Kalium sionid — hidroyanik kalium duzu, kimyəvi formulası KCN. Hesab-faktura və ölçülərinə görə dənəvər şəkərə bənzəyən rəngsiz kristallar.Zəhərlidir. Suda həll olunur (25 °C-də 41,7%, 100 °C-də 55%). Etanolda az miqdarda həll edilir, karbohidrogenlərdə həll olunmur.
Kalium sionid | |
---|---|
Ümumi | |
Ənənəvi adı | kalium sionid |
Kimyəvi formulu | KCN |
Molyar kütlə | 65,11 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Aqreqat halı () | Ağ kristal solid dadlı |
Sıxlıq | 1.52 q / sm3 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | 634.5 °S |
Qaynama nöqtəsi | 1625 °S |
Buxarın təzyiqi | 0 ± 1 mm Hg |
Kimyəvi xassələri | |
Suda | 71.6 q /100 ml (25 °C) 100 q /100 mL (100 °C) q/100 ml |
metanol maddəsində | 4.91 q / 100 ml q/100 ml |
qliserin maddəsində | həll olunur q/100 ml |
formamid maddəsində | 14.6 q /100 ml q/100 ml |
etanol maddəsində | 0,57 q / 100 ml q/100 ml |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | 151-50-8 |
PubChem | 9032 |
205-792-3 | |
SMILES | [K+].[C-]#N |
RTECS | TS8750000 |
ChEBI | 33191 |
BMT nömrəsi | 1680 |
ChemSpider | 8681 |
Toksikologiya | |
5 mq / kq (oral, dovşan) 10 mq / kq (oral, siçovul) 5 mq / kq (oral, siçovul) 8.5 mq / kq (oral, siçan) mq/kq | |
Çox zəhərlidir,Yüksək təhlükəli kimyəvi maddə |
Kalium sionidinin hidrolizi zamanı sərbəst buraxılan hidrogen sionid, bəzi insanlar üçün acı badam qoxusu verir, bəziləri üçün qoxusuz qalır. Bu fərqin genetikaya bağlı olduğu ehtimal edilir.
Alınması
Laboratoriyada kalium sionid sianid turşusunun konsentratlaşdırılmış kalium hidroksidi ilə qarşılıqlı təsiri ilə əldə edilir:
Kalium sionidi kalium amidinin kokslaşdırma kömürü ilə 500-600 dərəcə temperaturda reaksiya yolu ilə əldə edilə bilər.
Kalium sionidi xloroform, ammonyak və kalium hidroksidindən də əldə etmək olar:
Qırmızı qan duzuna kükürd turşusu və damcı əlavə edin, buxarları kalium hidroksidinin spirtli bir həllindən keçir. Sionid sərbəst buraxılacaq, spirtdə olunmayacaq və çöküntü olacaqdır. Vaxt keçdikcə çökmüş sioniddən sıyığa çevriləcəkdir. Sonra süzün və qələvi izlərini çıxarmaq üçün spirtlə yuyun. Sulu bir istifadə edilə bilməz, çünki sionidin sulu məhlulu buxarlanaraq əldə edilə bilməz - o, karbon qazını alıb karbonata çevriləcək və HCN uçacaq.Sionidi sıx bir şəkildə saxlayın. Alkokol mütləq etil deyil.
Kalium sionidi 1762-ci ildə İsveç əczaçı Karl Vilhelm Şeyele tərəfindən təcrid edildi.
Tətbiqi
Filizlərdən qızıl və gümüşün çıxarılması prosesdə istifadə olunur(sionlaşdırma):
- ,
zərgərlik də daxil olmaqla o cümlədən sink elektroplatında, kadmium, mis, gümüş və qızıl işində.
Kimyəvi xassələri
Sionid turşusuna ionuna uyğun sionid turşusu çox zəif olduğundan, daha güclü turşular tərəfindən duzlardan asanlıqla kənarlaşdırılır. Məsələn, havada kalium sionid sonda karbon qazı və su ilə reaksiya nəticəsində toksik olmayan kalium karbonatına (potaş) çevrilir:
Formal olaraq, sionid turşusunu duzdan çıxaran qeyri-sabit zəif karbonat turşusu bu prosesdə iştirak edir.
Kalium qızıl sionid
Qızıl mədənində, KCN suda həll olunan duz kalium qızıl sianidi (və ya qızıl kalium sianid) və oksigen (ümumiyyətlə ətrafdakı hava) və su olduqda qızıl metaldan kalium hidroksidi meydana gətirir.
- 4 Au + 8 KCN + O2 + 2 H2O → 4 K[Au(CN)2] + 4 KOH
Bənzər bir proses NaCN natrium qızıl sianid istehsal etmək üçün istifadə edir(NaAu(CN2)).
