Yosano Akiko (Shinjitai: 与謝野 晶子, seiji: 與謝野 晶子; 7 dekabr 1878[…], Sakay[d], Osaka prefekturası – 29 may 1942[…]) — yapon yazıçısı, şairi, qabaqcıl feminist, pasifist və sosial islahatçıların son dövrlərində fəal olan Meinin təxəllüs adı ilə tanınan Doğulanda adı Şō Hō (鳳 志やう, Hō Shō) idi. O, Yaponiyanın ən məşhur və ən mübahisəli post-klassik qadın şairlərindən biridir.
Yosano Akiko | |
---|---|
yap. 与謝野晶子 | |
| |
Doğum adı | 鳳志よう |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Sakai, Osaka, Yaponiya |
Vəfat tarixi | (63 yaşında) |
Vəfat yeri | Tokyo, Yaponiya |
Vəfat səbəbi | insult |
Vətəndaşlığı | Yapon |
Milliyyəti | Yaponiyalı |
Fəaliyyəti | yazıçı, şairə |
Əsərlərinin dili | yapon dili |
Yosano Akiko Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Yosano Osaka yaxınlığındakı tacir ailəsində anadan olub. 11 yaşından o, şirniyyat növü olan yokan istehsal edən və satan ailə biznesini idarə edən ailə üzvündən biri idi. Erkən uşaqlıqdan o, oxumağa həvəs göstərirdi və atasının geniş kitabxanasından bədii əsərlər oxuyurdu. Orta məktəb şagirdi kimi o, müəllifi olduğu "Myojō" (Parlaq Ulduz) poeziya jurnalına abunə olmağa başladı. Myōjō-nin redaktoru Tekken Yosano ona "tanka" poeziyasını öyrətdi, mühazirə oxumaq və seminarlarda dərs vermək üçün Osaka və Sakai səfərlərində onunla görüşdü və daha sonra da evləndilər. Yosano 24 yaşında evləndi və 13 uşağı oldu, onlardan 11-i yetkinlik yaşına qədər yaşadı. İki şair birlikdə Tokio ətrafında yeni həyata başladılar və 1901-ci ildə evləndilər. ilə tanış olduqdan sonra evləndilər və bir il sonra onu tərk etdi. Tekkenin nikahları zamanı keçmiş həyat yoldaşı ilə də nikahdankənar münasibətləri olub.
Dolaşan saçlar
1901-ci ildə Yosano 400 şeirdən ibarət olan və əsasən ədəbi tənqidçilər tərəfindən qınanılan "Midaregami" (Dolaşan saçlar) adlı əsərini ilk cildini çıxardı. Bu tənqidi reaksiyaya baxmayaraq, o, geniş oxundu və dövrünün azad fikirliləri üçün bir növ mayak oldu. Onun ən çox tanınan ilk kitabı, mərhum hər hansı digər əsərindən fərqli olaraq ənənəvi tanka poeziyasına ehtiraslı fərdilik gətirdi.
Əksəriyyəti Akikonun Tekkan Yosanoya qarşı hisslərini ifadə etdiyi sevgi şeirləridir. Məhz bu xüsusi kolleksiya vasitəsilə o, müasir Yaponiyada qadın səsləri ilə yanaşı, özü üçün yeni bir imic yaratdı. Şeirlər qadınlığın öz dövrü üçün qeyri-ənənəvi şəkildə, xüsusən də qadın yazıçıdan ifadə etməyə meyilli idi. Ənənəvi Yapon dəyərlərində qadınlar mülayim və təvazökar kimi qəbul edilir (və olması gözlənilir). Yapon qadınlarının məişət və ictimai rolları uşaqları, xüsusən də oğlanları yeni nəsil yetişdirməyə və böyütməyə yönəldilmişdir. Midaregami nəinki qadınlara aid olan, adətən belə ictimai şəkildə dilə gətirilməyən anlayışları və ya başqa məsələləri ifadə edir, həm də qadınlığın yeni, canlı, inqilabi obrazını yaratdı. Midareqami Yapon cəmiyyətinin patriarxal dəyərlərinə meydan oxudu, eləcə də dövrünün qəbul olunmuş ədəbi-mədəni konvensiyalarına da meydan oxudu. Akiko Yosanonun işi pislənsə də, ciddi tənqidlərə məruz qalsa da, o, öz dövrünün qadınları üçün böyük bir ilham mənbəyi rolunu oynadı.
