltənəti (azərbaycan və ingiiis dillərində)Bakı: Çaşıoğlu, 2006.
- "Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей". demoscope.ru. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "население азербайджана". www.ethno-kavkaz.narod.ru. 2012-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "Агджабединский район 1970". www.ethno-kavkaz.narod.ru. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "Azərbaycanın Əhalisi". 2012-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-11-14.
- . 2016-06-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-04.
- "Kənd təsərrüfatı". 2021-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-01-06.
- Real TV. ""Aran" qəzetinin 90 illik yubileyi – Mətbu orqan Ağcabədinin ictimai həyatında mühüm yer tutur" (az.). Youtube.com. 20.06.2022. 2022-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-21.
- "788 – M. M. Səfərovun Ağcabədi rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi və A. M. Quliyevin həmin vəzifə-azad edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "151 – M. O. Quliyevin Ağcabədi rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi və M. M. Səfərovun həmin vəzifədən azad edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "67 – M. O. Quliyevin Ağcabədi rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı vəzifəsindən azad edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "116 – Ş. Ə. Həsənovun Ağcabədi rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "714 – Ş. Ə. Həsənovun Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsindən azad edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "715 – F. Ə. Həsənovun Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "1197 – F.Ə.Həsənovun Ağcabədi Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsindən azad edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
- "1199 – Ş.K.Məmmədovun Ağcabədi Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 2022-03-23 tarixində . İstifadə tarixi: 30 avqust 2017.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Ağcabədi rayonunun İcra Hakimiyyəti Rəsmi sayti
 | Azərbaycan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Agcabedi rayonu haqqindadir Agcabedi rayonunun inzibati merkezi olan eyniadli seher ucun Agcabedi sehifesine baxin Agcabedi rayonu Azerbaycan Respublikasinda inzibati erazi vahidi Merkezi Agcabedi seheridir Agcabedi rayonunun merkezi aeroport Agdam demir yolu stansiyasindan 45 km Bakidan 374 km arali Qarqar cayinin her iki sahilinde Mil ve Qarabag duzlerindedir RayonAgcabedi rayonu40 03 10 sm e 47 27 41 s u Olke AzerbaycanDaxildir QarabagInzibati merkez AgcabediTarixi ve cografiyasiYaradilib 8 avqust 1930Sahesi 1 760 km Hundurluk 39 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 135 500 nef 2019 Reqemsal identifikatorlarISO kodu AZ AGCTelefon kodu 113Poct indeksi 0400Avtomobil nomresi 04Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyasiAzerbaycan Respublikasinin en iri kend teserrufati rayonlarindan biri olan Agcabedi rayonunun erazisi 1756 km dir ehalisi 136 7 min neferdir 1 yanvar 2020 Mesgul ehalinin esas hissesi sehiyye tehsil medeniyyet sahesinde kend teserrufatinda rayonda fealiyyet gosteren senaye muessiselerinde