Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İznik — Bursanın ilçəsi.
| İznik | |
|---|---|
 | |
|
| |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 16x |
| Rəsmi sayt | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
İzniklə bağlı əfsanələrdən ən ünlüsü gözəllər gözəli Nikeya ilə bağlıdır. Əfsanəyə görə, Sakarya çayı ilə Tanrıça Kibelanın qızları olan Nikeya, heç vaxt ərə getməməyə and içir. O, meşədə yaşayır və ov edirmiş. Bir gün Himnes adlı bir çobanla qarşılaşır gözəl Nikeya. Çoban bir könüldən min könülə ona aşiq olur. Fəqət Nikeya çobana üz vermir və onu oxla vuraraq öldürür. Məhəbbət tanrısı Eros bu davranışdan çox məyus olur və Nikeyadan intiqam almaq üçün şərab tanrısı Dionisə müraciət edir. İşə baxın ki, Dionis də gözəl Nikeyanı çayda çimərkən görür və ona aşiq olur. Öz aqibətinin də çoban Himnesinki kimi olacağından qorxan Dionis, Nikeyanın su içdiyi çaya şərab qarışdırır və sərxoş olan Nikeyanı yoldan çıxarır. Nikeya, Dionisdən hamilə qaldıqdan sonra özünü öldürmək istəyir, lakin onun arzusuna tabe olaraq uşağı dünyaya gətirir. Dionis Hindistan səfərindən qayıdarkən Nikeyanın şərəfinə bu şəhəri salır və şəhərə sevgilisinin adını qoyur.
Haqqında əfsanələr yaradılan gözəl İznik, antik çağdan etibarən Nikeya (Nikaia) adlanıb. Amma bunlar əfsanədir. İznikin həqiqi tarixi onun əfsanələrindən də maraqlıdır. İznikdə yerləşən Karadin, Çiçəkli, Yügücək və Çakırca kurqanlarında e.ə. 2500-cü ilə qədər gedən mədəniyyətin izləri qorunub saxlanır. Bu möhtəşəm «açıq hava muzeyi» olan şəhəri mütləq görməlisiniz. Tövsiyəmə əməl edən dostlarımın heç birinin səfərlərindən peşman olmadıqlarını vurğulayaraq, hər kəsə bu gözəl şəhəri görməyi məsləhət görərdim.
İznik, Makedoniyalı Böyük İsgəndərin komandanlarından biri olan Antiqonius tərəfindən e.ə. IV əsrdə (316) qurulub. O dövrün gələnəklərinə görə, şəhərə qurucusu Antiqoniusun şərəfinə “Antiqonia” adı verilir. Böyük İsgəndərin ölümündən sonra general Antiqonius və general Lysimakhos imperatorluğu idarə etmək uğrunda müharibə etdilər və e.ə. 301-ci ildə Lysimakhos Antiqoniusa qalib gəlir, şəhəri ələ keçirərək ona xanımı Nikaianın şərəfinə Nikaia adını verdi.
E.ə. 279-cü ildə isə şəhər tərəfindən ələ keçirilmiş, bir müddət krallığın paytaxtı olmuş, önəmli memarlıq əsərləri ilə bəzədilmiş, adına qızıl sikkələr kəsilmiş və tarixdə “Qızıl şəhər” adı ilə yenidən ün qazanmışdır. Uzun müddət Vifiniya krallığı ilə müharibə edən Roma İmperiyası paytaxt Nikaianı ələ keçirdikdən sonra bu gözəl göl şəhərinə Nikaea adını verir. Şəhər e.ə. 259-cu ildə Qotların hücumuna məruz qalır. Bundan sonra Romalılar müdafiəni gücləndirmək məqsədilə Vifiniya krallığı zamanında tikintisinə başlanan və eramızın 12-ci ilində baş verən zəlzələ nəticəsində böyük zərər görən qala divarlarını daha güclü inşa edirlər. Beləliklə, şəhər dörd əsas, on iki əlavə qapısı olan 4970 metrlik qala divarı ilə əhatə edilmişdir. Tarixi qala divarları və qapıları İznikə xüsusi bir əzəmət verir.
