Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türk folkloru — Türkiyə Respublikası ərazisində yaşayan türklərin nağılları, lətifələri, əfsanələri, dastanları musiqisi və s. daxildir.
Tarixi
Türkiyə Cümhuriyyəti elan olunmazdan əvvəl folklor sahəsində elmi işlər ayrı-ayrı tədqiqatçılar tərəfindən həyata keçirilirdi. 1927-ci ildə Ankarada sonradan Türk İnformasiya Cəmiyyəti adlandırılan Anadolu Folkloru İnformasiya Cəmiyyəti yaradıldı və türk folklorunu öyrənən ilk təşkilat oldu. 1964-cü ildə Folklor Araşdırma İnstitutu, 1966-cı ildə isə Türk Folklor Dərnəyi yaradılıb.
Hazırda Ankara Universitetində Dil, Tarix və Coğrafiya fakültəsi və Etnologiya və Antropologiya fakültələri fəaliyyət göstərir. Boğaziçi Universitetinin folklor klubunda, Orta Şərq Texniki Universitetində və s.-də folklor öyrənilir. Amma son dövrlərə qədər toplanmış folklor materialı elmi sistemləşdirməyə məruz qalmırdı.
Ədəbiyyat
İslamdan əvvəlki dünyanın yaranması və insanın mənşəyi haqqında miflər türk folklorunun ədəbi əsərlərinə aiddir. Türk folklorunun ilk əsərləri bir neçə dildə yaradılmışdır. Ərəb dilində - dini və elmi mətnlər, fars dilində - saray şeirləri, türk dilində - şifahi folklor nümunələri yaradılıb.
Türk dastanı “Oğuznamə” bu əsərləri böyük ölçüdə mənimsəmişdir. İslamdan sonrakı dövrdə eposda “Kitabi-Dədə Qorqud”, Koroğlu haqqında dastanlar silsiləsi, xalq ədəbiyyatı əsərləri, sehrli, məişət, yumoristik nağıllar, heyvanlar haqqında nağıllar, lətifələr (o cümlədən Xoca Nəsrəddin haqqında lətifələr), atalar sözləri, məsəllər, tapmacalar və s. yaradılmışdır.
Musiqi
Türk musiqi folkloruna vokal, instrumental və mahnı-rəqs musiqiləri daxildir.
Türk xalq musiqisində iki xarakterik qrup fərqləndirilir: qırıq hava (qısa melodiya) və uzun hava (uzun hava). Qırıq hava üçün vahid ritmdə kiçik diapazonlu melodiyalar, uzun hava isə geniş diapazonlu ritmik sərbəst melodiyalar ilə səciyyələnir. Xalq mahnılarının səciyyəvi ifa forması olmayan Türkü janrının hər bir ayrı-ayrı mahnısı özünəməxsus melodiyaya malik müstəqil əsərdir.
Rəqs
Türkiyədə xalq oyunları kişi və qadın qrupları tərəfindən ayrı-ayrılıqda və ya kişilər və qadınlar tərəfindən birlikdə ifa olunur. İslam qadın və kişiyə birlikdə rəqs etməyi qadağan edir, lakin Türkiyənin bir çox milli rəqsləri orijinal adət-ənənələri dəyişdirilmədən birlikdə rəqs edilir.
Xalq musiqisi sədaları altında xalq rəqsləri ifa olunur. Rəqslərin əksəriyyəti nağara, ənənəvi musiqi aləti olan rəqslər çox vaxt zurna (fleyta), saz (türk udu), kamança (kiçik skripka), tef (daf), klarnet, tulum (türk tulumu) və qarmonun müşayiəti ilə ifa olunur.
Folklor personajları
Xoca Nəsrəddin
Türk folklorunda ən məşhur sima minlərlə zarafatda mərkəzi personaj olan Hoca Nəsrəddindir (türkcə “Nəsrəddin müəllim”). O, məzəli və axmaq personaj kimi görünsə də əslində özündə xüsusi bir müdriklik daşıyan şəxs kimi görünür. Onun Rum sultanlığı dövründə Xorto və Ağşəhər yaxınlıqlarında yaşamış əfsanəvi şəxs olduğu guman edilir.