ticaret ictimai iase xidmet sahelerinde calisir Agcabedi rayonu 1 seher 1 qesebe ve 39 kend inzibati erazi vahidinden ve 44 kendden Agcabedi seheri Hindarx qesebesi Avsar Asagi Avsar Xocavend Salmanbeyli Mehrabli Aran Yeni Qaradolaq Qaradolaq Kebirli Hacibedelli Necefqulubeyli Senlik Sahmalilar Sotlanli Bala Kehrizli Boyuk Kehrizli Bilegan Agabeyli Periogullar Ceferbeyli Husulu Rencberler Qiyameddinli Qaravelli Tezekend Muganli Sahseven Sahseven Tezekend Koyuk Boyat Qaraxanli Hacilar Kehrizli Serefxanli Arazbar Sarvanlar Kurdler Minexorlu Yuxari Qiyameddinli Saricali Taynaq Poladli Imamqulubeyli Gelebedin kendleri ibaretdir Rayon erazisinde 216 idare ve muessise 8 bank filiali 2 rabite muessisesi 5 mehmanxana fealiyyet gosterir Iscilerin sayina ve erazisine gore en iri muessise Atena MMC dir Bu Mehdud Mesuliyyetli cemiyyetin 200 nefer iscisi vardir Hazirda rayon uzre mesgul ehalinin sayi 72632 nefer o cumleden senayede calisanlarin sayi 664 nefer kend teserrufatinda calisanlarin sayi 32681 nefer tikintide 398 nefer neqliyyat ve rabitede 329 nefer tehsil medeniyyet ve incesenetde 5351 nefer sehiyye beden terbiyesi ve sosial teminatda 1171 nefer kreditlesme maliyye ve sigortada 134 nefer Idareetme orqanlari aparatinda 417 nefer ticaret ve xidmet sahelerinde 3635 nefer diger sahelerde 24361 neferdir Adinin menasi iri mesken agca iri badi mesken qesebe olan Agcabedi rayonu Azerbaycanin qedim yasayis meskenlerinden biridir Bu qedimliyi subut eden maddi elametlerden olan eneolit tunc antik dovrune ve orta esrlere aid yasayis yerlerinin qaliqlari Kamiltepe Nergiztepe Qarakober Yantepe Qalatepe ve Gavur arxi diqqeti celb edir Tarixciler bu tepeleri Misir ehramlari ile muqayise ederek qeyd edirler ki hetta Gavur arxinin Makedoniyali Isgender terefinden temir olunmasi guman olundugu halda XVI esrde Teymurleng terefinden tam temir olunmasi tarixi faktdir Rayonda orta esrlere aid dasdan yonulmus formali basdaslarina qebirstanliqlarda rast gelmek olur TarixiKur Araz ovaliginin Mil ve Qarabag duzlerinde yerlesen Agcabedinin adi ilk defe 1593 cu ilde Berde Livasina tabe olan Agcabedi nahiyesi olaraq cekilmis ve qedim tayfalarin yasayis meskeni olmusdur Agcabedi yaxinliginda eneolit tunc antik dovrune ve orta esrlere aid yasayis yerlerinin qaliqlari ve muxtelif qebir abideleri askar edilmisdir Orta esrlere aid qebiristanda dasdan yonulmus qoyun formali basdasilari vardir Agcabedi Qarabagin dayagi olan Kebirlilerin 32 lerin meskunlasdigi erazidir Qedim tayfalarin meskunlasdigi erazide hemin tayfalarin adi ile bagli olan kend adlari bu gune kimi yasamaqdadir Kebirli kendinin adi Qarabagin Kebirli tayfasinin adi ile baglidir Sahseven kendinin adi ise XVI esrde I sah Abbas Qizilbas tayfalarin zeifletmek ucun konullu qvardiya duzeltmis ve onlara torpaq paylari vermisdir Hemin torpaqlar bu gune qeder oz qedim adlarini saxlayirlar Agcabedinin Sahseven kendinin adi mehz bu Sahseven qvardiyasinin adi ile baglidir 1727 ci ilde Gence Qarabagin Mufessel tarix defteri senedinde Bayot nahiyesi terkibinde Agcabedi kendinin adi cekilir Agcabedi rayonunun Boyad kendinde Penahelixan 1747 1748 ci ilde Bayot qalasini tikdirmisdir XVIII esrin 50 ci illerinde Haci Celebi