Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qriqór Nazianzén (yun. Γρηγόριος Ναζιανζηνός) və ya İlahiyyatçı Qriqor (329 və ya 330 – 25 yanvar 389 və ya 390) — xristian ilahiyyatçısı, kilsə müqəddəsi, Konstantinopol arxiyepiskopu, Kappadokiya kilsə atalarından biri.
| Qriqor Nazianzin | |
|---|---|
| yun. Γρηγόριος Ναζιανζηνός yun. Γρηγόριος ο Νανζιανηνός | |
 | |
| Rütbə | Konstantinopol arxiyepiskopu |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , Kapadokiya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | , Kappadokiya |
| Qeyd edilir | Roma-Katolik kilsəsi |
| Xatirə günü | Pravoslavlarda 25 yanvar və 30 yanvar Katoliklərdə 2 yanvar |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
| Erkən xristianlıq |
 |
| Yunandilli apologetika: Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika: Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar: |
Xristian ehkamlarının formalaşması Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər: Rəsmi kilsə tərəfdarları: Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər: |
Latın qərbində Kilsə Ataları Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
Həyatı
329-cu ildə Roma İmperiyasının Arianzum şəhərində (indiki Türkiyənin Niğde şəhərinin yaxınlığında) doğulmuşdur. Onun atası Nazianz şəhərinin yepiskopu Qriqor, anası isə Müqəddəs Nonna olmuşdur. O, Kapadokiya Qeysəriyyəsi (indiki Türkiyənin Kayseri şəhəri) və Fələstin Qeysəriyyəsi (indiki İsrailin Qeysəriyyə şəhəri) şəhərlərində təhsil aldıqdan sonra İsgəndəriyyədə biliklərini təkmilləşdirmiş, oradan isə elm dalınca Afinaya getmişdir. Əsərlərində neoplatonizm təsiri duyulan ilahiyyatçı burada antik filosoflar, o cümlədən Platon və Aristotelin yaradıcılığı ilə yaxından tanış olmuşdur. Sonralar Kapadokiya Qeysəriyyəsinin arxiyepiskopu olmuş ilahiyyatçı Müqəddəs Vasili və məşhur imperator Mürtəd Yulian (xristianlığı tərk etdiyi üçün "Mürtəd" ləqəbi almışdır) onunla birlikdə Afinada təhsil almışlar.
Fəaliyyəti
Vasili 371-ci ildə Kapadokiya Qeysəriyyəsinə arxiyepiskop təyin olunduqdan sonra Qriqor kiçik Sasim şəhərinin yepiskopluğunu təklif etmişdir. Təklifi qəbul edən ilahiyyatçı bir müddət burada fəaliyyət göstərdikdən sonra yenidən doğma şəhərinə qayırmış, ancaq burada da rahatlıq tapmayıb üç il səhrada yaşamışdır. Qriqor Basilə yazdığı məktublarında həmkarını arianlarla (kilsədən uzaqlaşdırılmış Ariusun rəhbərlik etdiyi sayılmış xristian cərəyanı) apardığı mübarizəyə onu da qoşmağa çalışmasına görə tənqid etmişdir:
"Sən məni tənbəllikdə qınayırsan ki, yepiskop olmaq istəmədim və sizinlə bərabər sümük üstündə çarpışan köpəklər kimi çarpışmadım. Mənim üçün ən əsası fəaliyyətsizlikdir və düşünürəm ki, hamı mənim kimi etsəydi, onda kilsədə mübarizələr olmaz və kilsə indiki kimi tənqid obyektinə çevrilməzdi, indi hamı onu mübahisələrə olan sevgisinə görə silaha çevirir".
Sonralar atasının təkidilə şəhərə qayıdan Qriqor Basil ilə barışmışdır, lakin çox keçmədən əvvəlcə atası, beş il sonra isə dostu Basil ölmüşdü. Bu hadisələr onu dərindən sarsıtmışdır.
