Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 | Bu məqalə Avropada yaşayan xalq haqqındadır. Azərbaycanda yaşamış tarixi tayfa üçün Qafqaz albanları səhifəsinə baxın. |
Albanlar (alb. Shqiptarët) və ya Arnaudlar ― Albaniyanın əsas əhalisi, həmçinin Adriatik dənizi sahillərində, Balkan yarımadasında yaşayan Avropanın ən qədim xalqlarından biri. Ümumi sayları 9 milyon nəfərdir. Təxminən 70%-i müsəlmanlardır. Müsəlmanların əksəriyyəti sünni, azı isə bəktaşidir. Qalan hissəsi katolik və paroslav xristianlarıdır. Ənvər Xocanın dövründə Albaniyada ateizm təbliğ edilirdi. Kommunist hökmranlığın mirası olaraq, müsəlman və ya xristian olan albanların əksəriyyəti dindar deyil və əhəmiyyətli bir qismi dinsizdir.
| Yaşadığı ərazilər | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||
| Dili | ||||||||||||
| Dini | ||||||||||||
| islam (sünni və bəktaşi), xristianlıq (katolik və paroslav) və dinsizlik |
Tarixi
Albanların əcdadları Avropanın ən qədim xalqı olan illiriya tayfaları, xüsusən dardanlar hesab edilir. Albanlar haqqında ilk tarixi qeydlər XI əsrə aiddir. Alban etnosunun tərkibində bir neçə etnik qrup vardır - gegeriyalılar və tosklar.
Adı
"Alban" sözünün dəqiq mənası məlum deyil. Bəzi etimoloqlar bu sözü hind-Avropa mənşəli "alb" - dağ və ya latın mənşəli "albus" - ağ (rəng) sözləri ilə əlaqələndirirlər. Xalqın müasir dövrdəki etnonimi olan "shqip" (şkip) - aydın danışan mənasını verir. Yunanıstanda yunan dilindəki αλβανος (albanos), αρβανιτης (arbanitos) - sərt, vəhşi mənalarını daşıyan sözlərə uyğun etimologiya da mövcuddur. Həmçinin, ölkənin və xalqın adının illiriya dilindəki "olba" (məskən, yaşayış yeri) sözündən yaranması versiyası da mövcuddur.
Albanların sıx yaşadığı Balkan dövlətlərində onlar əsasən şkiptar, Türkiyədə arnavut, Yunanıstanda arvanit, İtaliyada isə arbereş adlandırılırlar.
Dünyada sayları
Avropada 6 milyondan çox alban yaşayır. Albanların Avropada yaşadığı ölkələr Albaniya, Kosovo, Monteneqro, Makedoniya Respublikası, Yunanıstan, Bosniya və Herseqovina, Xorvatiya, Serbiya, Sloveniya, İtaliya, Rumıniya, ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniya, Avstriya, İsveçrə, Fransa və Niderlanddır.
Türkiyədə albanların sayı barədə qəti məlumat yoxdur, bəzi mənbələr bu göstəricinin 1 milyondan artıq olduğunu ifadə edir. Ethnologue veb-saytı, 1965-ci il siyahıya almasına görə Türkiyədəki Albanların sayını 65 000 nəfər göstərir. Türkiyədəki albanların çox hissəsi 1920-ci illərdə Türkiyə-Yunanıstan əhali dəyişməsi zamanı Cənubi Epirdən və Egey Makedoniyasından çıxarılan tosklardan, müəyyən hissəsi isə İkinci dünya müharibəsindən sonra Yuqoslaviyadan qaçan türklərlə birlikdə köçən gegeriyalılardan ibarətdir.
Bundan əlavə Misirdə Osmanlı dövründən qalma albanlar vardır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Republika e Shqipërisë - Instituti i Statistikës: Censusii popullsisë dhe banesave 2011, Pjesa 1—Përmbajtja e tabelave—Rezultatet kryesore në nivel kombëtar—1.1.13. Popullsia banuese sipas përkatësisë etnike dhe kulturore 2014-11-14 at the Wayback Machine
- Kosovo Agency of Statistics: Kosovo population and housing census 2011—Final results 2012-10-21 at the Wayback Machine
- State Statistical Office of the Republic of Macedonia :Census of Population, Households and Dwellings 2002, Book XIII: Total population, households and dwellings. According to the territorial organization of The Republic of Macedonia, 2004, 2002 2012-03-24 at the Wayback Machine---Date of release:03.05.2005/Language:Macedonian and English
- Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivləşdirilib 2012-05-26 at Archive.today
- arnaud [arnaut] isim Albaniya Xalq Respublikasının əsas əhalisinin adı və bu xalqa mənsub adam; arnaud.
