Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mori Oqay (森 鷗外, 17 fevral 1862, Tsuvano[d] – 8 iyul 1922, Tokio[d]) və ya doğum adı ilə Mori Rintaro (森 林太郎) – Yaponiya yazıçısı, hərbi həkimi, tərcüməçisi, şairi. atasıdır. 1881-ci ildə Tokio İmperiya Universitetinin Tibb Məktəbindən məzun olduqdan sonra orduya qatılaraq hərbi həkim olmuşdur. Almaniya ədəbiyyatının əsərlərini yapon dilinə tərcümə etmiş, Yaponiya ədəbiyyatını müasirləşdirmişdir. 1911–1913-cü illərdə yazdığı "" romanı onun əsas əsəri sayılır.
| Mori Oqay | |
|---|---|
| yap. 森鷗外 | |
 | |
| Doğum tarixi | 17 fevral 1862 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 8 iyul 1922(60 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | Yoluxucu xəstəliklər |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | dilçi, şair, roman yazıçısı, tərcüməçi, həkim, həkim-yazıçı[d], dramaturq, hərbi qulluqçu, ədəbiyyat tənqidçisi |
| Fəaliyyət illəri | 1882-ci ildən |
| Mükafatları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illəri
1862-ci ildə Yaponiyanın (indiki Şimane prefekturası) doğulmuşdur. XVII əsrin ortalarında qurulmuş Tsuvano daymyosu olan Kamey ailəsinə xidmət etmiş həkim ailəsi olmuşdur. Bu səbəbdən ailənin ən böyük oğlu olan Oqayın da həkim olması gözlənilirdi. O, 7 yaşında Tsuvanoda yerləşən məktəbdə konfusiçi klassiklərin dərslərində iştirak etməyə və Edo dövrünün tibb dili hesab olunan holland dilini öyrənmək üçün özəl dərslər almağa başlamışdır.
Daymyo sisteminin ləğv olunmasından sonra 1872-ci ildə Mori ailəsi Tokioya köçmüşdür. Oqay bir müddət evində yaşamış və Meyci dövrünün tibb dili olan alman dilini öyrənmək üçün özəl məktəbə yazılmışdır. Mori ailəsi sahilində yerləşən Kome kəndində məskunlaşmışdır. 1874-cü ilin yanvarında Oqay Tokio Universitetinin Tibb Məktəbinə daxil olmuşdur. Məktəbdəki 8 illik təhsili ərzində alman müəllimlərindən Qərb tibbi təhsili almışdır. 1881-ci ildə məktəbdən məzun olmuşdur. 1879-cu ildə ailəsi Tokionun şimal-şərqində yerləşən köçmüşdür.
Hərb və tibb karyerası
Oqay məzun olduqdan sonra orduya qatılmış və hərbi həkim olmuşdur. 1884-cü ildə ordu tərəfindən təhsil məqsədilə Almaniyaya göndərilmişdir. Dördillik Almaniya təhsili ərzində , , və Robert Kox kimi şəxslərdən dərslər almışdır. Onun araşdırma sahəsi ordunun qidalanması və kazarmalardakı sanitar-gigiyenik vəziyyət olmuşdur. O, əsgərlərin sağlam qidalanması üçün Qərb ölkələrindəki qida rasionunun vacibliyi fikrini qəbul etməmiş, Yaponiya əsgərləri üçün ənənəvi qida rasionunun və düyünün servis edilməsinin kifayət olduğunu bildirmişdir.
1888-ci ildə Yaponiyaya qayıtdıqdan sonra ordunun tibb korpusunda xidmət etməyə davam etmişdir. Yaponiyada elmi tibb tədqiqatlarının inkişafı üçün çalışmış, öz tibb jurnalını nəşr etdirmiş, cinsi psixologiya haqqında yazılarını yayımlamışdır. 1894–1895-ci illərdə baş vermiş Çin-yapon müharibəsi zamanı əvvəlcə Mancuriyaya, Yaponiyanın qələbəsindən sonra Tayvana göndərilmişdir. 1899-cu ildə Kokurada yerləşən, 1902-ci ildə Tokioda yerləşən tibb korpusunun rəhbəri təyin olunmuşdur. 1904–1905-ci illərdəki Rus-yapon müharibəsində növbəti dəfə Mancuriyaya göndərilmişdir. 1907-ci ildə rütbəsinə yüksəlmiş və Ordu Nazirliyinin tibb böməsinin başçısı təyin olunmuşdur. 1916-cı ilə qədər bu vəzifəni tutmuşdur.
Ədəbi fəaliyyəti
Oqay ədəbiyyata maraq göstərməyə tibb məktəbində oxuyarkən başlamışdır. , və Santo Kyoden kimi yazıçıların romanlarını oxumuş, yazıçı klassik Çin kompozisiyası dərsləri almışdır. 1879-cu ildə keçmiş professor Çin poezisiyasını və öyrənmişdir.
Oqay 1884–1888-ci illərdə Almaniyada oxuyarkən Avropa ədəbiyyatının əsərlərini oxumuşdur. Əsasən Qothold Efraim Lessinq, Fridrix Şiller, Yohann Volfqanq Göte, Ernest Teodor Amadey Hofman və Rixard Vaqner kimi alman müəlliflərinin əsərlərinə diqqət ayırsa da, Vilyam Şekspir, Pedro Kalderon de la Barka, Jan Jak Russo və İvan Turgenyev kimi qeyri-avropalı şəxslərin əsərlərini də oxumuşdur. Almaniyadan qayıtdıqdan sonra müasir Yaponiya ədəbiyyatının formalaşması üçün fəaliyyət göstərmiş, "Şiqarami soşi" adlı öz ədəbi jurnalını nəşr etdirmişdir. 1889-cu ilin yanvarında yazdığı ilk ədəbi məqaləsində Emil Zolyanın "ekspremental roman" ideyasını rədd etmişdir. realizm nəzəriyyəsinə qarşı çıxaraq ədəbi əsərlərdə idealların vacibliyini vurğulamışdır. O, bu fikirlərini "" (1890), "Dalğalar üzərində köpük" (1891) və "Kuryer" (1891) adlı üç qısa hekayəsində əks etdirmişdir. Müasir Avropa ədəbiyyatını tənqid edən Oqay "Dalğalar üzərində köpük" əsərində Rixard Vaqnerin, "Rəqs edən qız" əsərində İvan Turgenyevin əsərlərini təqlid etmişdir. "Kuryer" əsərində isə Götenin "əmək və imtina" fikrini müdafiə etmişdir.
Oqay 1892-ci ildə ədəbi fəaliyyətinə fasilə verməyə qərar vermişdir. 1892–1909-cu illər ərzində çox az əsər nəşr etdirmişdir. Bu dövrə aid əsas əsərləri Hans Kristian Andersenin "" romanının tərcüməsi (1892–94; 1897–1901) və 1884–1888-ci illərdə yazdığı "Alman gündəliyi" əsəridir.
Oqay 1909-cu ildə ədəbiyyat dünyasına qayıtmış və bir çox əsər yazmağa başlamışdır. 1909–1912-ci illərdə yazdığı əsərlər şəxsi təcrübələrinə əsaslanır: "Yarım gün" (1909), "Ofis restoranı" (1910), "Fantaziya" (1911), "Yüz hekayə" (1911), "Sanki" (1912) qısa hekayələri və "" (1909), "Gənc" (1910–1911), "" (1911–1913), "Xarabalıqlar" (1911–1912; tamamlanmayıb) romanları. 1912-ci ildə İmperator Meycinin ölümündən sonra intihar edən Noqi Maresukedən təsirlənən Oqay "Okitsu Yaqoemonun ölüm qeydi" əsərini yazmışdır. Əsər ustadının ölümündən sonra intihar edən samurayın sevincindən bəhs edir. Oqay növbəti 4 il ərzində tarixi hekayələr yazmağa davam etmişdir: "Abe ailəsi" (1913), "Qocin-qa-harada katakiuçi" (1913), "Oşio Heyhaçiro" (1914), "Sakay insidenti" (1914), "Sanşo dayu" (1915) və "" (1916). 1916-cı ildə Edo dövrünün unudulmuş Çin tibbi həkimləri haqqında əsərlər yazmağa başlamışdır: Şibue Çusay (1916), (1916–1917) və (1918–1921).
Şəxsi həyatı
Oqay 1889-cu ildə Nişi Amaenin keçmiş dostu olan vitse-admiral qızı Akamatsu Toşiko ilə evlənmişdir. Lakin növbəti il ondan boşanmışdır. Bu səbəbdən Nişi Amane ilə olan münasibətləri korlanmışdır. 1902-ci ildə anasının istəyi ilə özündən 18 yaş kiçik olan Araki Şiqeko ilə evlənmişdir.