Boyad qalasina hucum etse de onu ala bilmemisdir Bunda sonra Penahelixan Boyat qalasinin duzen yerde yerlesdiyine gore basqa qala tikdirmek qerarina gelir 1823 cu ilin melumatina gore Agcabedinin asagi hissesinde yerlesen Xelfereddin kendi sonralar Agcabedi ile birleserek Agcabedi Xelfereddin adlandirilmisdir 1930 cu ilde Sovet hakimiyyeti Azerbaycan erazisi inzibati bolguye bolen zaman Agcabedi de inzibati bolgusune gore rayon adi almis 1963 cu ilde legv edilerek Agdam rayonuna verilmisdir Rayonun erazisi 1756 km2 ehalisi 136 7 min neferdir 1 yanvar 2020 Rayon Agdamin terkibinden 1965 ci ilde ayrilmis ve yeniden rayon statusu almisdir Qarabag muharibesinde Agcabedi rayonuna da zerer vurulmus rayonun Qiyameddinli kendi hemin dovrlerde isgal olunan yegane Agcabedi kendi idi Cografi movqeyiAgcabedi rayonu Berde Zerdab Fuzuli Agdam Xocavend Beyleqan rayonlari ile hemserheddir Rayonunun merkezi Agdam demir yolu stansiyasindan 45 km Bakidan 374 km arali Qarqar cayinin her iki sahilinde Mil ve Qarabag duzlerindedir Umumi erazi kv km 1760 00Mehsuldar torpaqlarin umumi sahesi kv km 815 29Kend teserrufatina yararsiz torpaqlarin sahesi kv km 298 28Heyvandarliq ucun otlaqlarin sahesi kv km 600 29Ekilmis torpaqlarin umumi sahesi kv km 553 75Meyve baglarinin umumi sahesi kv km 8815 29Soran torpaqlarin umumi sahesi kv km 79 35Relyefi Agcabedi rayonunun relyefi duzenlikdir simal serqden cenub qerbe dogru tedricen yukselir erazinin sethi Aptropoden sisteminin kontinental Alluduar ve deniz cokuntulerinden teskil olunmusdur Gil yatagi var Rayonun simal serq serheddi ile teqriben 45 km mesafede Kur cayi merkezi hissede Qarqar cayi axir Rayon erazisinden Yuxari Qarabag ve Orcenikidze adli kanallar kecir Erazide sor sulu goller var Boz cemen boz cemen boz torpaqlar yayilmisdir Merkezi hissede sor ve soraket torpaq sahesine de tesaduf olunur Rayonda meliorasiya isleri tetbiq olunur Geoloji qurulusuErazinin sethi Antropogen sisteminin kontinental ve deniz cokuntulerinden teskil olunmusdur Caylari ve su hovzeleriRayonun cay sebekesi nisbeten seyrekdir Simal serq serhedi ile Kur cayi merkezi hisseden Qarqarcay axir Qarqarcay Kicik Qafqazin Qarabag silsilesinin serq yamacindan axan Xelfelicay ile Zarislicayin qovusmasindan yaranir Cayin menbeyi 2080 m yukseklikdedir Onun 11 qolu vardir Erazide sor sulu goller vardir Bunlardan en boyuyunun umumi sahesi 3 1 min ha olan Aggoldur Landsaftlari ve bioloji xususiyyetleriIqlimi mulayim isti ve quru subtropikdir Boz cemen boz ve cemen boz torpaqlar yayilmisdir Bitkileri bozqir ve yarimsehra tiplidir Kur cayi sahillerinde kolluqlar ve seyrelmis tuqay meseleri vardir Erazinin xarakterik su bitkileri esasen sacaqotu suincilosu sunbullu suciceyi deniz nayasi ve s Meseleri esasen soyud agyarpaq qovaq qaragac tut uzunsaplaq palid saqqiz agaci ve s agac novleri yayilmisdir FaunaMemelileri ceyran canavar qaban caqqal adi tulku qamisliq pisiyi bataqliq qunduzu porsuq boz dovsan kicik asiya qum sicani ve s canlilardan ibaretdir Su hovzelerinde 30 a yaxin baliq novune rast gelinir Bunlar qilincbaliq durnabaliq qiziluzgec hesem lilbaliq ceki ve s baliqlardir Surunenlerden xezer ve bataqliq tisbagalari adi suilani ve suilani yayilmisdir