Yağma (Çincə: 样磨/樣磨, pinyin: Yàngmó) — Orta çağdaki bir Türk boyudur, bu boy müasir Uyğurların və Özbəklərin əcdadlarıdır. Bu boy bir qolu olan ve Üç Oğuzlar deyilən birlik, Yağma, Qarluqlar və Çigillər boylarından yaranmışdır. VII yüzildən etibarən Qaraxanlılar dönəmi boyunca Yağma boyu müsəlman Ərəblər və Çinlilər tərəfindən qüvvətli və qüdrətli siyasi varlıqlar olaraq Tarım hövzəsi, (Şimali-şərqi Çini və qərbi Monqolustanı içinə alan bir bölgə) və Yeddisu (Yedisu) bölgəsində gözə çarpmışdılar.
Anlamı
Qazax Çin tarixçisi Yury Zuev (Rusca: Юрий Алексеевич Зуев)ə görə, Yağma (yaγgma)nın qədim türkcədə, "saldır, yayıl, yağmala" deməkdir.".
نهبواَ Yağma: "Türklərdən bir bölüyün adı. Bunlara " كاَراَ نهبواَ Qara Yağma" da deyilir. نهبواَ Yağma Taraz yaxınında bir kəndin adı.". Tartuk, Yağma elində bir şehər.
Dokuzoğuz və Yağmalar (xargahda: "keçeden yapılma yurd, keçe alaçıq") qalırlar.
Mahmud Qaşqarlıdan türklərdən Yağma, və Çigillərdən bir bölüyün İla(İli) çayına endiyini öyrənirik.. X yüzildə Yağma boyu, Qaşgarda və şimal-şərqində yaşayırdılar.
Əbu Səid Qardizi, ünlü əsəri Zayn al-akbər də belə bəhs edir, Yağma "zengin insanlar böyük at sürüləri ilə", "bir ay süren səyahət" bir ölkədə yaşayırlar. Yağma boyu, sürəkli Qarluqlar və Türklərdən bir bölük olan Yemek'lərlə Qərb Göytürk Xaqanlığının tənəzzülünə qədər savaşırlarmış.
Mahmud Qaşqarlı Yağma, (Tukhs), Qıpçaqlar, , Tatarlar, Kay (), və Oğuzlar, biri-birlərinə uygun olaraq, (ذ Dhāl; dh) hərfini hər zaman (ى Yā; y) yə çevirirlər və heç bir zaman (ذ) li söyləməzlər. " bunlardan başqası "kadhıng", bunlar "kayınğ" deyirlər..
nahiyat-i Yaghmiya deyilən bölgədə Yağmalar, ətrafında və şimalında isminde iki kənddə və Khırmkı(Khıraklı) deyilən böyük bir kənddən, ibarət bir bölgədə yaşardılar.
Mahmud Qaşqarlı Türk dilinin ən əski və dəyərli sözlüklərindən Divân-ı Lügati't-Türkdə;
"Rum ölkəsinə ən yaxın olan boy Beçənəkdir; sonra Qıpçaq, Oğuz, Yemək, Başgırt, Basmıl, Kay (Qayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Qırğız) gəlir. Qırğızlar Çin ölkəsinə yaxındırlar.". Ayrıca "Çomul boyunun özlərindən olduğu çöl xalqı ayrı bir dilə sahibdir, Türkceni yaxşı bilirlər. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da belədir. Hər boyun ayrı bir ağzı (ləhcəsi) vardır; bununla beraber Türkcəni də yaxşı danşlrlar. Qırğız, qıpçaq, Oğuz, , Yağma, , , boylarının öztürkçe olaraq yalnız bir dilləri vardır. Yeməklərlə Başgırtların dilləri bunlara yaxındır. .... Dillərin ən yeğnisi Oğuzların, ən doğrusu da Tuxsi ilə Yağmaların dilidir." şəklində bildirmişdir.
İstinadlar
- Yu. Zuev, "Early Türks: Essays on history and ideology", Almaty, Daik-Press, 2002, p. 227,
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt III, sayfa 34
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 467
- Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib - Tr. and expl. by V. Minorsky
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 92
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 328, 30, 32, 61, 97, 94, 473.
- "Hudud al-'Alam, The Regions of the World". 2008-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-13.
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 32
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 28
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 30
Mənbə
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib
Xarici keçidlər
- Yağma tarihi ve Şehirleri (rus.)