 | Etnik qrup ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Avropada yasayan xalq haqqindadir Azerbaycanda yasamis tarixi tayfa ucun Qafqaz albanlari sehifesine baxin Albanlar alb Shqiptaret ve ya Arnaudlar Albaniyanin esas ehalisi hemcinin Adriatik denizi sahillerinde Balkan yarimadasinda yasayan Avropanin en qedim xalqlarindan biri Umumi saylari 9 milyon neferdir Texminen 70 i muselmanlardir Muselmanlarin ekseriyyeti sunni azi ise bektasidir Qalan hissesi katolik ve paroslav xristianlaridir Enver Xocanin dovrunde Albaniyada ateizm teblig edilirdi Kommunist hokmranligin mirasi olaraq muselman ve ya xristian olan albanlarin ekseriyyeti dindar deyil ve ehemiyyetli bir qismi dinsizdir Albanlar alb Shqiptaret Yasadigi erazilerAlbaniya 2 312 356 2011 Kosovo 1 616 869 2011 Simali Makedoniya 509 083 2002 Ukrayna 3 308 2001 DiliAlban diliDiniislam sunni ve bektasi xristianliq katolik ve paroslav ve dinsizlikTarixiAlbanlarin ecdadlari Avropanin en qedim xalqi olan illiriya tayfalari xususen dardanlar hesab edilir Albanlar haqqinda ilk tarixi qeydler XI esre aiddir Alban etnosunun terkibinde bir nece etnik qrup vardir gegeriyalilar ve tosklar Adi Alban sozunun deqiq menasi melum deyil Bezi etimoloqlar bu sozu hind Avropa menseli alb dag ve ya latin menseli albus ag reng sozleri ile elaqelendirirler Xalqin muasir dovrdeki etnonimi olan shqip skip aydin danisan menasini verir Yunanistanda yunan dilindeki albanos albanos arbaniths arbanitos sert vehsi menalarini dasiyan sozlere uygun etimologiya da movcuddur Hemcinin olkenin ve xalqin adinin illiriya dilindeki olba mesken yasayis yeri sozunden yaranmasi versiyasi da movcuddur Albanlarin six yasadigi Balkan dovletlerinde onlar esasen skiptar Turkiyede arnavut Yunanistanda arvanit Italiyada ise arberes adlandirilirlar Dunyada saylariAvropada 6 milyondan cox alban yasayir Albanlarin Avropada yasadigi olkeler Albaniya Kosovo Monteneqro Makedoniya Respublikasi Yunanistan Bosniya ve Herseqovina Xorvatiya Serbiya Sloveniya Italiya Ruminiya ABS Boyuk Britaniya Almaniya Avstriya Isvecre Fransa ve Niderlanddir Turkiyede albanlarin sayi barede qeti melumat yoxdur bezi menbeler bu gostericinin 1 milyondan artiq oldugunu ifade edir Ethnologue veb sayti 1965 ci il siyahiya almasina gore Turkiyedeki Albanlarin sayini 65 000 nefer gosterir Turkiyedeki albanlarin cox hissesi 1920 ci illerde Turkiye Yunanistan ehali deyismesi zamani Cenubi Epirden ve Egey Makedoniyasindan cixarilan tosklardan mueyyen hissesi ise Ikinci dunya muharibesinden sonra Yuqoslaviyadan qacan turklerle birlikde kocen gegeriyalilardan ibaretdir Bundan elave Misirde Osmanli dovrunden qalma albanlar vardir Hemcinin baxKosovo albanlariIstinadlarRepublika e Shqiperise Instituti i Statistikes Censusii popullsise dhe banesave 2011 Pjesa 1 Permbajtja e tabelave Rezultatet kryesore ne nivel kombetar 1 1 13 Popullsia banuese sipas perkatesise etnike dhe kulturore 2014 11 14 at the Wayback Machine Kosovo Agency of Statistics Kosovo population and housing census 2011 Final results 2012 10 21 at the Wayback Machine State Statistical Office of the Republic of Macedonia Census of Population Households and Dwellings 2002 Book XIII Total population households and dwellings According to the territorial organization of The Republic of Macedonia 2004 2002 2012 03 24 at the Wayback Machine Date of release 03 05 2005 Language Macedonian and English Population statistics of Eastern Europe Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivlesdirilib 2012 05 26 at Archive today arnaud arnaut isim Albaniya Xalq Respublikasinin esas ehalisinin adi ve bu xalqa mensub adam arnaud Etnik qrup ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin