Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Paul Gebbels Cozef (29 oktyabr 1897[…] – 1 may 1945[…], Fürerbunker, Berlin) — Nasist Partiyasının lideri, Üçüncü Reyxin əsas təbliğatçısı və Hitlerin ən yaxın silahdaşı və dostu.
| Yozef Gebbels | |
|---|---|
| alm. Paul Joseph Goebbels | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Paul Joseph Goebbels |
| Doğum tarixi | 29 oktyabr 1897[…] |
| Vəfat tarixi | 1 may 1945[…](47 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | güllə yarası[d], sianiddən zəhərlənmə[d] |
| Dəfn tarixi | 1970 |
| Vətəndaşlığı | |
| Uşağı | 6 |
| Təhsili | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Gebbels 1897-ci il oktyabrın 29-da Reydtdə dünyaya gəlib. Mühasib atası həmişə oğlunun katolik kilsəsinin keşişi olacağına ümid edirdi. Amma Gebbels yazıçı və jurnalist olmaq arzusu ilə gimnaziyada oxuyur və humanitar elmlərə üstünlük verir. Professor Fridrix Qundolfanın rəhbərliyi ilə 1921-ci ildə "Heydelberq" universitetində dissertasiya müdafiə edib və elmi dərəcə alıb. Lakin ədəbi əsərləri dəfələrlə qəzet redaktorları tərəfindən rədd edilib.
I Dünya Müharibəsi başlayanda Gebbels axsaq olduğu üçün (o doğuşdan əlil idi) hərbi xidmətə yararsız hesab olunur. Bunu özünə sığışdırmayan Gebbels müharibə zamanı ölkəsinə xidmət edə bilməməyi biabırçılıq hesab edirdi. Həmişə ətrafdakıların alçaldıcı baxışlarını, istehzalı gülüşlərini kürəyində hiss edirdi. Və beləcə, Almaniya dünyaya mənliyində dərin nifrət kök salmış daha bir faşist liderini təqdim etməkdə idi.
I Dünya Müharibəsindən sonra poeziya və dram sahəsində uğursuzluğa düçar olan Gebbels siyasətə çıxış yolunu tapır. 1922-ci ildə Nasist Partiyasına qoşulur. Ştrasser qardaşları partiyada rəhbər olan zaman partiyanın sol-sosializm qanadına daxil olur. 1924-cü ildə özünü jurnalistikada sınamağa qərar verir və "Fyolkişe freyxeyt"in ("Xalq azadlığı") redaktoru kimi fəaliyyət göstərir. Həmin dövrdə Ştrasserlərlə Hitlerin arasında qəzəbli mübahisəylə bağlı deyilmiş məşhur fikirlə tarixə düşür:
Lakin 1926-cı ildə Hitlerin siyasi baxışını anlayır və bütün yazılarında "Adolf Hitler, mən sizi sevirəm!" yazır. Gebbels hətta ilk kitablarından birini Hitlerə həsr edir. Onun fürerin ünvanına dediyi təriflər daha da atəşli olmağa başlayır:
"Hətta Münhendə məhkəmə önündə çıxışınız zamanı nə qədər böyük bir rəhbər olduğunuzu sübut etdiniz".
Bu cür tərifnamələr eşitmək əlbəttə, Hitlerin diqqətini cəlb edirdi. O, 1926-cı ildə Berlində Gebbelsi faşist partiyasının qaulyayteri təyin edir. Məhz paytaxtda Gebbelsin natiqlik qabiliyyətləri özünü göstərməyə başlayır. Beləliklə, onun sonrakı taleyi müəyyən edilir. 1927-ci ildən 1935-ə qədər o, həftəlik "Anqrif" qəzetinin baş redaktoru kimi fəaliyyət göstərir. 1928-ci ildə Gebbels Reyxstaqın deputatı seçilir. Mitinqlər zamanı o, öz güclü və kəskin səsi ilə Berlin hökumətinin, yəhudilərin və kommunistlərin diqqətini cəlb edə bilir. Artıq Hitler onun fəaliyyətinə heyran olmağa başlayır, və beləliklə, 1929-cu ildə onu Nasist Partiyasının İmperial təbliğat rəhbəri təyin edir. 1932-ci ildə keçirilən seçkilər zamanı Amerika hökuməti Gebbelsin valehedici qabiliyyətlərini alman adı altında azca dəyişdirib auditoriyaya nümayiş etməyə çalışır. Həmin vaxt partiyanın yazdığı "Milli sosialistlərin 10 əmri" faşistlərin ideoloji proqramının nümunəsi olur.
