Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Patrístika (latınca pater-ata sözündəndir) — kilsə atalarının VII yüzilliyə qədər yaratdığı fəlsəfəsi və ilahiyyatıdır.
| Erkən xristianlıq |
 |
| Yunandilli apologetika: Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika: Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar: |
Xristian ehkamlarının formalaşması Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər: Rəsmi kilsə tərəfdarları: Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər: |
Latın qərbində Kilsə Ataları Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
Patristika antik dövrdə quldarlıq quruluşunun böhranı zamanı qnostisizmlə, müxtəlif hereslərlə, bütpərəst dünyagörüşü ilə mübarizədə, və eyni zamanda antik dünyasının müxtəlif fəlsəfi-dini təlimləri ilə mürəkkəb münasibətlərə girərək yaranmışdır.
Patristika dövrü öz növbəsində bir neçə dövrə bölünür:
1. Apologetlərin fəaliyyəti dövrü (II - III əsrlər). Xristianlığın təməl prinsiplərini bütpərəstlərin və yəhudilərin tənqidlərindən müdafiə edən xristian mütəfəkkirləridirlər. Onların fəaliyyət göstərdiyi sahə isə apologetika adlanır. Apologetika - dini təlimin əqlə əsaslanan dəlillərlə müdafiə edilməsidir.
Apologetləri iki hissəyə bölürlər:
- Yunan dilində yazan şərq apologetləri;
- Latın dilində yazan qərb apologetləri.
IV-cü əsrdə Romada Xristianlıq dövlət dini elan edildikdən sonra apologetikaya artıq ehtiyac qalmamışdır. Bundan sonra xristian teoloqları hereslərə qarşı rəddiyyələr yazırdılar.
2. Rəsmi xristian (kilsə) təliminin sistemləşdirilməsi dövrü (IV - V əsrlər). O dövrdə müxtəlif xristian mütəfəkkirlərinin pərakəndə olan fəlsəfi fikirlərinin əvəzinə vahid dini konsepsiya meydana gəlmişdir. Bu işdə ən böyük nailiyyətləri Kappodokiyalı atalar əldə etmişdir.
3. Xristian ehkamlarının möhkəmlənməsi və sabitləşməsi dövrü (VI əsr) (Leontius şərqdə, Boetsius qərbdə). Patristika dövrü VII əsrdə Yohannes Damaskenosun fəaliy-yətindən sonra başa çatmışdır. O, həm də sxolastikanın əsaslarını ifadə etmişdir. Bundan sonra xristian fəlsəfəsində sxolastika dövrü başlanmışdır.
Antik dövrünün fəlsəfəsindən fərqli olaraq, patristika dövrünün fəlsəfəsi teosentrik olub. Teosentrizmə görə hər bir mövcud olan şeyi təyin edən reallıq təbiət deyil, Tanrıdır.
Xristian fəlsəfi ontologiyasının əsasını yaradılış , idrak nəzəriyyəsinin əsasını isə vəhy amili təşkil edir. Bütün bu prinsiplər, ümumiyyətlə, təkcə Xristianlığa deyil, həm də Yəhudilik və İslama da aiddir.
Mənbə
Aydın Əlizadə[ölü keçid] (2007). Xristianlıq: tarix və fəlsəfə. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, s. 18-19. ISBN 5-87459-013-7[ölü keçid]. 2016 tarixində arxivləşdirilib. 2016-08-16 tarixində istifadə olunub.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə[ölü keçid] (2007). Xristianlıq: tarix və fəlsəfə. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, s. 18-19. ISBN 5-87459-013-7[ölü keçid]. 2016 tarixində arxivləşdirilib. 2016-08-16 tarixində istifadə olunub.
- Catholic Encyclopedia - Patrology
- Könül Bünyadzadə. Şərq və Qərb: ilahi vəhdətdən keçən özünüdərk, Bakı, Nurlan, 2006, [1]
- Майоров Г. Г. Формирование средневековой философии: Латинская патристика. Москва: Мысль, 1979 г.
- Протопресвитер Иоанн Мейендорф. Введение в святоотеческое богословие. 2016-02-10 at the Wayback Machine Нью-Йорк, 1985 (2-е издание — Вильнюс; М., 1992, ; 3-е издание — Клин, 2001, ; 4-е издание — Минск, 2001). Пер. с англ. Ларисы Волохонской.
İstinadlar
- ApologetlərYunanca “apologetikos” - müdafiə olunan bir şey mənasını daşıyır.