İstinadlar
- Ōgai Mori // filmportal.de. 2005.
- Ōgai Mori // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118736957 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 251
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 252
Ədəbiyyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mori Oqay 森 鷗外 17 fevral 1862 Tsuvano d 8 iyul 1922 Tokio d ve ya dogum adi ile Mori Rintaro 森 林太郎 Yaponiya yazicisi herbi hekimi tercumecisi sairi atasidir 1881 ci ilde Tokio Imperiya Universitetinin Tibb Mektebinden mezun olduqdan sonra orduya qatilaraq herbi hekim olmusdur Almaniya edebiyyatinin eserlerini yapon diline tercume etmis Yaponiya edebiyyatini muasirlesdirmisdir 1911 1913 cu illerde yazdigi romani onun esas eseri sayilir Mori Oqayyap 森鷗外Dogum tarixi 17 fevral 1862 1862 02 17 Dogum yeri Tsuvano d Vefat tarixi 8 iyul 1922 1922 07 08 60 yasinda Vefat yeri Tokio d Tokio YaponiyaVefat sebebi Yoluxucu xesteliklerDefn yeri Zenrin mebedi d Tehsili Tokio UniversitetiFealiyyeti dilci sair roman yazicisi tercumeci hekim hekim yazici d dramaturq herbi qulluqcu edebiyyat tenqidcisiFealiyyet illeri 1882 ci ildenMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeri1862 ci ilde Yaponiyanin indiki Simane prefekturasi dogulmusdur XVII esrin ortalarinda qurulmus Tsuvano daymyosu olan Kamey ailesine xidmet etmis hekim ailesi olmusdur Bu sebebden ailenin en boyuk oglu olan Oqayin da hekim olmasi gozlenilirdi O 7 yasinda Tsuvanoda yerlesen mektebde konfusici klassiklerin derslerinde istirak etmeye ve Edo dovrunun tibb dili hesab olunan holland dilini oyrenmek ucun ozel dersler almaga baslamisdir Daymyo sisteminin legv olunmasindan sonra 1872 ci ilde Mori ailesi Tokioya kocmusdur Oqay bir muddet evinde yasamis ve Meyci dovrunun tibb dili olan alman dilini oyrenmek ucun ozel mektebe yazilmisdir Mori ailesi sahilinde yerlesen Kome kendinde meskunlasmisdir 1874 cu ilin yanvarinda Oqay Tokio Universitetinin Tibb Mektebine daxil olmusdur Mektebdeki 8 illik tehsili erzinde alman muellimlerinden Qerb tibbi tehsili almisdir 1881 ci ilde mektebden mezun olmusdur 1879 cu ilde ailesi Tokionun simal serqinde yerlesen kocmusdur Herb ve tibb karyerasiOqay mezun olduqdan sonra orduya qatilmis ve herbi hekim olmusdur 1884 cu ilde ordu terefinden tehsil meqsedile Almaniyaya gonderilmisdir Dordillik Almaniya tehsili erzinde ve Robert Kox kimi sexslerden dersler almisdir Onun arasdirma sahesi ordunun qidalanmasi ve kazarmalardaki sanitar gigiyenik veziyyet olmusdur O esgerlerin saglam qidalanmasi ucun Qerb olkelerindeki qida rasionunun vacibliyi fikrini qebul etmemis Yaponiya esgerleri ucun enenevi qida rasionunun ve duyunun servis edilmesinin kifayet oldugunu bildirmisdir 1888 ci ilde Yaponiyaya qayitdiqdan sonra ordunun tibb korpusunda xidmet etmeye davam etmisdir Yaponiyada elmi tibb tedqiqatlarinin inkisafi ucun calismis oz tibb jurnalini nesr etdirmis cinsi psixologiya haqqinda yazilarini yayimlamisdir 1894 1895 ci illerde bas vermis Cin yapon muharibesi zamani evvelce Mancuriyaya Yaponiyanin qelebesinden sonra Tayvana gonderilmisdir 1899 cu ilde Kokurada yerlesen 1902 ci ilde Tokioda yerlesen tibb korpusunun rehberi teyin olunmusdur 1904 1905 ci illerdeki Rus yapon muharibesinde novbeti defe Mancuriyaya gonderilmisdir 1907 ci ilde rutbesine yukselmis ve