Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Oğuzlar — "Oğuz Xaqan Dastanı"na görə 24 boydan, Mahmud Kaşğarinin Divanü Lüğati-it-Türk əsərinə görə isə 22 boydan ibarət Orta Asiya kökənli ən böyük və ən nüfuzlu türk boyudur. Oğuzlar Xəzər dənizinin şərqindən Ceyhun (Amudərya) çayına qədər olan ərazidə yerləşmişdirlər. Köçəri həyat tərzi yaşayan oğuzlar təxminən 7-ci əsrdən etibarən yer dəyişməyə başladılar və coğrafi baxımdan, Bizans imperiyasının qeydlərinə görə, əvvəlcə Balkanlara yayıldılar. Oğuzlar Türkiyə, Azərbaycan, Türkmənistan, İran, İraq, Suriya, Misir ve Balkanlarda (Bolgarıstan, Rumıniya, Yunanıstan, Kosova, Serbiya) yaşayan türklərin atası sayılır.
| Yaşadığı ərazilər | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dili | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dini | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| əksəriyyət İslam | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mənşəyi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Türk |
Tarix
Dastanlara görə oğuzlar Oğuz xanın altı oğlu və onların hər birinin 4 oğlundan meydana gəlmişdirlər. Meydana gələn bu 24 boyun hər birinin ayrı adı və ünvanı vardır.
Bu boyların və olmaqla ikiyə bölünməsi isə daha sonra baş vermişdir. Bu iki ana qol arasında baş verən münaqişələr və anlaşmazlıqlar boyların bir qisminin qərbə köç etməsinə səbəb olmuşdur, qalanları isə Göytürk xaqanlığının hakimiyyəti altında qalmışdır. 630-cu ildə ilk Göytürk dövlətinin zəifləyib Çin tabeliyinə keçməsi ilə yenidən birləşməyə çalışsalar da, ikinci Şərqi Göytürk Xaqanlığının yaranması ilə yenidən hakimiyyət altına girdilər. 745-ci ildə Şərqi Göytürk Xaqanlığı da süqut etdikdən sonra qərbə və Çinə köçmüş bir çox Oğuz boyları Ötükənə geri dönərək Qutluq Bilgə Xaqanın qurduğu Uyğur Xaqanlığının bayrağı altında birləşdilər. Altayların qərbində və Tyan-Şan (Tanrı) dağları bölgəsindəki oğuz topluluqları isə Göytürklərin qərb qolu olan Türgiş və ya Türkeş xaqanlılqarına bağlı olarak yaşadılar. 760-cı ildə bu bölgəni ələ keçirən və Qarluq boyunun başçılığı, Yağma və Çiyil boylarının iştirakı ilə qurulan Qaraxanlı dövləti içində Oğuz boyları da vardı. İlk dövlətləri Oğuz Yabqu Dövlətini isə Xəzər dənizinin şərqində Oğuz Yabqunun öndərliyində qurdular. Lakin 1000-ci ildə Qıpçaqlar tərəfindən dövlətin dağıdılması ilə oğuzlar iki yerə bölündülər. Bir qismi şimala gedərək bugünkü Krım, Qazax, Bulgar və Tatarların atası oldular, bir qismi də Səlcuq bəy öndərliyində cənuba endilər, islamı qəbul edib islam orduları xidmətinə girdilər. Şərqdəki oğuzların tarixi fərqli yol izlədi. 840-cı ildə Uyğur dövləti Qırğızlar tərəfindən süquta uğradıldıqdan sonra oğuzların əsl böyük köçü başladı və Asiyanın dörd bir yanına, əksəriyyəti qərbə kütlə halında köçdülər və digər eyniköklü tayfalarla birləşdilər. Oğuzların Qınıq boyundan olub ataları Səlcuqun adı ilə Səlcuqlular adlanan bir qol Toğrul bəyin öndərliyində 1038-ci ildə İraq, İran və Azərbaycan ərazisində Böyük Səlcuqlu İmperiyasını qurdu. Ətraf ərazilərdə yaşayan digər türk boyları da bu imperiyaya qatıldılar.