Əsasən hazırcavablıq və yumor anlayışlarının ağıllı bir şəxs olaraq əks etdirildiyi hekayələrlə tanınan Xoca Nəsrəddinin həqiqətən yaşayıb-yaşamadığına, yaşasa da həqiqi şəxsiyyətinin kim olduğuna dair müzakirələrin olması ilə yanaşı həqiqi bir tarixi şəxsiyyət olduğuna dair bəzi mənbələr mövcuddur. Bu mənbələrdən əldə edilən məlumatlara əsasən 1208-ci ildə Xorto kəndində anadan olmuş Xoca Nəsrəddin burada əsas təhsilini aldıqdan sonra Sivrihisar mədrəsəsində biliklər mənimsəmiş, atasının ölümündən sonra öz kəndinə geri dönərək, burada kənd şeyxülislamı vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Bir müddət sonra Xoca Nəsrəddin dövrün sufi düşüncə mərkəzlərindən olan Ağşəhərə gəlmiş, Mahmud-i Heyraninin dərvişi olaraq Mövləvilik, Yəsəvilik və ya Rifailik təriqətlərinə mənsub olmuşdur. Ağşəhərdə mülki vəzifələri üzərinə götürən və eyni zamanda Ağşəhər yaxınlıqlarındakı ərazilərdə də qısa müddətli yaşadığı düşünülən Xoca Nəsrəddinin 1284-cü ildə Ağşəhərdə vəfat etmiş, hal-hazırdakı Nəsrəddin Xoca türbəsində dəfn edilmişdir. Deyilənlər, hekayələr ətrafında inkişaf edən əfsanəvi şəxsiyyət Xoca Nəsrəddinin ölümü ilə eyni əsr ərzində ortaya çıxmış Nəsrəddin Xoca adının həsr edildiyi abidələr əsrlərlə onlarla ifadə edilən rəqəmlərdən minlərə qədər yüksəlmişdir. Əsasən hazırcavab bir şəxs olaraq əks etdirildiyi hekayələrlə yanaşı eləcə də Nəsrəddin Xocanının mənasız sözlər söyləyən ağıldan kəm biri olaraq təqdim edildiyi özündə fərqli şəxsiyyət xüsusiyyətlərini saxlayan hekayələrdə mövcuddur.
Qaragöz və Xacivat
Türk folklorunun ən populyar obrazları bu iki personajdır. Təqlidə və qarşılıqlı dialoqa əsaslanan iki ölçülü təsvirlərlə bir pərdədə oynadılan kölgə oyunudur. Qaragöz oynadana qurğusal, xəyalbaz deyirlər. Köməkçiləri çıraq, yardaq, dayrezen, sandıqkardır. Oyunda dialoqların dəyişməsi baş rollarla edilir. Bu iki xarakterin həqiqətən yaşayıb yaşamadığı, yaşayıbsa, harada necə yaşadığı dəqiq olaraq bilinmir. Danışılanlar rəvayətlərə əsaslanır, həqiqətən yaşamış olsalar da, böyük ehtimalla bəhs edilən dövrdə tarix kitablarına girəcək qədər əhəmiyyətli görülməyiblər. Folklorşünaslar Qaragözün bəzi oyunlarda qaraçı olduğunu öz dili ilə deməsi və Bulqar qaydası çalmasını əsas götürərək onun Bizans imperatoru Konstantinin qaraçı seyisi Sofyozlu Bali Çələbi olduğunu söyləyirlər. Bir digər rəvayətə görə isə Hacı İvaz Ağa, ya da xalqın bildiyi adı ilə Xacivat və Trakyada yerləşən Samakol kəndindən olan dəmirçi ustası Qaragöz Orxan Qazi dövründə Bursada yaşayan və məscid inşaatında işləyən iki işçidir. Özləri işləmədikləri kimi başqa işçilərin işləməsinə də imkan vermirdilər. Orxan Qazinin "məscid vaxtında bitməsə, kəlləni alaramm" dediyi məscid memarı məscidin inşaatının vaxtında bitməməsinə görə Qaragöz və Xacivatı şikayət edir. Bundan sonra onlar başları kəsilərək edam edilir. Qaragöz və Xacivatı çox sevən və ölümlərinə çox kədərlənən Şeyx Küştəri ölümlərindən sonra kuklalarını düzəldərək pərdə arxasından oynatmağa başlayıb. Buna görə də Qaragöz və Xacivat məşhurlaşıb.
