İnsult — beyin qan dövranının kəskin pozulmasıdır.
İnsult | |
---|---|
XBT-10 | I -I |
XBT-9 | |
OMIM | 601367 |
DiseasesDB | 2247 |
MedlinePlus | 000726 |
eMedicine | neuro/9 |
MeSH | D020521 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
BQDKP-ı 2 yerə ayrılır:
- keçib gedən bqdkp (24 saat ərzində)
- insultlar.
İnsultun iki tipi fərqləndirilir: işemik(80-85%) və hemorragik(15-20%).
İşemik insult — qan təchizatının çatışmazlığı nəticəsində beynin ocaqlı (fokal) zədələnməsindən əmələ gələn, 24 saatdan çox çəkən və ya bir sutka ərzində ölümə gətirib çıxaran nevrolojı simptomların kəskin inkişafı ilə xarakterizə olunan sindromdur. Bütün halların 80%-də işemik insult karotid hövzədə, 20%-də isə vertebrobazilyar hövzədə baş verir.
Kəskin serebral işemiya nəticəsində yaranan ocaqlı nevroloji defisit və ya retinal işemiya nəticəsində yaranan görmənin monokulyar pisləşməsi (amaurosis fugax) 24 saat ərzində tam keçib gedirsə, bu sindrom tranzitor işemik həmlə (TİH) kimi təsnifata daxil edilir.
Risk faktorları
Arterial hipertoniya, şəkərli diabet, ateroskleroz, UİX, səyirici aritmiya, , siqaret çəkmə, alkoqol qəbulu, narkomaniya, piylənmə, az hərəkətli həyat tərzi, per oral kontraseptivlərin qəbulu, qocalıq, kişi cinsi, genetik meyillik, afro-amerikan irqə mənsubluq.
Hemorragik insult
Hemorragik insult — serebral arteriyanın travmatik genezli olmayan partlaması və qanın intrakranial sahəyə – intraventrikulyar, intraserebral, subaraxnoidal, subdural və ya epidural olaraq axması nəticəsində beyin qan dövranının kəskin pozulmasıdır. Bəzən intraserebral hemorragiya beyin infarktı sahəsində inkişaf edir, bu, işemik insultun hemorragik transformasiyası adlanır. Bəzən mürəkkəb insult(qarışıq) olur ki bu zaman eyni ocaqda həm işemik dəyişkənliklər,həmdə qansızmalar olur.
Yaşlı əhali arasında əlilliyin aparıcı səbəbi və ölümün əsas səbəblərindən biri olan serebral insult əvvəlki kimi səhiyyənin əsas problemlərindən biri olaraq qalmaqdadır. İnsult həyat üçün təhlükəli olan kəskin miokard infarktı və ya kəskin kəllə-beyin travması ilə eyni dərəcədə təxirəsalınmaz vəziyyət kimi qiymətləndirilməlidir.
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Insult beyin qan dovraninin keskin pozulmasidir Insultlat Ictus apoplecticusyun ὰpoplh3ia apoplexia XBT 10 I60 I64 XBT 9 434 91OMIM 601367DiseasesDB 2247MedlinePlus 000726eMedicine neuro 9 MeSH D020521 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tibb portali BQDKP i 2 yere ayrilir kecib geden bqdkp 24 saat erzinde insultlar Insultun iki tipi ferqlendirilir isemik 80 85 ve hemorragik 15 20 Isemik insult qan techizatinin catismazligi neticesinde beynin ocaqli fokal zedelenmesinden emele gelen 24 saatdan cox ceken ve ya bir sutka erzinde olume getirib cixaran nevroloji simptomlarin keskin inkisafi ile xarakterize olunan sindromdur Butun hallarin 80 de isemik insult karotid hovzede 20 de ise vertebrobazilyar hovzede bas verir Keskin serebral isemiya neticesinde yaranan ocaqli nevroloji defisit ve ya retinal isemiya neticesinde yaranan gormenin monokulyar pislesmesi amaurosis fugax 24 saat erzinde tam kecib gedirse bu sindrom tranzitor isemik hemle TIH kimi tesnifata daxil edilir Risk faktorlariArterial hipertoniya sekerli diabet ateroskleroz UIX seyirici aritmiya siqaret cekme alkoqol qebulu narkomaniya piylenme az hereketli heyat terzi per oral kontraseptivlerin qebulu qocaliq kisi cinsi genetik meyillik afro amerikan irqe mensubluq Hemorragik insultHemorragik insult serebral arteriyanin travmatik genezli olmayan partlamasi ve qanin intrakranial saheye intraventrikulyar intraserebral subaraxnoidal subdural ve ya epidural olaraq axmasi neticesinde beyin qan dovraninin keskin pozulmasidir Bezen intraserebral hemorragiya beyin infarkti sahesinde inkisaf edir bu isemik insultun hemorragik transformasiyasi adlanir Bezen murekkeb insult qarisiq olur ki bu zaman eyni ocaqda hem isemik deyiskenlikler hemde qansizmalar olur Yasli ehali arasinda elilliyin aparici sebebi ve olumun esas sebeblerinden biri olan serebral insult evvelki kimi sehiyyenin esas problemlerinden biri olaraq qalmaqdadir Insult heyat ucun tehlukeli olan keskin miokard infarkti ve ya keskin kelle beyin travmasi ile eyni derecede texiresalinmaz veziyyet kimi qiymetlendirilmelidir IstinadlarXarici kecidler