Səlcuq hökmranlığı İran, Xorasan, Mərv, İraq, Suriya, Cənubi Qafqaz və Anadoluda bir əsrdən çox davam etdi. Sonuncu böyük Səlcuq sultanı Səncər (1118-1157) zamanı dövlətin bütövlüyü yenidən pozuldu. Səncər Qəznə şəhərini qəznəvilərdən, Məvarünnəhri qaraxanlılardan alsa da, qarakitayların Məvarünnəhrə hücumunun qarşısını ala bilmədi. 1141-ci ildə Səmərqənd yaxınlığında məğlubiyyətə uğradı və bütün Məvarünnəhri itirdi. Bu uğursuzluq daxili qiyamlara səbəb oldu. Vergilərin çoxluğundan narazı olan oğuzlar üsyan etdilər. Səncər onlara qarşı döyüşdə məğlubiyyətə uğradı və əsir düşdü. Üç il əsirlikdə qaldıqdan sonra əsirlikdən qaçdı. Lakin çox yaşamadı və 1157-ci ildə vəfat etdi. Sultan Səncərdən sonra Səlcuq imperiyası süquta uğradı. Onun ərazisində Kirman, Konya, Suriya, İraq Səlcuq sultanlıqları, Azərbaycan Atabəyləri, Kiçik Asiyada bir sıra əmirliklər yarandı. Bununla da oğuzlar dağıldı. Bu dağılmış tayfaların bir qismi Xarəzmşahlara bağlandı, bəziləri Xorasan və Kirmana köçdü, bəziləri daha qərbə gedərək İraq, Suriyada məskunlaşarkən, bəziləri də Anadolu Səlcuqlu dövlətinə qoşuldu. Bunlardan sonra Ağqoyunlu, Qaraqoyunlu, Səfəvi Dövlətləri, Ələmdarlar, Anadolu bəylikləri, Osmanlı İmperiyası, Suriya, İraq və Azərbaycan dövlətləri qurulmuş və Oğuz Xaqan dastanı bu dövrlərdə də mövcud olmuşdur.
Sağ qolu təşkil edən Dış Oğuzlar:
1.Gün Xan
Oğulları:
- Qayı Xan: "Möhkəm, bərk" mənasındadır. Üç qitə və yeddi dənizə altı yüz ildən çox hakim olan Osmanlı sülaləsi bu boydandır.
- Bayat: "Dövlətli, neməti, bol" mənasındadır. Maraş və ətrafına hakim olan Dulqədiroğulları, İranda Qacarlar, Xorasanda Quru bayatlar, Maku və Doğubəyazid xanları, Kərkük türkmənlərinin çoxu bu boydandır. 1480-ci ildə “Dədə Qorqud” kitabını yazan (İslam dini dünyagörüşü ilə üzünü köçürən) Təbrizli Həsən və məşhur şair Məhəmməd Füzuli bu boydandır.
- Alka-Evli (Alaevli): "Hara varsa müvəffəqiyyət göstərər" mənasındadır. Türkiyə və Azərbaycandakı Alaca, Alacalılar adı daşıyan yerlər bu boyun xatirəsidir.
- Quru-Evli (Qaraevli): "Quru otaqlı (çadırlı)" mənasındadır. Qaralayar və qurulu kimi coğrafi yer adları bunlardan qalmışdır.
2.Ay Xan
Oğulları:
- Yazır : "Çox ölkəyə hakim" mənasındadır. Yabgu dövründəki Yenibənd yabguları, Qərbi Türkistandakı Cend əmrləri, qurudaş deyilən Xorasan yazırları, Axıskadan aşağı Müalicə boyundakı Azgur-Et (Azgur Yurdu) qalası, Kürmanç kürdlərinin üzvün boyu, Toroslardaki Gündüzoğulları xanədanı bu boydandır.
-Tokar (Dögər/Döyər): "Dürüp toplar" mənasındadır. Yenikəndli Vəzir Ayıdır, Harput-Diyarbəkir-Mardin hakimləri, Ardıqlılar, Sincar-Siverek, Suruç arasında hakim köhnə Caber bəyləri, Məmlüklər dövründə Hələb döğərləri, bugünkü Mardin-Urfa arasında iyirmi dörd oymaqlı Kürd Döğərləri, Xəzər Dənizi şərqindəki Saka Boyu Takharlar; Şavşatdakı Hörən qala, To-Kharis və Malatyanın Tokharis bucağı, Dağıstandakı Digor və Qars və Arpaçay sağındakı Digor qəzası bu boydan xatirədir.
