Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əjdaha (yun. δράκων — drakon) — mifik varlıq. Əjdaha obrazı birmənalı şəkildə bəlaların, quraqlığın, aclığın, xəstəliklərin səbəbkarı kimi təsvir edilir. O, həmişə yaşayış məntəqələrinə gələn şirin suların mənbəyində durur, su əldə etmələrinə imkan verir. Qarşısını kəsdiyi su dolub daşanda, yatağına sığmayıb özünə axmaq üçün yol tapanda, daha doğrusu, qollara ayrılanda əjdahanın çoxlu sayda başları əmələ gəlir (3, 7, 9, 40).
Azərbaycan mifologiyasında
Qanadlıdır, qorxunc bir görünüşü vardır. Bəzən nəhəng bir ilandır. Yeraltındakı mağarada yaşar və orada olan xəzinəni qoruyur. Sularda və ya meşədə yaşadığı da izah edilər. Bəzən atəşin içində sığınar. Ağzından od saçar. Quraqlığın və ölümün simvoludur. Nağıllarda suyun önünü kəsər və buraxmaq üçün qarşılığında qurban istər. Su həyat deməkdir, onu öz nəzarətinə alaraq həyata sahib olacaq. Bir başqa baxımdan baxıldığında susuz buraxdığı yer üzünə ölüm və xaos gətirir. O biri tərəfdən bunları əlində saxladığı üçün eyni zamanda bərəkət, rifah və güc simvoludur.
Türk ve Altay mifologiyasında
"Evrən" və ya "Evrəğən" ("Ebrən və ya Ebreğən") olaraq ifadə edilər. Anadoluda "kainat, var olan hər şeyin bütünü" kimi mənalarda istifadə "evren" sözünün də etimoloji olaraq mənşəyini əjdaha fiqurudur. Türk mifologiyasında dünyanın bir və ya bir çox əjdaha tərəfindən çevirildiyi yəni "evrildiği" düşünülərdi. Bu ejderhaya da "eviren" deyilərdi.
Evrən sözü, "evrilmek" ilə əlaqəlidir. Çevirmək, döndərmək, qıvranmaq, qıvrıq kimi mənalar ehtiva edər. Evrən (kainat) əslində bir əjdahadır, eynilə əjdaha kimi kainat da böyükdür. İnsan ağlıyla bütün xüsusiyyətlərini anlamaq mümkün deyildir. Eynilə kainat kimi evrilmekte (çevrilmə keçirməkdə) və böyüyüb genişlətməkdədir. Monqolcada Ever, (köhnə monqolcada Ebher) buynuz deməkdir və əjdahaların boynuzlarının olduğu məşhur bir inancdır. Tungus dilində Üre sözcüyü ilan və ya əjdaha mənası daşıyır. Tunguzcanın Ulça ləhcəsində isə Vere sözcüyü eyni mənanı verər.
Çində əjdahaya inam
Əjdahaya pərəstiş. Bu mifik canlı çinlilər arasında çox məşhurdur. O, Çin xalqının ulu əcdadlarının totemi, Çin millətinin qədim rəmzi və onun mədəni inkişafının başlanğıcı hesab edilir. Çində əjdahaya Lu (luu) ve ya Uluğ (uluu) deyilir və bu söz bəzi Türk dillərinə də keçmişdir.
Çin miologiyasına görə əjdaha – su ünsürünün hamisi – insanlara su verir, ona sadiq xidmət edənlərin tarlasını bolluca suvarır, kəndliləri saysız-hesabsız fəlakətlərdən qoruyurdu. Çin allahları iyerarxiyasında əjdaha Səma və Yerdən sonra üçüncü yerdə gəlir. Əjdaha ən əcaib şəkillərdə təsvir olunurdu. Onun gözləri dovşan gözlərinə, qulaqları isə inək qulaqlarına oxşayırdı; onun uzun bığları var, gövdəsi isə pulcuqlarla doludur, dörd şir pəncələri qartal caynaqlarına malikdir və s. Lakin hər bir halda bu mifik varlığın siması əzəmətli, zabitəli və mübariz görünür.
