Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İskəndəriyyəli Afanasi və ya Böyük Afanasi — Kilsə atalarından biri, erkən dövr xristian din xadimi, İsgəndəriyyə yepiskopu.
| İskəndəriyyəli Müqəddəs Afanasi | |
|---|---|
| yun. Αθανάσιος | |
 | |
| Doğum tarixi | 296 |
| Doğum yeri | İsgəndəriyyə |
| Vəfat tarixi | 2 may 373 və ya 373 |
| Vəfat yeri | İsgəndəriyyə |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | ilahiyyatçı, yazıçı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
O, 297-ci ildə İskəndəriyyədə dünyaya gəlmişdir. Ailəsi və gənclik illəri haqqında demək olar ki, məlumat yoxdur. Sadəcə bəzi mənbələrdə İskəndəriyyə yepiskopu Aleksandrın tələbəsi olduğu qeyd edilmişdir. 325-ci ildə Nikeya şəhərində keçirilmiş Kilsə Məclisində iştirak etmişdir.
Bu dövrlərdə rəsmi kilsə ilə arrian məzhəbinin nümayəndələri arasında gərgin mübarizə getdiyindən Nikeya Məclisinin qərarı ilə həmin məzhəbin yaradıcısı Arius bidətçi elan edilərək, sürgün olunmuşdu. Həmin ərəfədə vəfat etdiyindən İskəndəriyyə yepiskopluğu vəzifəsinə Afanasi yiyələnmişdir.
Yepiskop fəaliyyəti
Afanasinin yepiskopluğunun ilk dövrü nisbətən sakit məcrada keçmişdir. Lakin arrian məzhəbindən olan yepiskop Evsevinin imperator Konstantinə təsiri nəticəsində Arius sürgündən azad edilərək, kilsəyə bərpa olunmuş və öz görüşlərini yaymağa başlamışdı. Beləlilkə, onun
| Erkən xristianlıq |
 |
| Yunandilli apologetika: Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika: Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar: |
Xristian ehkamlarının formalaşması Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər: Rəsmi kilsə tərəfdarları: Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər: |
Latın qərbində Kilsə Ataları Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
ideyaları xeyli sayda tərəfdar qazanaraq, əsas düşüncəyə çevrilmişdi. Afanasi isə arrianlığı rədd edərək, bu məzhəbin İskəndəriyyədə yayılmasının tərəfdarlarının fikrinə məhəl qoymamışdı. Buna görə də 335-ci ildə Tir Kilsə Məclisi onu yepiskop Arseninin ölümündə ittiham etmişdir.
Mübarizəsi
Təqib olunmağı ilə barışmayan Afanasi , imperator Konstantinin yanına şikayətə getmək qərarına gəlmişdir. Bununla o, imperatorun qarşısında öz əleyhdarları ilə üzbəüz disputlar aparmaq hüququ qazanmaq istəyirdi. Lakin orada Afanasiyə qarşı Konstantinopola gedən taxıl gəmilərinin hərəkətinə mane olmaq ittihamı irəli sürülərək, Trir şəhərinə sürgün edilmişdir.
Afanasi yalnız Konstantinin ölümündən sonra İskəndəriyyəyə qayıtmışdır. 345-ci ildə isə yenidən yepiskop olmasına baxmayaraq arrianlarla mübarizəsini davam etdirmişdir. 356-cı ildə Milanda baş tutan Kilsə Məclisində Afanasinin fəaliyyəti yenidən ittiham edilmişdi. Həmin dövrdə İsgəndəriyyədə ibadət zamanı bir qrup silahlı şəxs kilsəyə soxularaq, onu öldürməklə hədələmişdi. Nəticədə o, Yuxarı Misirə qaçaraq, orada sığınacaq tapmaq məcburiyyətində qalmışdı.
İmperator sonra taxta çıxan Yulian bütün dini cərəyanlara sərbəstlik verilməsi barədə Fərman imzalamışdı. Bundan istifadə edən Afanasi İskəndəriyyəyə qayıtmışdı. Lakin daha sonra hakimiyyətə gələn də onu sürgünə yollasa da, qısa müddətdən sonra, azad edilib İskəndəriyyəyə qayıdaraq yepiskop vəzifəsinə yenidən yiyələnmişdir. O bu vəzifəni ömrünün sonunadək, yəni, 373-cü ilədək icra etmişdir.