-Doburka: "Ölkə almaq və xanlıq etmək" mənasındadır. Sivas şərqindəki Tödürgələr bu boydandır.
-Yaparlu: "Müşk qoxulu" mənasındadır. Zaza Çarekliler və müşk ticarəti edən Yaparu Oymağı bu boydandır. Yaparu Oymağının Ağqoyunlu və Giraylı məscidlərinin mehrab divar xərcinə bu gözəl ətriyyatdan qatdıqlarından hələ xoş iy verməkdədir. Diyarbəkir və Krımda xatirələri vardır.
Ulduz Xan
Oğulları:
-Əfşar: "Çevik və vəhşi heyvan ovuna həvəsli" mənasındadır. Hazistan Bəyləri, Konyadakı Karamanoğulları, İrandakı Əfşarlı Nadir Şah və xanədanı, Urmiya və Xorasan əfşarları bu boydandır.
-Kızık: "Qadağanda çox ciddi və qüvvətli" mənasındadır. Qaziantəp, Hələb və Ankara ətrafındakı Kızıklar, Şərq Gürcüstanda və Şirvan qərbindəki düzənliyə Kızık adını verənlər bu boydandır.
-Bəydili: "Ulular kimi əziz" mənasındadır. Xarəzmşahlar, Bəydililer, Kürmanç Badılları bu boydandır.
-Kargın: "Daşqın və doyurucu" mənasındadır. Ağqoyunlu-Dulkadiroğlu və Hələb-Hatay bölgəsindəki Kargunlar, Şərq Anadolu və Azərbaycandakı yazda əriyən qar suları ilə qopan sel və su qabarmasına da Kargın deyilməsi bu boyun adındandır.
Sol qolu təşkil edən İç Oğuzlar:
Göy Xan
Oğulları:
-Bayandur: "Hər vaxt nemətlə dolu yer" mənasındadır. Ağqoyunlular sülaləsi, İzmirdən Azərbaycandakı Gəncəyə qədər Bayandur adlı yerlər bu boydan gəlir.
-Peçeneq: "Yaxşı çalışqan, çalışqan" mənasındadır. Qaradəniz şimalı ilə Balkan Yarımadasına köçən və Bizanslılardan ayrılaraq Səlcuqlar tərəfinə keçən Peçeneqler, Dəclə Kürmançlarının iki ana qolundan cənubdakı Beçene Qolu, ankara-Çukurova Halep bölgələrindəki Türkmən oymaqlarından peçeneqler bu boydandır.
-Çavuldur: "Məşhur, şərəfli" mənasındadır. Türkmənistanda Manqışlak Çavuldurları, Çorum ətrafındakı Çavuldur və Anadoludakı Çovdar Türkmən oymaqları, Ərzurum və ətrafındakı Çoxundur adlı kəndlər bu boyun adından gəlməkdədir.
-Çepni: "Düşməni harada görsə döyüşüb dərhal çarpan, vuran və sürətli döyüşən" mənasındadır. Rize-Sinop arasındakı çox usta dəmirçi Çepniler və Çebiler, Kırşehir, manisa-Balıkəsir ətrafındakı və Qars ilə Van bölgələrində Türkmən Oymağı Çepniler var.
Dağ Xan
Oğulları:
-Salur: "Çatdığı yerdə qılınc və çomağı ilə iş görər" mənasındadır. Qars və Ərzurum hakimi Salur Qazan Xan Sülaləsi,Göyçə, sivas-Kaysəri hökmdarı alim və şair Qazı Burhanəddin Əhməd və Dövləti, Fars Atabəyləri, Salcuqlar, Xorasandakı təkə-Yomurt və Sarıq adlı Türkmənlərin çoxu bu boydandır.Tarixi qaynaqlara görə Salur qazanın qəbrinin Göyçə gölü yaxınlığında olması söylənilməkdədir.
-Eymur: "Çox yaxşı və zəngin" mənasındadır. Ağqoyunlu, Dulkadirli və Hələb Türkmənləri içindəki İmirlü oymaqları, Dəli ol və Tiflisdəki yaxşı xalçaçı və keçəçi Tərəkəmə Oymağı bu boydandır.
