Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İctimaiyyətlə əlaqələr və ya PR, piar (ing. PR – public relations) — insanın, şirkətin, ictimai hərəkatın, partiyanın, qeyri hökumət təşkilatının və s. ictimai informasiyanın verilməsi və onunla əməkdaşlığa əsaslanan irəliyə hərəkəti üzrə kompleks tədbirlərdir. Biznesdə ictimaiyyətlə əlaqələr – marketinq kommunikasiyalarının növlərindən biridir. İctimaiyyətlə əlaqələr BTL-tədbirlərin tərkib hissəsidir. PR anlayışı təbliğat və reklam terminləri ilə sıx əlaqədardır.
Anlayış
Bu gün PR-ın 500-ə qədər tərifi vardır. Onlardan daha ümumiləşdirilmiş olanı aşağıdakıdır: "Pablik rileyşin" - təşkilat və ictimaiyyət arasında qarşılıqlı faydalı, ahəngdar münasibətlərin qurulmasına yönəldilmiş idarəetmə fəaliyyətidir ki, həmin təşkilatın uğurlu fəaliyyəti məhz ondan asılıdır. Daha lakonik PR – hər hansı mal, insan, şirkət, hadisə haqqında ictimai rəyin formalaşmasıdır. Tərifin daha bir variantı mövcuddur ki, piarın yalnız bir tərəfini müəyyən edir: PR – şirkətin mənfəət əldə etməsi üçün deyil, yalnız alıcının maraqlarına uyğun mallar buraxması və satması haqqında təsəvvür yaratmaq yolu ilə ictimaiyyətin şirkətə yaxşı münasibətini formalaşdırmaq bacarığıdır. Çox vaxt "İctimaiyyətlə əlaqələr"i PR-mütəxəssislərin işinin gedişində istifadə olunan məlum texnika və üsullardan irəli gələrək müəyyən edirlər. Bu zaman "kadr arxasında" qalan odur ki, ictimaiyyətlə əlaqələr bütöv bir prosesdir və çoxlu incə və son dərəcə mühüm cəhətlərdən yaranır. Bura tədqiqat və analitik iş, siyasətin formalaşması, proqramın tərtibi, çoxsaylı auditoriya ilə kommunikasiya və əks əlaqənin saxlanması və s. daxildir. Son illər "ictimaiyyətlə əlaqə" ümumi termini ilə adlandırdığımız ifadənin çoxlu tərifi təqdim edilmişdir. Müasir təcrübəyə daha adekvat və yararlı olan professorlar Lourens V.Longi və tərəfindən təqdim olunan tərifdir. Onlar ictimaiyyətlə əlaqələri "idarəetmənin kommunikativ funksiyası" kimi təsvir edirlər ki, bunun vasitəsilə "təşkilatlar ətraf mühitə uyğunlaşır, onu təşkilati məqsədlərinə nail olmaq üçün dəyişirlər (və ya saxlayırlar)". Bu yanaşma ictimaiyyətlə əlaqə probleminə ən yeni nəzəri baxışdır ki, bundan irəli gələrək, onlar sadəcə məslək kimi deyil, daha böyük mahiyyət kimi başa düşülür.
Ümumi tarixi
İctimaiyyətlə əlaqə – XX əsrin fenomenidir ki, onun kökləri o mənada qədim tarixə gedib çıxır. Bu əlaqələr də insanlar arasında kommunikasiya qədər qədimdir. Hələ Babilistan, Qədim Yunanıstan və Qədim Roma kimi sivilizasiyaların çiçəklənməsi dövrlərində insanları inandırmağa çalışırdılar ki, onlar öz hökumətlərini və öz dinlərini qəbul etməlidirlər və onlara itaət etməlidirlər. Bu təcrübə indiyə kimi mövcuddur: şəxslərarası kommunikasiya, natiqlik sənəti, ədəbiyyat, xüsusi tədbirlərin təşkili, pablisiti (reklam) və s. Əlbəttə, bu fəaliyyət heç vaxt "ictimaityyətlə əlaqələr" adını daşımamışdır, lakin bu gün həmin fəaliyyətlə məşğul olanlar qarşısında da həmin məqsədlər durur.
Piarın növləri
- Qara piar — rəqib partiyanın, qrupun və s. ləkələnməsi, məhv edilməsi üçün "qara texnologiyalardan" istifadə edilməsi, onun adından təhqiredici və ya iqtisadi təhlükəli bəyanatların edilməsi və s. yayılmasıdır. Bəzən nüfuzdan salan bir yazının dərci ilə məhdudlaşmaq kifayət edir. Bu söz birləşməsi "qara təbliğat" ifadəsi ilə eyni yaranmışdır. Belə güman edilir ki, rus dilində Viktor Pelevinin "Generation P" romanı çapdan çıxdıqdan sonra meydana gəlmişdir.