Yaradıcılığı
Afanasinin elmi irsinin böyük əksəriyyəti arrianlarla mübarizəyə həsr edilmişdir. Onun ilk yazdığı kitablar "Bütpərəstlik əleyhinə" və "Kəlamın gerçəkləşməsi" adlanır. Bu apologetik (xristian təlimini müdafiə edən) kitablarda Tanrının vəhdəti, onun dünyanın xilası üçün vacibliyi kimi məsələlərə toxunulmuş, Məsihin ilahi mahiyyəti haqqında bir sıra açıqlamalar verilmişdir. Afanasi "Arrianların tarixi", mühacirət həyatına və imperator Konstantinin məhkəməsinə dair yazılmış "Müdafiə sözü", "Müqəddəs Antoninin həyatı" və bir sıra digər kitabların da müəllifidir.
Onun fikrincə İlahi Təbiətlə İlahi İradə bir-birindən fərqlidir. Təbiətə görə Tanrı Atadır, o, Oğulu yaradır və Müqəddəs Ruh göndərir. Lakin dünyanın yaranması Tanrının təbiətinə görə olmasa da, iradəsinə əsasən baş verir. Beləliklə, Xaliqlə məxluq fərqli təbiətlərə malikdir. Onun fikrincə, şər və ölüm Tanrı istəyinə görə yox, ilkin günahın nəticəsi olaraq meydana çıxmışdır. Günahlardan xilasın nəticəsində dünya ölümdən qurtulacaq. Afanasinin ilahiyyatla bağlı əsərlərində dünyanın xilası məsələsi əhəmiyyətli problem kimi qoyulur. Onun fikrincə, məxluqlar aləmi canlı və Tanrının gözündə qiymətlidir. Ölüm isə elə güclü düşməndir ki, onun üzərində yalnız insan cildindəki Tanrının ölümü ilə (İsa Məsih nəzərdə tutulur) qələbə çalmaq mümkündür.
Afanasinin yaradıcılığının mühüm sahəsi İsa Məsih haqqında araşdırmalardır. O, İsanın insan cildinə düşmüş kəlam olduğunu bildirmiş, onu yalnız ilahi şəxsiyyət və insani təbiət kimi qəbul etmişdir. İlahiyyatçı Üç üqnum inancını da araşdırmış və bu məsələ ətrafında fəlsəfi mülahizələr yürütməyin düzgün olmadığını bildirmişdir: "Tanrı kəlamının bizim kəlam kimi olmaması şübhə altına alınmamalıdır, çünki Tanrı bizim kimi deyil. Kəlamın Tanrıdan necə gəldiyi, Onun hansı şəkildə yaratdığı və mərəmətinin necəliyi məsələləri haqqında fikir yürütmək də bu qəbildəndir. Bu Tanrının necə Ata olduğu haqqında verilən suallar kimi mənasızdır".
Afanasi xristian dünyasının mühüm ilahiyyatçısı olmaqla yanaşı, kilsənin (xüsusilə pravoslavlığın) müqəddəs saydığı şəxsiyyətlərdəndir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iskenderiyyeli Afanasi ve ya Boyuk Afanasi Kilse atalarindan biri erken dovr xristian din xadimi Isgenderiyye yepiskopu Iskenderiyyeli Muqeddes Afanasiyun A8anasiosDogum tarixi 296Dogum yeri IsgenderiyyeVefat tarixi 2 may 373 ve ya 373Vefat yeri IsgenderiyyeTehsili Isgenderiyye ilahiyyat mektebiFealiyyeti ilahiyyatci yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiO 297 ci ilde Iskenderiyyede dunyaya gelmisdir Ailesi ve genclik illeri haqqinda demek olar ki melumat yoxdur Sadece bezi menbelerde Iskenderiyye yepiskopu Aleksandrin telebesi oldugu qeyd edilmisdir 325 ci ilde Nikeya seherinde kecirilmis Kilse Meclisinde istirak etmisdir Bu dovrlerde resmi kilse ile arrian mezhebinin numayendeleri arasinda gergin mubarize getdiyinden Nikeya Meclisinin qerari ile hemin mezhebin yaradicisi Arius bidetci elan edilerek surgun olunmusdu Hemin erefede vefat etdiyinden Iskenderiyye yepiskoplugu vezifesine Afanasi yiyelenmisdir Yepiskop fealiyyetiAfanasinin yepiskoplugunun ilk dovru nisbeten sakit mecrada kecmisdir Lakin arrian mezhebinden olan yepiskop Evsevinin imperator Konstantine tesiri neticesinde Arius surgunden azad edilerek kilseye berpa olunmus ve oz goruslerini yaymaga baslamisdi Belelilke onun Erken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta Dionisius Kappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse Meclisleri Latin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin Avrelius Iyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasi ideyalari xeyli sayda terefdar qazanaraq esas dusunceye cevrilmisdi Afanasi ise arrianligi redd ederek bu mezhebin Iskenderiyyede yayilmasinin terefdarlarinin fikrine mehel qoymamisdi Buna gore de 335 ci ilde Tir Kilse Meclisi onu yepiskop Arseninin olumunde ittiham etmisdir MubarizesiTeqib olunmagi ile barismayan Afanasi imperator Konstantinin yanina sikayete getmek qerarina gelmisdir Bununla o imperatorun qarsisinda oz eleyhdarlari ile uzbeuz disputlar aparmaq huququ qazanmaq isteyirdi Lakin orada Afanasiye qarsi Konstantinopola geden taxil gemilerinin hereketine mane olmaq ittihami ireli surulerek Trir seherine surgun edilmisdir Afanasi yalniz Konstantinin olumunden sonra Iskenderiyyeye qayitmisdir 345 ci ilde ise yeniden yepiskop olmasina baxmayaraq arrianlarla mubarizesini davam etdirmisdir 356 ci ilde Milanda bas tutan Kilse Meclisinde Afanasinin fealiyyeti yeniden ittiham edilmisdi Hemin dovrde Isgenderiyyede ibadet zamani bir qrup silahli sexs kilseye soxularaq onu oldurmekle hedelemisdi Neticede o Yuxari Misire qacaraq orada siginacaq tapmaq mecburiyyetinde qalmisdi Imperator sonra taxta cixan Yulian butun dini cereyanlara serbestlik verilmesi barede Ferman imzalamisdi Bundan istifade eden Afanasi Iskenderiyyeye qayitmisdi Lakin daha sonra hakimiyyete gelen de onu surgune yollasa da qisa muddetden sonra azad edilib Iskenderiyyeye qayidaraq yepiskop vezifesine yeniden yiyelenmisdir O bu vezifeni omrunun sonunadek yeni 373 cu iledek icra etmisdir YaradiciligiAfanasinin elmi irsinin boyuk ekseriyyeti arrianlarla mubarizeye hesr edilmisdir Onun ilk yazdigi kitablar Butperestlik eleyhine ve Kelamin gerceklesmesi adlanir Bu apologetik xristian telimini mudafie eden kitablarda Tanrinin vehdeti onun dunyanin xilasi ucun vacibliyi kimi meselelere toxunulmus Mesihin ilahi mahiyyeti haqqinda bir sira aciqlamalar verilmisdir Afanasi Arrianlarin tarixi muhaciret heyatina ve imperator Konstantinin mehkemesine dair yazilmis Mudafie sozu Muqeddes Antoninin heyati ve bir sira diger kitablarin da muellifidir Onun fikrince Ilahi Tebietle Ilahi Irade bir birinden ferqlidir Tebiete gore Tanri Atadir o Ogulu yaradir ve Muqeddes Ruh gonderir Lakin dunyanin yaranmasi Tanrinin tebietine gore olmasa da iradesine esasen bas verir Belelikle Xaliqle mexluq ferqli tebietlere malikdir Onun fikrince ser ve olum Tanri isteyine gore yox ilkin gunahin neticesi olaraq meydana cixmisdir Gunahlardan xilasin neticesinde dunya olumden qurtulacaq Afanasinin ilahiyyatla bagli eserlerinde dunyanin xilasi meselesi ehemiyyetli problem kimi qoyulur Onun fikrince mexluqlar alemi canli ve Tanrinin gozunde qiymetlidir Olum ise ele guclu dusmendir ki onun uzerinde yalniz insan cildindeki Tanrinin olumu ile Isa Mesih nezerde tutulur qelebe calmaq mumkundur Afanasinin yaradiciliginin muhum sahesi Isa Mesih haqqinda arasdirmalardir O Isanin insan cildine dusmus kelam oldugunu bildirmis onu yalniz ilahi sexsiyyet ve insani tebiet kimi qebul etmisdir Ilahiyyatci Uc uqnum inancini da arasdirmis ve bu mesele etrafinda felsefi mulahizeler yurutmeyin duzgun olmadigini bildirmisdir Tanri kelaminin bizim kelam kimi olmamasi subhe altina alinmamalidir cunki Tanri bizim kimi deyil Kelamin Tanridan nece geldiyi Onun hansi sekilde yaratdigi ve meremetinin neceliyi meseleleri haqqinda fikir yurutmek de bu qebildendir Bu Tanrinin nece Ata oldugu haqqinda verilen suallar kimi menasizdir Afanasi xristian dunyasinin muhum ilahiyyatcisi olmaqla yanasi kilsenin xususile pravoslavligin muqeddes saydigi sexsiyyetlerdendir Dictionary of African Biography ing E K Akyeampong Henry Louis Gates Jr NYC OUP 2012 ISBN 978 0 19 538207 5 Library of the World s Best Literature red C D Warner 1897