-Ala-Yundlu: "Alaca atlı, heyvanları yaxşı" mənasındadır. Yonca sözü bu boyun xatirəsidir.
-Yüregir: "Daim yaxşı iş və nizam qurucu" mənasındadır. Orta Toros və Çukurova iç oğuz türkmənlərinin çoxu, Adanadakı Ramazanoğulları bu boydandır.
Dəniz Xan
Oğulları:
-Iğdır: "İgidlik, böyüklük" mənasındadır. Bozdoğanlı Oymağı, Anadoluda yüzlərlə yer adı buraxan İğdirler, İranda böyük Kaşkay-Eli içindəki İğdirler və Iğdır adı, bu boyun xatirəsidir.
-Büğdüz: "Hər kəsə təvaze göstərər və xidmət edər mənasındadır. Dəclə Kürdləri bəyi olub, Həzrəti Peyğəmbərə elçi gedən (622-623 illəri arasında Mədinəyə çatan), Bogduz-Aman Xanədanı nümayəndəsi və Kürmançın iki ana qolundan olan Boğlular, Yenikənd-Yabgularından onuncu əsrdəki Şahməlikin Atabəyisi olan Quzulu, Hələb Türkmənlərindən Büğdüzler bu boydandır.
-Yıva: "Dərəcəsi hamısından üstün" mənasındadır. Böyük Səlcuqlu Sultanı Məlikşah (1072-1092) dövründə Suriya və Fələstini fəth edən Atsız Bəy, 12-ci əsrdə Həmədan qərbində Cəbəl bölgəsi hakimləri Berçemeoğullar, avropalıları Hələb ətrafında məğlub edən Yaruk Bəy, Güney-Azerbaycandakı Kaçarlu-Yıva Oymağı bu boydandır.
-Qınıq: "Hər yerdə əziz, möhtərəm" mənasındadır. Böyük və Anadolu Səlcuqlu dövlətləri, Orta Toroslardaki iç oğuz Türkmənləri, Ankara və Aydındakı Qınıq Oymaqları bu boydandır.
| Oğuz xan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| "" Qayı Bayat Alaevli Qaraevli | "Ay xan" Yazır Döyər Dodurğa Yaparlı | "Ulduz xan" Əfşar Qızıq Bəydili Qarğın | "Göy xan" Bayandur Peçeneq Çuvaldar Çəpni | "" Salur Ayrım Alayuntlu Yüreğir | "Dəniz xan" İğdir Büğdüz Yıva Qınıq | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Onqonu Şahin | Onqonu Qartal | Onqonu Dovşancıl | Onqonu Sunqur | Onqonu Uçquş | Onqonu Çaxır | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oğuz etnik qrupları
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Tarix Portalı: Altay Məmmədov-Kəngərlər.-Bakı: Azərnəşr, 1996.- 131 səh.
Mənbə
 | Etnik qrup ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Oguzlar Oguz Xaqan Dastani na gore 24 boydan Mahmud Kasgarinin Divanu Lugati it Turk eserine gore ise 22 boydan ibaret Orta Asiya kokenli en boyuk ve en nufuzlu turk boyudur Oguzlar Xezer denizinin serqinden Ceyhun Amuderya cayina qeder olan erazide yerlesmisdirler Koceri heyat terzi yasayan oguzlar texminen 7 ci esrden etibaren yer deyismeye basladilar ve cografi baximdan Bizans imperiyasinin qeydlerine gore evvelce Balkanlara yayildilar Oguzlar Turkiye Azerbaycan Turkmenistan Iran Iraq Suriya Misir ve Balkanlarda Bolgaristan Ruminiya Yunanistan Kosova Serbiya yasayan turklerin atasi sayilir Oguz turkleri Yasadigi erazilerAzerbaycanIranTurkiyeTurkmenistanEfqanistanIraqOzbekistanSuriyaUkraynaGurcustanMoldovaRusiyaCXRDiliOguz dil qrupuDiniekseriyyet IslamMenseyiTurk Oguz dilleri bu gunTarixDastanlara gore oguzlar Oguz xanin alti oglu ve onlarin her birinin 4 oglundan meydana gelmisdirler Meydana gelen bu 24 boyun her birinin ayri adi ve unvani vardir Bu boylarin ve olmaqla ikiye bolunmesi ise daha sonra bas vermisdir Bu iki ana qol arasinda bas veren munaqiseler ve anlasmazliqlar boylarin bir qisminin qerbe koc etmesine sebeb olmusdur qalanlari ise Goyturk xaqanliginin hakimiyyeti altinda qalmisdir 630 cu ilde ilk Goyturk dovletinin zeifleyib Cin tabeliyine kecmesi ile yeniden birlesmeye calissalar da ikinci Serqi Goyturk Xaqanliginin yaranmasi ile yeniden hakimiyyet altina girdiler 745 ci ilde Serqi Goyturk Xaqanligi da suqut etdikden sonra qerbe ve Cine kocmus bir cox Oguz boylari Otukene geri donerek Qutluq Bilge Xaqanin qurdugu Uygur Xaqanliginin bayragi altinda birlesdiler Altaylarin qerbinde ve Tyan San Tanri daglari bolgesindeki oguz topluluqlari ise Goyturklerin qerb qolu olan Turgis ve ya Turkes xaqanlilqarina bagli olarak yasadilar 760 ci ilde bu bolgeni ele keciren ve Qarluq boyunun basciligi Yagma ve Ciyil boylarinin istiraki ile qurulan Qaraxanli dovleti icinde Oguz boylari da vardi Ilk dovletleri Oguz Yabqu Dovletini ise Xezer denizinin serqinde Oguz Yabqunun onderliyinde qurdular Lakin 1000 ci ilde Qipcaqlar terefinden dovletin dagidilmasi ile oguzlar iki yere bolunduler Bir qismi simala gederek bugunku Krim Qazax Bulgar ve Tatarlarin atasi oldular bir qismi de Selcuq bey onderliyinde cenuba endiler islami qebul edib islam ordulari xidmetine girdiler Serqdeki oguzlarin tarixi ferqli yol izledi 840 ci ilde Uygur dovleti Qirgizlar terefinden suquta ugradildiqdan sonra oguzlarin esl boyuk kocu basladi ve Asiyanin dord bir yanina ekseriyyeti qerbe kutle halinda kocduler ve diger eynikoklu tayfalarla birlesdiler Oguzlarin Qiniq boyundan olub atalari Selcuqun adi ile Selcuqlular adlanan bir qol Togrul beyin onderliyinde 1038 ci ilde Iraq Iran ve Azerbaycan erazisinde Boyuk Selcuqlu Imperiyasini qurdu Etraf erazilerde yasayan diger turk boylari da bu imperiyaya qatildilar Selcuq hokmranligi Iran Xorasan Merv Iraq Suriya Cenubi Qafqaz ve Anadoluda bir esrden cox davam etdi Sonuncu boyuk Selcuq sultani Sencer 1118 1157 zamani dovletin butovluyu yeniden pozuldu Sencer Qezne seherini qeznevilerden Mevarunnehri qaraxanlilardan alsa da qarakitaylarin Mevarunnehre hucumunun qarsisini ala bilmedi 1141 ci ilde Semerqend yaxinliginda meglubiyyete ugradi ve butun Mevarunnehri itirdi Bu ugursuzluq daxili qiyamlara sebeb oldu Vergilerin coxlugundan narazi olan oguzlar usyan etdiler Sencer onlara qarsi doyusde meglubiyyete ugradi ve esir dusdu Uc il esirlikde qaldiqdan sonra esirlikden qacdi Lakin cox yasamadi ve 1157 ci ilde vefat etdi Sultan Sencerden sonra Selcuq imperiyasi suquta ugradi Onun erazisinde Kirman Konya Suriya Iraq Selcuq sultanliqlari Azerbaycan Atabeyleri Kicik Asiyada bir sira emirlikler yarandi Bununla da oguzlar dagildi Bu dagilmis tayfalarin bir qismi Xarezmsahlara baglandi bezileri Xorasan ve Kirmana kocdu bezileri daha qerbe gederek Iraq Suriyada meskunlasarken bezileri de Anadolu Selcuqlu dovletine qosuldu Bunlardan sonra Agqoyunlu Qaraqoyunlu Sefevi Dovletleri Elemdarlar Anadolu beylikleri Osmanli