Konstantinopolda fəaliyyəti və ölümü
Elə həmin il bəzi din xadimlərinin təklifi ilə Konstantinopola yola düşmüş, orada din təbliğatı ilə məşğul olmuşdur. Arrianlarla olan qarşıdurmalara baxmayaraq, İmperator Feodosius Qriqoru dəstəkləmiş və 380-ci ildə onu Konstantinopolun arxiyepiskopu təyin etmişdir.
Qriqorun 381-ci ildə rəhbərlik etdiyi İkinci Konstantinopol Kilsə Məclisində arianlıq rədd edilmiş, Nikeya simvolu rəsmi olaraq təsdiqlənmişdir, lakin iştirakçılar Qriqoru Sasim yepiskopluğunu özbaşına tərk etməkdə ittiham etmişdilər (o zamankı qaydalara görə yepiskoplar vəzifələrindən istefa verə bilməzdilər). Beləliklə, o, dini vəzifəsi uğrunda mübarizədən çəkinərək, Nazianz şəhərinə qayıtmış və yepiskop olmuşdur. Bir müddət sonra səhhətinin pisləşməsi səbəbilə kilsədən uzaqlaşmış və ömrünün qalan hissəsini yaradıcılığa həsr etmişdir. O, 389-cu il yanvar ayının 25-də Nazianz şəhərində dünyasını dəyişmişdir. Sonralar kilsə tərəfindən müqəddəs elan edilmişdir.
Əsərləri
Qriqor bir çox əsərlərin müəllifidir. Onların arasında "De Theologia" (İlahiyyat haqqında sözlər) adlı moizələr, poetik əsərlər, məktublar vardır. O, elmi işlərində Xrsitianlığın əsaslarından, Üç üqnum məfhumu kimi məsələlərdən söz açmış, bidətçiliyi tənqid etmişdir. Qriqor poeziya ilə də məşğul olmuş, şeirlərində öz həyatının müxtəlif məqamlarını işıqlandırmışdır.
Görüşləri
Onun yaradıcılığının əsasında Tanrı və Üç barədə mülahizələr durur. Qriqor gördüyümüz hər şeyi Tanrının yaratdığını və bu barədə xəbər verdiyini yazmışdır. Onun fikrincə, yaradılış zamanı Üç üqnumun hamısı bu prosesdə iştirak etmişdir, yəni, Ata bütün hər şeyi planlamış, amma Söz (İsa Məsih) və Müqəddəs Ruhun köməyilə kainatı yaratmışdır:
"Tanrı zülməti qovdu, Sözlə nur yaratdı, yerin əsasını qoydu, ulduzları yerləşdirdi, səmanı dairə halına saldı, dənizlərin sərhədlərini müəyyənləşdirdi, çayları uzatdı, heyvanları diriltdi, insanı öz simasında xəlq etdi, hər şeyi qaydasına qoydu"
Qriqor arianlığın Üç üqnum barəsindəki fikirlərini rədd etmiş, onların düşüncələrinin yəhudilərdən təsirləndiyini yazmışdır. Həmçinin, arianlardan əlavə dövründə geniş yayılmış digər iki cərəyanın (savelian və monarxianlar) fikirlərini də qəbul etməmiş, Tanrının üç sifəti olduğunu, Üç üqnumun da öz-özlüyündə vahidliyi təcəssüm etdirdiyini bildirmişdir. İlahiyyatçı, həmçinin, mələklər haqqında da fikir yürütmüş, onların İlahi Nuru digər bütün canlılara çatdıran qasidlər olduğunu bildirmişdir. Qriqor mələklərin şüurlu varlıqlar olduğunu bildirmiş, onların müxtəlif dərəcələrə bölündüyünü qeyd etmişdir. Əsərlərində müxtəlif dərəcəli mələklərin fərqli işlər gördüyünü yazmışdır.
Tanrı haqqında
Öz əsərlərində Qriqor ilk növbədə Tanrının dərk edilməsinin mümkünsüzlüyü haqqında yazırdı. Tanrı onun əsərində neoplatonizmin Vahidinə daha da yaxındır və yaradılışdan mütləq olaraq uca məkanlardadır. Onun sözü olan İsa, dünyaya cismani şəkildə gəlmişdir. Onun gəlişi bir qayaya bənzəyir. Bu qaya Tanrının hər şeyi dağıtmaq qüdrətində olan nurunun açıq parlanmasından dünyanı qoruyur. Yeni platoçular kimi, Nazianzlı Qriqorios da hesab edirdi ki, Tanrı ruhdur. İnsanda Onunla rabitə yaradan İlahi ruhun hissəcikləri vardır. Bu da insan ruhudur ki, onun vasitəsi ilə hər bir kəs Tanrıya doğru yönələ bilər.
Ancaq Tanrının dərk olunmamasından danışan Qriqor, eyni zamanda, axirətdə möminlərin Tanrını görmək qabiliyyətində olması haqqında fikir irəli sürmüşdür.
Tanrının transsendentliyindən danışan Qriqorios, Onu duymağın, Onunla görüşün mümkün olmasını da təsdiq edirdi. Çünki Tanrı şəxsiyyətdir, hər bir insan Onun varlığını duyur, lakin mahiyyətinə vara bilmir.
Daha sonra Qriqorios Ata-Oğul cütlüyünə Müqəddəs Ruhu da əlavə edərək, Tanrının bu üçlükdən ibarət olduğunu iddia etmişdi. Müqəddəs Ruh da onlarla vəhdət təşkil edir. Bu üçlüyün hər bir şəxsi hipostasis adlanır. Onlar vəhdət təşkil etsələr də, hərəsinin öz xüsusiyyətləri vardır. Yəni Ata, Oğulun Atasıdır; Oğul, Atanın Oğludur; Ruh isə Atadan çıxan Oğulun Ruhudur. Ruh məxluq deyil. Gələcəkdə Katolik Kilsə Müqəddəs Ruhun "həm də oğuldan" (filioque) çıxmasını iddia etmişdir. Bu məsələ ortodokslarla (pravoslavlarla) katoliklərin arasında böyük ixtilafa səbəb olmuşdur.
Xristologiyası
Qriqor xristoloji problemlərə aid olan mübahisələrdə də iştirak etmişdir. Ondan qabaq İsanın Loqos olması və Tanrı ilə vəhdət təşkil etməsi; onun Oğul olması haqqında ehkamlar qəbul olunmuşdu, lakin sonra, İsada eyni zamanda insani və İlahi təbiətin necə, və hansı nisbətdə yer tutması problemi ortalığa çıxdı. O zamanlar bir xristian ideoloqu Laodikiyalı Apolinarios İsanı insan bədəninə girmiş Tanrı kimi təsəvvür edirdi, lakin ona qarşı çıxış edən Qriqor, onun insan olduğu haqqında fikir irəli sürmüşdür. Yəni İsa əvvəl bədəni olmayan Tanrının oğlu idi, lakin sonra o insan kimi dünyaya gəldi, insan oldu, lakin onda İlahi mahiyyət də var idi.
İlahiyyat elminə təsiri
Onun fikirləri xələflərinə təsirini göstərmiş, onun əsərləri Maksim, İlya, Vasili, Nikita İrakli, Nikifor Kallist kimi məşhur ilahiyyatçılar tərəfindən təfsir edilmişdir. fikrincə,
"Qriqordan başqa, istənilən müəllifin əsərində bidət tapmaq mümkündür"
. Onun elmi irsi, daha çox, Ortodoks (Pravoslav) Kilsəsində məşhurdur.
Mənbələr
- Православный календарь — (1. Həyatı, 2. Fəaliyyəti, 3. Konstantinopolda fəaliyyəti və ölümü, 4. Əsərləri, 5. Görüşləri, 6. İlahiyyat elminə təsiri fəsillərinin mənbəyi)
- Aydın Əlizadə. Xristianlıq: tarix və fəlsəfə. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, 2007. s. 77–78. (5.1. Tanrı haqqında, 5.2 Xristologiyası yarımfəsillərin mənbəyi)
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. (PDF). Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 77-78. ISBN . 2016-08-22 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16.
- Michael Azkoul, "St. Gregory the Theologian: Poetry and Faith," Patristic and Byzantine Review 14.1–3 (1995): 59–68.
- Brian Daley, ed., Gregory Nazianzen. Early Church Fathers. London: Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books, 2005. , pp. 192.
- K. Demoen, "Biblical vs. Non-Biblical Vocabulary in Gregorius Nazianzenus; a Quantitative Approach," Informatique 2 (1988–89): 243–53.
- J. Egan, "Gregory of Nazianzus and the Logos Doctrine," J. Plevnic, ed., Word and Spirit: Essays in Honor of David Michael Stanley. Willowdale, ON: 1975. pp. 281–322.
- Anna-Stina Ellverson, The Dual Nature of Man: A Study in the Theological Anthropology of Gregory of Nazianzus. Acta Universitatis Upsaliensis, 1981. . {Amazon.com}
- Gerald Fitzpatrick, "St Gregory Nazianzen: Education for Salvation," Patristic and Byzantine Review 10.1–2 (1991): 47–55.
- R. C. Gregg, Consolation Philosophy: Greek and Christian Paideia in Basil and the Two Gregories. Washington, DC: Catholic University of America Press, 1975. ISBN 0–8132-1000 — * Григорий Богослов // Православная энциклопедия. Том XII. — М.: Церковно-научный центр "Православная энциклопедия", 2006. — С. 668–712. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 5–89572-017-Х (с библиографией)
- Говоров А. В. Св. Григорий Богослов как христианский поэт. Казань, 1886. 320 стр.
- Виноградов Н. П. Догматическое учение св. Григория Богослова. Казань, 1887. 508 стр.
- Игумен Иларион (Алфеев). Жизнь и учение святителя Григория Богослова — М., 1998. — 507 с.
- Бергман С. Дух, освобождающий природу: Тринитарная космология Григория Назианзина в свете экологической теологии освобождения. / Пер. с нем. Архангельск, 1999. 536 стр.
Həmçinin bax
İstinadlar
- of Nazianzus Saint Gregory // VIAF ID.
- St. Gregory of Nazianzus // hymnary.org. Calvin Theological Seminary, Christian Classics Ethereal Library.
- BeWeB.
- Григорий Богослов. Слово 28. О богословии второе. 2014-08-18 at the Wayback Machine // Собрание творений: в 2т. Т.1. — Мн.: Харвест, М.: АСТ, 2000, с. 476–502.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qriqor Nazianzen yun Grhgorios Nazianzhnos ve ya Ilahiyyatci Qriqor 329 ve ya 330 25 yanvar 389 ve ya 390 xristian ilahiyyatcisi kilse muqeddesi Konstantinopol arxiyepiskopu Kappadokiya kilse atalarindan biri Qriqor Nazianzinyun Grhgorios Nazianzhnos yun Grhgorios o NanzianhnosRutbe Konstantinopol arxiyepiskopuDogum tarixi 329Dogum yeri KapadokiyaVefat tarixi 25 yanvar 389Vefat yeri KappadokiyaQeyd edilir Pravoslav kilsesi Roma Katolik kilsesiXatire gunu Pravoslavlarda 25 yanvar ve 30 yanvar Katoliklerde 2 yanvar Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta Dionisius Kappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse Meclisleri Latin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin Avrelius Iyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasiHeyati329 cu ilde Roma Imperiyasinin Arianzum seherinde indiki Turkiyenin Nigde seherinin yaxinliginda dogulmusdur Onun atasi Nazianz seherinin yepiskopu Qriqor anasi ise Muqeddes Nonna olmusdur O Kapadokiya Qeyseriyyesi indiki Turkiyenin Kayseri seheri ve Felestin Qeyseriyyesi indiki Israilin Qeyseriyye seheri seherlerinde tehsil aldiqdan sonra Isgenderiyyede biliklerini tekmillesdirmis oradan ise elm dalinca Afinaya getmisdir Eserlerinde neoplatonizm tesiri duyulan ilahiyyatci burada antik filosoflar o cumleden Platon ve Aristotelin yaradiciligi ile yaxindan tanis olmusdur Sonralar Kapadokiya Qeyseriyyesinin arxiyepiskopu olmus ilahiyyatci Muqeddes Vasili ve meshur imperator Murted Yulian xristianligi terk etdiyi ucun Murted leqebi almisdir onunla birlikde Afinada tehsil almislar FealiyyetiVasili 371 ci ilde Kapadokiya Qeyseriyyesine arxiyepiskop teyin olunduqdan sonra Qriqor kicik Sasim seherinin yepiskoplugunu teklif etmisdir Teklifi qebul eden ilahiyyatci bir muddet burada fealiyyet gosterdikden sonra yeniden dogma seherine qayirmis ancaq burada da rahatliq tapmayib uc il sehrada yasamisdir Qriqor Basile yazdigi mektublarinda hemkarini arianlarla kilseden uzaqlasdirilmis Ariusun rehberlik etdiyi sayilmis xristian cereyani apardigi mubarizeye onu da qosmaga calismasina gore tenqid etmisdir Sen meni tenbellikde qinayirsan ki yepiskop olmaq istemedim ve sizinle beraber sumuk ustunde carpisan kopekler kimi carpismadim Menim ucun en esasi fealiyyetsizlikdir ve dusunurem ki hami menim kimi etseydi onda kilsede mubarizeler olmaz ve kilse indiki kimi tenqid obyektine cevrilmezdi indi hami onu mubahiselere olan sevgisine gore silaha cevirir Sonralar atasinin tekidile sehere qayidan Qriqor Basil ile barismisdir lakin cox kecmeden evvelce atasi bes il sonra ise dostu Basil olmusdu Bu hadiseler onu derinden sarsitmisdir Konstantinopolda fealiyyeti ve olumuEle hemin il bezi din xadimlerinin teklifi ile Konstantinopola yola dusmus orada din tebligati ile mesgul olmusdur Arrianlarla olan qarsidurmalara baxmayaraq Imperator Feodosius Qriqoru desteklemis ve 380 ci ilde onu Konstantinopolun arxiyepiskopu teyin etmisdir Qriqorun 381 ci ilde rehberlik etdiyi Ikinci Konstantinopol Kilse Meclisinde arianliq redd edilmis Nikeya simvolu resmi olaraq tesdiqlenmisdir lakin istirakcilar Qriqoru Sasim yepiskoplugunu ozbasina terk etmekde ittiham etmisdiler o zamanki qaydalara gore yepiskoplar vezifelerinden istefa vere bilmezdiler Belelikle o dini vezifesi ugrunda mubarizeden cekinerek Nazianz seherine qayitmis ve yepiskop olmusdur Bir muddet sonra sehhetinin pislesmesi sebebile kilseden uzaqlasmis ve omrunun qalan hissesini yaradiciliga hesr etmisdir O 389 cu il yanvar ayinin 25 de Nazianz seherinde dunyasini deyismisdir Sonralar kilse terefinden muqeddes elan edilmisdir EserleriQriqor bir cox eserlerin muellifidir Onlarin arasinda De Theologia Ilahiyyat haqqinda sozler adli moizeler poetik eserler mektublar vardir O elmi islerinde Xrsitianligin esaslarindan Uc uqnum mefhumu kimi meselelerden soz acmis bidetciliyi tenqid etmisdir Qriqor poeziya ile de mesgul olmus seirlerinde oz heyatinin muxtelif meqamlarini isiqlandirmisdir GorusleriOnun yaradiciliginin esasinda Tanri ve Uc barede mulahizeler durur Qriqor gorduyumuz her seyi Tanrinin yaratdigini ve bu barede xeber verdiyini yazmisdir Onun fikrince yaradilis zamani Uc uqnumun hamisi bu prosesde istirak etmisdir yeni Ata butun her seyi planlamis amma Soz Isa Mesih ve Muqeddes Ruhun komeyile kainati yaratmisdir Tanri zulmeti qovdu Sozle nur yaratdi yerin esasini qoydu ulduzlari yerlesdirdi semani daire halina saldi denizlerin serhedlerini mueyyenlesdirdi caylari uzatdi heyvanlari diriltdi insani oz simasinda xelq etdi her seyi qaydasina qoydu Qriqor arianligin Uc uqnum baresindeki fikirlerini redd etmis onlarin dusuncelerinin yehudilerden tesirlendiyini yazmisdir Hemcinin arianlardan elave dovrunde genis yayilmis diger iki cereyanin savelian ve monarxianlar fikirlerini de qebul etmemis Tanrinin uc sifeti oldugunu Uc uqnumun da oz ozluyunde vahidliyi tecessum etdirdiyini bildirmisdir Ilahiyyatci hemcinin melekler haqqinda da fikir yurutmus onlarin Ilahi Nuru diger butun canlilara catdiran qasidler oldugunu bildirmisdir Qriqor meleklerin suurlu varliqlar oldugunu bildirmis onlarin muxtelif derecelere bolunduyunu qeyd etmisdir Eserlerinde muxtelif dereceli meleklerin ferqli isler gorduyunu yazmisdir Tanri haqqinda Oz eserlerinde Qriqor ilk novbede Tanrinin derk edilmesinin mumkunsuzluyu haqqinda yazirdi Tanri onun eserinde neoplatonizmin Vahidine daha da yaxindir ve yaradilisdan mutleq olaraq uca mekanlardadir Onun sozu olan Isa dunyaya cismani sekilde gelmisdir Onun gelisi bir qayaya benzeyir Bu qaya Tanrinin her seyi dagitmaq qudretinde olan nurunun aciq parlanmasindan dunyani qoruyur Yeni platocular kimi Nazianzli Qriqorios da hesab edirdi ki Tanri ruhdur Insanda Onunla rabite yaradan Ilahi ruhun hissecikleri vardir Bu da insan ruhudur ki onun vasitesi ile her bir kes Tanriya dogru yonele biler Ancaq Tanrinin derk olunmamasindan danisan Qriqor eyni zamanda axiretde mominlerin Tanrini gormek qabiliyyetinde olmasi haqqinda fikir ireli surmusdur Tanrinin transsendentliyinden danisan Qriqorios Onu duymagin Onunla gorusun mumkun olmasini da tesdiq edirdi Cunki Tanri sexsiyyetdir her bir insan Onun varligini duyur lakin mahiyyetine vara bilmir Daha sonra Qriqorios Ata Ogul cutluyune Muqeddes Ruhu da elave ederek Tanrinin bu uclukden ibaret oldugunu iddia etmisdi Muqeddes Ruh da onlarla vehdet teskil edir Bu ucluyun her bir sexsi hipostasis adlanir Onlar vehdet teskil etseler de heresinin oz xususiyyetleri vardir Yeni Ata Ogulun Atasidir Ogul Atanin Ogludur Ruh ise Atadan cixan Ogulun Ruhudur Ruh mexluq deyil Gelecekde Katolik Kilse Muqeddes Ruhun hem de oguldan filioque cixmasini iddia etmisdir Bu mesele ortodokslarla pravoslavlarla katoliklerin arasinda boyuk ixtilafa sebeb olmusdur Xristologiyasi Qriqor xristoloji problemlere aid olan mubahiselerde de istirak etmisdir Ondan qabaq Isanin Loqos olmasi ve Tanri ile vehdet teskil etmesi onun Ogul olmasi haqqinda ehkamlar qebul olunmusdu lakin sonra Isada eyni zamanda insani ve Ilahi tebietin nece ve hansi nisbetde yer tutmasi problemi ortaliga cixdi O zamanlar bir xristian ideoloqu Laodikiyali Apolinarios Isani insan bedenine girmis Tanri kimi tesevvur edirdi lakin ona qarsi cixis eden Qriqor onun insan oldugu haqqinda fikir ireli surmusdur Yeni Isa evvel bedeni olmayan Tanrinin oglu idi lakin sonra o insan kimi dunyaya geldi insan oldu lakin onda Ilahi mahiyyet de var idi Ilahiyyat elmine tesiriOnun fikirleri xeleflerine tesirini gostermis onun eserleri Maksim Ilya Vasili Nikita Irakli Nikifor Kallist kimi meshur ilahiyyatcilar terefinden tefsir edilmisdir fikrince Qriqordan basqa istenilen muellifin eserinde bidet tapmaq mumkundur Onun elmi irsi daha cox Ortodoks Pravoslav Kilsesinde meshurdur MenbelerPravoslavnyj kalendar 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Konstantinopolda fealiyyeti ve olumu 4 Eserleri 5 Gorusleri 6 Ilahiyyat elmine tesiri fesillerinin menbeyi Aydin Elizade Xristianliq tarix ve felsefe Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 77 78 5 1 Tanri haqqinda 5 2 Xristologiyasi yarimfesillerin menbeyi EdebiyyatAydin Elizade PDF Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar 2007 s 77 78 ISBN 5 87459 013 7 2016 08 22 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 16 Michael Azkoul St Gregory the Theologian Poetry and Faith Patristic and Byzantine Review 14 1 3 1995 59 68 Brian Daley ed Gregory Nazianzen Early Church Fathers London Routledge an imprint of Taylor amp Francis Books 2005 ISBN 0 415 12181 7 pp 192 K Demoen Biblical vs Non Biblical Vocabulary in Gregorius Nazianzenus a Quantitative Approach Informatique 2 1988 89 243 53 J Egan Gregory of Nazianzus and the Logos Doctrine J Plevnic ed Word and Spirit Essays in Honor of David Michael Stanley Willowdale ON 1975 pp 281 322 Anna Stina Ellverson The Dual Nature of Man A Study in the Theological Anthropology of Gregory of Nazianzus Acta Universitatis Upsaliensis 1981 ISBN 91 554 1206 8 Amazon com Gerald Fitzpatrick St Gregory Nazianzen Education for Salvation Patristic and Byzantine Review 10 1 2 1991 47 55 R C Gregg Consolation Philosophy Greek and Christian Paideia in Basil and the Two Gregories Washington DC Catholic University of America Press 1975 ISBN 0 8132 1000 Grigorij Bogoslov Pravoslavnaya enciklopediya Tom XII M Cerkovno nauchnyj centr Pravoslavnaya enciklopediya 2006 S 668 712 752 s 39 000 ekz ISBN 5 89572 017 H s bibliografiej Govorov A V Sv Grigorij Bogoslov kak hristianskij poet Kazan 1886 320 str Vinogradov N P Dogmaticheskoe uchenie sv Grigoriya Bogoslova Kazan 1887 508 str Igumen Ilarion Alfeev Zhizn i uchenie svyatitelya Grigoriya Bogoslova M 1998 507 s Bergman S Duh osvobozhdayushij prirodu Trinitarnaya kosmologiya Grigoriya Nazianzina v svete ekologicheskoj teologii osvobozhdeniya Per s nem Arhangelsk 1999 536 str Hemcinin baxKappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Nissali QriqoriIstinadlarof Nazianzus Saint Gregory VIAF ID St Gregory of Nazianzus hymnary org Calvin Theological Seminary Christian Classics Ethereal Library BeWeB Grigorij Bogoslov Slovo 28 O bogoslovii vtoroe 2014 08 18 at the Wayback Machine Sobranie tvorenij v 2t T 1 Mn Harvest M AST 2000 s 476 502