"Qaragöz və Xacivat" oyunlarında Osmanlı İmperiyasında yaşayan və cəmiyyətin fərqli sosial və iqtidasi təbəqələrindən gələn tiplərlə (xuliqanlar, narkomanlar, əlillər və s.) imperatorluq çətiri altında yaşayan müxtəlif millətləri təmsil eden parodiyaların (yəhudi, rum, ərəb, əcəm, alban və s.) hamısı var. Bu parodiyalar təmsil etdikləri kütlənin ən əsas xüsusiyyətlərini (görünüş, geyim, davranış formaları, mahnılar, rəqslər, manilər və.) ilə ön plana çıxırlar və pərdədə göründükləri anda bu xüsusiyyətləri ile çox tez fərqlənirlər. Bu parodiyalar və xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:
- "Qaragöz": Keçəl başına “ışqırlaq” adı verilən papaq geyir. Heç bir zaman düzgün bir işi olmayan Qaragözün təhsili yoxdur. Xacivatın onun üçün tapdığı müvəqqəti işlərdə işləyir. İçi çölü bir, olduğu kimi görünən, etirazını tez bildirən bir xalq adamıdır. Xalqın səsini təmsil etməkdədir. Mərd və cəsur olduğu üçün həmişə başı bəlalıdır. Hər şeylə maraqlanandır, düşüncəsiz və açıq-saçıq danışır. Bəzən hiylə işlədərək başqalarını aldatmağa çalışır. Arvadı ilə həmişə dava edir.
- "Xacivat": Yuxarıya doğru qıvrıq sivri bir saqqalı olan Xacivat hiyləgərdir. Təhsil almış olduğu bəllidir və hər mövzuda az-çox məlumatlıdır. Hər kəslə xasiyyətinə görə danışır. Qaragöze görə mədəniyyətli, ağlı başında və etibarlı adamdır. Ərəbcə və farsca sözləri tez-tez araya soxduğu bəzəkli bir dillə danışır. Buna görə də Qaragöz onun dediklərini çox zaman başa düşməz ya da özünü başa düşməmiş kimi aparır. Oyunlardakı güldürücü sözlər ümumən bu söz oyunlarına və yanlış anlaşılmalara əsaslanır.
Qara dəniz bölgəsi folkloru personajları
- Ahi Evren;
- Əhriyan;
- Alatubi;
- Ankomah;
- Kolot.
Türk folklorunda heyvan obrazları
Türk folklor ansamblları
Türk xalq musiqisi musiqi qrupları, o cümlədən Türkiyə universitetlərindəki ansambllar tərəfindən ifa olunur:
- Ankara Universiteti DTCF Halkbilim Topluluğu (Ankara Universiteti Musiqi Ansamblı);
- Balıkəsir Universiteti Halk Bilimi Araştırmaları Kulübü;
- Bilkent Tətbiqi Elmlər Universiteti;
- Boğaziçi Universiteti Halkbilim Topluluğu;
- Türkiyə Mülki Aviasiya İnstitutu;
- Qazi Universiteti Türk Halkbilimi Topluluğu;
- Türkiyənin Halkbilimi Toplugu Universiteti;
- ODTÜ Türk Halkbilimi Topluluğu;
- Bilməli olduğunuzu öyrənmək üçün bu saytdan istifadə edin.
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://www.kultur.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFE603BF9486D4371DE170CAE93653F56E (#bare_url_missing_title).
- "Источник" (PDF). 2007-09-30 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-27.
- "Музыкальный словарь". 2013-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-27.