Ordu Nazirliyinin tibb bomesinin bascisi teyin olunmusdur 1916 ci ile qeder bu vezifeni tutmusdur Edebi fealiyyetiMori Oqayin Tsuvanoda doguldugu ev Oqay edebiyyata maraq gostermeye tibb mektebinde oxuyarken baslamisdir ve Santo Kyoden kimi yazicilarin romanlarini oxumus yazici klassik Cin kompozisiyasi dersleri almisdir 1879 cu ilde kecmis professor Cin poezisiyasini ve oyrenmisdir Oqay 1884 1888 ci illerde Almaniyada oxuyarken Avropa edebiyyatinin eserlerini oxumusdur Esasen Qothold Efraim Lessinq Fridrix Siller Yohann Volfqanq Gote Ernest Teodor Amadey Hofman ve Rixard Vaqner kimi alman muelliflerinin eserlerine diqqet ayirsa da Vilyam Sekspir Pedro Kalderon de la Barka Jan Jak Russo ve Ivan Turgenyev kimi qeyri avropali sexslerin eserlerini de oxumusdur Almaniyadan qayitdiqdan sonra muasir Yaponiya edebiyyatinin formalasmasi ucun fealiyyet gostermis Siqarami sosi adli oz edebi jurnalini nesr etdirmisdir 1889 cu ilin yanvarinda yazdigi ilk edebi meqalesinde Emil Zolyanin ekspremental roman ideyasini redd etmisdir realizm nezeriyyesine qarsi cixaraq edebi eserlerde ideallarin vacibliyini vurgulamisdir O bu fikirlerini 1890 Dalgalar uzerinde kopuk 1891 ve Kuryer 1891 adli uc qisa hekayesinde eks etdirmisdir Muasir Avropa edebiyyatini tenqid eden Oqay Dalgalar uzerinde kopuk eserinde Rixard Vaqnerin Reqs eden qiz eserinde Ivan Turgenyevin eserlerini teqlid etmisdir Kuryer eserinde ise Gotenin emek ve imtina fikrini mudafie etmisdir Oqay 1892 ci ilde edebi fealiyyetine fasile vermeye qerar vermisdir 1892 1909 cu iller erzinde cox az eser nesr etdirmisdir Bu dovre aid esas eserleri Hans Kristian Andersenin romaninin tercumesi 1892 94 1897 1901 ve 1884 1888 ci illerde yazdigi Alman gundeliyi eseridir Oqay 1909 cu ilde edebiyyat dunyasina qayitmis ve bir cox eser yazmaga baslamisdir 1909 1912 ci illerde yazdigi eserler sexsi tecrubelerine esaslanir Yarim gun 1909 Ofis restorani 1910 Fantaziya 1911 Yuz hekaye 1911 Sanki 1912 qisa hekayeleri ve 1909 Genc 1910 1911 1911 1913 Xarabaliqlar 1911 1912 tamamlanmayib romanlari 1912 ci ilde Imperator Meycinin olumunden sonra intihar eden Noqi Maresukeden tesirlenen Oqay Okitsu Yaqoemonun olum qeydi eserini yazmisdir Eser ustadinin olumunden sonra intihar eden samurayin sevincinden behs edir Oqay novbeti 4 il erzinde tarixi hekayeler yazmaga davam etmisdir Abe ailesi 1913 Qocin qa harada katakiuci 1913 Osio Heyhaciro 1914 Sakay insidenti 1914 Sanso dayu 1915 ve 1916 1916 ci ilde Edo dovrunun unudulmus Cin tibbi hekimleri haqqinda eserler yazmaga baslamisdir Sibue Cusay 1916 1916 1917 ve 1918 1921 Sexsi heyatiOqay 1889 cu ilde Nisi Amaenin kecmis dostu olan vitse admiral qizi Akamatsu Tosiko ile evlenmisdir Lakin novbeti il ondan bosanmisdir Bu sebebden Nisi Amane ile olan munasibetleri korlanmisdir 1902 ci ilde anasinin isteyi ile ozunden 18 yas kicik olan Araki Siqeko ile evlenmisdir IstinadlarŌgai Mori filmportal de 2005 Ōgai Mori Brockhauz Ensiklopediyasi alm Deutsche Nationalbibliothek Record 118736957 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Kodansha Encyclopedia of Japan seh 251 Kodansha Encyclopedia of Japan seh 252EdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan ingilisce V cild Libr Nijo Tokio Kodansha 1983 seh 251 252 ISBN 0 87011 625 8 Istifade tarixi 17 may 2024