Ədəbiyyat
- Веселовский А. Н. "Разыскания в области русских духовных стихов. II Св. Георгий в легенде, песне и обряде", в кн.: Сборник отделения русского языка и словесности Академии Наук, т. 21, № 2, СПБ. 1880;
- Иванов В. В., Топоров В. Н. "Исследования в области славянских древностей". М., 1974;
- Кирпичников А. И. "Св. Георгий и Егорий Храбрый. Исследование литературной истории христианской легенды". СПБ, 1879;
- Пиотровский Б. Б. ". Каменные статуи в горах Армении". Л., 1939;
- Пропп В. Я. "Исторические корни волшебной сказки". Л., 1946;
- Рыстенко А. В. "Легенда о Св. Георгии и драконе в византийской и славянорусской литературах", "Записки императорского Новороссийского университета". 1909, т. 112;
- Bolsche W., Drachen. "Sage und Naturwissenschaft". Stuttg., 1929;
- Coral-Remusat G. de. "Animaux fantastiques de l’Indochine, de l’Insulinde et de la Chine" (Conference faite au Musee Louis Finot Ie 27 janv, 1936), "Bulletin de l’Ecole Francaise d’Extreme-Orient", Hanoi, 1937, t. 36, fasc. 2 Hartland E. S. "The legend of Perseus". I–III, L., 1894–1896;
- Ranke K. "Die zwei Bruder". Hels., 1934;
- Siecke E. "Drachenkampfe". Lpz., 1907 Mythologische Bibliothek, Bd 1. Н 1);
- Smith G. E. "The evolution of the dragon". Manchester, 1919.
- Архив передачи "Вокруг света" от 22 ноября 2002 г.
- Соколовский А. Я. "Очерки по вьетнамской культуре". Владивосток, 2000 г.
- L. Newton Hayes, Fong F. Sec. The Chinese Dragon. Kessinger Publishing, 2003.
- Bates, Roy. Chinese Dragons. Oxford University Press, 2002.
- Копычева Т. А. "Мифологическое драконоведение" — .
İstinadlar
- (PDF). 2011-10-14 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-14.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Святослав Логинов "К вопросу о классификации европейских драконов" (rus.)
- Китайские драконы (ing.) (фотографии с пояснениями)
- Описание драконов (rus.)
- Иконография драконов в Варварской энциклопедии (rus.)
- А. Скляров "Введение в драконографию" (rus.)
- Анна Кривошеина "Драконы"
- Драконья погибель: прошлое и настоящее драконоборчества — Мир Фантастики
- Драконье бремя: большая статья о драконах в истории, литературе, кино и видеоиграх 2012-02-07 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ejdaha yun drakwn drakon mifik varliq Ejdaha obrazi birmenali sekilde belalarin quraqligin acligin xesteliklerin sebebkari kimi tesvir edilir O hemise yasayis menteqelerine gelen sirin sularin menbeyinde durur su elde etmelerine imkan verir Qarsisini kesdiyi su dolub dasanda yatagina sigmayib ozune axmaq ucun yol tapanda daha dogrusu qollara ayrilanda ejdahanin coxlu sayda baslari emele gelir 3 7 9 40 Persey ve Andromeda 1891 eserinde ejdaha obraziBu adin diger istifade formalari ucun bax Ejdaha deqiqlesdirme Azerbaycan mifologiyasindaQanadlidir qorxunc bir gorunusu vardir Bezen neheng bir ilandir Yeraltindaki magarada yasar ve orada olan xezineni qoruyur Sularda ve ya mesede yasadigi da izah ediler Bezen atesin icinde siginar Agzindan od sacar Quraqligin ve olumun simvoludur Nagillarda suyun onunu keser ve buraxmaq ucun qarsiliginda qurban ister Su heyat demekdir onu oz nezaretine alaraq heyata sahib olacaq Bir basqa baximdan baxildiginda susuz buraxdigi yer uzune olum ve xaos getirir O biri terefden bunlari elinde saxladigi ucun eyni zamanda bereket rifah ve guc simvoludur Turk ve Altay mifologiyasinda Evren ve ya Evregen Ebren ve ya Ebregen olaraq ifade ediler Anadoluda kainat var olan her seyin butunu kimi menalarda istifade evren sozunun de etimoloji olaraq menseyini ejdaha fiqurudur Turk mifologiyasinda