- Hunziker, Sara. Ramona, Mihaila (redaktor). Myth, Symbol, and Ritual: Elucidatory Paths to the Fantastic Unreality. University of Bucharest. 2019. 357–361. ISBN .
- "Akşehir Belediyesi - Nasreddin Hoca Şenliği". aksehir.bel.tr. 17 August 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Turkey submits four cultural values to UNESCO". Turkish Radio and Television Corporation. İstifadə tarixi: 3 April 2020.
- Javadi, Hasan. MOLLA NASREDDIN i. THE PERSON // Encyclopaedia Iranica. 17 November 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-07.
- Attardo, Salvatore, redaktorEncyclopedia of Humor Studies. SAGE Publications. 2014. 108–111. ISBN .
- Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü Arxivləşdirilib 2010-01-02 at the Wayback Machine. Phoenix yayınları. İstanbul, 2009 s
- Rozen, Minna. "The Ottoman Jews," in The Cambridge History of Turkey, Volume 3: the Later Ottoman Empire, 1603-1839, ed. Suraiya N. Faroqhi. Cambridge: Cambridge University Press. 2006. 260.
- Lewis, Raphaela. Everyday life in Ottoman Turkey. Internet Archive. New York, NY : Dorset Press. 1988. 124–126. ISBN .
- Ersin Alok, "Karagöz-Hacivat: The Turkish Shadow Play", Skylife - Şubat (Turkish Airlines inflight magazine), February 1996, p. 66–69.
- Qəm quşu nağılı
- Divlər haqda nağıl
- Dərviş haqda hekayə
- Əfsanəvi İmp
- At haqda nağıl
- Kəl oğlan hekayəsi
- Pərilər haqda hekayə
- Yeddi başlı əjdaha nağılı
- Ross, Danielle. Debunking the 'Unfortunate Girl' Paradigm: Volga-Ural Muslim Women's Knowledge Culture and its Transformation across the Long Nineteenth Century // Sartori, Paolo; Ross, Danielle (redaktorlar ). Sharīʿa in the Russian Empire: the reach and limits of Islamic law in Central Eurasia, 1550-1917. Edinburgh University Press. 7 January 2020. səh. 141. doi:10.1515/9781474444316-005. ISBN . İstifadə tarixi: 13 May 2023.
... serpent queen Shāhmārān, a character originating in Turkic or Indo-Iranian folklore.
Ədəbiyyat
- Preston, W. D. "A Preliminary Bibliography of Turkish Folklore". en:The Journal of American Folklore. 58 (229). 1945: 245–51. doi:10.2307/536613. JSTOR 536613. Accessed 23 Jan. 2023.
- Eberhard, W.; Boratav, Pertev N. "The Development of Folklore in Turkey". The Journal of American Folklore. 58 (229). 1945: 252–54. doi:10.2307/536614. JSTOR 536614. Accessed 23 Jan. 2023.
- Eberhard, Wolfram; Boratav, Pertev Nailî. Typen türkischer Volksmärchen (alman). Wiesbaden: Steiner. 1953. doi:10.25673/36433.
- Anderson, Walter. "Der türkische Märchenschatz". Hessische Blätter für Volkskunde (alman). XLIV. 1953: 111–132.
- Birkalan-Gedik, Hande. "The Types of Turkish Folktales". In: Angelopoulos, A. & al., eds. Cahiers de littérature orale 57-58. Paris: Institut National des Langues et Civilisations Orientales / Centre de Recherche sur L'oralité, 2005. pp. 317-329. ISSN 0396-891X.
- Sakaoğlu, Saim. "Türk masal tipleri kataloğu taslağı üzerine" [On the Draft Catalog of Turkish Folktale Types]. Milli Folklor. 22 (86). 2010: 43–49.
- Kúnos, Ignaz. Türkische Volksmärchen aus Stambul. Leiden: E. J. Brill. 1905.
- Jacob, Georg; Menzel, Theodor. Beiträge zur Märchenkunde des Morgenlandes. III. Band: Türkische Märchen II. Hannover: ORIENT-BUCHHANDLUNG HEINZ LAFAIRE, 1924.
