Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
İon (yunanca ἰών və ya ἰόν ión, „yeriyən") - elektrik yüklənmiş atom və ya molekuldur. Onun tərkibində ən azı bir müsbət yüklü atom nüvəsi vardır. Onun yükü boşalan protonların sayını müəyyən edir. İonun xaricə təsir edən yüklənməsi çoxlu sayda protonların və elektronların nəticəsində baş verir. İonlar elektronların çatışmazlığı ucundan müsbət yüklü və ya da elektronların həddən artıq olması nəticəsində mənfi yüklü olur.
Mənfi ion özünə bir vəya bir neçə əlavə elektron qəbul etmiş atomdur. Müsbət ion bir və ya bir neçə elektron itirmiş atoma deyilir.
İon analyışı 1834-cü ildə Maykl Faradey elektrik cərəyanını turşu, duz və başqa araşdıran zaman daxil etmişdir. O, belə məhlulların elektrik keçiriciliyini ionların hərəkəti ilə bağlamışdır.
Kationlar mənfi elektroda tərəf hərəkət edən ionlardır yəni müsbət yüklü ionlardır. Anionlar müsbət elektroda tərəf hərəkət edən ionlara yəni mənfi yüklü ionlara deyilir.
Aktiv kimyəvi zərrəcik kimi ionlar atomarla, molekularla və öz aralarında reaksiyaya girir. Məhlullarda ionlar elektrolit dissosasiya nəticəsində yaranır və elektrolitin xarakterini müəyyən edir.
İon-mayeləri
İon-mayeləri (İM) maye duzlardır. İon mayeləri müxtəlif üzvi kationlardan və geniş çeşiddə üzvi və qeyri-üzvi anionlardan ibarətdir. İon mayelərinin fiziki-kimyəvi xassələrini onların tərkibinə daxil olan kation və anionun kombinasiyası təyin edir. İon mayesinin tərkibində kation və anionların bu cür kombinasiya edilə bilmə imkanı hər bir prosesin təyinatına uyğun spesifik həlledici əldə etməyə imkan verir. Bu səbəbdən İM-ni həm də "dizayner həlledicilər" adlandırırlar.
İM-nin adi həlledicilərdən əsas fərqi onların ionlardan - iri həcmli kation və aniondan ibarət olmasıdır. Bu isə öz növbəsində onların fərqli xassələrə malik olmasına səbəb olur. Belə ki, ion-mayeləri geniş maye diapazonuna, bir sıra maddələri özlərində həll etmə qabiliyyətinə, yüksək nə malikdirlər; termiki davamlıdırlar, buxar təzyiqləri yoxdur, yanmırlar, uçucu deyillər və s. Kation/anion kombinasiyasını dəyişməklə İM-nin fiziki-kimyəvi xassələrini asanlıqla dəyişmək olar. Bu fiziki kimyəvi xassələrə İM-nin suda, üzvi həlledicilərdə həll olması, qazları həll etməsi, qatılığı, termiki stabilliyi və s. aiddir. Yalnız katin və anionu deyil, eyni zamanda kationdakı alkil zəncirini də dəyişməklə İM-nin xassələrini idarə etmək mümkündür. Belə olduqda hər bir kimyəvi prosesin gedişatı ilə və alınan məhsullarla uyğunlaşa bilən unikal İM-ləri sintez edib onları məqsədyönlü istifadə etmək olar. Dünya miqyasında kimyaçılar demək olar ki, bütün məlum kimyəvi proseslərdə İM-nin tətbiqinə dair tədqiqatlar aparırlar . Belə ki kataliz, üzvi sintez, elektrokimya və yeni materialların sintezi proseslərində yaxşı nəticələr əldə olunub. Diqqət çəkən tədqiqatlar İM-dən istifadə etməklə ayda maye güzgülü teleskopların quraşdırılması; tibbdə antimikrob, antibakterial agent kimi istifadə olunması, biokatalizdə tətbiq olunması istiqamətində aparılır. Bundan başqa yanmama xüsusiyyəti, istilikkeçirmə qabiliyyəti və geniş imkanlarına görə onlardan mobil enerji mənbələri- gücləndiricilər, günəş elementləri, yanacaq elementləri, litium batareyaları üçün elektrolit hazırlanmasında istifadə olunmasına dair tədqiqat işləri aparılmaqdadır.