Roma imperatorluğu 476-cı ildə Şərqi və Qərbi Roma imperatorluğuna ayrılan zaman İznik sonradan Bizans adını alan Şərqi Roma imperatorluğunun sərhədləri daxilində qalır. Türk dünyasının böyük liderlərindən biri, Səlcuq Sultanı Alp Arslanın Bizans ordularını 1071-ci ildə Malazgirddə məğlub etməsindən sonra türklər XI yüzildə Bizansın daxilinə doğru irəliləyirlər. Qutalmışoğlu Süleyman Şah 1075-ci ildə Nikaeanı fəth edir və şəhər 1080-cı ildə Səlcuqlu dövlətinin paytaxtına çevrilir. Adı da Nikaeanın izi anlamına gələn «İznik» olaraq dəyişdirilir. Beləliklə, İznik Anadoluda ilk Türk paytaxtı olur. 1097-ci ildə 600000 nəfərlik I Xaçlı Ordusu Qodefroy De Bouillonun rəhbərliyi altında İznikə hücum edir. Çətin müharibələrdən sonra türklər, şəhərin yağmalanmasının qarşısını almaq üçün 1097-ci ildə geri çəkilirlər. 22 illik Səlcuqlu hakimiyyətindən sonra İznik yenidən Bizanslıların əlinə keçir. Xaçlıların İzniki alıb Bizanslılara verməsi ilə II Bizans dönəmi başlamış olur. IV Xaçlı Səfərinə qatılan Latınlar Anadolunun içərilərində savaşmaqdansa Konstantinopolu (İstanbulu) yağmalamağı üstün tutaraq, bu şəhəri işğal edib 1204-cü ildə Latın İmperatorluğu qururlar. Bizansın lideri Theodoros Laskaris İznikə qaçıb, burada öz imperatorluğunu elan edir. Beləliklə, İznik 57 il ərzində paytaxtı Latın işğalı altında olan Bizans imperatorluğunun mərkəzi olur. Bu dövrdə şəhərin qala divarları daha da möhkəmləndirilir. Paytaxt İznikdə Laskarisdən sonra 4 imperator taxta çıxır. VIII Mixael 1261-ci ildə Konstantinopolu (İstanbulu) yenidən ələ keçirərək, Latın İmperatorluğuna son verir. Beləliklə, Konstantinapol (İstanbul) yenidən Bizans imperatorluğunun paytaxtı olur. Osmanlı imperatorluğunun qurulduğu ilk dövrlərdən etibarən Türklər İzniki fəth etməyə böyük önəm verirlər. Türk dünyasının böyük liderlərindən biri, Osmanlı imperatorluğunun genişlənməsində müstəsna xidmətləri olmuş Orxan Qazi adı ilə tanınan Sultan Orxan Bəy zamanında 1331-ci ildə İznik fəth edilir. Beləliklə, 234 illik bir aradan sonra İznik yenidən Türk idarəsinə girir. Özəlliklə, II Murad və Çandarlılar dövründə şəhər sürətlə qurulur, inkişaf edir, çoxlu sayda məscid, mədrəsə, hamam, bazarlar və s. tikilir. İznik bir siyasi və mədəniyyət mərkəzinə çevrilir. İznik İstanbuldan Anadoluya uzanan səfər və karvan yolunun üzərində önəmli bir mərkəz olur. Özəlliklə, XIV-XVI yüzillərdə İznik Türk mədəniyyətində önəmli bir yerə sahib olur. Bir çox üləma (alim) və şairin yetişdiyi bir mədəniyyət mərkəzinə dönür. Dövrün ən ünlü alimləri İznikdəki mədrəsələrdə dərs deməyə başlayırlar. Bu səbəbdən İzniki «Üləma Yuvası» (Alimlər Diyarı) adlandırırlar. İstanbulun fəthindən sonra İznikin mərkəz kimi rolu azalsa da o, bu günə qədər də Türkiyə və Türk Dünyasının önəmli qalalarından biridir.