- Sarı piar — diqqəti cəlb etmək məqsədilə həmin dövlətin əksər əhalisi üçün təhqiramiz elementlərdən istifadə (adlarda qadağa qoyulmuş sözlər, təsvirlərdə seksual məzmunun tətbiqi, erotikadan – pornoqrafiyaya, kütləvi hərəkətlərdə – yalançı homoseksualizm, irqçi, ksenofob bəyanatların deyilməsi və s.).
- Boz piar — mənbəyini gizli saxlayan reklam (müsbət və ya mənfi). "Qara piar"dan fərqli olaraq, öz mənşəyi haqqında birbaşa yalan nəzərdə tutmur.
- Ağ piar — bu söz birləşməsi qara piara zidd olan anlayışın nümayişi üçün, yəni öz adından açıq reklamdan meydana gəlmişdir.
- Özünüpiar — öz-özünün anonim tərifidir.
- Qəhvəyi piar — neofaşist və faşist təbliğatı ilə yaxın bir şeydir.
- Yaşıl piar — sosial məsul piardır.
- Viruslu piar — hazırkı formada "viruslu" anlayışı avtonom xarakter daşıyır. İnsanların öz aralarında, dostları və tanışları ilə maraq dairəsinə aid müxtəlif ideya, düşüncə, fikirlə bölüşmək mənasında işlədilir.
- Sosial piar — bu fəaliyyət pozitiv, müsbət modellərin formlaşdırırılmasına, dəstəyinə hesablanmış təbliğatdır. Piarın bu sferasına ən-ənəvi olaraq xeyriyyəçi təşkilatlar, qeyri-kommersiya ictimai təşkilatları və xeyriyyəçi layihələri olan biznes-struktrular aiddir.
Ədəbiyyat
- Sem Blek. Pablik Rileyşnz. Bu nədir? - M.: Xəbərlər, 1990. - 239 с. -
- İvançenko, Q. V. Pablik Rileyşnz. — M: Məna, 1999. —
- Vuyça А. Qara PR. Biznesdə müdafiə və hücum. — SPb.: BXB, 2005. —
- Hall Fil. (2007) The New PR. Mount Kisco, N.Y.: Larstan Publishing.
- Filip Qurov. İnternetdə biznesin təşkili: şəbəkədə PR və reklam haqda hər şey. — M.: "Zirvə", 2008. — 136 с. —
- Şaron Beder (2002) 'Global Spin: the corporate assault on environmentalism', Totnes, Green Books.
- Музалевский М. Е. "PR-проект: от проблемы к результату". — Саратов: "Научная книга", 2003. — 96 с. —
Xarici keçidlər
- Əli Hacızadə, Yeni dövrün ən böyük və effektiv silahı – PR 2017-04-06 at the Wayback Machine. ANN.Az (az.)
- İctimaiyyətlə əlaqələrlə bağlı məqalə və xəbərlər 2019-08-30 at the Wayback Machine
- İctimaiyyətlə əlaqələr və Kommunikasiya qlobal alyansı
- Sənayə haqda
- İctimaiyyətlə əlaqələnin tarixi 2010-06-02 at the Wayback Machine. İctimaiyyətlə əlaqələr İnstitutu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ictimaiyyetle elaqeler ve ya PR piar ing PR public relations insanin sirketin ictimai herekatin partiyanin qeyri hokumet teskilatinin ve s ictimai informasiyanin verilmesi ve onunla emekdasliga esaslanan ireliye hereketi uzre kompleks tedbirlerdir Biznesde ictimaiyyetle elaqeler marketinq kommunikasiyalarinin novlerinden biridir Ictimaiyyetle elaqeler BTL tedbirlerin terkib hissesidir PR anlayisi tebligat ve reklam terminleri ile six elaqedardir AnlayisBu gun PR in 500 e qeder terifi vardir Onlardan daha umumilesdirilmis olani asagidakidir Pablik rileysin teskilat ve ictimaiyyet arasinda qarsiliqli faydali ahengdar munasibetlerin qurulmasina yoneldilmis idareetme fealiyyetidir ki hemin teskilatin ugurlu fealiyyeti mehz ondan asilidir Daha lakonik PR her hansi mal insan sirket hadise haqqinda ictimai reyin formalasmasidir Terifin daha bir varianti movcuddur ki piarin yalniz bir terefini mueyyen edir PR sirketin menfeet elde etmesi ucun deyil yalniz alicinin maraqlarina uygun mallar buraxmasi ve satmasi haqqinda tesevvur yaratmaq yolu ile ictimaiyyetin sirkete yaxsi munasibetini formalasdirmaq bacarigidir Cox vaxt Ictimaiyyetle elaqeler i PR mutexessislerin isinin gedisinde istifade olunan melum texnika ve usullardan ireli gelerek mueyyen edirler Bu zaman kadr arxasinda qalan odur ki ictimaiyyetle elaqeler butov bir prosesdir ve coxlu ince ve son derece muhum cehetlerden yaranir Bura tedqiqat ve analitik is siyasetin formalasmasi proqramin tertibi coxsayli auditoriya ile kommunikasiya ve eks elaqenin saxlanmasi ve s daxildir Son iller