Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Psixolinqvistika (psycholinguistics) – psixologiya və linqvistikanın (dilçiliyin) vəhdətindən yaranmış elm sahəsi. Linqvistika nitqin təşkilini dil qanunlarına uyğun olaraq öyrənir. Psixolinqvistika isə nitqin yaranması prosesinə, nitqin qavranmasına və doğma dillə xarici dilin necə dərk olunmasına müraciət edir. Psixolinqvistika nitqi ilk öncə psixoloji fenomen kimi öyrənən dilçilik sahəsidir. Psixolinqvistikaya görə dil danışanın və dinləyənin, yazanın və oxuyanın daxili dünyası qədər mövcud bir faktordur. Bu sahə "ölü" dilləri öyrənmir, çünki bu zaman qədim yazılarla yanaşı həmin dilləri yaradan cəmiyyətin psixi dünyası gəlib çatmayıb.
| Dilçilik |
 |
| Fonologiya (+)
|
| (, etimologiya) Sosiolinqvistika |
|
|
| Digərləri |
| Ədəbiyyat
|
Psixolinqvistikanı qismən linqvistika və qismən də psixologiya kimi qiymətləndirmək düzgün deyil. Bu, dili, nitqi öyrəndiyinə görə linqvistikaya və dili müəyyən aspektdən – psixoloji fenomen kimi öyrəndiyinə görə psixologiyaya aid olan kompleks elmdir.
Psixolinqvistika təxminən 50 il bundan öncə ABŞ-də yaranmışdır. Psixolinqvistika termininin özü 1950-ci illərdə ABŞ-də artıq yaranmaqda olan yeni istiqaməti xarakterizə etmək üçün istifadə olunmuşdur. Bu terminin yaranma tarixi 1953-cü il hesab olunur ki, sosial elmlər üzrə aparılan araşdırmaların nəticələrinin müzakirəsi üçün İndiana universitetində universitetlərarası seminar təşkli olunmuşdur.
Psixolinqvistikanın öyrəndiyi sahələrə aiddir:
- Nitqin yaranması. Nitqin yaranmasının mərhələli xarakteri. Daxili nitqin növləri. Nitq mülahizəsinin böyük və kiçik proqramları.
- Nitqin qavranması. Nitq söyləmənin formasının qavrayışı və məzmunla mənanın konstruksiyası. Nitq qavrayışının mərhələli xarakteri. Mətnin real həqiqətləri əks etdirmə vasitəsi kimi qavrayışı.
- Dilin ontogenezi. Anadangəlmə/qazanılmış dil qabiliyyəti. Dil qabiliyyətinin formalaşmasının ilkin şərtləri. Doğma və xarici dillərin öyrənilməsi zamanı yaranan fərq. Ontogenez biliyinin ümumiləşdirilməsinin formalaşdırılması.
- Nitqi ünsiyyət. Fəaliyyət, ünsiyyət, kommunikasiya və dilin nisbəti. Fəal ünsiyyət sxemi. Ünsiyyətin əlavə modellərin köməyi ilə təsviri. Ünsiyyət prosesinin modeli.
Nitq prosesi təkcə bioloji deyil, eyni zamanda psixoloji faktor olub insanı xarakterizə edir. Yəni daha sadə desək, əgər ünsiyyətdə olduğumuz insanın nitqinə, tez-tez işlətdiyi ifadələrə fikir versək, o zaman həmin insanın xarakteri, onun düşüncəsi haqqında düzgün nəticələr çıxara bilərik
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Psixolinqvistika psycholinguistics psixologiya ve linqvistikanin dilciliyin vehdetinden yaranmis elm sahesi Linqvistika nitqin teskilini dil qanunlarina uygun olaraq oyrenir Psixolinqvistika ise nitqin yaranmasi prosesine nitqin qavranmasina ve dogma dille xarici dilin nece derk olunmasina muraciet edir Psixolinqvistika nitqi ilk once psixoloji fenomen kimi oyrenen dilcilik sahesidir Psixolinqvistikaya gore dil danisanin ve dinleyenin yazanin ve oxuyanin daxili dunyasi qeder movcud bir faktordur Bu sahe olu dilleri oyrenmir cunki bu zaman qedim yazilarla yanasi hemin dilleri yaradan cemiyyetin psixi dunyasi gelib catmayib DilcilikDunya dilleriFonologiya Morfologiya Sintaksis etimologiya Fonetika SosiolinqvistikaPsixolinqvistikaDigerleriEdebiyyat Dunya dilleribr Psixolinqvistikani qismen linqvistika ve qismen de psixologiya kimi qiymetlendirmek duzgun deyil Bu dili nitqi oyrendiyine gore linqvistikaya ve dili mueyyen aspektden psixoloji fenomen kimi oyrendiyine gore psixologiyaya aid olan kompleks elmdir Psixolinqvistika texminen 50 il bundan once ABS de yaranmisdir Psixolinqvistika termininin ozu 1950 ci illerde ABS de artiq yaranmaqda olan yeni istiqameti xarakterize etmek ucun istifade olunmusdur Bu terminin yaranma tarixi 1953 cu il hesab olunur ki sosial elmler uzre aparilan arasdirmalarin neticelerinin muzakiresi ucun Indiana universitetinde universitetlerarasi seminar teskli olunmusdur Psixolinqvistikanin oyrendiyi sahelere aiddir Nitqin yaranmasi Nitqin yaranmasinin merheleli xarakteri Daxili nitqin novleri Nitq mulahizesinin boyuk ve kicik proqramlari Nitqin qavranmasi Nitq soylemenin formasinin qavrayisi ve mezmunla menanin konstruksiyasi Nitq qavrayisinin merheleli xarakteri Metnin real heqiqetleri eks etdirme vasitesi kimi qavrayisi Dilin ontogenezi Anadangelme qazanilmis dil qabiliyyeti Dil qabiliyyetinin formalasmasinin ilkin sertleri Dogma ve xarici dillerin oyrenilmesi zamani yaranan ferq Ontogenez biliyinin umumilesdirilmesinin formalasdirilmasi Nitqi unsiyyet Fealiyyet unsiyyet kommunikasiya ve dilin nisbeti Feal unsiyyet sxemi Unsiyyetin elave modellerin komeyi ile tesviri Unsiyyet prosesinin modeli Nitq prosesi tekce bioloji deyil eyni zamanda psixoloji faktor olub insani xarakterize edir Yeni daha sade desek eger unsiyyetde oldugumuz insanin nitqine tez tez isletdiyi ifadelere fikir versek o zaman hemin insanin xarakteri onun dusuncesi haqqinda duzgun neticeler cixara bilerik