- Xristian ehkamlarına görə Tanrı hər bir şeyi heç nədən, öz iradəsi və qüdrəti ilə yaradıb. Dünyanı yaradandan sonra isə O, onun varlığını təmin edir. Bu cür dünyagörüşü kreasionizm adlanır (latınca “creatio” - xəlq etmə, yaratma deməkdir).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Patristika latinca pater ata sozundendir kilse atalarinin VII yuzilliye qeder yaratdigi felsefesi ve ilahiyyatidir Erken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta Dionisius Kappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse Meclisleri Latin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin Avrelius Iyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasi Patristika antik dovrde quldarliq qurulusunun bohrani zamani qnostisizmle muxtelif hereslerle butperest dunyagorusu ile mubarizede ve eyni zamanda antik dunyasinin muxtelif felsefi dini telimleri ile murekkeb munasibetlere girerek yaranmisdir Patristika dovru oz novbesinde bir nece dovre bolunur 1 Apologetlerin fealiyyeti dovru II III esrler Xristianligin temel prinsiplerini butperestlerin ve yehudilerin tenqidlerinden mudafie eden xristian mutefekkirleridirler Onlarin fealiyyet gosterdiyi sahe ise apologetika adlanir Apologetika dini telimin eqle esaslanan delillerle mudafie edilmesidir Apologetleri iki hisseye bolurler Yunan dilinde yazan serq apologetleri Latin dilinde yazan qerb apologetleri IV cu esrde Romada Xristianliq dovlet dini elan edildikden sonra apologetikaya artiq ehtiyac qalmamisdir Bundan sonra xristian teoloqlari hereslere qarsi reddiyyeler yazirdilar 2 Resmi xristian kilse teliminin sistemlesdirilmesi dovru IV V esrler O dovrde muxtelif xristian mutefekkirlerinin perakende olan felsefi fikirlerinin evezine vahid dini konsepsiya meydana gelmisdir Bu isde en boyuk nailiyyetleri Kappodokiyali atalar elde etmisdir 3 Xristian ehkamlarinin mohkemlenmesi ve sabitlesmesi dovru VI esr Leontius serqde Boetsius qerbde Patristika dovru VII esrde Yohannes Damaskenosun fealiy yetinden sonra basa catmisdir O hem de sxolastikanin esaslarini ifade etmisdir Bundan sonra xristian felsefesinde sxolastika dovru baslanmisdir Antik dovrunun felsefesinden ferqli olaraq patristika dovrunun felsefesi teosentrik olub Teosentrizme gore her bir movcud olan seyi teyin eden realliq tebiet deyil Tanridir Xristian felsefi ontologiyasinin esasini yaradilis idrak nezeriyyesinin esasini ise vehy amili teskil edir Butun bu prinsipler umumiyyetle tekce Xristianliga deyil hem de Yehudilik ve Islama da aiddir MenbeAydin Elizade olu kecid 2007 Xristianliq tarix ve felsefe Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar s 18 19 ISBN 5 87459 013 7 olu kecid 2016 tarixinde arxivlesdirilib 2016 08 16 tarixinde istifade olunub EdebiyyatAydin Elizade olu kecid 2007 Xristianliq tarix ve felsefe Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar s 18 19 ISBN 5 87459 013 7 olu kecid 2016 tarixinde arxivlesdirilib 2016 08 16 tarixinde istifade olunub Catholic Encyclopedia Patrology Konul Bunyadzade Serq ve Qerb ilahi vehdetden kecen ozunuderk Baki Nurlan 2006 1 Majorov G G Formirovanie srednevekovoj filosofii Latinskaya patristika Moskva Mysl 1979 g Protopresviter Ioann Mejendorf Vvedenie v svyatootecheskoe bogoslovie 2016 02 10 at the Wayback Machine Nyu Jork 1985 2 e izdanie Vilnyus M 1992 ISBN 5 900785 14 9 3 e izdanie Klin 2001 ISBN 5 93313 018 4 4 e izdanie Minsk 2001 Per s angl Larisy Volohonskoj IstinadlarApologetlerYunanca apologetikos mudafie olunan bir sey menasini dasiyir Xristian ehkamlarina gore Tanri her bir seyi hec neden oz iradesi ve qudreti ile yaradib Dunyani yaradandan sonra ise O onun varligini temin edir Bu cur dunyagorusu kreasionizm adlanir latinca creatio xelq etme yaratma demekdir