Agcabedi rayonu quslarla zengin olub 150 e yaxin nov ile temsil olunmusdur Bunlardan 90 dan cox nov yuvalayandir Erazinin ornitofaunasi esasen turac col goyercini qaraqarin bagriqara qirqovul Sultan toyugu adi flaminqo qaraqus ersindimdik qarabattaq ve s quslardan ibaretdir Aggol Milli Parkinin bir hissesi ve Aggol Dovlet Tebiet Yasaqligi Agcabedi erazisine dusur Arxeoloji abideleriSaricali kendi yaxinliginda antik dovre aid Sengertepe yasayis yeri Poladli kendi yaxinliginda Tunc Dovrune aid Gavurtepe Demir Dovrune aid Yolcekentepe Asixlitepe kurqanlari Agcabedi seherinde Tunc Dovrune aid Uctepe ve Sahtepe kurqanlari Hindarxi kendinde Eneolit ve Tunc Dovrlerine aid Caqqallitepe yasayis yeri Qasimtepe ve Hiiseynbey kurqanlari Boyat kendi yaxinliginda Eneolit Dovrune aid Toyretepe yasayis yeri Tunc Dovrune aid Boyatqala Arazbar kendi yaxinliginda m e I minilliye aid yasayis yeri Salmanbeyli kendi yaxinliginda antik dovre aid Qaragober nekropolu Tunc dovrune aid Uctepe yasayis yeri Tarixi medeni abideleriBoyat kendi yaxinliginda Solaxaytepe yasayis yeri Qaradolaq kendi yaxinliginda antik dovre aid Qaratepe yasayis yeri Kebirli kendi yaxinliginda orta esrlere aid yasayis yeri Hacilar kendinde qedim qebiristanliq Hindarx qesebesinde mescid 1907 IqlimiIqlimi mulayim isti ve quru subtropiktdir Orta ayliq temperatur yanvarda 1 2 1 7 C avqustda ise 25 30 C dir Illik yaginti 300 500 mm dir EhalisiEsas meqaleler Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 1999 ve Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 Ehalinin umumi sayi 135550Seher ehalisinin sayi 31 2381Kend ehalisinin sayi 68 7619Ehalinin orta sixligi 61 268750Ehalinin cins qruplari uzre sayi kisiler 49 6490Ehalinin cins qruplari uzre sayi qadinlar 50 3510Ehalinin yas qruplari uzre sayi usaqlar 37 1575Ehalinin yas qruplari uzre sayi 18 yasa qeder 9 933Ehalinin yas qruplari uzre sayi 18 den 55 60 a 49 9940Ehalinin yas qruplari uzre sayi teqaudculer 7 8510Ali tehsilli ehalinin sayi 4 728Orta tehsilli ehalinin sayi 34 7760Meskunlasmis qacqinlarin sayi 223Meskunlasmis mecburi kockunlerin sayi 18431Etnik terkibi Etnik qruplar 1959 cu il 1970 ci il 1979 cu il 1999 cu il 2009 cu ilAzerbaycanlilar 33 048 39 141 59 226 65 454 99 4 Numune NumuneErmeniler 265 254 69 47 0 1 Numune NumuneTalislar 16 Numune NumuneLezgiler 63 29 26 42 0 1 Numune NumuneAvarlar 3 5 42 0 1 Numune NumuneGurculer 24 4 21 11 0 1 Numune NumuneKurdler 17 234 0 4 Numune NumuneRuslar 1 151 604 353 11 0 1 Numune NumuneUkraynalilar 112 11 0 1 Numune NumuneAlmanlar 2 11 0 1 Numune NumuneYehudiler 14 2 4 11 0 1 Numune NumuneBeloruslar 11 11 0 1 Numune NumuneOzbekler 274 11 0 1 Numune NumuneTacikler 2 11 0 1 Numune NumuneQazaxlar 2 11 0 1 Numune NumuneKomiler 1 11 0 1 Numune NumuneBasqirdlar 1 11 0 1 Numune NumuneUdmurtlar 1 11 0 1 Numune NumuneTatarlar 32 27 11 0 1 Numune NumuneMordvalar 5 11 0 1 Numune NumuneCuvaslar 2 11 0 1 Numune NumuneOsetinler 1 11 0 1 Numune NumuneDargiler 41 11 0 1 Numune NumuneMoldovanlar 1 11 0 1 Numune NumuneOsetinler 3 11 0 1 Numune NumuneAdigeyler 1 11 0 1 Numune NumuneFarslar 22 11 0 1 Numune NumuneLatislar 1 11 0 1 Numune NumunePolyaklar 2 11 0 1 Numune NumuneTurkler 2 11 0 1 Numune