- Kastamonu ve çevresinde meyve ile ilgili yer adları (13-15 yüzyıllar) — Cevdet Yakupoğlu[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yagma Cince 样磨 樣磨 pinyin Yangmo Orta cagdaki bir Turk boyudur bu boy muasir Uygurlarin ve Ozbeklerin ecdadlaridir Bu boy bir qolu olan ve Uc Oguzlar deyilen birlik Yagma Qarluqlar ve Cigiller boylarindan yaranmisdir VII yuzilden etibaren Qaraxanlilar donemi boyunca Yagma boyu muselman Erebler ve Cinliler terefinden quvvetli ve qudretli siyasi varliqlar olaraq Tarim hovzesi Simali serqi Cini ve qerbi Monqolustani icine alan bir bolge ve Yeddisu Yedisu bolgesinde goze carpmisdilar Yagma ve Cigillerden bir boluyun Ila Ili cayi yaxasina enerdiler AnlamiQazax Cin tarixcisi Yury Zuev Rusca Yurij Alekseevich Zuev e gore Yagma yaggma nin qedim turkcede saldir yayil yagmala demekdir نهبوا Yagma Turklerden bir boluyun adi Bunlara كا را نهبوا Qara Yagma da deyilir نهبوا Yagma Taraz yaxininda bir kendin adi Tartuk Yagma elinde bir seher Dokuzoguz ve Yagmalar xargahda keceden yapilma yurd kece alaciq qalirlar Mahmud Qasqarlidan turklerden Yagma ve Cigillerden bir boluyun Ila Ili cayina endiyini oyrenirik X yuzilde Yagma boyu Qasgarda ve simal serqinde yasayirdilar Ebu Seid Qardizi unlu eseri Zayn al akber de bele behs edir Yagma zengin insanlar boyuk at suruleri ile bir ay suren seyahet bir olkede yasayirlar Yagma boyu surekli Qarluqlar ve Turklerden bir boluk olan Yemek lerle Qerb Goyturk Xaqanliginin tenezzulune qeder savasirlarmis Mahmud Qasqarli Yagma Tukhs Qipcaqlar Tatarlar Kay ve Oguzlar biri birlerine uygun olaraq ذ Dhal dh herfini her zaman ى Ya y ye cevirirler ve hec bir zaman ذ li soylemezler bunlardan basqasi kadhing bunlar kaying deyirler nahiyat i Yaghmiya deyilen bolgede Yagmalar etrafinda ve simalinda isminde iki kendde ve Khirmki Khirakli deyilen boyuk bir kendden ibaret bir bolgede yasardilar Mahmud Qasqarli Turk dilinin en eski ve deyerli sozluklerinden Divan i Lugati t Turkde Rum olkesine en yaxin olan boy Becenekdir sonra Qipcaq Oguz Yemek Basgirt Basmil Kay Qayi Yabaku Tatar Kirkiz Qirgiz gelir Qirgizlar Cin olkesine yaxindirlar Ayrica Comul boyunun ozlerinden oldugu col xalqi ayri bir dile sahibdir Turkceni yaxsi bilirler Kay Yabaku Tatar Basmil boylari da beledir Her boyun ayri bir agzi lehcesi vardir bununla beraber Turkceni de yaxsi danslrlar Qirgiz qipcaq Oguz Yagma boylarinin ozturkce olaraq yalniz bir dilleri vardir Yemeklerle Basgirtlarin dilleri bunlara yaxindir Dillerin en yegnisi Oguzlarin en dogrusu da Tuxsi ile Yagmalarin dilidir seklinde bildirmisdir IstinadlarYu Zuev Early Turks Essays on history and ideology Almaty Daik Press 2002 p 227 ISBN 9985 441 52 9 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt III sayfa 34 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 467 Hudud ul alam min al mashriq ila al maghrib Tr and expl by V Minorsky Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 92 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 328 30 32 61 97 94 473 Hudud al Alam The Regions of the World 2008 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 13 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 32 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 28 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 30MenbeAtalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Hudud ul alam min al mashriq ila al maghribXarici kecidlerYagma tarihi ve Sehirleri rus Kastamonu ve cevresinde meyve ile ilgili yer adlari 13 15 yuzyillar Cevdet Yakupoglu olu kecid Etnik qrup ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin