Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Polisintetik dil — qrammatik quruluşu ilə fərqlənən dillərdir və müxtəlif morfemlərin birləşərək çox mürəkkəb sözlər yaratdığı dillərdir. Bu dillərdə, bir cümləni ifadə edəcək qədər məlumat tək bir mürəkkəb söz içində ifadə edilə bilər. Belə dillərdə, isim, fel, kök və şəkilçilər birləşərək geniş anlamı olan tək bir söz halına gəlir və bu sözlər çoxlu qrammatik məna daşıyan morfemləri özündə cəmləyə bilir.
Polisintetik dilin xüsusiyyətləri
Polisintetik dillər bir çox morfemin bir araya gəlməsi ilə mürəkkəb sözlər yaradan dillərdir və aşağıdakı xüsusiyyətlərə malikdir: Çoxsaylı Morfemlərin İstifadəsi: Polisintetik dillərdə tək bir söz içində çoxlu morfemlər birləşərək kompleks qrammatik mənalar ifadə edir. Bu dillərdə bir cümləni təşkil edəcək qədər geniş mənalar bir söz şəklində ifadə edilə bilir. Birləşmə və Fleksiya: Polisintetik dillərdə isim, fel, təsirli şəkilçilər və müxtəlif qrammatik elementlər birləşərək çoxsaylı qrammatik münasibətləri ifadə edə bilər. Hər bir əlavə edilmiş morfem fərqli qrammatik məna daşıyır və sözə fərqli funksiyalar qazandırır. Təsirli və geniş tərkib: Bu dillərdə sözlər çox genişlənə və bir neçə morfemlərlə zənginləşə bilir. Məsələn, bir obyektin hərəkət etdiyi istiqamət, zaman, subyektin kim olduğu və digər qrammatik məlumatlar bir araya gətirilərək eyni söz içində ifadə oluna bilər. Cümlə Qura Biləcək Komplekslik: Polisintetik dillərin ən böyük xüsusiyyəti ondadır ki, tək bir söz bəzən tam cümlənin mənasını daşıya bilər. Yəni bir neçə sözdən ibarət cümləni bir söz kimi ifadə etmək mümkündür. Bu cəhətdən polisintetik dillər öz ifadə tərzində digər dillərdən fərqlənir. Aqqlütinativ və ya Flektiv ola bilər: Polisintetik dillər bəzən aqqlütinativ ola bilər (morfemlər bir-birinə açıq şəkildə əlavə olunur), bəzən isə flektiv ola bilər (morfemlər bir-birinə qarışaraq dəyişikliklər yaradır).
Polisintetik Dillərə Nümunələr
Polisintetik dillərə əsasən Amerika yerlilərinin dilləri və bəzi Sibir dilləri daxildir. İnuit dillərində bir söz çoxsaylı morfemlərdən təşkil edilərək kompleks mənaları ifadə edə bilir. Kri dili: Kanadada danışılan Kri dili də polisintetik quruluşu ilə tanınır. Çukçi dili: Sibir bölgəsində danışılan Çukçi dili də polisintetik dillərə nümunədir və çoxsaylı morfemlər vasitəsilə mürəkkəb mənalar ifadə edir. Polisintetik dillər, mürəkkəb strukturları və ifadə zənginlikləri ilə fərqlənir və hər bir morfemlə qrammatik münasibətlər yaratmaq xüsusiyyəti ilə digər dillərdən seçilir. Bu dillərin tədrisi mürəkkəb olsa da, özündə dərin mədəni və qrammatik strukturları cəmləşdirir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Mario Pei, Frank Gaynor, Dilçilik lüğəti, 1954, səh. 92
- Andronis, Məryəm; Çikaqo Dilçilik Cəmiyyəti #38; səh. 386. ISBN
- Mattissenə baxın: "Polisintezin ontologiyası və Diaxronisi haqqında"; Vunderliçdə (redaktor): Leksika nəzəriyyəsində irəliləyişlər, səh. 337
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Polisintetik dil qrammatik qurulusu ile ferqlenen dillerdir ve muxtelif morfemlerin birleserek cox murekkeb sozler yaratdigi dillerdir Bu dillerde bir cumleni ifade edecek qeder melumat tek bir murekkeb soz icinde ifade edile biler Bele dillerde isim fel kok ve sekilciler birleserek genis anlami olan tek bir soz halina gelir ve bu sozler coxlu qrammatik mena dasiyan morfemleri ozunde cemleye bilir DilcilikDunya dilleriFonologiya Morfologiya Sintaksis Semantika Praqmatika Koqnitiv dilcilik Generativ linqvistikaDeskriptiv linqvistikaAntropoloji linqvistika Tekamul linqvistikasi etimologiya Fonetika SosiolinqvistikaTetbiqi dilcilikKomputer dilciliyi Kriminalistika Dilin menimsenilmesi Dil qiymetlendirmesi Dil inkisafi Preskriptivizm Antropoloji linqvistika Neyrolinqvistika Psixolinqvistika StilistikaDigerleriEdebiyyat Linqvistik tipologiya Linqvistikanin tarixi Dilcilerin siyahisi Dunya dilleribrPolisintetik dilin xususiyyetleriPolisintetik diller bir cox morfemin bir araya gelmesi ile murekkeb sozler yaradan dillerdir ve asagidaki xususiyyetlere malikdir Coxsayli Morfemlerin Istifadesi Polisintetik dillerde tek bir soz icinde coxlu morfemler birleserek kompleks qrammatik menalar ifade edir Bu dillerde bir cumleni teskil edecek qeder genis menalar bir soz seklinde ifade edile bilir Birlesme ve Fleksiya Polisintetik dillerde isim fel tesirli sekilciler ve muxtelif qrammatik elementler birleserek coxsayli qrammatik munasibetleri ifade ede biler Her bir elave edilmis morfem ferqli qrammatik mena dasiyir ve soze ferqli funksiyalar qazandirir Tesirli ve genis terkib Bu dillerde sozler cox genislene ve bir nece morfemlerle zenginlese bilir Meselen bir obyektin hereket etdiyi istiqamet zaman subyektin kim oldugu ve diger qrammatik melumatlar bir araya getirilerek eyni soz icinde ifade oluna biler Cumle Qura Bilecek Komplekslik Polisintetik dillerin en boyuk xususiyyeti ondadir ki tek bir soz bezen tam cumlenin menasini dasiya biler Yeni bir nece sozden ibaret cumleni bir soz kimi ifade etmek mumkundur Bu cehetden polisintetik diller oz ifade terzinde diger dillerden ferqlenir Aqqlutinativ ve ya Flektiv ola biler Polisintetik diller bezen aqqlutinativ ola biler morfemler bir birine aciq sekilde elave olunur bezen ise flektiv ola biler morfemler bir birine qarisaraq deyisiklikler yaradir Polisintetik Dillere NumunelerPolisintetik dillere esasen Amerika yerlilerinin dilleri ve bezi Sibir dilleri daxildir Inuit dillerinde bir soz coxsayli morfemlerden teskil edilerek kompleks menalari ifade ede bilir Kri dili Kanadada danisilan Kri dili de polisintetik qurulusu ile taninir Cukci dili Sibir bolgesinde danisilan Cukci dili de polisintetik dillere numunedir ve coxsayli morfemler vasitesile murekkeb menalar ifade edir Polisintetik diller murekkeb strukturlari ve ifade zenginlikleri ile ferqlenir ve her bir morfemle qrammatik munasibetler yaratmaq xususiyyeti ile diger dillerden secilir Bu dillerin tedrisi murekkeb olsa da ozunde derin medeni ve qrammatik strukturlari cemlesdirir Hemcinin baxDilcilerin siyahisi Sintetik dil Sistemli funksional dilcilikIstinadlarMario Pei Frank Gaynor Dilcilik lugeti 1954 seh 92 Andronis Meryem Cikaqo Dilcilik Cemiyyeti 38 seh 386 ISBN 0 914203 63 0 Mattissene baxin Polisintezin ontologiyasi ve Diaxronisi haqqinda Vunderlicde redaktor Leksika nezeriyyesinde irelileyisler seh 337