Gebbels öz fəaliyyəti zamanı onun üçün heç bir prinsip və ya əxlaqın mövcud olmadığını nümayiş etdirməyi bacarır. O, ölkə həyatının bütün elementlərini özünə tabe edərək millətin mədəni həyatının faktiki diktatoru olur. Hitleri razı salmaq üçün yəhudilərə qarşı acıqlı və qəzəbli hücumlarla çıxış edir. Zaman keçdikcə Henrix Himmler, Martin Bormanla yanaşı, Gebbels də Hitlerin ən yaxın və ən nüfuzlu məsləhətçilərindən biri olur.
Almaniya can verir
II Dünya Müharibəsi zamanı Gebbelsin qarşısına millətin mənəvi ruhunun güclü saxlanılması məsələsi qoyulmuşdu. O, Sovet Rusiyası ilə narazılıq yaratmalı və almanları son qələbəyə qədər dözməyə məcbur etməli idi. Gebbels enerji ilə işləyirdi, bütün almanlara gələcək talelərini xatırladaraq onları döyüş ruhunda saxlayırdı. İyul sui-qəsdinin uğursuzluğundan sonra 1944-cü ildə Hitler Gebbelsə son damla qanına qədər vuruşaraq bütün maddi və insan resurslarını yığmağı tapşırır. Amma artıq çox gec idi: Almaniya ölümün kənarında idi.
1945-ci ilin aprelində Gebbels Hitlerə Berlində qalmağı məsləhət görür. Yalnız bu yolla onu böyük Hitler haqqında əfsanənin həmişə yaşaya biləcəyinə inandırır. Fürer onunla razılaşır.
Ailəsini və özünü məhv edir
1945-ci il aprelin 12-də ABŞ prezidenti Ruzvelt Franklin öləndə eyforiyaya qapılan Hitler siyasi vəsiyyətində Gebbelsi dövlət kanslerinin postunda öz varisi təyin edir. Gebbels bunun qarşılığını şəxsi təbliğatçılıq jestiylə verməyə çalışır və Rusiya ilə razılaşmağa qərar verir. Bunun mümkün olmadığını anlayanda isə özünə qəsd etməyi planlaşdırır. Əvvəlcə 6 övladını zəhərləyir, sonra həyat yoldaşını başından vuraraq öldürür və həmin silahla öz canına da qəsd edir.
Hitler rejiminin propoqanda naziri, insanları hipnoz edə bilən Gebbelsin cəsədi öz vəsiyyətinə uyğun olaraq yandırılıb.
İş prinsipi
Yozef Gebbels (alm. Paul Joseph Goebbels) — Hitler hakimiyyətdə qalmaq üçün güclü təbliğatın önəmini dərk etmiş və rejimin qabaqcıl simalarından olan Jozef Göbbelsi Xalqı Maarifləndirmə və Təbliğat Nazirliyinin rəhbəri təyin etmişdi. Gebbels bu vəzifənin öhdəsindən layiqincə gəlmişdir. Onun iş prinsipi aşağıdakılardan ibarət olmuşdur:
— yaradıcılıqla məşğul olan hər kəs dolayı senzuradan keçməli idi;
— kitabxanalara basqın etməklə bütün "zərərli" kitablar yandırılmışdı;
— xalq yalnız yəhudilərin "pisliyini", Hitlerin "mükəmməlliyini", ideal bir nasistin həyat tərzinin necə olmasını təbliğ edən filmləri izləyə bilirdi;
— Jane obrazının meşə şəraitində geyməyə məcbur olduğu paltarların alman qadınlara pis örnək olacağı səbəbi ilə "Tarzan" filmi qadağan edilmişdi;
— Almaniyaya daha simpatik imic qazandırmaq üçün komediya filmlərinin çəkilməsi üçün əmr verilmişdi;
— Hitlerin çıxışlarını hər kəsin dinləməsi üçün "xalq alıcısı" adlandırılan ucuz bir radio modeli istehsala buraxılmış, ən böyük küçələrdə səs gücləndirici qurğular yerləşdirilmişdi;
— Bütün kafe və restoranlar Fürerin çıxışlarını yayımlamağa məcbur idi!
Bu və ya digər tədbirlər xalqı savaşa hazırlamaq və müharibəni davam etdirmək üçün lazım olan motivasiyanı əldə etmək üçün istifadə olunmuş və çox uğurla nəticələnmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Joseph Goebbels // filmportal.de. 2005.
- Lebendiges Museum Online (alm.). 2014.
- V. K. Vinogradov, J. F. Pogonyi, N. V. Teptzov Hitler’s death: Russia’s last great secret from the files of the KGB.. London: Cefri Çoser, 2005. S. 26, 110–111, 115–116, 335–336.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Paul Gebbels Cozef 29 oktyabr 1897 1 may 1945 Furerbunker Berlin Nasist Partiyasinin lideri Ucuncu Reyxin esas tebligatcisi ve Hitlerin en yaxin silahdasi ve dostu Yozef Gebbelsalm Paul Joseph Goebbels Sexsi melumatlarDogum adi Paul Joseph GoebbelsDogum tarixi 29 oktyabr 1897 1897 10 29 Vefat tarixi 1 may 1945 1945 05 01 47 yasinda Vefat yeri Furerbunker Berlin Ucuncu ReyxVefat sebebi gulle yarasi d sianidden zeherlenme d Defn tarixi 1970Vetendasligi Ucuncu ReyxUsagi 6Tehsili Bonn Universiteti Heydelberq Universiteti Frayburq Universiteti Vurtsburq UniversitetiHerbi fealiyyeti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiGebbels 1897 ci il oktyabrin 29 da Reydtde dunyaya gelib Muhasib atasi hemise oglunun katolik kilsesinin kesisi olacagina umid edirdi Amma Gebbels yazici ve jurnalist olmaq arzusu ile gimnaziyada oxuyur ve humanitar elmlere ustunluk verir Professor Fridrix Qundolfanin rehberliyi ile 1921 ci ilde Heydelberq universitetinde dissertasiya mudafie edib ve elmi derece alib Lakin edebi eserleri defelerle qezet redaktorlari terefinden redd edilib I Dunya Muharibesi baslayanda Gebbels axsaq oldugu ucun o dogusdan elil idi herbi xidmete yararsiz hesab olunur Bunu ozune sigisdirmayan Gebbels muharibe zamani olkesine xidmet ede bilmemeyi biabirciliq hesab edirdi Hemise etrafdakilarin alcaldici baxislarini istehzali guluslerini kureyinde hiss edirdi Ve belece Almaniya dunyaya menliyinde derin nifret kok salmis daha bir fasist liderini teqdim etmekde idi I Dunya Muharibesinden sonra poeziya ve dram sahesinde ugursuzluga ducar olan Gebbels siyasete cixis yolunu tapir 1922 ci ilde Nasist Partiyasina qosulur Strasser qardaslari partiyada rehber olan zaman partiyanin sol sosializm qanadina daxil olur 1924 cu ilde ozunu jurnalistikada sinamaga qerar verir ve Fyolkise freyxeyt in Xalq azadligi redaktoru kimi fealiyyet gosterir Hemin dovrde Strasserlerle Hitlerin arasinda qezebli mubahiseyle bagli deyilmis meshur fikirle tarixe dusur Lakin 1926 ci ilde Hitlerin siyasi baxisini anlayir ve butun yazilarinda Adolf Hitler men sizi sevirem yazir Gebbels hetta ilk kitablarindan birini Hitlere hesr edir Onun furerin unvanina dediyi terifler daha da atesli olmaga baslayir Hetta Munhende mehkeme onunde cixisiniz zamani ne qeder boyuk bir rehber oldugunuzu subut etdiniz Bu cur terifnameler esitmek elbette Hitlerin diqqetini celb edirdi O 1926 ci ilde Berlinde Gebbelsi fasist partiyasinin qaulyayteri teyin edir Mehz paytaxtda Gebbelsin natiqlik qabiliyyetleri ozunu gostermeye baslayir Belelikle onun sonraki taleyi mueyyen edilir 1927 ci ilden 1935 e qeder o heftelik Anqrif qezetinin bas redaktoru kimi fealiyyet gosterir 1928 ci ilde Gebbels Reyxstaqin deputati secilir Mitinqler zamani o oz guclu ve keskin sesi ile Berlin hokumetinin yehudilerin ve kommunistlerin diqqetini celb ede bilir Artiq Hitler onun fealiyyetine heyran olmaga baslayir ve belelikle 1929 cu ilde onu Nasist Partiyasinin Imperial tebligat rehberi teyin edir 1932 ci ilde kecirilen seckiler zamani Amerika hokumeti Gebbelsin valehedici qabiliyyetlerini alman adi altinda azca deyisdirib auditoriyaya numayis etmeye calisir Hemin vaxt partiyanin yazdigi Milli sosialistlerin 