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iznik Bursanin ilcesi Iznik40 25 44 sm e 29 43 10 s u Olke TurkiyeTarixi ve cografiyasiSahesi 753 km Saat qursagi UTC 02 00UTC 03 00EhalisiEhalisi 44 236 nef 2022 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 16xResmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiIznikle bagli efsanelerden en unlusu gozeller gozeli Nikeya ile baglidir Efsaneye gore Sakarya cayi ile Tanrica Kibelanin qizlari olan Nikeya hec vaxt ere getmemeye and icir O mesede yasayir ve ov edirmis Bir gun Himnes adli bir cobanla qarsilasir gozel Nikeya Coban bir konulden min konule ona asiq olur Feqet Nikeya cobana uz vermir ve onu oxla vuraraq oldurur Mehebbet tanrisi Eros bu davranisdan cox meyus olur ve Nikeyadan intiqam almaq ucun serab tanrisi Dionise muraciet edir Ise baxin ki Dionis de gozel Nikeyani cayda cimerken gorur ve ona asiq olur Oz aqibetinin de coban Himnesinki kimi olacagindan qorxan Dionis Nikeyanin su icdiyi caya serab qarisdirir ve serxos olan Nikeyani yoldan cixarir Nikeya Dionisden hamile qaldiqdan sonra ozunu oldurmek isteyir lakin onun arzusuna tabe olaraq usagi dunyaya getirir Dionis Hindistan seferinden qayidarken Nikeyanin serefine bu seheri salir ve sehere sevgilisinin adini qoyur Haqqinda efsaneler yaradilan gozel Iznik antik cagdan etibaren Nikeya Nikaia adlanib Amma bunlar efsanedir Iznikin heqiqi tarixi onun efsanelerinden de maraqlidir Iznikde yerlesen Karadin Cicekli Yugucek ve Cakirca kurqanlarinda e e 2500 cu ile qeder geden medeniyyetin izleri qorunub saxlanir Bu mohtesem aciq hava muzeyi olan seheri mutleq gormelisiniz Tovsiyeme emel eden dostlarimin hec birinin seferlerinden pesman olmadiqlarini vurgulayaraq her kese bu gozel seheri gormeyi meslehet gorerdim Iznik Makedoniyali Boyuk Isgenderin komandanlarindan biri olan Antiqonius terefinden e e IV esrde 316 qurulub O dovrun geleneklerine gore sehere qurucusu Antiqoniusun serefine Antiqonia adi verilir Boyuk Isgenderin olumunden sonra general Antiqonius ve general Lysimakhos imperatorlugu idare etmek ugrunda muharibe etdiler ve e e 301 ci ilde Lysimakhos Antiqoniusa qalib gelir seheri ele kecirerek ona xanimi Nikaianin serefine Nikaia adini verdi E e 279 cu ilde ise seher terefinden ele kecirilmis bir muddet kralligin paytaxti olmus onemli memarliq eserleri ile bezedilmis adina qizil sikkeler kesilmis ve tarixde Qizil seher adi ile yeniden un qazanmisdir Uzun muddet Vifiniya kralligi ile muharibe eden Roma Imperiyasi paytaxt Nikaiani ele kecirdikden sonra bu gozel gol seherine Nikaea adini verir Seher e e 259 cu ilde Qotlarin hucumuna meruz qalir Bundan sonra Romalilar mudafieni guclendirmek meqsedile Vifiniya kralligi zamaninda tikintisine baslanan ve eramizin 12 ci ilinde bas veren zelzele neticesinde boyuk zerer goren qala divarlarini daha guclu insa edirler Belelikle seher dord esas on iki elave qapisi olan 4970 metrlik qala