Feminist baxışı
Yosano Akiko tez-tez qadın ədəbi jurnalı "Seitō" (Bluestocking) və digər nəşrlər üçün yazılar yazırdı. Onların ideyaları uşaq tərbiyəsində bərabər iştirak, maliyyə müstəqilliyini və sosial məsuliyyət da əsaslanmaq idi.
Maliyyə müstəqilliyi haqqında
Yosano Akiko anaların hökumətin köməyi ilə maliyyə müstəqilliyinə can atması anlayışı ilə razılaşmayaraq, dövlətdən asılılığın və ya kişidən asılılığın eyni olduğunu iddia edib. və ya Joshi no tettei shita dokuritsu (女性の徹底した独立) adlı essesində o deyir:
Kişinin bu cür iqtisadi zəmanəti olsa belə, əgər qadın hələ də ondan məhrumdursa, o zaman evlənməkdən və uşaq dünyaya gətirməkdən çəkinməlidir. Əgər qadın evlənmək və uşaq dünyaya gətirmək üçün kişinin imkanından asılıdırsa, hətta aralarında romantik münasibət olsa belə, qadın iqtisadi cəhətdən ondan asılı olub kişinin quluna çevrilir.
Analıq haqqında
Həyatı boyu on üç uşaq dünyaya gətirməsinə baxmayaraq, Yosano, doğum aktını şəxsiyyətinin əsas hissəsi hesab etmədiyini bildirdi. O, həmçinin qadınlıq kimliyinin analıqla tam eyniləşdirilməsinin analığı insanın digər cəhətlərindən üstün tutmasından narahatlığını ifadə edib.
Şair həyatı
O, karyerası ərzində " (Sevgi paltarı) və " (Rəqqas) daxil olmaqla, daha iyirmi tanka ilə yazılar yazdı. Onun Tekken də şair idi, lakin onun onun iş həyatına kölgə salmışdı. O, həyatının yaradıcılığını dərc etməyə və onu ədəbi karyerasına təşviq etməyə davam etdi. Yosano Akiko qeyri-adi dərəcədə məhsuldar yazıçı idi. O, bir oturuşda 50-yə qədər şeir yaza bilirdi. Yosano Akikonun həyatı boyu 20.000 ilə 50.000 arasında şeir yazdığı güman edilir. O, həmçinin 11 nəsr kitabı yazdı, onların çoxu və tərəfindən diqqətdən kənarda qaldı. Yosano , və başqaları ilə birlikdə əvvəlcə qızlar məktəbi olan Bunka Qakuin (Mədəniyyət İnstitutu)-nun yaradılmasına kömək etdi və onun ilk dekanı və baş müəllimi oldu. O, bir çox yazıçı olmaq istəyən tələbələrin ədəbi aləmdə yer almasına köməklik etdi O, ömür boyu qadınların təhsilinin tərəfdarı olub. O, həmçinin Yapon klassiklərini, o cümlədən Shinyaku Genji Monogatari (Genjinin Yeni Tərcümə Edilmiş Nağılı) və Shinyaku Eiga Monogatari (Yeni Tərcümə Edilmiş Çiçəkli Bəxt Nağılları) daxil olmaqla, müasir Yapon dilinə tərcümə etmişdir. Yosanonun kiçik qardaşına ünvanladığı Kimi Shinitamou koto nakare (君死にたもうこと勿れ, Sən ölməməlisən) şeiri[14] Rus-Yapon müharibəsinin qızğın vaxtında Myojō-da nəşr olundu və son dərəcə mübahisəli şeir idi. Port Arturun qanlı mühasirəsindən yapon itkilərinin sayı açıqlandığı üçün mahnıya çevrilərək, müharibə əleyhinə etirazda bu musiqi istifadə edildi. 1904-cü ilin sentyabrında Yosano öyrənmişdi ki, Port Arturda yapon əsgərləri "insan gülləsi" kimi istifadə edilir, partlayıcılarla bağlanır və intihar missiyalarında rus tikanlı məftilləri vasitəsilə partladılmış deliklərə göndərilir. Yosanonun kiçik qardaşı İmperator Ordusunda xidmət edirdi və Port Arturu mühasirəyə alan qüvvələrə qoşulurdu. Buşidoda bir kişinin İmperator üçün ölməsi ən yüksək şərəf idi və qardaşının təbiətini bilən Yosano, onun könüllü olaraq "insan gülləsi" ola biləcəyi qorxusu ilə tutuldu və onu bir şeir yazmağa ruhlandırdı. Yosano 13 uşaq dünyaya gətirdi, onlardan sadəcə 11-i yetkinlik yaşlarına qədər sağ qaldı. Mərhum yapon siyasətçisi onun nəvələrindən biri idi.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Yosano Akiko // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Ёсано Акико // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Henshall, Kenneth (7 November 2013). Historical Dictionary of Japan to 1945. Scarecrow Press. p. 481. .
- Akiko, Yosano (7 January 2014). River of Stars: Selected Poems of Yosano Akiko. Shambhala Publications. .
- Arana, R. Victoria (22 April 2015). Encyclopedia of World Poetry. Infobase Learning. .
- Yosano, Akiko (1 January 2002). Tangled Hair: Selected Tanka from Midaregami. Cheng & Tsui.
- Tsuchiya Dollase, Hiromi (Fall 2005). "Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko's Midaregami". Simply Haiku.
- Tsuchiya Dollase, Hiromi (Fall 2005). "Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko's Midaregami". Simply Haiku.
- Tsuchiya Dollase, Hiromi (Fall 2005). "Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko's Midaregami". Simply Haiku.
- Tsuchiya Dollase, Hiromi (Fall 2005). "Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko's Midaregami". Simply Haiku.
- Tsuchiya Dollase, Hiromi (Fall 2005). "Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko's Midaregami". Simply Haiku.
- Takeda, Noriko (2000). A flowering word : the modernist expression in Stephane Mallarme, T.S. Eliot, and Yosano Akiko. New York: P. Lang. . OCLC 80246787.
- Bernstein, Gail Lee (1991). Recreating Japanese Women, 1600–1945. Berkeley, U.S.: University of California Press. p. 195.
- Rodd, Laurel Rasplica (1 January 1991). "Yosano Akiko and the Bunkagakuin: "Educating Free Individuals"". The Journal of the Association of Teachers of Japanese. 25 (1): 75–89. doi:10.2307/488911. JSTOR 488911.
- J. Thomas Rimer; Van C. Gessel (2005). Modern Japanese literature. Columbia University Press. pp. 333–334. .
- James L. McClain, Japan: A Modern History p 427
- J. Thomas Rimer; Van C. Gessel (2005). Modern Japanese literature. Columbia University Press. pp. 333–334. .
- Steve Rabson "Yosano Akiko on War: To Give One's Life or Not: A Question of Which War" pages 45–74 from The Journal of the Association of Teachers of Japanese, Volume 25, Issue 1, April 1991 page 45.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yosano Akiko Shinjitai 与謝野 晶子 seiji 與謝野 晶子 7 dekabr 1878 Sakay d Osaka prefekturasi 29 may 1942 yapon yazicisi sairi qabaqcil feminist pasifist ve sosial islahatcilarin son dovrlerinde feal olan Meinin texellus adi ile taninan Dogulanda adi Sō Hō 鳳 志やう Hō Shō idi O Yaponiyanin en meshur ve en mubahiseli post klassik qadin sairlerinden biridir Yosano Akikoyap 与謝野晶子Akiko YosanoDogum adi 鳳志ようDogum tarixi 7 dekabr 1878Dogum yeri Sakai Osaka YaponiyaVefat tarixi 29 may 1942 63 yasinda Vefat yeri Tokyo YaponiyaVefat sebebi insultVetendasligi YaponMilliyyeti YaponiyaliFealiyyeti yazici saireEserlerinin dili yapon diliYosano Akiko Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYosano Osaka yaxinligindaki tacir ailesinde anadan olub 11 yasindan o sirniyyat novu olan yokan istehsal eden ve satan aile biznesini idare eden aile uzvunden biri idi Erken usaqliqdan o oxumaga heves gosterirdi ve atasinin genis kitabxanasindan bedii eserler oxuyurdu Orta mekteb sagirdi kimi o muellifi oldugu Myojō Parlaq Ulduz poeziya jurnalina abune olmaga basladi Myōjō nin redaktoru Tekken Yosano ona tanka poeziyasini oyretdi muhazire oxumaq ve seminarlarda ders vermek ucun Osaka ve Sakai seferlerinde onunla gorusdu ve daha sonra da evlendiler Yosano 24 yasinda evlendi ve 13 usagi oldu onlardan 11 i yetkinlik yasina qeder yasadi Iki sair birlikde Tokio etrafinda yeni heyata basladilar ve 1901 ci ilde evlendiler ile tanis olduqdan sonra evlendiler ve bir il sonra onu terk etdi Tekkenin nikahlari zamani kecmis heyat yoldasi ile de nikahdankenar munasibetleri olub Akiko Yosano ve onun heyat yoldasi sair yazici Tekken YosanoDolasan saclar1901 ci ilde Yosano 400 seirden ibaret olan ve esasen edebi tenqidciler terefinden qinanilan Midaregami Dolasan saclar adli eserini ilk cildini cixardi Bu tenqidi reaksiyaya baxmayaraq o genis oxundu ve dovrunun azad fikirlileri ucun bir nov mayak oldu Onun en cox taninan ilk kitabi merhum her hansi diger eserinden ferqli olaraq enenevi tanka poeziyasina ehtirasli ferdilik getirdi Ekseriyyeti Akikonun Tekkan Yosanoya qarsi hisslerini ifade etdiyi sevgi seirleridir Mehz bu xususi kolleksiya vasitesile o muasir Yaponiyada qadin sesleri ile yanasi ozu ucun yeni bir imic yaratdi Seirler qadinligin oz dovru ucun qeyri enenevi sekilde xususen de qadin yazicidan ifade etmeye meyilli idi Enenevi Yapon deyerlerinde qadinlar mulayim ve tevazokar kimi qebul edilir ve olmasi gozlenilir Yapon qadinlarinin meiset ve ictimai rollari usaqlari xususen de oglanlari yeni nesil yetisdirmeye ve boyutmeye yoneldilmisdir Midaregami neinki qadinlara aid olan adeten bele ictimai sekilde dile getirilmeyen anlayislari ve ya basqa meseleleri ifade edir hem de qadinligin yeni canli inqilabi obrazini yaratdi Midareqami Yapon cemiyyetinin patriarxal deyerlerine meydan oxudu elece de dovrunun qebul olunmus edebi medeni konvensiyalarina da meydan oxudu Akiko Yosanonun isi pislense de ciddi tenqidlere meruz qalsa da o oz dovrunun qadinlari ucun boyuk bir ilham menbeyi rolunu oynadi Feminist baxisiYosano Akiko tez tez qadin edebi jurnali Seitō Bluestocking ve diger nesrler ucun yazilar yazirdi Onlarin ideyalari usaq terbiyesinde beraber istirak maliyye musteqilliyini ve sosial mesuliyyet da esaslanmaq idi Maliyye musteqilliyi haqqinda Yosano Akiko analarin hokumetin komeyi ile maliyye musteqilliyine can atmasi anlayisi ile razilasmayaraq dovletden asililigin ve ya kisiden asililigin eyni oldugunu iddia edib Qadinin Tam Musteqilliyi ve ya Joshi no tettei shita dokuritsu 女性の徹底した独立 adli essesinde o deyir Kisinin bu cur iqtisadi zemaneti olsa bele eger qadin hele de ondan mehrumdursa o zaman evlenmekden ve usaq dunyaya getirmekden cekinmelidir Eger qadin evlenmek ve usaq dunyaya getirmek ucun kisinin imkanindan asilidirsa hetta aralarinda romantik munasibet olsa bele qadin iqtisadi cehetden ondan asili olub kisinin quluna cevrilir Analiq haqqinda Heyati boyu on uc usaq dunyaya getirmesine baxmayaraq Yosano dogum aktini sexsiyyetinin esas hissesi hesab etmediyini bildirdi O hemcinin qadinliq kimliyinin analiqla tam eynilesdirilmesinin analigi insanin diger cehetlerinden ustun tutmasindan narahatligini ifade edib Icyo Hiquci abidesinin arxasina yazi hekk olunub Yosano Akiko ve Mori Oqayin adlarini da gormek olar 8 aprel 2011 ci ilde qeyde alinib Sair heyatiO karyerasi erzinde Sevgi paltari ve Reqqas daxil olmaqla daha iyirmi tanka ile yazilar yazdi Onun Tekken de sair idi lakin onun onun is heyatina kolge salmisdi O heyatinin yaradiciligini derc etmeye ve onu edebi karyerasina tesviq etmeye davam etdi Yosano Akiko qeyri adi derecede mehsuldar yazici idi O bir oturusda 50 ye qeder seir yaza bilirdi Yosano Akikonun heyati boyu 20 000 ile 50 000 arasinda seir yazdigi guman edilir O hemcinin 11 nesr kitabi yazdi onlarin coxu ve terefinden diqqetden kenarda qaldi Yosano ve basqalari ile birlikde evvelce qizlar mektebi olan Bunka Qakuin Medeniyyet Institutu nun yaradilmasina komek etdi ve onun ilk dekani ve bas muellimi oldu O bir cox yazici olmaq isteyen