NumuneEstonlar 1 11 0 1 Numune NumuneTatlar 1 2 11 0 1 Numune NumuneSaxurlar 1 11 0 1 Numune NumuneQrizlar 11 0 1 Numune NumuneUdinler 1 11 0 1 Numune NumuneDiger xalqlar 2 42 0 1 Numune NumuneMilliyeti gosterilmeyen 11 11 0 1 Numune NumuneCemi 35 133 40 279 59 837 65 854 100 Numune NumuneQeydler 1970 ci il ehalinin siyahiyaalinmasinda ukraynalilar ruslar ile birlikde hesablanmisdir Agcabedi rayonu 1979 cu il siyahiya almasi Etnik quplar Ehalinin Sayi Nefer Azerbaycan turkleri 65 454 99 4 Talislar Ruslar 234 0 4 Ermeniler 47 21 8 Lezgiler 42 0 1 Gurculer 11 0 1 Butun rayon uzre 65 854 100 Gorkemli sexsleri Uzeyir Hacibeyov bestekar Cingiz Hacibeyov dirijor Efrasiyab Bedelbeyli bestekar xalq artisti Semsi Bedelbeyli bestekar xalq artisti Tofiq Behramov futbolcu hakim 1966 ci il dunya cempionatinda final oyununun hakimi Zulfu Adigozelov mugenni xalq artisti Vasif Adigozelov bestekar xalq artisti Yaqub Memmedov xanende xalq artisti Sefa Qehremanov xanende xalq artisti Iman Esgerzade fizika riyaziyyat elmler doktoru professor Fizika Institutu Turkiye Bilkend Universiteti Ibad Abbasov iqtisad elmleri doktoru professor Baki Biznes Universitetinin rektoru Agakisi Kazimov professor Elvan Eliyev Kebirli Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin uzvu Qabaqcil Tehsil Iscisi Gence Dovlet Universiteti politoloq publisist Qizil Qelem mukafati laureati Xeqani Memmedov ADV da professor Xanlar Haciyev Avropa Insan Haqlari Mehkemesinin hakimi Asif Rustemli filologiya elmleri doktoru ADMIU nun professoru BDU Dissertasiya Surasinin uzvu Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu AMEA Nizami adina Edebiyyat Institutunun Elmi Surasinin uzvu Prezident teqaudcusu Vilayet Quliyev tenqidci edebiyyatsunas tercumeci Azerbaycanin kecmis X I naziri Azerbaycanin Polsadaki ve Macaristandaki fovqelade ve selahiyyetli sefiri Isi Melikzade xalq yazicisi Memmed Aranli yazici Enver Ehmed sair Eyyub Ezizov emekdar muellim k e n dosent BDU Kimyanin tedirisi metodikasi kafedrasinin mudiri Ehmed Elbrus sair Konul Kerimova mugenni Sabir Novruzov mahir mugam ifacisi Azerbaycan Respublikasinin emekdar artisti Resad Mecid 525 ci qezet in bas redaktoru Azerbaycan Metbuat Surasinin uzvu Mansur Piriyev Azerbaycan Respublikasinin Qida Tehlukesizliyi Agentliyinin Informasiya Teminati ve Innovativ Heller sobesinin mudiri Hemide Memmedquluzade Celil Memmedquluzadenin heyat yoldasi Kehrizli kendinde anadan olmusdur Hal hazirda hemin kendde ev muzeyi yerlesir huquqsunas bas ediliyye musaviri polkovnik Yehya Pasazade sair Azerbaycan Yazicilar birliyinin uzvu 525 ci qezetin emekdasi Iqtisadi xarakteristikasiRayon iqtisadiyyatinin esasini salam teserrufati yungul ve yeyinti senayesi teskil edir Agcabedi Azerbaycanin esas pambiqciliq rayonlarindandir Hemcinin taxilciliq uzumculuk heyvandarliq ve baramaciliq inkisaf etmisdir 2009 cu ilde rayonda 1769 hektar sahede pambiq ekilmis 2645 ton mehsul yigilmisdir 2010 cu ilde ise pambiq ekini 2425 hektar ve hemin sahelerden yigilan mehsul ise 2896 ton olmusdur Gorunduyu kimi evvelki ille muqayisede ekin sahesi 656 hektar mehsul istehsali ise 251 ton artmisdir Rayonda 2 pambiq tedaruku muessisesi Agcabedi Pambiq ASC ve CTS Aqro MMC fealiyyet gosterir Rayonda yag pendir zavodlari istehsal kombinati vardir Bundan basqa Pambiq ATSC avtomobil temiri zavodu muessiseleri var Rayona qaz cekilmesi islerine 2008 ci ilde baslanilib 2013 cu iledek Agcabedi seheri de daxil olmaqla rayonun butun yasayis menteqelerine qaz cekilecekdir Agcabedide 2009 cu ilde et istehsali 9024 ton sud istehsali 48432 ton yumurta istehsali 11902 min eded yun istehsali 975 ton olmusdur 2009 cu ilde taxil ekini sahesi 27383 hektar cemi mehsul 84712 4 ton her hektarin mehsuldarligi 30 8 sentner olmusdur Bundan elave 80 hektar den ucun qargidali ekilmis 470 2 ton mehsul goturulmusdur Cemi 85182 6 ton mehsul istehsal edilmisdir Medeniyyet tehsil ve sehiyye muessiseleriRayonda 62 umumtehsil mektebi 1 texniki pese mektebi 1 universitet 1 kollec 2 mektebdenkenar usaq muessisesi 39 usaq bagcasi 8 musiqi mektebi 20 medeniyyet evi 43 klub incesenet mektebi tarix diyarsunasliq muzeyi 74 kitabxana 12 xestexana verem dispanseri sanitar epidemiologiya stansiyasi 22 feldser mama menteqesi var Ermenistanin tecavuzu neticesinde Agcabedi rayonunun Yuxari Qiyameddinli kendinde yuzlerle ev 1 mekteb binasi 1 kend medeniyyet evi 1 kitabxana yandirilaraq mehv edilmisdir Maddi medeni irsiAgcabedi rayonunun erazisinde tarixi memarliq ve incesenet abideleri movcuddur Bele ki rayonda eneolit tunc antik dovr ve orta esrlere aid yasiys yerlerinin qaliqlari tapilmisdir Tarixi abideler Eneolit dovrunun qaliqlari qebiristanliq tepe kurqani ve yasayis yeri Kicik yasayis yeri Boyad kendi Yastitepe yasayis yeri Hindarx kendi Ehenglitepe Kesaltitepe Ceferqulutepe Husulutepe Hacilar kendi Kamiltepe yasayis yeri Saxtepe yasayis yeri Yeni Qaradolaq kendi Sutepe yasayis yeri Canavartepe Taynaq kendi I ve II Mirvaritepe Qetiltepe Ebiltepe I ve Ebiltepe II Mehemmedtepe Imamqulubeyli kendi Agtepe Taynaq kendi Tunc dovrunun qaliqlari Kultepe Saribastepe Uctepe Saxtepe Agcabedi seheri Qisaltitepe Qebiristanliq tepe Qalatepe Boyad kendi Yolasantepe Gelebedin kendi Qazantepe kurqani Gorustepe kurqani Qebiristanliq tepe kurqani Qasimtepe kurqani Qustepe kurqani Adsiz kurqanlar Huseynbey kurqani Hindarx kendi Sumuklu tepe Ceferbeyli kendi Yantepe yasayis yeri Sutepe yasayis yeri Taynaq kendi Boyuktepe yasayis yeri Bilegan kendi Gultepe Qaraxanli kendi Antik dovrun qaliqlari yasayis yeri e e V II minillikler Tezekend kendi yasayis yeri e e I minillik Arazbar kendi yasayis yeri e e I minillik Qiyameddin kendi yasayis yeri Husulu kendi Sengertepe yasayis yeri Saricali kendi Toretepe yasayis yeri Senlik kendi Orta esrlerin qaliqlari boyuk qebiristanliq Hacilar kendi Yerli ehemiyyetli arxeoloji abideler Solaxaytepe kurqani XVIII esrin 40 ci illeri Boyad kendi Ximili tepeleri yasayis yeri Imanqulubeyli kendi Cume mescidi Agcabedi seheri XX esr Qarabag kucesi Hemide xanim Memmedquluzadenin ev muzeyi Kehrizli kendi Tarix ve diyarsunasliq muzeyi Agcabedi seheri Mehemmed Emin Resulzade prospekti Heyder Eliyev merkezi Agcabedi seheri H Eliyev prospekti Resm qalereyasi Agcabedi seheri Mehemmed Emin Resulzade prospekti 20 yanvar faciesi Sehidler Xiyabani xatire abide kompleksi Agcabedi seheri Mehemmed Emin Resulzade prospekti Mescid Hindarx qesebesi 1907 ci ilYerli mediaAgcabedi rayonunda AzTv Dovlet televiziyasinin rehberi Senan Hesenoglu Space telekanalinin muxbir postlari yerlesir Rayonda 1932 ci ilden Agcabedi pambiqcisi qezeti nesr olunub Sonraki illerde qezetin adi deyiserek Suret olub 1990 ci ilden etibaren ise Aran adi ile nesr olunur Icra bascilari27 may 1992 ci ile qeder 27 may 1992 25 avqust 1992 Munsuf Memmed oglu Seferov 25 avqust 1992 16 dekabr 1993 Meherrem Osman oglu Quliyev 13 mart 1994 2 may 2001 Samil Elif oglu Hesenov 2 may 2001 26 dekabr 2005 26 dekabr 2005 20 noyabr 2019 Sahin Kerim oglu Memmedov 20 noyabr 2019 indiyedek Rafil Israfil oglu HuseynovIstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Ehalisi Azerbaycan Respublikasi Agcabedi Rayon Icra Hakimiyyeti 2022 11 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 27 Abutalibov M H Haciyev V C Azerbaycanin bitki ortuyu Baki Isiq 1976 EsgerovA M Azerbaycanin ali bitkileri Azerbaycan florasinm konspekti 3 ciidde Baki Elm 2006 2008 Azerbaycan benzersiz tebiet selteneti azerbaycan ve ingiiis dillerinde Baki Casioglu 2006 Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej demoscope ru 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 naselenie azerbajdzhana www ethno kavkaz narod ru 2012 03 28 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 Agdzhabedinskij rajon 1970 www ethno kavkaz narod ru 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 Azerbaycanin Ehalisi 2012 03 28 tarixinde Istifade tarixi 2011 11 14 2016 06 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 04 Kend teserrufati 2021 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2012 01 06 Real TV Aran qezetinin 90 illik yubileyi Metbu orqan Agcabedinin ictimai heyatinda muhum yer tutur az Youtube com 20 06 2022 2022 06 21 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 21 788 M M Seferovun Agcabedi rayonu Icra hakimiyyetinin bascisi teyin edilmesi ve A M Quliyevin hemin vezife azad edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 151 M O Quliyevin Agcabedi rayonu Icra hakimiyyetinin bascisi teyin edilmesi ve M M Seferovun hemin vezifeden azad edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 67 M O Quliyevin Agcabedi rayonu Icra hakimiyyetinin bascisi vezifesinden azad edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 116 S E Hesenovun Agcabedi rayonu Icra hakimiyyetinin bascisi teyin edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 714 S E Hesenovun Agcabedi Rayon Icra Hakimiyyetinin bascisi vezifesinden azad edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 715 F E Hesenovun Agcabedi Rayon Icra Hakimiyyetinin bascisi teyin edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 1197 F E Hesenovun Agcabedi Rayonu Icra Hakimiyyetinin bascisi vezifesinden azad edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 1199 S K Memmedovun Agcabedi Rayonu Icra Hakimiyyetinin bascisi teyin edilmesi haqqinda www e qanun az 2022 03 23 tarixinde Istifade tarixi 30 avqust 2017 Hemcinin baxAgcabedi nahiyesi Azerbaycanin inzibati bolgusuXarici kecidlerAgcabedi rayonunun Icra Hakimiyyeti Resmi saytiAzerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Vikianbarda Agcabedi rayonu ile elaqeli mediafayllar var