Yaponlar (yap. 日本人 nihoncin/nipponzin) — Yaponiya əhalisinin 98 % çoxunu təşkil edirlər. Yaponlar yapon dilində danışırlar.
Murasaki Şikibu • Oda Nobunaqa • Tokuqava İeyasu • Meyci • • • Hideki Yukava • Akihito | |||
Ümumi sayı | |||
---|---|---|---|
≈ 130 mln. | |||
Yaşadığı ərazilər | |||
| |||
Dili | |||
Dini | |||
Sayı və yayılması
Dünyada sayları 130 milyon nəfər təşkil edir. Bundan 127 milyonu Yaponiya, 1,2 milyonu ABŞ (Kaliforniya və Havay adaları), 1,5 milyonu Braziliya, 99 mini Kanadada yaşayır. Yaponlar Avropa, Asiya, Avstraliya və Amerika ölkələrində belə yaşayırlar.
Dövlət
Yaponların böyük əksəriyyəti Yaponiya ərazisində yayılmışlar. Dövlətin keçmiş adı Yaponiya imperiyası ("Day Hippon" yap. 大日本) olmuşdur. Yapon dilindən hərfi mənası "Böyük Yaponiya" adlanır. Yaponların ilk qədim dövləti .
Adət-ənənə və mədəniyyət
Yaponların ənənəvi yaşayış evləri şəbəkə ilə inşa edilən 1 və ya iki mərtəbəli evlər olmuşdur. Divarları cərcivələrlə örtülürdü. Üzərlərinə isə kağız və katon yapışdırılırdı. Döşəmə taxtadan ibarət olsa da, üzəri xüsusi materialla örtülürdü. Onlar yerə xalı və ya xalça salmırdılar. Stol, stul və ya kreslolar ancaq qonaq otağına qoyulurdu. Onların stulları nisbətən kiçik olurdu. Əsasən dizlərini qatlayaraq otururdular. Oturduqları yerə döşəkcə sərilirdi. Olar yatağda deyil döşəmədə xüsusi örtütün üzərində yatırlsr. Başlarının altına isə yastıq deyil kiçik taxta qoyurlar. Evlər şəkillrllə bəzədilir. Bu şəkillərdə təbiət görüntüləri və ya aforizm (məsəl) yazıları təsvir olunur. Bu tip evlər adlanır. Yaponların seçilmiş incənət sahəsi klassik yapon qravür sənətidir. Yaponların milli geyimləri (yap. 着物)adlanır. Bu kişi və qadınların üst geyimləridir. Kəmər adlanır. Ayaqlarına ağ corab geyinirlər. Bu corabların xüsusiyyəti baş barmaqları ayrı olur. Bu corablar Tabi adlanır. Yayda isə kimanonun yüngül variantı geyinilir və adlanır. İki növ ayaqqabı geyinilirdi: Cori-rezin və dəri, -taxtadan. Hazırda bu geyimlər əsasən toylarda geyinilir.
Qadınların geyimləri kişilərin geyimlərindən qol biçimlərinə görə fərqlənir. Qol hissə həmdə cib rolunu oynayır.
Yaponların qədim dəfn adətləri vardır. Hazırda isə Buddizm dəfn adətləri geniş yayılmışdır.
Təsərrüfat
Ənənəvi olaraq düyü istehsalı ən başlıca yer tutur. Üstəlik yaponlar çay, tərəvəz və sitrus meyvələri əkirlər. Ən geniş yayılmış təsərrüfat sahəsi ipəkçilik və balıqçılıqdır. Yaponiya zəngin ehtiyatlara malik olmayan dövlət olmasına baxmayaraq xalqın birliyi, ümumi mənafe və yüksək təhsil sayəsində dünyanın ən inkişaf etmiş ölkələrindən birinə çevrilmişdir. Xüsusi ilə İkinci Dünya müharibəsindən sonra inkişaf daha aydın sezilir. Onlar maşınqayırma və elektroenergetika və çihazqayırma sahəsində dünyada öz sözünü deyir.
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. V ҹилд: Италија—Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1981. С. 79.
- Энциклопедия "Народы и религии мира", под ред. В. А. Тишкова. — М., 1989.
- Энциклопедия "Мифы народов мира" в 2 т. — М., 1980.
- Токарев С. А. Религии в истории народов мира. — М., 1976.
- Yapon yeməkləri. — Minsk: АСТ Harvest, 2006.
- Сахоко Кадзи, Норико Хама, Джонатан Райс.
Mənbə
- Antropologiya və etnoqrafiya. 2017-01-12 at the Wayback Machine
- C3-M217, FTDNA
- CIA The World Fact Book 2006 2020-04-30 at the Wayback Machine
- The Association of Nikkei & Japanese Abroad
- Discover Nikkei- Information on Japanese emigrants and their descendants
- Jun-Nissei Literature and Culture in Brazil 2006-06-14 at the Wayback Machine
- The Ministry of Foreign Affairs of Japan
- The National Museum of Japanese History
- Japanese society and culture 2019-04-15 at the Wayback Machine
- Dekasegi and their issues living in Japan (yap.)
İstinadlar
- Japanese ethnicity // Encyclopædia Britannica. 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-21.
- // Encart. 2008-01-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-21.
- "人類学的にはモンゴロイドの一。皮膚は黄色、虹彩は黒褐色、毛髪は黒色で直毛。言語は日本語。" (日本人 // . .)
- "人類学上は,旧石器時代あるいは縄文時代以来,現在の北海道〜沖縄諸島(南西諸島)に住んだ集団を祖先にもつ人々。" (日本人 // マイペディア. 平凡社.)
- "日本民族という意味で、文化を基準に人間を分類したときのグループである。また、文化のなかで言語はとくに重要なので、日本民族は日本語を母語としてもちいる人々とほぼ考えてよい。" (日本人 // エンカルタ. Microsoft.)
- "Yaponların dəfn adətləri". 2021-12-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-21.
- Двустадийная погребальная обрядность Японии и Окинавы как культурная модель 2014-11-05 at the Wayback Machine (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponlar yap 日本人 nihoncin nipponzin Yaponiya ehalisinin 98 coxunu teskil edirler Yaponlar yapon dilinde danisirlar Yaponlar yap 日本人 Murasaki Sikibu Oda Nobunaqa Tokuqava Ieyasu Meyci Hideki Yukava AkihitoUmumi sayi 130 mln Yasadigi erazilerYaponiya 127 000 000 1 500 000 1 1 204 205 2 127 282 3 120 000 4 98 900 5 90 000 6 71 013 7 63 017 8 45 805 9 36 960 10 34 000 11 30 947 12 28 320 13 23 000 14 20 373 15 20 000 16 20 000 17 14 000 18 13 447 19 12 156 20 11 263 21 10 321 10 000 9468 22 9142 23 8499 24 8000 25 7046 26 6616 27 6519 28 6000 29 5000 30 2137 31 DiliYapon diliDiniSintoizm BuddizmSayi ve yayilmasiDunyada saylari 130 milyon nefer teskil edir Bundan 127 milyonu Yaponiya 1 2 milyonu ABS Kaliforniya ve Havay adalari 1 5 milyonu Braziliya 99 mini Kanadada yasayir Yaponlar Avropa Asiya Avstraliya ve Amerika olkelerinde bele yasayirlar DovletYaponlarin boyuk ekseriyyeti Yaponiya erazisinde yayilmislar Dovletin kecmis adi Yaponiya imperiyasi Day Hippon yap 大日本 olmusdur Yapon dilinden herfi menasi Boyuk Yaponiya adlanir Yaponlarin ilk qedim dovleti Adet enene ve medeniyyetYaponlarin enenevi yasayis evleri sebeke ile insa edilen 1 ve ya iki mertebeli evler olmusdur Divarlari cercivelerle ortulurdu Uzerlerine ise kagiz ve katon yapisdirilirdi Doseme taxtadan ibaret olsa da uzeri xususi materialla ortulurdu Onlar yere xali ve ya xalca salmirdilar Stol stul ve ya