telebelerin edebi alemde yer almasina komeklik etdi O omur boyu qadinlarin tehsilinin terefdari olub O hemcinin Yapon klassiklerini o cumleden Shinyaku Genji Monogatari Genjinin Yeni Tercume Edilmis Nagili ve Shinyaku Eiga Monogatari Yeni Tercume Edilmis Cicekli Bext Nagillari daxil olmaqla muasir Yapon diline tercume etmisdir Yosanonun kicik qardasina unvanladigi Kimi Shinitamou koto nakare 君死にたもうこと勿れ Sen olmemelisen seiri 14 Rus Yapon muharibesinin qizgin vaxtinda Myojō da nesr olundu ve son derece mubahiseli seir idi Port Arturun qanli muhasiresinden yapon itkilerinin sayi aciqlandigi ucun mahniya cevrilerek muharibe eleyhine etirazda bu musiqi istifade edildi 1904 cu ilin sentyabrinda Yosano oyrenmisdi ki Port Arturda yapon esgerleri insan gullesi kimi istifade edilir partlayicilarla baglanir ve intihar missiyalarinda rus tikanli meftilleri vasitesile partladilmis deliklere gonderilir Yosanonun kicik qardasi Imperator Ordusunda xidmet edirdi ve Port Arturu muhasireye alan quvvelere qosulurdu Busidoda bir kisinin Imperator ucun olmesi en yuksek seref idi ve qardasinin tebietini bilen Yosano onun konullu olaraq insan gullesi ola bileceyi qorxusu ile tutuldu ve onu bir seir yazmaga ruhlandirdi Yosano 13 usaq dunyaya getirdi onlardan sadece 11 i yetkinlik yaslarina qeder sag qaldi Merhum yapon siyasetcisi onun nevelerinden biri idi IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Yosano Akiko Encyclopaedia Britannica ing Yosano Akiko Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Henshall Kenneth 7 November 2013 Historical Dictionary of Japan to 1945 Scarecrow Press p 481 ISBN 9780810878723 Akiko Yosano 7 January 2014 River of Stars Selected Poems of Yosano Akiko Shambhala Publications ISBN 9780834829336 Arana R Victoria 22 April 2015 Encyclopedia of World Poetry Infobase Learning ISBN 9781438140728 Yosano Akiko 1 January 2002 Tangled Hair Selected Tanka from Midaregami Cheng amp Tsui ISBN 9780887273735 Tsuchiya Dollase Hiromi Fall 2005 Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko s Midaregami Simply Haiku Tsuchiya Dollase Hiromi Fall 2005 Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko s Midaregami Simply Haiku Tsuchiya Dollase Hiromi Fall 2005 Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko s Midaregami Simply Haiku Tsuchiya Dollase Hiromi Fall 2005 Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko s Midaregami Simply Haiku Tsuchiya Dollase Hiromi Fall 2005 Awakening Female Sexuality in Yosano Akiko s Midaregami Simply Haiku Takeda Noriko 2000 A flowering word the modernist expression in Stephane Mallarme T S Eliot and Yosano Akiko New York P Lang ISBN 9780820438979 OCLC 80246787 Bernstein Gail Lee 1991 Recreating Japanese Women 1600 1945 Berkeley U S University of California Press p 195 Rodd Laurel Rasplica 1 January 1991 Yosano Akiko and the Bunkagakuin Educating Free Individuals The Journal of the Association of Teachers of Japanese 25 1 75 89 doi 10 2307 488911 JSTOR 488911 J Thomas Rimer Van C Gessel 2005 Modern Japanese literature Columbia University Press pp 333 334 ISBN 978 0 231 11860 6 James L McClain Japan A Modern History p 427 ISBN 0 393 04156 5 J Thomas Rimer Van C Gessel 2005 Modern Japanese literature Columbia University Press pp 333 334 ISBN 978 0 231 11860 6 Steve Rabson Yosano Akiko on War To Give One s Life or Not A Question of Which War pages 45 74 from The Journal of the Association of Teachers of Japanese Volume 25 Issue 1 April 1991 page 45