Xarici keçidlər
- http://aton.ttu.edu/ the en:Uysal-Walker Archive of Turkish Oral Narrative at en:Texas Tech University
- Özhan Озтюрк (2005). Карадениз: Ansiklopedik Sözlük. 2 Cilt. Heyamola Yayıncılık. Стамбул. .
- Сорок четыре турецких сказок по Ignácz Kúnos (1913) [1]
- http://aton.ttu.edu/ в Uysal-Уокер Архив турецких устный рассказ на Техасского технологического университета
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turk folkloru Turkiye Respublikasi erazisinde yasayan turklerin nagillari letifeleri efsaneleri dastanlari musiqisi ve s daxildir Turk xalq qehremani KorogluTarixiTurkiye Cumhuriyyeti elan olunmazdan evvel folklor sahesinde elmi isler ayri ayri tedqiqatcilar terefinden heyata kecirilirdi 1927 ci ilde Ankarada sonradan Turk Informasiya Cemiyyeti adlandirilan Anadolu Folkloru Informasiya Cemiyyeti yaradildi ve turk folklorunu oyrenen ilk teskilat oldu 1964 cu ilde Folklor Arasdirma Institutu 1966 ci ilde ise Turk Folklor Derneyi yaradilib Hazirda Ankara Universitetinde Dil Tarix ve Cografiya fakultesi ve Etnologiya ve Antropologiya fakulteleri fealiyyet gosterir Bogazici Universitetinin folklor klubunda Orta Serq Texniki Universitetinde ve s de folklor oyrenilir Amma son dovrlere qeder toplanmis folklor materiali elmi sistemlesdirmeye meruz qalmirdi EdebiyyatIslamdan evvelki dunyanin yaranmasi ve insanin menseyi haqqinda mifler turk folklorunun edebi eserlerine aiddir Turk folklorunun ilk eserleri bir nece dilde yaradilmisdir Ereb dilinde dini ve elmi metnler fars dilinde saray seirleri turk dilinde sifahi folklor numuneleri yaradilib Turk dastani Oguzname bu eserleri boyuk olcude menimsemisdir Islamdan sonraki dovrde eposda Kitabi Dede Qorqud Koroglu haqqinda dastanlar silsilesi xalq edebiyyati eserleri sehrli meiset yumoristik nagillar heyvanlar haqqinda nagillar letifeler o cumleden Xoca Nesreddin haqqinda letifeler atalar sozleri meseller tapmacalar ve s yaradilmisdir MusiqiEnenevi milli geyimli turk qizi Turk musiqi folkloruna vokal instrumental ve mahni reqs musiqileri daxildir Turk xalq musiqisinde iki xarakterik qrup ferqlendirilir qiriq hava qisa melodiya ve uzun hava uzun hava Qiriq hava ucun vahid ritmde kicik diapazonlu melodiyalar uzun hava ise genis diapazonlu ritmik serbest melodiyalar ile seciyyelenir Xalq mahnilarinin seciyyevi ifa formasi olmayan Turku janrinin her bir ayri ayri mahnisi ozunemexsus melodiyaya malik musteqil eserdir ReqsTurkiyede xalq oyunlari kisi ve qadin qruplari terefinden ayri ayriliqda ve ya kisiler ve qadinlar terefinden birlikde ifa olunur Islam qadin ve kisiye birlikde reqs etmeyi qadagan edir lakin Turkiyenin bir cox milli reqsleri orijinal adet eneneleri deyisdirilmeden birlikde reqs edilir Xalq musiqisi sedalari altinda xalq reqsleri ifa olunur Reqslerin ekseriyyeti nagara enenevi musiqi aleti olan reqsler cox vaxt zurna fleyta saz turk udu kamanca kicik skripka tef daf klarnet tulum turk tulumu ve qarmonun musayieti ile ifa olunur Folklor personajlariXoca Nesreddin Xoca Nesreddin Turk folklorunda en meshur sima minlerle zarafatda merkezi personaj olan Hoca Nesreddindir turkce Nesreddin muellim O mezeli ve axmaq personaj kimi gorunse de eslinde ozunde xususi bir mudriklik dasiyan sexs kimi gorunur Onun Rum sultanligi dovrunde Xorto ve Agseher yaxinliqlarinda yasamis efsanevi sexs oldugu guman edilir Esasen hazircavabliq ve yumor anlayislarinin agilli bir sexs olaraq eks etdirildiyi hekayelerle taninan Xoca Nesreddinin heqiqeten yasayib yasamadigina yasasa da heqiqi sexsiyyetinin kim olduguna dair muzakirelerin olmasi ile yanasi heqiqi bir tarixi sexsiyyet olduguna dair bezi menbeler movcuddur Bu menbelerden elde edilen melumatlara esasen 1208 ci ilde Xorto kendinde anadan olmus Xoca Nesreddin burada esas tehsilini aldiqdan sonra Sivrihisar medresesinde bilikler menimsemis atasinin olumunden sonra oz kendine geri donerek burada kend seyxulislami vezifesine teyin olunmusdur Bir muddet sonra Xoca Nesreddin dovrun sufi dusunce merkezlerinden olan Agsehere gelmis Mahmud i Heyraninin dervisi olaraq Movlevilik Yesevilik ve ya Rifailik teriqetlerine mensub olmusdur Agseherde mulki vezifeleri uzerine goturen ve eyni zamanda Agseher yaxinliqlarindaki erazilerde de qisa muddetli yasadigi dusunulen Xoca Nesreddinin 1284 cu ilde Agseherde vefat etmis hal hazirdaki Nesreddin Xoca turbesinde defn edilmisdir Deyilenler hekayeler etrafinda inkisaf eden efsanevi sexsiyyet Xoca Nesreddinin olumu ile eyni esr erzinde ortaya cixmis Nesreddin Xoca adinin hesr edildiyi abideler esrlerle onlarla ifade edilen reqemlerden minlere qeder yukselmisdir Esasen hazircavab bir sexs olaraq eks etdirildiyi hekayelerle yanasi elece de Nesreddin Xocaninin menasiz sozler soyleyen agildan kem biri olaraq teqdim edildiyi ozunde ferqli sexsiyyet xususiyyetlerini saxlayan hekayelerde movcuddur Qaragoz ve Xacivat Qaragoz ve Xacivat Turk folklorunun en populyar obrazlari bu iki personajdir Teqlide ve qarsiliqli dialoqa esaslanan iki olculu tesvirlerle bir perdede oynadilan kolge oyunudur Qaragoz oynadana qurgusal xeyalbaz deyirler Komekcileri ciraq yardaq dayrezen sandiqkardir Oyunda dialoqlarin deyismesi bas rollarla edilir Bu iki xarakterin heqiqeten yasayib yasamadigi yasayibsa harada nece yasadigi deqiq olaraq bilinmir Danisilanlar revayetlere esaslanir heqiqeten yasamis olsalar da boyuk ehtimalla behs edilen dovrde tarix kitablarina girecek qeder ehemiyyetli gorulmeyibler Folklorsunaslar Qaragozun bezi oyunlarda qaraci oldugunu oz dili ile demesi ve Bulqar qaydasi calmasini esas goturerek onun Bizans imperatoru Konstantinin qaraci seyisi Sofyozlu Bali Celebi oldugunu soyleyirler Bir diger revayete gore ise Haci Ivaz Aga ya da xalqin bildiyi adi ile Xacivat ve Trakyada yerlesen Samakol kendinden olan demirci ustasi Qaragoz Orxan Qazi dovrunde Bursada yasayan ve mescid insaatinda isleyen iki iscidir Ozleri islemedikleri kimi basqa iscilerin islemesine de imkan vermirdiler Orxan Qazinin mescid vaxtinda bitmese kelleni alaramm dediyi mescid memari mescidin insaatinin vaxtinda bitmemesine gore Qaragoz ve Xacivati sikayet edir Bundan sonra onlar baslari kesilerek edam edilir Qaragoz ve Xacivati cox seven ve olumlerine cox kederlenen Seyx Kusteri olumlerinden sonra kuklalarini duzelderek perde arxasindan oynatmaga baslayib Buna gore