ictimaiyyetle elaqe umumi termini ile adlandirdigimiz ifadenin coxlu terifi teqdim edilmisdir Muasir tecrubeye daha adekvat ve yararli olan professorlar Lourens V Longi ve terefinden teqdim olunan terifdir Onlar ictimaiyyetle elaqeleri idareetmenin kommunikativ funksiyasi kimi tesvir edirler ki bunun vasitesile teskilatlar etraf muhite uygunlasir onu teskilati meqsedlerine nail olmaq ucun deyisirler ve ya saxlayirlar Bu yanasma ictimaiyyetle elaqe problemine en yeni nezeri baxisdir ki bundan ireli gelerek onlar sadece meslek kimi deyil daha boyuk mahiyyet kimi basa dusulur Umumi tarixiIctimaiyyetle elaqe XX esrin fenomenidir ki onun kokleri o menada qedim tarixe gedib cixir Bu elaqeler de insanlar arasinda kommunikasiya qeder qedimdir Hele Babilistan Qedim Yunanistan ve Qedim Roma kimi sivilizasiyalarin ciceklenmesi dovrlerinde insanlari inandirmaga calisirdilar ki onlar oz hokumetlerini ve oz dinlerini qebul etmelidirler ve onlara itaet etmelidirler Bu tecrube indiye kimi movcuddur sexslerarasi kommunikasiya natiqlik seneti edebiyyat xususi tedbirlerin teskili pablisiti reklam ve s Elbette bu fealiyyet hec vaxt ictimaityyetle elaqeler adini dasimamisdir lakin bu gun hemin fealiyyetle mesgul olanlar qarsisinda da hemin meqsedler durur Piarin novleriQara piar reqib partiyanin qrupun ve s lekelenmesi mehv edilmesi ucun qara texnologiyalardan istifade edilmesi onun adindan tehqiredici ve ya iqtisadi tehlukeli beyanatlarin edilmesi ve s yayilmasidir Bezen nufuzdan salan bir yazinin derci ile mehdudlasmaq kifayet edir Bu soz birlesmesi qara tebligat ifadesi ile eyni yaranmisdir Bele guman edilir ki rus dilinde Viktor Pelevinin Generation P romani capdan cixdiqdan sonra meydana gelmisdir Sari piar diqqeti celb etmek meqsedile hemin dovletin ekser ehalisi ucun tehqiramiz elementlerden istifade adlarda qadaga qoyulmus sozler tesvirlerde seksual mezmunun tetbiqi erotikadan pornoqrafiyaya kutlevi hereketlerde yalanci homoseksualizm irqci ksenofob beyanatlarin deyilmesi ve s Boz piar menbeyini gizli saxlayan reklam musbet ve ya menfi Qara piar dan ferqli olaraq oz menseyi haqqinda birbasa yalan nezerde tutmur Ag piar bu soz birlesmesi qara piara zidd olan anlayisin numayisi ucun yeni oz adindan aciq reklamdan meydana gelmisdir Ozunupiar oz ozunun anonim terifidir Qehveyi piar neofasist ve fasist tebligati ile yaxin bir seydir Yasil piar sosial mesul piardir Viruslu piar hazirki formada viruslu anlayisi avtonom xarakter dasiyir Insanlarin oz aralarinda dostlari ve tanislari ile maraq dairesine aid muxtelif ideya dusunce fikirle bolusmek menasinda isledilir Sosial piar bu fealiyyet pozitiv musbet modellerin formlasdiririlmasina desteyine hesablanmis tebligatdir Piarin bu sferasina en enevi olaraq xeyriyyeci teskilatlar qeyri kommersiya ictimai teskilatlari ve xeyriyyeci layiheleri olan biznes struktrular aiddir EdebiyyatSem Blek Pablik Rileysnz Bu nedir M Xeberler 1990 239 s ISBN 5 7020 0370 5 Ivancenko Q V Pablik Rileysnz M Mena 1999 ISBN 5 89357 050 2 Vuyca A Qara PR Biznesde mudafie ve hucum SPb BXB 2005 ISBN 5 94157 771 0 Hall Fil 2007 The New PR Mount Kisco N Y Larstan Publishing Filip Qurov Internetde biznesin teskili sebekede PR ve reklam haqda her sey M Zirve 2008 136 s ISBN 978 5 9626 0408 4 Saron Beder 2002 Global Spin the corporate assault on environmentalism Totnes Green Books Muzalevskij M E PR proekt ot problemy k rezultatu Saratov Nauchnaya kniga 2003 96 s ISBN 5 93888 121 8Xarici kecidlerEli Hacizade Yeni dovrun en boyuk ve effektiv silahi PR 2017 04 06 at the Wayback Machine ANN Az az Ictimaiyyetle elaqelerle bagli meqale ve xeberler 2019 08 30 at the Wayback Machine Ictimaiyyetle elaqeler ve Kommunikasiya qlobal alyansiSenaye haqdaIctimaiyyetle elaqelenin tarixi 2010 06 02 at the Wayback Machine Ictimaiyyetle elaqeler Institutu