Mənbə
- Böyük sovet ensiklopediyası
- Xumuk.ru saytında İonlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Ion yunanca ἰwn ve ya ἰon ion yeriyen elektrik yuklenmis atom ve ya molekuldur Onun terkibinde en azi bir musbet yuklu atom nuvesi vardir Onun yuku bosalan protonlarin sayini mueyyen edir Ionun xarice tesir eden yuklenmesi coxlu sayda protonlarin ve elektronlarin neticesinde bas verir Ionlar elektronlarin catismazligi ucundan musbet yuklu ve ya da elektronlarin hedden artiq olmasi neticesinde menfi yuklu olur Nitrid ionunun NO3 elektrostatik potensial sxemi Qirmizi rengli sahe sari rengliye nisbeten asagi enerjiye malikdir Menfi ion ozune bir veya bir nece elave elektron qebul etmis atomdur Musbet ion bir ve ya bir nece elektron itirmis atoma deyilir Ion analyisi 1834 cu ilde Maykl Faradey elektrik cereyanini tursu duz ve basqa arasdiran zaman daxil etmisdir O bele mehlullarin elektrik keciriciliyini ionlarin hereketi ile baglamisdir Kationlar menfi elektroda teref hereket eden ionlardir yeni musbet yuklu ionlardir Anionlar musbet elektroda teref hereket eden ionlara yeni menfi yuklu ionlara deyilir Aktiv kimyevi zerrecik kimi ionlar atomarla molekularla ve oz aralarinda reaksiyaya girir Mehlullarda ionlar elektrolit dissosasiya neticesinde yaranir ve elektrolitin xarakterini mueyyen edir Ion mayeleriIon mayeleri IM maye duzlardir Ion mayeleri muxtelif uzvi kationlardan ve genis cesidde uzvi ve qeyri uzvi anionlardan ibaretdir Ion mayelerinin fiziki kimyevi xasselerini onlarin terkibine daxil olan kation ve anionun kombinasiyasi teyin edir Ion mayesinin terkibinde kation ve anionlarin bu cur kombinasiya edile bilme imkani her bir prosesin teyinatina uygun spesifik helledici elde etmeye imkan verir Bu sebebden IM ni hem de dizayner hellediciler adlandirirlar IM nin adi helledicilerden esas ferqi onlarin ionlardan iri hecmli kation ve aniondan ibaret olmasidir Bu ise oz novbesinde onlarin ferqli xasselere malik olmasina sebeb olur Bele ki ion mayeleri genis maye diapazonuna bir sira maddeleri ozlerinde hell etme qabiliyyetine yuksek ne malikdirler termiki davamlidirlar buxar tezyiqleri yoxdur yanmirlar ucucu deyiller ve s Kation anion kombinasiyasini deyismekle IM nin fiziki kimyevi xasselerini asanliqla deyismek olar Bu fiziki kimyevi xasselere IM nin suda uzvi helledicilerde hell olmasi qazlari hell etmesi qatiligi termiki stabilliyi ve s aiddir Yalniz katin ve anionu deyil eyni zamanda kationdaki alkil zencirini de deyismekle IM nin xasselerini idare etmek mumkundur Bele olduqda her bir kimyevi prosesin gedisati ile ve alinan mehsullarla uygunlasa bilen unikal IM leri sintez edib onlari meqsedyonlu istifade etmek olar Dunya miqyasinda kimyacilar demek olar ki butun melum kimyevi proseslerde IM nin tetbiqine dair tedqiqatlar aparirlar Bele ki kataliz uzvi sintez elektrokimya ve yeni materiallarin sintezi proseslerinde yaxsi neticeler elde olunub Diqqet ceken tedqiqatlar IM den istifade etmekle ayda maye guzgulu teleskoplarin qurasdirilmasi tibbde antimikrob antibakterial agent kimi istifade olunmasi biokatalizde tetbiq olunmasi istiqametinde aparilir Bundan basqa yanmama xususiyyeti istilikkecirme qabiliyyeti ve genis imkanlarina gore onlardan mobil enerji menbeleri guclendiriciler gunes elementleri yanacaq elementleri litium batareyalari ucun elektrolit hazirlanmasinda istifade olunmasina dair tedqiqat isleri aparilmaqdadir MenbeBoyuk sovet ensiklopediyasi Xumuk ru saytinda Ionlar