de Qaragoz ve Xacivat meshurlasib Qaragoz ve Xacivat oyunlarinda Osmanli Imperiyasinda yasayan ve cemiyyetin ferqli sosial ve iqtidasi tebeqelerinden gelen tiplerle xuliqanlar narkomanlar eliller ve s imperatorluq cetiri altinda yasayan muxtelif milletleri temsil eden parodiyalarin yehudi rum ereb ecem alban ve s hamisi var Bu parodiyalar temsil etdikleri kutlenin en esas xususiyyetlerini gorunus geyim davranis formalari mahnilar reqsler maniler ve ile on plana cixirlar ve perdede gorundukleri anda bu xususiyyetleri ile cox tez ferqlenirler Bu parodiyalar ve xususiyyetleri asagidakilardir Qaragoz Kecel basina isqirlaq adi verilen papaq geyir Hec bir zaman duzgun bir isi olmayan Qaragozun tehsili yoxdur Xacivatin onun ucun tapdigi muveqqeti islerde isleyir Ici colu bir oldugu kimi gorunen etirazini tez bildiren bir xalq adamidir Xalqin sesini temsil etmekdedir Merd ve cesur oldugu ucun hemise basi belalidir Her seyle maraqlanandir dusuncesiz ve aciq saciq danisir Bezen hiyle islederek basqalarini aldatmaga calisir Arvadi ile hemise dava edir Xacivat Yuxariya dogru qivriq sivri bir saqqali olan Xacivat hiylegerdir Tehsil almis oldugu bellidir ve her movzuda az cox melumatlidir Her kesle xasiyyetine gore danisir Qaragoze gore medeniyyetli agli basinda ve etibarli adamdir Erebce ve farsca sozleri tez tez araya soxdugu bezekli bir dille danisir Buna gore de Qaragoz onun dediklerini cox zaman basa dusmez ya da ozunu basa dusmemis kimi aparir Oyunlardaki guldurucu sozler umumen bu soz oyunlarina ve yanlis anlasilmalara esaslanir Qara deniz bolgesi folkloru personajlariAhi Evren Ehriyan Alatubi Ankomah Kolot Turk folklorunda heyvan obrazlariNizami Gencevinin Yeddi gozel poemasinda Turk efsanelerinde olan Div obraziAlbasdi Berdi disi caqqaldir formasini deyise bilir ve aglayaraq olumu qabaqcadan xeber verir Keder qusu Ejdaha Div Dervis Imp Kamer Tac At Ayi Karakondjul Karakura kisi gece iblisi Kecel Oglan Kel oglan Periler Su perisi Yeddi basli ejdaha Sahmaran Turk folklor ansambllariTurk xalq musiqisi musiqi qruplari o cumleden Turkiye universitetlerindeki ansambllar terefinden ifa olunur Ankara Universiteti DTCF Halkbilim Toplulugu Ankara Universiteti Musiqi Ansambli Balikesir Universiteti Halk Bilimi Arastirmalari Kulubu Bilkent Tetbiqi Elmler Universiteti Bogazici Universiteti Halkbilim Toplulugu Turkiye Mulki Aviasiya Institutu Qazi Universiteti Turk Halkbilimi Toplulugu Turkiyenin Halkbilimi Toplugu Universiteti ODTU Turk Halkbilimi Toplulugu Bilmeli oldugunuzu oyrenmek ucun bu saytdan istifade edin Hemcinin baxTurk xalqlarinin mifologiyasiIstinadlarhttp www kultur gov tr TR Genel BelgeGoster aspx F6E10F8892433CFFE603BF9486D4371DE170CAE93653F56E bare url missing title Istochnik PDF 2007 09 30 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 04 27 Muzykalnyj slovar 2013 04 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 27 Hunziker Sara Ramona Mihaila redaktor Myth Symbol and Ritual Elucidatory Paths to the Fantastic Unreality University of Bucharest 2019 357 361 ISBN 978 6 061 61037 2 Aksehir Belediyesi Nasreddin Hoca Senligi aksehir bel tr 17 August 