Qaysı qurusu və ya ərik qaxı (uyğ. kurägä "qurudulmuş əriklər" və ya özb. quru)– ərik meyvələrinin qurudulması yolu ilə əldə olunan meyvə qaxacı. mühüm yer tutan ərzaq növlərindən biridir.

Ərik qaxı milli xörəklərin hazırlanmasında (xüsusən plov) əvəzolunmaz çərəzdir.
Hazırlanması
Günəşdə qurutma üsulu
Çox qədimdən istifadə olunan və geniş yayılmış üsuldur. Əriklər tumlu halında təmiz pambığ və ya kətan parça üzərinə sərilir. Günəş şüaları altnda 3–4 gün saxlanıldıqdan sonra tumu çıxarılır. Yumşaq şəkildə tumu çıxarılarsa forması əzilmiş olur və tumla birgə ətli hissəsi də çıxır və istənilən nəticə əldə edilmir. Tumlar rahat çıxarıldıqdan sonra arzuolunan rəng alınana qədər 5–10 gün müddətində gün işığında saxlanılır.
Sobada qurutma üsulu
Birinci üsul – üzərində ortadan kəsilmiş, iç tərfələri yuxarı olaraq, 60 dərəcədə 1 saat qurutmaq. Sonra sobanın qapısını açaraq əriyin soyumasının gözləmək və sonra daha bir saat eyni qaydada təkrar etmək və beləliklə tam quruyub, suyu artıq çıxmayana qədər 4–5 dəfə təkrarlamaq.
İkinci üsul – kəsilmiş və tumdan təmizlənmiş ərikləri 10 dəqiqə ərzində qaynayan suyun üzərində süzgəcdə saxlamaq. Bu rəngi daha yaxşı saxlamaq üçündür. Sonra dəsmal üzərinə qoyaraq qurutmaq. Tavada folqa üzərinə sərərk sobada 70 dərəcədə 7–9 saat ərzində saxlamaq. Sonra qaxlar soyuyandan sonra onları taxta yeşiyə qoyaraq dərhal yeşiyin qapağını örtmək və tam quruyanadək 2–3 həftə ərzində orada saxlamaq.
Sənayə üsulu
Bİrinci mərhələdə yuyularaq meyvələr şırımdan ikiyə bölünür. Avtomatlaşdırılmış qurğular vasitəsi ilə tumlar xaric olunur, bölünmüş paylar yenidən yapışdırılır. Sonra 4-5 dəqiqə ərzində bişirilir, qaynadılır və sonra sıxılır və nəticədə meyvənin ətindəki liflər bir birinə yapışır. Sonra qurutma aparatlarında 70 °C istidə 15-24 saat ərzində qurudulur. Daha sonra nəmliyi normallaşdırmaq üçün altlıqlarda saxlanılır. Qurudulmuş meyvələrin xüsusi maddələrlə işlənilməsi məhz qaysı üçün tələb olunmasa da, bir sıra faktorlardan asılı olaraq qaysı qurusu da E220 (Sulphur Dioxide) konservantı ilə də işlənilir.
Faydaları

Ərik qurusu insan üçün çoxlu faydaları vardır. Ərik qurusu ürək, nə, bağırsaqların normal fəaliyyətinə, hamilə qadınlar üçün xüsusi faydaları var. Qaysı qurusu qaysı meyvəsindən daha faydalıdır. Qaysı qurusunun faydası tərkibində yüksək miqdarda insana lazım olan mikroelementlərin və vitaminlərin mövcudluğu ilə izah olunur.
Qaysı qurusunun istifadəsinə əks göstərişlər mədə xorası, , şəkərli diabet və qalxanabənzər vəzinin xəstəlikləridir. Ayrıca qidaya qarşı dözümsüzlük, allergiya olduqda qaysı qurusunun istifadəsindən qaçınılması tövsiyə olunur.