Imperiyasi Suriya Iraq ve Azerbaycan dovletleri qurulmus ve Oguz Xaqan dastani bu dovrlerde de movcud olmusdur Sag qolu teskil eden Dis Oguzlar 1 Gun Xan Ogullari Qayi Xan Mohkem berk menasindadir Uc qite ve yeddi denize alti yuz ilden cox hakim olan Osmanli sulalesi bu boydandir Bayat Dovletli nemeti bol menasindadir Maras ve etrafina hakim olan Dulqedirogullari Iranda Qacarlar Xorasanda Quru bayatlar Maku ve Dogubeyazid xanlari Kerkuk turkmenlerinin coxu bu boydandir 1480 ci ilde Dede Qorqud kitabini yazan Islam dini dunyagorusu ile uzunu kocuren Tebrizli Hesen ve meshur sair Mehemmed Fuzuli bu boydandir Alka Evli Alaevli Hara varsa muveffeqiyyet gosterer menasindadir Turkiye ve Azerbaycandaki Alaca Alacalilar adi dasiyan yerler bu boyun xatiresidir Quru Evli Qaraevli Quru otaqli cadirli menasindadir Qaralayar ve qurulu kimi cografi yer adlari bunlardan qalmisdir 2 Ay Xan Ogullari Yazir Cox olkeye hakim menasindadir Yabgu dovrundeki Yenibend yabgulari Qerbi Turkistandaki Cend emrleri qurudas deyilen Xorasan yazirlari Axiskadan asagi Mualice boyundaki Azgur Et Azgur Yurdu qalasi Kurmanc kurdlerinin uzvun boyu Toroslardaki Gunduzogullari xanedani bu boydandir Tokar Doger Doyer Durup toplar menasindadir Yenikendli Vezir Ayidir Harput Diyarbekir Mardin hakimleri Ardiqlilar Sincar Siverek Suruc arasinda hakim kohne Caber beyleri Memlukler dovrunde Heleb dogerleri bugunku Mardin Urfa arasinda iyirmi dord oymaqli Kurd Dogerleri Xezer Denizi serqindeki Saka Boyu Takharlar Savsatdaki Horen qala To Kharis ve Malatyanin Tokharis bucagi Dagistandaki Digor ve Qars ve Arpacay sagindaki Digor qezasi bu boydan xatiredir Doburka Olke almaq ve xanliq etmek menasindadir Sivas serqindeki Todurgeler bu boydandir Yaparlu Musk qoxulu menasindadir Zaza Carekliler ve musk ticareti eden Yaparu Oymagi bu boydandir Yaparu Oymaginin Agqoyunlu ve Girayli mescidlerinin mehrab divar xercine bu gozel etriyyatdan qatdiqlarindan hele xos iy vermekdedir Diyarbekir ve Krimda xatireleri vardir Ulduz Xan Ogullari Efsar Cevik ve vehsi heyvan ovuna hevesli menasindadir Hazistan Beyleri Konyadaki Karamanogullari Irandaki Efsarli Nadir Sah ve xanedani Urmiya ve Xorasan efsarlari bu boydandir Kizik Qadaganda cox ciddi ve quvvetli menasindadir Qaziantep Heleb ve Ankara etrafindaki Kiziklar Serq Gurcustanda ve Sirvan qerbindeki duzenliye Kizik adini verenler bu boydandir Beydili Ulular kimi eziz menasindadir Xarezmsahlar Beydililer Kurmanc Badillari bu boydandir Kargin Dasqin ve doyurucu menasindadir Agqoyunlu Dulkadiroglu ve Heleb Hatay bolgesindeki Kargunlar Serq Anadolu ve Azerbaycandaki yazda eriyen qar sulari ile qopan sel ve su qabarmasina da Kargin deyilmesi bu boyun adindandir Sol qolu teskil eden Ic Oguzlar Goy Xan Ogullari Bayandur Her vaxt nemetle dolu yer menasindadir Agqoyunlular sulalesi Izmirden Azerbaycandaki Genceye qeder Bayandur adli yerler bu boydan gelir Peceneq Yaxsi calisqan calisqan menasindadir Qaradeniz simali ile Balkan Yarimadasina kocen ve Bizanslilardan ayrilaraq Selcuqlar terefine kecen Peceneqler Decle Kurmanclarinin iki ana qolundan cenubdaki Becene Qolu ankara Cukurova Halep bolgelerindeki Turkmen oymaqlarindan peceneqler bu boydandir Cavuldur Meshur serefli menasindadir Turkmenistanda Manqislak Cavuldurlari Corum etrafindaki Cavuldur ve Anadoludaki Covdar Turkmen oymaqlari Erzurum ve etrafindaki Coxundur adli kendler bu boyun adindan gelmekdedir Cepni Dusmeni harada gorse doyusub derhal carpan vuran ve suretli doyusen menasindadir Rize Sinop arasindaki cox usta demirci Cepniler ve Cebiler Kirsehir manisa Balikesir etrafindaki ve Qars ile Van bolgelerinde Turkmen Oymagi Cepniler var Dag Xan Ogullari Salur Catdigi yerde qilinc ve comagi ile is gorer menasindadir Qars ve Erzurum hakimi Salur Qazan Xan Sulalesi Goyce sivas Kayseri hokmdari alim ve sair Qazi Burhaneddin Ehmed ve Dovleti Fars Atabeyleri Salcuqlar Xorasandaki teke Yomurt ve Sariq adli Turkmenlerin coxu bu boydandir Tarixi qaynaqlara gore Salur qazanin qebrinin Goyce golu yaxinliginda olmasi soylenilmekdedir Eymur Cox yaxsi ve zengin menasindadir Agqoyunlu Dulkadirli ve Heleb Turkmenleri icindeki Imirlu oymaqlari Deli ol ve Tiflisdeki yaxsi xalcaci ve kececi Terekeme Oymagi bu boydandir Ala Yundlu Alaca atli heyvanlari yaxsi menasindadir Yonca sozu bu boyun xatiresidir Yuregir Daim yaxsi is ve nizam qurucu menasindadir Orta Toros ve Cukurova ic oguz turkmenlerinin coxu Adanadaki Ramazanogullari bu boydandir Deniz Xan Ogullari Igdir Igidlik boyukluk menasindadir Bozdoganli Oymagi Anadoluda yuzlerle yer adi buraxan Igdirler Iranda boyuk Kaskay Eli icindeki Igdirler ve Igdir adi bu boyun xatiresidir Bugduz Her kese tevaze gosterer ve xidmet eder menasindadir Decle Kurdleri beyi olub Hezreti Peygembere elci geden 622 623 illeri arasinda Medineye catan Bogduz Aman Xanedani numayendesi ve Kurmancin iki ana qolundan olan Boglular Yenikend Yabgularindan onuncu esrdeki Sahmelikin Atabeyisi olan Quzulu Heleb Turkmenlerinden Bugduzler bu boydandir Yiva Derecesi hamisindan ustun menasindadir Boyuk Selcuqlu Sultani Meliksah 1072 1092 dovrunde Suriya ve Felestini feth eden Atsiz Bey 12 ci esrde Hemedan qerbinde Cebel bolgesi hakimleri Bercemeogullar avropalilari Heleb etrafinda meglub eden Yaruk Bey Guney Azerbaycandaki Kacarlu Yiva Oymagi bu boydandir Qiniq Her yerde eziz mohterem menasindadir Boyuk ve Anadolu Selcuqlu dovletleri Orta Toroslardaki ic oguz Turkmenleri Ankara ve Aydindaki Qiniq Oymaqlari bu boydandir Oguz xan Qayi Bayat Alaevli Qaraevli Ay xan Yazir Doyer Dodurga Yaparli Ulduz xan Efsar Qiziq Beydili Qargin Goy xan Bayandur Peceneq Cuvaldar Cepni Salur Ayrim Alayuntlu Yuregir Deniz xan Igdir Bugduz Yiva Qiniq Onqonu Sahin Onqonu Qartal Onqonu Dovsancil Onqonu Sunqur Onqonu Ucqus Onqonu Caxir Oguz etnik qruplariAzerbaycan turkleri Qaqauzlar Turkler Turkmenler SalarlarHemcinin baxOguz dovletiIstinadlarAzerbaycan Tarix Portali Altay Memmedov Kengerler Baki Azernesr 1996 131 seh Menbe Etnik qrup ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin