Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Portsmut sülh müqaviləsi (yap. ポーツマス条約) — Rusiya imperiyası ilə Yaponiya arasında 1904-1905-ci illərdə baş vermiş Rus-Yapon müharibəsini başa vuran müqavilə. Müqavilə 23 avqust (5 sentyabr) 1905-ci ildə ABŞ-nin Portsmut şəhərində imzalanıb. Rusiya tərəfindən müqaviləni, müqaviləni Sergey Vitte və R.R.Rosen, Yaponiya tərəfindən isə Komura Dziutaro və Takahira imzalayıblar.
| Portsmut sülh müqaviləsi ポーツマス条約 | |
|---|---|
| sağdan sola: Rusiya tərəfindən (masanın arxası)— G. А. Plаnsон, K. D. Nabokov,Sergey Vitte, R.R.Rozen, İ.Y.Korostovets; Yaponiya tərəfindən isə (masanın orta hissəsi)— Adati, Otiayi, Komura, Takahira, Sato. | |
 | |
| İmzalanma tarixi | 23 avqust(5 sentyabr) 1905-ci il |
| İmzalanma yeri |  Pоrtsmut (Nyu-Hempşir) |
| Qüvvəyə minməsi | 23 avqust(5 sentyabr) 1905-ci il |
| İmzalayanlar | Sergey Vitte, R.R.Rozen, Komura Jutaro, Takahira Kogoro |
| Tərəflər |  Rusiya Yaponiya |
| Dilləri | fransız dili, ingilis dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
 Portsmut sülh müqaviləsi Vikimənbədə | |
Portsmut sülh müqaviləsində xitam verildi:
- Rusiya və Çin arasında iki tərəfin biri-birinə hücum etdiyi təqdirdə Rusiya ilə Çin arasında hərbi ittifaq təmin edən birlik müqaviləsinə (1896).
- Rusiyaya Lyaodun yarımadasını (və xüsusilə Port Arturu) icarəyə vermək hüququ verən 1898-ci il Rusiya-Çin Konvensiyasına.
Tarixi
Rusiya ilə müharibə zamanı qazanılan uğurlara baxmayaraq, xeyli sayda hərbi qüvvələrin itirilməsi Yaponiyanın hərbi sisteminə böyük ziyan vurmuşdu. Nəticədə, Yaponiya rəhbərliyi sülh bağlamğa can atırdı. İlk cəhd Yaponiyanın İngiltərədəki elçisi Hayaşi tərəfindən 1904-cü ilin iyulunda edildi. Eyni zamanda, Yaponiya tərəfi Rusiyadan sülh istədiyi üçün rəsmi tələbini bildirsə də, Rusiya hökuməti bu təklifi rədd etdi.
Yaxınlaşan Mərakeş böhranı (1905) səbəbiylə Rusiya dəstəyini almaq marağına görə Fransa Rusiya-Yaponiya münasibətlərinin həllində təşəbbüs göstərdi. Rusiya hökumətinin razılığı ilə 5 aprel 1905-ci ildə Fransa nümayəndəsi, Yaponiyadakı Parisdəki elçisi Motonoya Rusiyanın vasitəçilik etməsini təklif etdi, Rusiyanın sülh danışıqlarına yalnız Rusiya ərazilərinə kompensasiya və güzəştlərin ödənilməsi ilə bağlı bəndlərin Yaponiyanın tələblərindən kənarlaşdırıldığı təqdirdə razılaşacağını xəbərdar etdi. 13 apreldə Motono bu şərti qəbul etməkdən imtina etməsi barədə Fransa tərəfinə məlumat verdi.
Yaponiyaya böyük maliyyə dəstəyi verən T. Ruzveltin yapon tərəfdarı mövqeyi ilə əlaqədar olaraq, Yaponiya tərəfi kömək üçün ABŞ-yə müraciət etdi. Amerika tərəfinin ilkin tələbi olaraq, Ruzvelt Yaponiyaya Çindəki "açıq qapı" prinsipinə hörmət etməsini və müharibənin sonunda qüvvələrini Mancuriyadan təxliyəsini şərt qoydu. Yaponiya 24 aprel 1905-ci il tarixli bir not ilə tələb olunan öhdəlikləri üzərinə götürdü. ABŞ prezidenti "Yaponiya Rusiyanı Şərqi Asiyadan qovmadan əvvəl" sülh sazişinin erkən bağlanmasını asanlaşdırmaqda qərarlı idi. Onun sözlərinə görə, Rusiya "Yaponiya ilə üz-üzə qalsa, bir-birlərinə maneə törədə biləcəkləri" daha yaxşıdır.
Barışıq danışıqlarına hazırlaşarkən Yaponiya İngiltərə və ABŞ-nin dəstəyi barədə razılığa gəldi. 1905-ci ilin yanvarında Ruzvelt və İngiltərə səfiri Durand Port Artur və Lyaodun yarımadasını Yaponiyaya təhvil vermək barədə razılığa gəldilər. Amerika Birləşmiş Ştatları (Yaponiya və Amerika arasındakı Katsura-Taft gizli sazişi) və Böyük Britaniya (1905-ci il tarixli ikinci Britaniya-Yaponiya ittifaqı müqaviləsi) Yaponiyanın Koreyaya olan hüquqlarını əvvəlcədən tanıdı.
14 May (27) - 15 May(28) 1905-ci ildə Tsuşima döyüşündəki məğlubiyyət və Rusiyada inqilabi hadisələrin inkişafı ilə əlaqədar olaraq Rusiya İmperatorluğu hökuməti barışmaq qərarına gəldi. Ruzvelt, Yaponiya hökumətinin xahişi ilə, sülh danışıqlarını təşkil etmək üçün "öz adından və öz təşəbbüsü ilə" bir təklif verəndə İmperator II Nikolay bu təklifi "daxili rifah qələbədən daha vacibdir" mövqeyi əsasında qəbul etdi.
Portsmutda Sülh Konfransı 9 Avqust 1905-ci ildə açıldı. Yaponiya tərəfindən qoyulan tələblər belə idi:
- Koreyada Yaponiyanın fəaliyyət azadlığının tanınması.
- Rus qoşunlarının Mancuriyadan çıxarılması.
- Lyaodun yarımadasının və Cənubi Mançuriya Dəmir Yolunun (UMZHD) Yaponiyaya köçürülməsi.
- Hərbi xərclərin Rusiya tərəfindən ödənilməsi.
- Yaponiyanın Transferi Rusiya məhkəmələri tərəfindən mühasirəyə alındı.
- Yaponiyanın Saxalinə (Portsmutda açılışı ərəfəsində yapon qoşunları tərəfindən işğal edildi) və Kuril adaları qoşulması.
- Uzaq Şərqdə Rusiya dəniz qüvvələrinin məhdudlaşdırılması. Rusiya sahillərində Yaponiyaya balıq ovu hüququ verilməsi.
Rusiya tərəfinin təkidi ilə protokolunda Yaponiyanın Koreyanın suverenliyinə təsir edən hərəkətlərini Koreya hökuməti ilə əlaqələndirmədən etməməsi öhdəliyi qeyd edildi. Yaponiyada iki ölkənin silahlı qüvvələrinin Mancuriyadan eyni vaxtda və paralel olaraq çıxarılmasını tətbiq etməyə müvəffəq oldu. Rusiya tərəfi Cənubi Qafqaz dəmir yolu problemi ilə əlaqədar olaraq, Yaponiyanın işğal zonasında olan yolun yalnız və yalnız Çin hökumətinin razılığı ilə Yaponiyaya verilməsinə razılıq verdi.
Rusiya Yaponiyanın Saxalinə, beynəlxalq gəmilərə, Uzaq Şərqdəki Rusiya dəniz qüvvələrinə məhdudiyyət və ödəmələrə dair tələblərini rədd etdi. Müharibə əsirlərinin xərclərini ödəmək üçün yalnız Yaponiyaya razılıq verildi. İlk “ qalib və ya itirən yoxdur” deyən Rusiya nümayəndə heyətinin möhkəm mövqeyi ilə əlaqədar olaraq, konfrans uğursuzluq astanasında idi. Müharibənin davam etməsi perspektivindən əvvəl Yaponiya titrədi və internat gəmilərinin verilməsi və Saxalinin cənubuna güzəşt edilmək şərti ilə kompensasiya ödənişi və Saxalinin şimal hissəsinin Rusiyaya qaytarılması üçün 1.2 milyard yen ödənməsi, 18 avqust 1905-ci ildə dəniz qüvvələrinin məhdudlaşdırılması tələblərindən imtina etdi. Rusiya tərəfi Saxalini verməyə hazır idi, lakin şimal hissəsinin geri qaytarılması üçün haqq ödəməkdən imtina etdi. Amerika tərəfi Rusiyaya təzyiq göstərərək onu Yaponiyanın şərtlərini qəbul etməyə məcbur etdi, lakin Sergey Vitte Rusiya mövqeyini qəti şəkildə qorudu. Rusiyadan güzəşt əldə etməyərək, Ruzvelt Yaponiya tərəfinə kompensasiya ilə bağlı müharibəni davam etdirməməyi qətiyyətlə tövsiyə etdi. Sonda Yaponiya hökuməti Yaponiya tərəfindən Saxalinin cənubunu tərk edilməsi şərti ilə sərbəst şəkildə barışmadan qərar verdi. Yaponiya da Laperuz boğazında naviqasiya azadlığına zəmanət verməli və Cənubi Saxalini gücləndirməməyi öhdəsinə götürmüşdü.
Müqavilənin imzalanması Yaponiya ictimaiyyəti tərəfindən təhqir kimi qəbul edildi və Tokioda iğtişaşlara səbəb oldu.
Müqavilənin məzmunu
Portsmut sülh müqaviləsi 15 maddədən və iki əlavədən ibarət idi. Sülh müqaviləsi ilə Rusiya və Yaponiya imperatorları arasında, dövlətlər və subyektlər arasında sülh və dostluq elan edildi. Razılığa əsasən, Rusiya Koreyanı Yaponiyanın təsir dairəsi olaraq tanıdı, Port-Arturdan Kuançenziyə qədər Cənubi Mancuriya dəmir yolunun bir hissəsi, Port-Artur və Dalyan ilə birlikdə Lyaodun yarımadasının icarə hüquqları Yaponiyaya verildi.
Müqavilənin 12-ci maddəsinə əsasən Yapon, Oxot və Berinq dənizlərinin Rusiya sahilləri boyunca balıq ovunun edilməsi haqqında konvensiyasının bağlanması razılığına gəldilər.
Rusiya Yaponiyaya Saxalinin cənubunu (50-ci paraleldən) və "sonuncu adaya bitişik bütün adaları" verdi.
Tərəflər hərbi əsirlərin mübadiləsi barədə də razılığa gəldilər.
Müqavilə bağlandıqdan sonra tərəflərin mövqeləri
Razılaşmanın şərtləri Yapon sülh proqramından daha çox Rusiyaya yaxın idi, buna görə Yaponiyada bu sülh müqaviləsi həddən artıq narazılıqla qarşılandı - Hibiya hadisəsinə baxın.
Avropa gücləri və ABŞ müqavilənin bağlanmasından məmnundular. Almaniya, Alman təhdidi ilə əlaqədar olaraq Rusiyanı Mərakeş böhranının həllinə cəlb etməyə çalışdı. Rusiyanın Uzaq Şərqdəki mövqeyinin zəifləməsindən sonra Böyük Britaniya onu Almaniyaya qarşı mümkün müttəfiq kimi qəbul etdi. Almaniya 1905-ci il Byörskaya müqaviləsi bağlandıqdan sonra Rusiyadan öz məqsədləri üçün istifadə edəcəyinə ümid etdi. Birləşmiş Ştatlar Rusiyanın Uzaq Şərqdə irəliləməsini dayandırmaq məqsədinə çatdığını, eyni zamanda Rusiyanı Yaponiyaya qarşı çəkisi olaraq qoruduğunu düşünürdü. 1925-ci ildə Sovet-Yapon diplomatik əlaqələri qurulanda Sovet hökuməti Portsmut sülh müqaviləsini "SSRİ bunun üçün siyasi məsuliyyət daşımır" şərtiylə tanıdı.
İkinci Dünya müharibəsində Yaponiyanın məğlubiyyətindən və 1945-ci il 2 sentyabrda təslim olduqdan sonra Portsmut Sülh Müqaviləsi qüvvəsini dayandırdı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- https://en.wikipedia.org/wiki/File:Japan_Russia_Treaty_of_Peace_5_September_1905.jpg.
- Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века. Москва: Международные отношения. 2001. ISBN .
Xarici keçidlər
- Bir əsrdən artıq macəra: Rusiya müharibəni uduzmaq istədiyi üçün uduzdu? 2019-09-27 at the Wayback Machine
- Rusiya ilə Yaponiya arasında Potsmut sülh müqaviləsi (rus.)
- Potsmut sülh müqaviləsi 2019-05-05 at the Wayback Machine (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Portsmut sulh muqavilesi yap ポーツマス条約 Rusiya imperiyasi ile Yaponiya arasinda 1904 1905 ci illerde bas vermis Rus Yapon muharibesini basa vuran muqavile Muqavile 23 avqust 5 sentyabr 1905 ci ilde ABS nin Portsmut seherinde imzalanib Rusiya terefinden muqavileni muqavileni Sergey Vitte ve R R Rosen Yaponiya terefinden ise Komura Dziutaro ve Takahira imzalayiblar Portsmut sulh muqavilesi ポーツマス条約sagdan sola Rusiya terefinden masanin arxasi G A Planson K D Nabokov Sergey Vitte R R Rozen I Y Korostovets Yaponiya terefinden ise masanin orta hissesi Adati Otiayi Komura Takahira Sato Imzalanma tarixi 23 avqust 5 sentyabr 1905 ci ilImzalanma yeri Portsmut Nyu Hempsir Quvveye minmesi 23 avqust 5 sentyabr 1905 ci ilImzalayanlar Sergey Vitte R R Rozen Komura Jutaro Takahira KogoroTerefler Rusiya YaponiyaDilleri fransiz dili ingilis dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarPortsmut sulh muqavilesi Vikimenbede Portsmut sulh muqavilesinde xitam verildi Rusiya ve Cin arasinda iki terefin biri birine hucum etdiyi teqdirde Rusiya ile Cin arasinda herbi ittifaq temin eden birlik muqavilesine 1896 Rusiyaya Lyaodun yarimadasini ve xususile Port Arturu icareye vermek huququ veren 1898 ci il Rusiya Cin Konvensiyasina TarixiRusiya ile muharibe zamani qazanilan ugurlara baxmayaraq xeyli sayda herbi quvvelerin itirilmesi Yaponiyanin herbi sistemine boyuk ziyan vurmusdu Neticede Yaponiya rehberliyi sulh baglamga can atirdi Ilk cehd Yaponiyanin Ingilteredeki elcisi Hayasi terefinden 1904 cu ilin iyulunda edildi Eyni zamanda Yaponiya terefi Rusiyadan sulh istediyi ucun resmi telebini bildirse de Rusiya hokumeti bu teklifi redd etdi Ruzvelt Rusiya ve Yaponiya arasinda vasiteci qisminde Yaxinlasan Merakes bohrani 1905 sebebiyle Rusiya desteyini almaq maragina gore Fransa Rusiya Yaponiya munasibetlerinin hellinde tesebbus gosterdi Rusiya hokumetinin raziligi ile 5 aprel 1905 ci ilde Fransa numayendesi Yaponiyadaki Parisdeki elcisi Motonoya Rusiyanin vasitecilik etmesini teklif etdi Rusiyanin sulh danisiqlarina yalniz Rusiya erazilerine kompensasiya ve guzestlerin odenilmesi ile bagli bendlerin Yaponiyanin teleblerinden kenarlasdirildigi teqdirde razilasacagini xeberdar etdi 13 aprelde Motono bu serti qebul etmekden imtina etmesi barede Fransa terefine melumat verdi Yaponiyaya boyuk maliyye desteyi veren T Ruzveltin yapon terefdari movqeyi ile elaqedar olaraq Yaponiya terefi komek ucun ABS ye muraciet etdi Amerika terefinin ilkin telebi olaraq Ruzvelt Yaponiyaya Cindeki aciq qapi prinsipine hormet etmesini ve muharibenin sonunda quvvelerini Mancuriyadan texliyesini sert qoydu Yaponiya 24 aprel 1905 ci il tarixli bir not ile teleb olunan ohdelikleri uzerine goturdu ABS prezidenti Yaponiya Rusiyani Serqi Asiyadan qovmadan evvel sulh sazisinin erken baglanmasini asanlasdirmaqda qerarli idi Onun sozlerine gore Rusiya Yaponiya ile uz uze qalsa bir birlerine manee torede bilecekleri daha yaxsidir Barisiq danisiqlarina hazirlasarken Yaponiya Ingiltere ve ABS nin desteyi barede raziliga geldi 1905 ci ilin yanvarinda Ruzvelt ve Ingiltere sefiri Durand Port Artur ve Lyaodun yarimadasini Yaponiyaya tehvil vermek barede raziliga geldiler Amerika Birlesmis Statlari Yaponiya ve Amerika arasindaki Katsura Taft gizli sazisi ve Boyuk Britaniya 1905 ci il tarixli ikinci Britaniya Yaponiya ittifaqi muqavilesi Yaponiyanin Koreyaya olan huquqlarini evvelceden tanidi 14 May 27 15 May 28 1905 ci ilde Tsusima doyusundeki meglubiyyet ve Rusiyada inqilabi hadiselerin inkisafi ile elaqedar olaraq Rusiya Imperatorlugu hokumeti barismaq qerarina geldi Ruzvelt Yaponiya hokumetinin xahisi ile sulh danisiqlarini teskil etmek ucun oz adindan ve oz tesebbusu ile bir teklif verende Imperator II Nikolay bu teklifi daxili rifah qelebeden daha vacibdir movqeyi esasinda qebul etdi Portsmutda Sulh Konfransi 9 Avqust 1905 ci ilde acildi Yaponiya terefinden qoyulan telebler bele idi Koreyada Yaponiyanin fealiyyet azadliginin taninmasi Rus qosunlarinin Mancuriyadan cixarilmasi Lyaodun yarimadasinin ve Cenubi Mancuriya Demir Yolunun UMZHD Yaponiyaya kocurulmesi Herbi xerclerin Rusiya terefinden odenilmesi Yaponiyanin Transferi Rusiya mehkemeleri terefinden muhasireye alindi Yaponiyanin Saxaline Portsmutda acilisi erefesinde yapon qosunlari terefinden isgal edildi ve Kuril adalari qosulmasi Uzaq Serqde Rusiya deniz quvvelerinin mehdudlasdirilmasi Rusiya sahillerinde Yaponiyaya baliq ovu huququ verilmesi Rusiya terefinin tekidi ile protokolunda Yaponiyanin Koreyanin suverenliyine tesir eden hereketlerini Koreya hokumeti ile elaqelendirmeden etmemesi ohdeliyi qeyd edildi Yaponiyada iki olkenin silahli quvvelerinin Mancuriyadan eyni vaxtda ve paralel olaraq cixarilmasini tetbiq etmeye muveffeq oldu Rusiya terefi Cenubi Qafqaz demir yolu problemi ile elaqedar olaraq Yaponiyanin isgal zonasinda olan yolun yalniz ve yalniz Cin hokumetinin raziligi ile Yaponiyaya verilmesine raziliq verdi Rusiya Yaponiyanin Saxaline beynelxalq gemilere Uzaq Serqdeki Rusiya deniz quvvelerine mehdudiyyet ve odemelere dair teleblerini redd etdi Muharibe esirlerinin xerclerini odemek ucun yalniz Yaponiyaya raziliq verildi Ilk qalib ve ya itiren yoxdur deyen Rusiya numayende heyetinin mohkem movqeyi ile elaqedar olaraq konfrans ugursuzluq astanasinda idi Muharibenin davam etmesi perspektivinden evvel Yaponiya titredi ve internat gemilerinin verilmesi ve Saxalinin cenubuna guzest edilmek serti ile kompensasiya odenisi ve Saxalinin simal hissesinin Rusiyaya qaytarilmasi ucun 1 2 milyard yen odenmesi 18 avqust 1905 ci ilde deniz quvvelerinin mehdudlasdirilmasi teleblerinden imtina etdi Rusiya terefi Saxalini vermeye hazir idi lakin simal hissesinin geri qaytarilmasi ucun haqq odemekden imtina etdi Amerika terefi Rusiyaya tezyiq gostererek onu Yaponiyanin sertlerini qebul etmeye mecbur etdi lakin Sergey Vitte Rusiya movqeyini qeti sekilde qorudu Rusiyadan guzest elde etmeyerek Ruzvelt Yaponiya terefine kompensasiya ile bagli muharibeni davam etdirmemeyi qetiyyetle tovsiye etdi Sonda Yaponiya hokumeti Yaponiya terefinden Saxalinin cenubunu terk edilmesi serti ile serbest sekilde barismadan qerar verdi Yaponiya da Laperuz bogazinda naviqasiya azadligina zemanet vermeli ve Cenubi Saxalini guclendirmemeyi ohdesine goturmusdu Muqavilenin imzalanmasi Yaponiya ictimaiyyeti terefinden tehqir kimi qebul edildi ve Tokioda igtisaslara sebeb oldu Muqavilenin mezmunuVikimenbede bu metnin orijinali var Bax Portsmutskij mirnyj dogovor Portsmut sulh muqavilesi 15 maddeden ve iki elaveden ibaret idi Sulh muqavilesi ile Rusiya ve Yaponiya imperatorlari arasinda dovletler ve subyektler arasinda sulh ve dostluq elan edildi Raziliga esasen Rusiya Koreyani Yaponiyanin tesir dairesi olaraq tanidi Port Arturdan Kuancenziye qeder Cenubi Mancuriya demir yolunun bir hissesi Port Artur ve Dalyan ile birlikde Lyaodun yarimadasinin icare huquqlari Yaponiyaya verildi Muqavilenin 12 ci maddesine esasen Yapon Oxot ve Berinq denizlerinin Rusiya sahilleri boyunca baliq ovunun edilmesi haqqinda konvensiyasinin baglanmasi raziligina geldiler Rusiya Yaponiyaya Saxalinin cenubunu 50 ci paralelden ve sonuncu adaya bitisik butun adalari verdi Terefler herbi esirlerin mubadilesi barede de raziliga geldiler Muqavile baglandiqdan sonra tereflerin movqeleri25 noyabr 1905 ci il tarixinde Yaponiya ile Rusiya arasinda sulh muqavilsinin ratifikasiyasi Razilasmanin sertleri Yapon sulh proqramindan daha cox Rusiyaya yaxin idi buna gore Yaponiyada bu sulh muqavilesi hedden artiq naraziliqla qarsilandi Hibiya hadisesine baxin Avropa gucleri ve ABS muqavilenin baglanmasindan memnundular Almaniya Alman tehdidi ile elaqedar olaraq Rusiyani Merakes bohraninin helline celb etmeye calisdi Rusiyanin Uzaq Serqdeki movqeyinin zeiflemesinden sonra Boyuk Britaniya onu Almaniyaya qarsi mumkun muttefiq kimi qebul etdi Almaniya 1905 ci il Byorskaya muqavilesi baglandiqdan sonra Rusiyadan oz meqsedleri ucun istifade edeceyine umid etdi Birlesmis Statlar Rusiyanin Uzaq Serqde irelilemesini dayandirmaq meqsedine catdigini eyni zamanda Rusiyani Yaponiyaya qarsi cekisi olaraq qorudugunu dusunurdu 1925 ci ilde Sovet Yapon diplomatik elaqeleri qurulanda Sovet hokumeti Portsmut sulh muqavilesini SSRI bunun ucun siyasi mesuliyyet dasimir sertiyle tanidi Ikinci Dunya muharibesinde Yaponiyanin meglubiyyetinden ve 1945 ci il 2 sentyabrda teslim olduqdan sonra Portsmut Sulh Muqavilesi quvvesini dayandirdi Hemcinin baxTeodor Ruzvelt Sergey VitteIstinadlarhttps en wikipedia org wiki File Japan Russia Treaty of Peace 5 September 1905 jpg Ivanyan E A Enciklopediya rossijsko amerikanskih otnoshenij XVIII XX veka Moskva Mezhdunarodnye otnosheniya 2001 ISBN 5 7133 1045 0 Xarici kecidlerVikianbarda Portsmut sulh muqavilesi ile elaqeli mediafayllar var Bir esrden artiq macera Rusiya muharibeni uduzmaq istediyi ucun uduzdu 2019 09 27 at the Wayback Machine Rusiya ile Yaponiya arasinda Potsmut sulh muqavilesi rus Potsmut sulh muqavilesi 2019 05 05 at the Wayback Machine ing