dunyanin bir ve ya bir cox ejdaha terefinden cevirildiyi yeni evrildigi dusunulerdi Bu ejderhaya da eviren deyilerdi Evren sozu evrilmek ile elaqelidir Cevirmek dondermek qivranmaq qivriq kimi menalar ehtiva eder Evren kainat eslinde bir ejdahadir eynile ejdaha kimi kainat da boyukdur Insan agliyla butun xususiyyetlerini anlamaq mumkun deyildir Eynile kainat kimi evrilmekte cevrilme kecirmekde ve boyuyub genisletmekdedir Monqolcada Ever kohne monqolcada Ebher buynuz demekdir ve ejdahalarin boynuzlarinin oldugu meshur bir inancdir Tungus dilinde Ure sozcuyu ilan ve ya ejdaha menasi dasiyir Tunguzcanin Ulca lehcesinde ise Vere sozcuyu eyni menani verer Cinde ejdahaya inamEjdahaya perestis Bu mifik canli cinliler arasinda cox meshurdur O Cin xalqinin ulu ecdadlarinin totemi Cin milletinin qedim remzi ve onun medeni inkisafinin baslangici hesab edilir Cinde ejdahaya Lu luu ve ya Ulug uluu deyilir ve bu soz bezi Turk dillerine de kecmisdir Cin miologiyasina gore ejdaha su unsurunun hamisi insanlara su verir ona sadiq xidmet edenlerin tarlasini bolluca suvarir kendlileri saysiz hesabsiz felaketlerden qoruyurdu Cin allahlari iyerarxiyasinda ejdaha Sema ve Yerden sonra ucuncu yerde gelir Ejdaha en ecaib sekillerde tesvir olunurdu Onun gozleri dovsan gozlerine qulaqlari ise inek qulaqlarina oxsayirdi onun uzun biglari var govdesi ise pulcuqlarla doludur dord sir penceleri qartal caynaqlarina malikdir ve s Lakin her bir halda bu mifik varligin simasi ezemetli zabiteli ve mubariz gorunur EdebiyyatVeselovskij A N Razyskaniya v oblasti russkih duhovnyh stihov II Sv Georgij v legende pesne i obryade v kn Sbornik otdeleniya russkogo yazyka i slovesnosti Akademii Nauk t 21 2 SPB 1880 Ivanov V V Toporov V N Issledovaniya v oblasti slavyanskih drevnostej M 1974 Kirpichnikov A I Sv Georgij i Egorij Hrabryj Issledovanie literaturnoj istorii hristianskoj legendy SPB 1879 Piotrovskij B B Kamennye statui v gorah Armenii L 1939 Propp V Ya Istoricheskie korni volshebnoj skazki L 1946 Rystenko A V Legenda o Sv Georgii i drakone v vizantijskoj i slavyanorusskoj literaturah Zapiski imperatorskogo Novorossijskogo universiteta 1909 t 112 Bolsche W Drachen Sage und Naturwissenschaft Stuttg 1929 Coral Remusat G de Animaux fantastiques de l Indochine de l Insulinde et de la Chine Conference faite au Musee Louis Finot Ie 27 janv 1936 Bulletin de l Ecole Francaise d Extreme Orient Hanoi 1937 t 36 fasc 2 Hartland E S The legend of Perseus I III L 1894 1896 Ranke K Die zwei Bruder Hels 1934 Siecke E Drachenkampfe Lpz 1907 Mythologische Bibliothek Bd 1 N 1 Smith G E The evolution of the dragon Manchester 1919 Arhiv peredachi Vokrug sveta ot 22 noyabrya 2002 g Sokolovskij A Ya Ocherki po vetnamskoj kulture Vladivostok 2000 g L Newton Hayes Fong F Sec The Chinese Dragon Kessinger Publishing 2003 Bates Roy Chinese Dragons Oxford University Press 2002 Kopycheva T A Mifologicheskoe drakonovedenie ISBN 978 5 9533 1824 2 Istinadlar PDF 2011 10 14 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 14 Hemcinin baxEjdaha burc Xarici kecidlerVikianbarda Ejdaha ile elaqeli mediafayllar var Svyatoslav Loginov K voprosu o klassifikacii evropejskih drakonov rus Kitajskie drakony ing fotografii s poyasneniyami Opisanie drakonov rus Ikonografiya drakonov v Varvarskoj enciklopedii rus A Sklyarov Vvedenie v drakonografiyu rus Anna Krivosheina Drakony Drakonya pogibel proshloe i nastoyashee drakonoborchestva Mir Fantastiki Drakone bremya bolshaya statya o drakonah v istorii literature kino i videoigrah 2012 02 07 at the Wayback Machine