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Turkey submits four cultural values to UNESCO Turkish Radio and Television Corporation Istifade tarixi 3 April 2020 Javadi Hasan MOLLA NASREDDIN i THE PERSON Encyclopaedia Iranica 17 November 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 07 Attardo Salvatore redaktorEncyclopedia of Humor Studies SAGE Publications 2014 108 111 ISBN 978 1 483 34617 5 Ozhan Ozturk Folklor ve Mitoloji Sozlugu Arxivlesdirilib 2010 01 02 at the Wayback Machine Phoenix yayinlari Istanbul 2009 ISBN 9786955738266 s Rozen Minna The Ottoman Jews in The Cambridge History of Turkey Volume 3 the Later Ottoman Empire 1603 1839 ed Suraiya N Faroqhi Cambridge Cambridge University Press 2006 260 Lewis Raphaela Everyday life in Ottoman Turkey Internet Archive New York NY Dorset Press 1988 124 126 ISBN 978 0 88029 175 0 Ersin Alok Karagoz Hacivat The Turkish Shadow Play Skylife Subat Turkish Airlines inflight magazine February 1996 p 66 69 Qem qusu nagili Divler haqda nagil Dervis haqda hekaye Efsanevi Imp At haqda nagil Kel oglan hekayesi Periler haqda hekaye Yeddi basli ejdaha nagili Ross Danielle Debunking the Unfortunate Girl Paradigm Volga Ural Muslim Women s Knowledge Culture and its Transformation across the Long Nineteenth Century Sartori Paolo Ross Danielle redaktorlar Shariʿa in the Russian Empire the reach and limits of Islamic law in Central Eurasia 1550 1917 Edinburgh University Press 7 January 2020 seh 141 doi 10 1515 9781474444316 005 ISBN 9781474444316 Istifade tarixi 13 May 2023 serpent queen Shahmaran a character originating in Turkic or Indo Iranian folklore EdebiyyatPreston W D A Preliminary Bibliography of Turkish Folklore en The Journal of American Folklore 58 229 1945 245 51 doi 10 2307 536613 JSTOR 536613 Accessed 23 Jan 2023 Eberhard W Boratav Pertev N The Development of Folklore in Turkey The Journal of American Folklore 58 229 1945 252 54 doi 10 2307 536614 JSTOR 536614 Accessed 23 Jan 2023 Eberhard Wolfram Boratav Pertev Naili Typen turkischer Volksmarchen alman Wiesbaden Steiner 1953 doi 10 25673 36433 Anderson Walter Der turkische Marchenschatz Hessische Blatter fur Volkskunde alman XLIV 1953 111 132 Birkalan Gedik Hande The Types of Turkish Folktales In Angelopoulos A amp al eds Cahiers de litterature orale 57 58 Paris Institut National des Langues et Civilisations Orientales Centre de Recherche sur L oralite 2005 pp 317 329 ISSN 0396 891X Sakaoglu Saim Turk masal tipleri katalogu taslagi uzerine On the Draft Catalog of Turkish Folktale Types Milli Folklor 22 86 2010 43 49 Kunos Ignaz Turkische Volksmarchen aus Stambul Leiden E J Brill 1905 Jacob Georg Menzel Theodor Beitrage zur Marchenkunde des Morgenlandes III Band Turkische Marchen II Hannover ORIENT BUCHHANDLUNG HEINZ LAFAIRE 1924 Xarici kecidlerhttp aton ttu edu the en Uysal Walker Archive of Turkish Oral Narrative at en Texas Tech University Ozhan Oztyurk 2005 Karadeniz Ansiklopedik Sozluk 2 Cilt Heyamola Yayincilik Stambul ISBN 975 6121 00 9 Sorok chetyre tureckih skazok po Ignacz Kunos 1913 1 http aton ttu edu v Uysal Uoker Arhiv tureckih ustnyj rasskaz na Tehasskogo tehnologicheskogo universiteta