Toksikliyi
Kalium sianid hüceyrə tənəffüsünün güclü bir inhibitorudur, mitoxondrial sitoxrom oksidaza təsir edir, bu səbəbdən oksidləşdirici fosforlaşmaya mane olur. Bu, bədənə faydalı enerji istehsal etmək üçün qidaların oksidləşməsinin qarşısını alır. Laktik asidoz daha sonra oksigensiz tənəffüsün nəticəsi olaraq meydana gəlir.Əvvəlcə, kəskin siyanür zəhərlənməsi, toxumaların qan içindəki oksigeni istifadə edə bilmədiyi üçün zərərçəkmişdə qırmızı və ya qırmızıya bənzər bir dəri meydana gətirir. Kalium sianidinin və natrium sianidinin təsiri eynidır və zəhərlənmə əlamətləri adətən maddəni yedikdən bir neçə dəqiqə sonra baş verir: insan huşunu itirir və beyin ölümü sona çatır. Bu vaxt qurban konvulsiyalara məruz qala bilər. Ölüm, beyin hipoksiyasından qaynaqlanır. Kalium sianidinin orta ölümcül dozası (insan) 200-300 mq hesablanır.
Kalium sianidindən istifadə edərək bir sıra tanınmış şəxslər o cümlədən Gənc Bosniya üzvləridə daxil olmaqla və Üçüncü Reyxdəki məşhur şəxsiyyətlər, məsələn Ervin Rommel, Hitlerin uzun müddət yoldaşı Eva Braun, Yozef Gebbels, Henrix Himmler və Herman Görinq, II Dünya Müharibəsi dövründəki İngilis agentləri (məqsədyönlü intihar həblərindən istifadə etməklə), kompüterşünas Alan Türinq, polimer kimyaçı Volles Karozers, XIX əsrdə Alman kimyaçı Viktor Meyer və Xalqlar Məbədi tərəfindən edilən müxtəlif dini etiqad intiharları, danimarkalı yazıçı Gustav Vayd 1914-cü ildə, Tamil İlamin Azadlıq Pələngləri üzvləri, Harvardda Nobel mükafatı qazanan kimyaçı Elyas Kori Ceyms laboratoriyasında perspektivli bir məzun olan Hindistanın baş naziri Raciv Qandi, Cason Altom və Alabamayalı bir adam Con B.Maklemore öldürüldü və ya intihar edildi. Xorvatiya Respublikasındakı müharibə generalı və mühakimə olunan Slobodan Praljak, 29 Noyabr 2017-ci il tarixində Haaqada Keçmiş Yuqoslaviya (İKT) üçün Beynəlxalq Cinayət Tribunalında Haaqada verdiyi hökmü oxuyarkən kalium sianidi olan bir flakondan içərək intihar etdi.
Peşəkar entomoloqlar tərəfindən bankaların yığılmasında öldürücü vasitə kimi istifadə olunur,həşəratlar ifraz etdiyi HCN-lə saniyələr ərzində təslim olur və bununla da hətta çox kövrək nümunələrə ziyan vurur.
KCN hidrogen peroksid və ya natrium hipoklorit məhlulu ilə ən təsirli şəkildə detoksifikasiya edilə bilər. Hidrogen sianidinin yaranma ehtimalını aradan qaldırmaq üçün bu cür məhlullar mümkün olduqda qələvi vəziyyətdə saxlanılmalıdır.
- KCN + H2O2 → KOCN + H2O
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0522.html.
- запись 304300 (ing.) База данных «Менделевское наследование у человека»
- Р.А. Лидин, В.А. Молочко, Л.Л. Андреева. Неорганическая химия в реакциях (2-е изд, перераб. и доп). М.: Дрофа. Под редакцией Р.А. Лидина. 2007. 250. ISBN .
- John Harris Trestrail III. Criminal Poisoning - Investigational Guide for Law Enforcement, Toxicologists, Forensic Scientists, and Attorneys (2nd edition). p. 119
- "Top 10 Scientists who Committed Suicide". 2007-10-07. 2019-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-16.
- "War criminal 'took cyanide' in Hague court". BBC News (ingilis). 2017-12-01. 2022-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-01.
- Andreas Rubo, Raf Kellens, Jay Reddy, Joshua Wooten, Wolfgang Hasenpusch "Alkali Metal Cyanides" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006 Wiley-VCH, Weinheim, Germany. DOI:10.1002/14356007.i01_i01
Xarici keçidlər
- Kalium Sionid:Sistemli agent (ing.)