100 qram məhsulda | |
---|---|
232 kkal | |
Zülal | 5,2 qram |
Yağlar | 0,3 qram |
Karbohidratlar | 51 qram |
18 qram | |
Su | 20 qram |
Vitaminlər və minerallar | |||
---|---|---|---|
A vitamini | 583 mkq | Silisium, Si | 26 mq |
3,5 mq | 105 mq | ||
B1 vitamini (Tiamin) | 0,1 mq | Natrium, Na | 17 mq |
0,2 mq | Kükürd, S | 33,9 mq | |
13,9 mq | Fosfor, P | 146 mq | |
0,516 mq | Molibden, Mo | 12,2 mkq | |
0,143 mq | Xrom, Cr | 59 mkq | |
10 mkq | Xlor, Cl | 3 mq | |
C vitamini (Askorbin turşusu) | 4 mq | Yod, İ | 3,4 mkq |
E vitamini (Alfa tokoferol) | 5,5 mq | Kobalt, Co | 8,4 mkq |
1 mkq | Dəmir, Fe | 3,2 mq | |
K vitamini (Filloxinon) | 3,1 mkq | Selen, Se | 2,2 mkq |
PP vitamini (Nikotin turşusu) | 3,9 mq | Flüor, F | 53,2 mkq |
3 mq | Sink, Zn | 0,39 mq | |
Kalium, K | 1717 mq | Manqan, Mn | 0,235 mq |
Kalsiyum, Ca | 160 mq | Mis, Cu | 343 mkq |
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-22.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-21.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-22.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-22.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-04-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-22.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaysi qurusu ve ya erik qaxi uyg kuraga qurudulmus erikler ve ya ozb quru erik meyvelerinin qurudulmasi yolu ile elde olunan meyve qaxaci muhum yer tutan erzaq novlerinden biridir Erik qaxi Erik qaxi milli xoreklerin hazirlanmasinda xususen plov evezolunmaz cerezdir HazirlanmasiGunesde qurutma usulu Cox qedimden istifade olunan ve genis yayilmis usuldur Erikler tumlu halinda temiz pambig ve ya ketan parca uzerine serilir Gunes sualari altnda 3 4 gun saxlanildiqdan sonra tumu cixarilir Yumsaq sekilde tumu cixarilarsa formasi ezilmis olur ve tumla birge etli hissesi de cixir ve istenilen netice elde edilmir Tumlar rahat cixarildiqdan sonra arzuolunan reng alinana qeder 5 10 gun muddetinde gun isiginda saxlanilir Sobada qurutma usulu Birinci usul uzerinde ortadan kesilmis ic terfeleri yuxari olaraq 60 derecede 1 saat qurutmaq Sonra sobanin qapisini acaraq eriyin soyumasinin gozlemek ve sonra daha bir saat eyni qaydada tekrar etmek ve belelikle tam quruyub suyu artiq cixmayana qeder 4 5 defe tekrarlamaq Ikinci usul kesilmis ve tumdan temizlenmis erikleri 10 deqiqe erzinde qaynayan suyun uzerinde suzgecde saxlamaq Bu rengi daha yaxsi saxlamaq ucundur Sonra desmal uzerine qoyaraq qurutmaq Tavada folqa uzerine sererk sobada 70 derecede 7 9 saat erzinde saxlamaq Sonra qaxlar soyuyandan sonra onlari taxta yesiye qoyaraq derhal yesiyin qapagini ortmek ve tam quruyanadek 2 3 hefte erzinde orada saxlamaq Senaye usulu BIrinci merhelede yuyularaq meyveler sirimdan ikiye bolunur Avtomatlasdirilmis qurgular vasitesi ile tumlar xaric olunur bolunmus paylar yeniden yapisdirilir Sonra 4 5 deqiqe erzinde bisirilir qaynadilir ve sonra sixilir ve neticede meyvenin etindeki lifler bir birine yapisir Sonra qurutma aparatlarinda 70 C istide 15 24 saat erzinde qurudulur Daha sonra nemliyi normallasdirmaq ucun altliqlarda saxlanilir Qurudulmus meyvelerin xususi maddelerle islenilmesi mehz qaysi ucun teleb olunmasa da bir sira faktorlardan asili olaraq qaysi qurusu da E220 Sulphur Dioxide konservanti ile de islenilir FaydalariErik qurusunun muxtelif novleri Daskend bazari Ozbekistan Erik qurusu insan ucun coxlu faydalari vardir Erik qurusu urek ne bagirsaqlarin normal fealiyyetine hamile qadinlar ucun xususi faydalari var Qaysi qurusu qaysi meyvesinden daha faydalidir Qaysi qurusunun faydasi terkibinde yuksek miqdarda insana lazim olan mikroelementlerin ve vitaminlerin movcudlugu ile izah olunur Qaysi qurusunun istifadesine eks gosterisler mede xorasi sekerli diabet ve qalxanabenzer vezinin xestelikleridir Ayrica qidaya qarsi dozumsuzluk allergiya olduqda qaysi qurusunun istifadesinden qacinilmasi tovsiye olunur 100 qram mehsulda232 kkalZulal 5 2 qramYaglar 0 3 qramKarbohidratlar 51 qram18 qramSu 20 qramVitaminler ve minerallarA vitamini 583 mkq Silisium Si 26 mq3 5 mq 105 mqB1 vitamini Tiamin 0 1 mq Natrium Na 17 mq0 2 mq Kukurd S 33 9 mq13 9 mq Fosfor P 146 mq0 516 mq Molibden Mo 12 2 mkq0 143 mq Xrom Cr 59 mkq10 mkq Xlor Cl 3 mqC vitamini Askorbin tursusu 4 mq Yod I 3 4 mkqE vitamini Alfa tokoferol 5 5 mq Kobalt Co 8 4 mkq1 mkq Demir Fe 3 2 mqK vitamini Filloxinon 3 1 mkq Selen Se 2 2 mkqPP vitamini Nikotin tursusu 3 9 mq Fluor F 53 2 mkq3 mq Sink Zn 0 39 mqKalium K 1717 mq Manqan Mn 0 235 mqKalsiyum Ca 160 mq Mis Cu 343 mkqIstinadlar Arxivlenmis suret 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2022 06 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2021 04 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2021 04 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2022 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 22 Arxivlenmis suret 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 21 Arxivlenmis suret 2021 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 22 Arxivlenmis suret 2022 03 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 22 Arxivlenmis suret 2021 04 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 22