Xəlqiyyat köhn azərb خلقيات və ya Folklor ing folklore xalq biliyi xalqların şifahi poetik yaradıcılığı Folklorun tarixi

Xəlqiyyat ((köhn. azərb.) خلقيات) və ya Folklor (ing. folklore – xalq biliyi) — xalqların şifahi poetik yaradıcılığı. Folklorun tarixi ilk insan məskənlərinin meydana çıxmasına gedib çatır.

Folklor şifahi ənənədə mövcud olan bilikdir. Etnosun hər cür fiziki və mənəvi təcrübəsi folklorda şifahi ənənə vasitəsi ilə reallaşan elmi biliklərdir. Folklor elmini peşəkar elmdən fərqləndirən ən başlıca keyfiyyət folklor biliklərinin şifahi ənənəyə müncər olunması, şifahiliyin bütün mövcudluq prinsiplərini özündə əks etdirməsi ilə müəyyənləşir.

Folklor janrları arxaik və çağdaş janrlar kimi iki yerə bölünür. Arxaik folklor janrlarında sınamalar, ovsunlar, fallar, andlar, dualar, alqışlar və qarğışlar geniş yer tutur. Ancaq bu bölgü şərtidir, folklor yaranma prosesi bütün tarix boyu getdiyindən, bu janrlara da müntəzəm olaraq yeni-yeni örnəklər əlavə olunur.

Bağlı olduğu hadisə və ya proses baxımından mərasim folkloru, əmək nəğmələri ayırd edilir. Mərasim folklorunun özü də mövsüm mərasimlərini, müxtəlif təbiət hadisələri ilə bağlı olan mərasimləri, məişət mərasimini, o sıradan toy və yas mərasimlərini əhatə edir.

Folklor nümunələri

İstinadlar

https://www.azleks.az/online-dictionary/x%C9%99lqiyyat?s=my 2021-10-25 at the Wayback Machine XƏLQİYYAT xalq yaradıcılığı; folklor
R. Axundov, Rusca-türkcə lüğət, Cild II, Azərnəşr, Bakı, 1929-cu il (s. 587)
"Seyfəddin Rzasoy. Mifologiya və folklor: nəzəri-metodoloji kontekst. Bakı: Nurlan, 2008, 188 səh" (PDF). 2022-03-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-04-28.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

Asif Hacılı. Mifopoetik təfəkkür fəlsəfəsi. B., 2002 2005-05-07 at the Wayback Machine
Asif Hacılı. Axısqa türk folkloru. B., 1998^{[ölü keçid]}
Asif Hacılı.Bayatı poetikası. B., 2000^{[ölü keçid]}
Sədnik Paşa Pirsultanlının yaradıcılığı geniş araşdırılıb 2015-05-11 at the Wayback Machine
Şifahi xalq ədəbiyyatının tədrisi prosesində folklor nümunələrindən istifadənin imkanları

Ədəbiyyat ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

[1] ttps://www.azleks.az/online-dictionary/x%C9%99lqiyyat?s=my 2021-10-25 at the Wayback Machine XƏLQİYYAT xalq yaradıcılığı; folklor

[2] R. Axundov, Rusca-türkcə lüğət, Cild II, Azərnəşr, Bakı, 1929-cu il (s. 587)

[3] "Seyfəddin Rzasoy. Mifologiya və folklor: nəzəri-metodoloji kontekst. Bakı: Nurlan, 2008, 188 səh" (PDF). 2022-03-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-04-28.