kreslolar ancaq qonaq otagina qoyulurdu Onlarin stullari nisbeten kicik olurdu Esasen dizlerini qatlayaraq otururdular Oturduqlari yere dosekce serilirdi Olar yatagda deyil dosemede xususi ortutun uzerinde yatirlsr Baslarinin altina ise yastiq deyil kicik taxta qoyurlar Evler sekillrlle bezedilir Bu sekillerde tebiet goruntuleri ve ya aforizm mesel yazilari tesvir olunur Bu tip evler adlanir Yaponlarin secilmis incenet sahesi klassik yapon qravur senetidir Yaponlarin milli geyimleri yap 着物 adlanir Bu kisi ve qadinlarin ust geyimleridir Kemer adlanir Ayaqlarina ag corab geyinirler Bu corablarin xususiyyeti bas barmaqlari ayri olur Bu corablar Tabi adlanir Yayda ise kimanonun yungul varianti geyinilir ve adlanir Iki nov ayaqqabi geyinilirdi Cori rezin ve deri taxtadan Hazirda bu geyimler esasen toylarda geyinilir Qadinlarin geyimleri kisilerin geyimlerinden qol bicimlerine gore ferqlenir Qol hisse hemde cib rolunu oynayir Yaponlarin qedim defn adetleri vardir Hazirda ise Buddizm defn adetleri genis yayilmisdir TeserrufatEnenevi olaraq duyu istehsali en baslica yer tutur Ustelik yaponlar cay terevez ve sitrus meyveleri ekirler En genis yayilmis teserrufat sahesi ipekcilik ve baliqciliqdir Yaponiya zengin ehtiyatlara malik olmayan dovlet olmasina baxmayaraq xalqin birliyi umumi menafe ve yuksek tehsil sayesinde dunyanin en inkisaf etmis olkelerinden birine cevrilmisdir Xususi ile Ikinci Dunya muharibesinden sonra inkisaf daha aydin sezilir Onlar masinqayirma ve elektroenergetika ve cihazqayirma sahesinde dunyada oz sozunu deyir EdebiyyatAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә V ҹild Italiјa Kuba Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1981 S 79 Enciklopediya Narody i religii mira pod red V A Tishkova M 1989 Enciklopediya Mify narodov mira v 2 t M 1980 Tokarev S A Religii v istorii narodov mira M 1976 Yapon yemekleri Minsk AST Harvest 2006 Sahoko Kadzi Noriko Hama Dzhonatan Rajs MenbeAntropologiya ve etnoqrafiya 2017 01 12 at the Wayback Machine C3 M217 FTDNA CIA The World Fact Book 2006 2020 04 30 at the Wayback Machine The Association of Nikkei amp Japanese Abroad Discover Nikkei Information on Japanese emigrants and their descendants Jun Nissei Literature and Culture in Brazil 2006 06 14 at the Wayback Machine The Ministry of Foreign Affairs of Japan The National Museum of Japanese History Japanese society and culture 2019 04 15 at the Wayback Machine Dekasegi and their issues living in Japan yap IstinadlarJapanese ethnicity Encyclopaedia Britannica 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 21 Encart 2008 01 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 01 21 人類学的にはモンゴロイドの一 皮膚は黄色 虹彩は黒褐色 毛髪は黒色で直毛 言語は日本語 日本人 人類学上は 旧石器時代あるいは縄文時代以来 現在の北海道 沖縄諸島 南西諸島 に住んだ集団を祖先にもつ人々 日本人 マイペディア 平凡社 日本民族という意味で 文化を基準に人間を分類したときのグループである また 文化のなかで言語はとくに重要なので 日本民族は日本語を母語としてもちいる人々とほぼ考えてよい 日本人 エンカルタ Microsoft Yaponlarin defn adetleri 2021 12 05 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 21 Dvustadijnaya pogrebalnaya obryadnost Yaponii i Okinavy kak kulturnaya model 2014 11 05 at the Wayback Machine rus