divari ile ehate edilmisdir Tarixi qala divarlari ve qapilari Iznike xususi bir ezemet verir Roma imperatorlugu 476 ci ilde Serqi ve Qerbi Roma imperatorluguna ayrilan zaman Iznik sonradan Bizans adini alan Serqi Roma imperatorlugunun serhedleri daxilinde qalir Turk dunyasinin boyuk liderlerinden biri Selcuq Sultani Alp Arslanin Bizans ordularini 1071 ci ilde Malazgirdde meglub etmesinden sonra turkler XI yuzilde Bizansin daxiline dogru irelileyirler Qutalmisoglu Suleyman Sah 1075 ci ilde Nikaeani feth edir ve seher 1080 ci ilde Selcuqlu dovletinin paytaxtina cevrilir Adi da Nikaeanin izi anlamina gelen Iznik olaraq deyisdirilir Belelikle Iznik Anadoluda ilk Turk paytaxti olur 1097 ci ilde 600000 neferlik I Xacli Ordusu Qodefroy De Bouillonun rehberliyi altinda Iznike hucum edir Cetin muharibelerden sonra turkler seherin yagmalanmasinin qarsisini almaq ucun 1097 ci ilde geri cekilirler 22 illik Selcuqlu hakimiyyetinden sonra Iznik yeniden Bizanslilarin eline kecir Xaclilarin Izniki alib Bizanslilara vermesi ile II Bizans donemi baslamis olur IV Xacli Seferine qatilan Latinlar Anadolunun icerilerinde savasmaqdansa Konstantinopolu Istanbulu yagmalamagi ustun tutaraq bu seheri isgal edib 1204 cu ilde Latin Imperatorlugu qururlar Bizansin lideri Theodoros Laskaris Iznike qacib burada oz imperatorlugunu elan edir Belelikle Iznik 57 il erzinde paytaxti Latin isgali altinda olan Bizans imperatorlugunun merkezi olur Bu dovrde seherin qala divarlari daha da mohkemlendirilir Paytaxt Iznikde Laskarisden sonra 4 imperator taxta cixir VIII Mixael 1261 ci ilde Konstantinopolu Istanbulu yeniden ele kecirerek Latin Imperatorluguna son verir Belelikle Konstantinapol Istanbul yeniden Bizans imperatorlugunun paytaxti olur Osmanli imperatorlugunun quruldugu ilk dovrlerden etibaren Turkler Izniki feth etmeye boyuk onem verirler Turk dunyasinin boyuk liderlerinden biri Osmanli imperatorlugunun genislenmesinde mustesna xidmetleri olmus Orxan Qazi adi ile taninan Sultan Orxan Bey zamaninda 1331 ci ilde Iznik feth edilir Belelikle 234 illik bir aradan sonra Iznik yeniden Turk idaresine girir Ozellikle II Murad ve Candarlilar dovrunde seher suretle qurulur inkisaf edir coxlu sayda mescid medrese hamam bazarlar ve s tikilir Iznik bir siyasi ve medeniyyet merkezine cevrilir Iznik Istanbuldan Anadoluya uzanan sefer ve karvan yolunun uzerinde onemli bir merkez olur Ozellikle XIV XVI yuzillerde Iznik Turk medeniyyetinde onemli bir yere sahib olur Bir cox ulema alim ve sairin yetisdiyi bir medeniyyet merkezine donur Dovrun en unlu alimleri Iznikdeki medreselerde ders demeye baslayirlar Bu sebebden Izniki Ulema Yuvasi Alimler Diyari adlandirirlar Istanbulun fethinden sonra Iznikin merkez kimi rolu azalsa da o bu gune qeder de Turkiye ve Turk Dunyasinin onemli qalalarindan biridir IstinadlarHemcinin baxXarici kecidler