10 emri fasistlerin ideoloji proqraminin numunesi olur Gebbels oz fealiyyeti zamani onun ucun hec bir prinsip ve ya exlaqin movcud olmadigini numayis etdirmeyi bacarir O olke heyatinin butun elementlerini ozune tabe ederek milletin medeni heyatinin faktiki diktatoru olur Hitleri razi salmaq ucun yehudilere qarsi aciqli ve qezebli hucumlarla cixis edir Zaman kecdikce Henrix Himmler Martin Bormanla yanasi Gebbels de Hitlerin en yaxin ve en nufuzlu meslehetcilerinden biri olur Almaniya can verir II Dunya Muharibesi zamani Gebbelsin qarsisina milletin menevi ruhunun guclu saxlanilmasi meselesi qoyulmusdu O Sovet Rusiyasi ile naraziliq yaratmali ve almanlari son qelebeye qeder dozmeye mecbur etmeli idi Gebbels enerji ile isleyirdi butun almanlara gelecek talelerini xatirladaraq onlari doyus ruhunda saxlayirdi Iyul sui qesdinin ugursuzlugundan sonra 1944 cu ilde Hitler Gebbelse son damla qanina qeder vurusaraq butun maddi ve insan resurslarini yigmagi tapsirir Amma artiq cox gec idi Almaniya olumun kenarinda idi 1945 ci ilin aprelinde Gebbels Hitlere Berlinde qalmagi meslehet gorur Yalniz bu yolla onu boyuk Hitler haqqinda efsanenin hemise yasaya bileceyine inandirir Furer onunla razilasir Ailesini ve ozunu mehv edir 1945 ci il aprelin 12 de ABS prezidenti Ruzvelt Franklin olende eyforiyaya qapilan Hitler siyasi vesiyyetinde Gebbelsi dovlet kanslerinin postunda oz varisi teyin edir Gebbels bunun qarsiligini sexsi tebligatciliq jestiyle vermeye calisir ve Rusiya ile razilasmaga qerar verir Bunun mumkun olmadigini anlayanda ise ozune qesd etmeyi planlasdirir Evvelce 6 ovladini zeherleyir sonra heyat yoldasini basindan vuraraq oldurur ve hemin silahla oz canina da qesd edir Hitler rejiminin propoqanda naziri insanlari hipnoz ede bilen Gebbelsin cesedi oz vesiyyetine uygun olaraq yandirilib Is prinsipiYozef Gebbels alm Paul Joseph Goebbels Hitler hakimiyyetde qalmaq ucun guclu tebligatin onemini derk etmis ve rejimin qabaqcil simalarindan olan Jozef Gobbelsi Xalqi Maariflendirme ve Tebligat Nazirliyinin rehberi teyin etmisdi Gebbels bu vezifenin ohdesinden layiqince gelmisdir Onun is prinsipi asagidakilardan ibaret olmusdur yaradiciliqla mesgul olan her kes dolayi senzuradan kecmeli idi kitabxanalara basqin etmekle butun zererli kitablar yandirilmisdi xalq yalniz yehudilerin pisliyini Hitlerin mukemmelliyini ideal bir nasistin heyat terzinin nece olmasini teblig eden filmleri izleye bilirdi Jane obrazinin mese seraitinde geymeye mecbur oldugu paltarlarin alman qadinlara pis ornek olacagi sebebi ile Tarzan filmi qadagan edilmisdi Almaniyaya daha simpatik imic qazandirmaq ucun komediya filmlerinin cekilmesi ucun emr verilmisdi Hitlerin cixislarini her kesin dinlemesi ucun xalq alicisi adlandirilan ucuz bir radio modeli istehsala buraxilmis en boyuk kucelerde ses guclendirici qurgular yerlesdirilmisdi Butun kafe ve restoranlar Furerin cixislarini yayimlamaga mecbur idi Bu ve ya diger tedbirler xalqi savasa hazirlamaq ve muharibeni davam etdirmek ucun lazim olan motivasiyani elde etmek ucun istifade olunmus ve cox ugurla neticelenmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Joseph Goebbels filmportal de 2005 Lebendiges Museum Online alm 2014 V K Vinogradov J F Pogonyi N V Teptzov Hitler s death Russia s last great secret from the files of the KGB London Cefri Coser 2005 S 26 110 111 115 116 335 336 ISBN 1 904449 13 1 Arxivlenmis suret 2022 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 27