- Kalium sianidi (CN olaraq) (ing.)
- Sianid ampulası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kalium sionid hidroyanik kalium duzu kimyevi formulasi KCN Hesab faktura ve olculerine gore denever sekere benzeyen rengsiz kristallar Zeherlidir Suda hell olunur 25 C de 41 7 100 C de 55 Etanolda az miqdarda hell edilir karbohidrogenlerde hell olunmur Kalium sionidUmumiEnenevi adi kalium sionidKimyevi formulu KCNMolyar kutle 65 11 q molFiziki xasseleriAqreqat hali Ag kristal solid dadliSixliq 1 52 q sm3 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 634 5 SQaynama noqtesi 1625 SBuxarin tezyiqi 0 1 mm HgKimyevi xasseleriSuda 71 6 q 100 ml 25 C 100 q 100 mL 100 C q 100 mlmetanol maddesinde 4 91 q 100 ml q 100 mlqliserin maddesinde hell olunur q 100 mlformamid maddesinde 14 6 q 100 ml q 100 mletanol maddesinde 0 57 q 100 ml q 100 mlTesnifatiCAS da qeyd nom 151 50 8PubChem 9032205 792 3SMILES K C NRTECS TS8750000ChEBI 33191BMT nomresi 1680ChemSpider 8681Toksikologiya5 mq kq oral dovsan 10 mq kq oral sicovul 5 mq kq oral sicovul 8 5 mq kq oral sican mq kqCox zeherlidir Yuksek tehlukeli kimyevi madde Kalium sionidinin hidrolizi zamani serbest buraxilan hidrogen sionid bezi insanlar ucun aci badam qoxusu verir bezileri ucun qoxusuz qalir Bu ferqin genetikaya bagli oldugu ehtimal edilir AlinmasiLaboratoriyada kalium sionid sianid tursusunun konsentratlasdirilmis kalium hidroksidi ile qarsiliqli tesiri ile elde edilir HCN KOH KCN H2O displaystyle rm HCN rm KOH rightarrow rm KCN rm H 2 O Kalium sionidi kalium amidinin kokslasdirma komuru ile 500 600 derece temperaturda reaksiya yolu ile elde edile biler KNH2 C KCN H2 displaystyle rm KNH 2 rm C rightarrow rm KCN rm H 2 uparrow Kalium sionidi xloroform ammonyak ve kalium hidroksidinden de elde etmek olar CHCl3 NH3 4KOH KCN 3KCl 4H2O displaystyle rm CHCl 3 rm NH 3 rm 4KOH rightarrow rm KCN rm 3KCl rm 4H 2 O Qirmizi qan duzuna kukurd tursusu ve damci elave edin buxarlari kalium hidroksidinin spirtli bir hellinden kecir Sionid serbest buraxilacaq spirtde olunmayacaq ve cokuntu olacaqdir Vaxt kecdikce cokmus sionidden siyiga cevrilecekdir Sonra suzun ve qelevi izlerini cixarmaq ucun spirtle yuyun Sulu bir istifade edile bilmez cunki sionidin sulu mehlulu buxarlanaraq elde edile bilmez o karbon qazini alib karbonata cevrilecek ve HCN ucacaq Sionidi six bir sekilde saxlayin Alkokol mutleq etil deyil Kalium sionidi 1762 ci ilde Isvec eczaci Karl Vilhelm Seyele terefinden tecrid edildi TetbiqiFilizlerden qizil ve gumusun cixarilmasi prosesde istifade olunur sionlasdirma 4Au 8KCN O2 2H2O 4K Au CN 2 4KOH displaystyle rm 4Au rm 8KCN rm O 2 rm 2H 2 O rightarrow rm 4K Au CN 2 rm 4KOH zergerlik de daxil olmaqla o cumleden sink elektroplatinda kadmium mis gumus ve qizil isinde Kimyevi xasseleriSionid tursusuna ionuna uygun sionid tursusu cox zeif oldugundan daha guclu tursular terefinden duzlardan asanliqla kenarlasdirilir Meselen havada kalium sionid sonda karbon qazi ve su ile reaksiya neticesinde toksik olmayan kalium karbonatina potas cevrilir 2KCN CO2 H2O K2CO3 2HCN displaystyle rm 2KCN rm CO 2 rm H 2 O rightarrow rm K 2 CO 3 rm 2HCN uparrow Formal olaraq sionid tursusunu duzdan cixaran qeyri sabit zeif karbonat tursusu bu prosesde istirak edir Kalium qizil sionidEsas meqale Qizil medeninde KCN suda hell olunan duz kalium qizil sianidi ve ya qizil kalium sianid ve oksigen umumiyyetle etrafdaki hava ve su olduqda qizil metaldan kalium hidroksidi meydana getirir 4 Au 8 KCN O2 2 H2O 4 K Au CN 2 4 KOH Benzer bir proses NaCN natrium qizil sianid istehsal etmek ucun istifade edir NaAu CN2 ToksikliyiPotensial olaraq kalium sianidinin oldurucu dozasi 140 mq Kalium sianid huceyre teneffusunun guclu bir inhibitorudur mitoxondrial sitoxrom oksidaza tesir edir bu sebebden oksidlesdirici fosforlasmaya mane olur Bu bedene faydali enerji istehsal etmek ucun qidalarin oksidlesmesinin qarsisini alir Laktik asidoz daha sonra oksigensiz teneffusun neticesi olaraq meydana gelir Evvelce keskin siyanur zeherlenmesi toxumalarin qan icindeki oksigeni istifade ede bilmediyi ucun zerercekmisde qirmizi ve ya qirmiziya benzer bir deri meydana getirir Kalium sianidinin ve natrium sianidinin tesiri eynidir ve zeherlenme elametleri adeten maddeni yedikden bir nece deqiqe sonra bas verir insan husunu itirir ve beyin olumu sona catir Bu vaxt qurban konvulsiyalara meruz qala biler Olum beyin hipoksiyasindan qaynaqlanir Kalium sianidinin orta olumcul dozasi insan 200 300 mq hesablanir Kalium sianidinden istifade ederek bir sira taninmis sexsler o cumleden Genc Bosniya uzvleride daxil olmaqla ve Ucuncu Reyxdeki meshur sexsiyyetler meselen Ervin Rommel Hitlerin uzun muddet yoldasi Eva Braun Yozef Gebbels Henrix Himmler ve Herman Gorinq II Dunya Muharibesi dovrundeki Ingilis agentleri meqsedyonlu intihar heblerinden istifade etmekle komputersunas Alan Turinq polimer kimyaci Volles Karozers XIX esrde Alman kimyaci Viktor Meyer ve Xalqlar Mebedi terefinden edilen muxtelif dini etiqad intiharlari danimarkali yazici Gustav Vayd 1914 cu ilde Tamil Ilamin Azadliq Pelengleri uzvleri Harvardda Nobel mukafati qazanan kimyaci Elyas Kori Ceyms laboratoriyasinda perspektivli bir mezun olan Hindistanin bas naziri Raciv Qandi Cason Altom ve Alabamayali bir adam Con B Maklemore olduruldu ve ya intihar edildi Xorvatiya Respublikasindaki muharibe generali ve muhakime olunan Slobodan Praljak 29 Noyabr 2017 ci il tarixinde Haaqada Kecmis Yuqoslaviya IKT ucun Beynelxalq Cinayet Tribunalinda Haaqada verdiyi hokmu oxuyarken kalium sianidi olan bir flakondan icerek intihar etdi Pesekar entomoloqlar terefinden bankalarin yigilmasinda oldurucu vasite kimi istifade olunur heseratlar ifraz etdiyi HCN le saniyeler erzinde teslim olur ve bununla da hetta cox kovrek numunelere ziyan vurur KCN hidrogen peroksid ve ya natrium hipoklorit mehlulu ile en tesirli sekilde detoksifikasiya edile biler Hidrogen sianidinin yaranma ehtimalini aradan qaldirmaq ucun bu cur mehlullar mumkun olduqda qelevi veziyyetde saxlanilmalidir KCN H2O2 KOCN H2OHemcinin baxKalium asetat Kalium tiosionat KaliumIstinadlarhttp www cdc gov niosh npg npgd0522 html zapis 304300 ing Baza dannyh Mendelevskoe nasledovanie u cheloveka R A Lidin V A Molochko L L Andreeva Neorganicheskaya himiya v reakciyah 2 e izd pererab i dop M Drofa Pod redakciej R A Lidina 2007 250 ISBN 978 5 358 01303 2 John Harris Trestrail III Criminal Poisoning Investigational Guide for Law Enforcement Toxicologists Forensic Scientists and Attorneys 2nd edition p 119 Top 10 Scientists who Committed Suicide 2007 10 07 2019 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 16 War criminal took cyanide in Hague court BBC News ingilis 2017 12 01 2022 06 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 01 Andreas Rubo Raf Kellens Jay Reddy Joshua Wooten Wolfgang Hasenpusch Alkali Metal Cyanides in Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006 Wiley VCH Weinheim Germany DOI 10 1002 14356007 i01 i01Xarici kecidlerKalium Sionid Sistemli agent ing Kalium sianidi CN olaraq ing Sianid ampulasi