Çəpni boyu — Oğuz Xaqan Dastanına görə Oğuz Türklərinin 24 boyundan biri və Qaşqarlı Mahmuda görə Divân-ı Lügati't-Türk'təki iyirmi iki Oğuz boyundan iyirmi birincisi.
Mahmud Kaşğari görə Çəpni boyu damğası | ||||||
Yaşadığı ərazilər | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Dili | ||||||
Dini | ||||||
Mənşəyi | ||||||
Oğuz (Türk) | ||||||
Qohum xalqlar | ||||||
F. Rəşidəddin məlumat verir ki, Çəpni iç oğuz nəslindən olub, Göy xanın adı İrkil Xoca tərəfindən verilən və damğası (onqonu) Ağ Sunqur quşu olan olan 4-cü oğludur. Bu tayfa xarakter etibarı ilə düşmənlə qətiyyətli vuruşan kimi təsvir olunur (10, s. 66). Çəpnilərin bizim ərazilərə Orta Asiyadan səlcuq türklərinin tərkibində gəldiyi, Xorəzmşah Cəlaləddinin 1221-1231-ci il hərbi yürüşlərində fəal iştirakı qaynaqlarda göstərilir.
Öz izlərini Kəlbəcər rayonunda bir kəndin adında saxlamışdır. Kəndin adı Çəpli şəklindədir. Lev çayının sahilində, dağlıq ərazidə yerləşir. Bəzi tədqiqatçılara görə, toponim oğuz tayfalarından çəpnilərin (cəbni) adı ilə bağlıdır. Şamaxı rayonunda da bu etnonimlə əlaqədar Cabanı adlı kənd vardır. Cabanı Şamaxının dağətəyi ərazisində yerləşir. Toponim özündə türkdilli qədim çəbni (variantları çəbən, çibni, çəpni, çəbni, çapanim vəç s.) tayfasının adını əks etdirir.
Çəpni etnonimin izləri müxtəlif fonetik görüntülərdə Azərbaycanın bir çox bölgələrində qorunub saxlana bilmişdir: Cabanı (Şamaxı), Çəpni (Göyçay), Çepni (Quba qəzasının Şabran mahalında), Çəpli (Kəlbəcər). Kürdəmir rayonunun Karrar kəndi üç əsas hissədən ibarətdir: Karrar, Çəpni və Mollalar.
"Çəpni" tayfaları tarixi məlumatlara görə dalaşqan, sözləri və işləri çəp gələn (çəpləşən) tayfalardan olduğu üçün belə adlandırılmışdır. Ə.Rüstəmov Qafan rayonu ərazisində bu adda bir Azərbaycan kəndinin də olduğunu və həmin mənanı göstərdiyi üçün biz də onun fikrini yuxarıda göstərdiyimiz kimi müdafiə edirik.
İstinadlar
- Besim Atalay (ed.), Divanü Lügati't - Türk, Cilt I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2006, ISBN , p. 57.
- Magnarella, Paul, Tradition and change in a Turkish town, Schenkman Pub. Co., 1981, p 35.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cepni boyu Oguz Xaqan Dastanina gore Oguz Turklerinin 24 boyundan biri ve Qasqarli Mahmuda gore Divan i Lugati t Turk teki iyirmi iki Oguz boyundan iyirmi birincisi Cepni boyu Mahmud Kasgari gore Cepni boyu damgasiYasadigi eraziler Iran Qerbi Azerbaycan ostani Turkiye Qara deniz regionu DiliAzerbaycan turkcesi Turkiye turkcesi farsDiniIslam Sie ve SunniMenseyiOguz Turk Qohum xalqlarTurk xalqlari F Resideddin melumat verir ki Cepni ic oguz neslinden olub Goy xanin adi Irkil Xoca terefinden verilen ve damgasi onqonu Ag Sunqur qusu olan olan 4 cu ogludur Bu tayfa xarakter etibari ile dusmenle qetiyyetli vurusan kimi tesvir olunur 10 s 66 Cepnilerin bizim erazilere Orta Asiyadan selcuq turklerinin terkibinde geldiyi Xorezmsah Celaleddinin 1221 1231 ci il herbi yuruslerinde feal istiraki qaynaqlarda gosterilir Oz izlerini Kelbecer rayonunda bir kendin adinda saxlamisdir Kendin adi Cepli seklindedir Lev cayinin sahilinde dagliq erazide yerlesir Bezi tedqiqatcilara gore toponim oguz tayfalarindan cepnilerin cebni adi ile baglidir Samaxi rayonunda da bu etnonimle elaqedar Cabani adli kend vardir Cabani Samaxinin dageteyi erazisinde yerlesir Toponim ozunde turkdilli qedim cebni variantlari ceben cibni cepni cebni capanim vec s tayfasinin adini eks etdirir Cepni etnonimin izleri muxtelif fonetik goruntulerde Azerbaycanin bir cox bolgelerinde qorunub saxlana bilmisdir Cabani Samaxi Cepni Goycay Cepni Quba qezasinin Sabran mahalinda Cepli Kelbecer Kurdemir rayonunun Karrar kendi uc esas hisseden ibaretdir Karrar Cepni ve Mollalar Cepni tayfalari tarixi melumatlara gore dalasqan sozleri ve isleri cep gelen ceplesen tayfalardan oldugu ucun bele adlandirilmisdir E Rustemov Qafan rayonu erazisinde bu adda bir Azerbaycan kendinin de oldugunu ve hemin menani gosterdiyi ucun biz de onun fikrini yuxarida gosterdiyimiz kimi mudafie edirik IstinadlarBesim Atalay ed Divanu Lugati t Turk Cilt I Turk Tarih Kurumu Basimevi 2006 ISBN 975 16 0405 2 p 57 Magnarella Paul Tradition and change in a Turkish town Schenkman Pub Co 1981 p 35