Səfa Cəmiyyəti — XX əsrin əvvəllərində Bakıda fəaliyyət göstərmiş, xeyriyyə cəmiyyəti. Cəmiyyətin məqsədi imkansız uşaqları təhsilə cəlb etmək, əhalinin yoxsul təbəqəsinə tibbi yardım göstərmək, xalqın mədəni səviyyəsini yüksəltmək olub.
Səfa Cəmiyyəti | |
---|---|
| |
Növü | Qeyri-hökumət təşkilatı |
Yaranma tarixi | 1910 |
Ləğvolma tarixi | 1917 |
Mərkəzi | Bakı |
Fəaliyyəti
Səfa Cəmiyyətinin 50 üzvü olub. Cəmiyyət üzvlük haqqı, fərdi ianələr və teatr tamaşalarından yığılan vəsait hesabına fəaliyyət göstərirdi. Məqsədləri imkansız uşaqları təhsilə cəlb etmək, əhalinin yoxsul təbəqəsinə tibbi yardım göstərmək, xalqın mədəni səviyyəsini yüksəltmək olub. Cəmiyyət Böyük Çəmbərəkənd küçəsində yerləşən binada fəaliyyət göstərirdi. İkimərtəbəli məktəb binası 1910-cu ildə ziyalılardan Əlibala Zərbəliyev tərəfindən tikilib. O, həm də cəmiyyətin xəzinədarı idi. Məktəbdə Hüseyn Cavid, Seyid Hüseyn və Səməd Mənsur və digərləri dərs deyiblər. İlk vaxtlar məktəbdə 60 nəfər, 1914 ildə isə 160 nəfər şagird təhsil alırdı.
Cəmiyyət Biləcəri, Binə, Qobu kəndlərində, Quba uyezdinin Dəvəçi kəndində rus-Azərbaycan məktəbi açıb. Bu məktəblərdə uşaqlara, müxtəlif sənət və peşələr də öyrədilirdi. Cəmiyyət Salyan məktəbinə, Şamaxı şəhər 4 sinifli məktəbinə də maddi yardım göstərib.
Abbas Mirzə Şərifzadə 1912-ci il avqustun 12-də Səfa Cəmiyyətinin təftiş komissiyasına seçilib.
Cəmiyyətin yeni yaradılmış teatr truppası "Nicat" Cəmiyyətinin truppasına nisbətən zəif idi, ancaq "Nicat"ın aktyorları həm də "Səfa" truppasında çıxışlar edirdilər. Cəmiyyətin işində Dadaş Bünyadzadə, Səməd Mənsur, aktyorlardan Cahangir Zeynalov, Abbas Mirzə Şərifzadə fəallıq göstərirdilər. Teatr tamaşalarına "Nicat" teatr truppasından Hüseyn Ərəblinski, Mirzəağa Əliyev, Sidqi Ruhulla, Hüseynqulu Sarabski və digərləri dəvət olunurdular.
Cəmiyyətin teatr truppasının ilk tamaşası 1912-ci il avqustun 31-də Tağıyev teatrında Nəcəf bəy Vəzirovun fransız dramaturqu Molyerin "Xəsis" komediyasından iqtibas etdiyi "Ağa Kərim xan Ərdəbili" məzhəkəsi olub. Əsəri tamaşaya Cahangir Zeynalov hazırlayıb. Əsas rolları Cahangir Zeynalov (Ağa Kərim xan Ərdəbili) və Abbas Mirzə Şərifzadə (Ağa Kərim xanın oğlu) oynayıblar. Cəmiyyətin teatr truppası Azərbaycanın şəhər və kəndlərində, eləcə də Güney Qafqaz, Orta Asiya, Quzey Qafqaz, İran şəhərlərində, Həştərxanda, Kazanda və digər bölgələrdə qastrol tamaşaları təşkil edib.
"Səfa" Cəmiyyəti tamaşa göstərməkdən başqa, teatrın həyatı ilə bağlı mədəni-maarif işləri ilə də məşğul olurdu. Cəmiyyət təşkilatçılığı ilə 1910-cu ildə Cahangir Zeynalovun səhnə fəaliyyətinin 25 illiyini, 1911-ci ildə Mirzə Fətəli Axundovun anadan olmasının 100 illiyini, 1913-cü ildə isə Nəcəf bəy Vəzirovun ədəbi fəaliyyətinin 40 illiyini qeyd edilib.
1914-cü ildə cəmiyyətin teatr bölməsinə Cahangir Zeynalov sədr, Mehdi bəy Hacınski isə onun müavini seçilir.
Onun rejissorluğu ilə cəmiyyətin teatr truppası tərəfindən Mirzə Fətəli Axundovun "Hacı Qara", Nəcəf bəy Vəzirovun "Hacı Qəmbər", Namiq Kamalın "Vətən", Zülfüqar bəy Hacıbəyovun "Evliykən subay", 1914-cü ildə Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Millət dostları", Molyerin "Zorən təbib", 1915-ci ildə Namiq Kamalın "Əhdə vəfa", digər illərdə müxtəlif truppalarda Mirzə Cəlal Yusifzadənin "Fərhad və Şirin" (opera), Şəmsəddin Saminin "Dəmirçi Gavə", Nəriman Nərimanovun "Nadir şah" əsərləri səhnəyə qoyulub.
Birinci Dünya Müharibəsi dövründə müharibədən zərər çəkmiş uşaqlar üçün Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti tərəfindən Bakıda 4 sığınacaq yaradılmışdı. Sığınacaqlardan biri Səfa Cəmiyyətinin məktəbində yerləşib. Bundan başqa cəmiyyət kinomatoqrafiyadan qazanılan bir günlük gəlirini də müharibədən zərər çəkənlərə ayırıb.
1914-cü ilin aprel ayında cəmiyyətin idarə heyəti təhsil haqqının ödənilməməsinə görə Kiyev Universitetindən qovulan 25 müsəlman tələbənin təhsil haqqını ödəməklə bağlı qərar qəbul edib. Vəsait cəmiyyətin büdcəsindən ayrılaraq universitetin rektoruna göndərilib.
Cəmiyyətin nümayəndələri 1917-ci ilin may ayında baş tutmuş müsəlman şagirdlərin Ümumqafqaz Konqresində iştirak ediblər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Esmira Rəhimova. ""Səfa" məktəbi" (az.). yenimedia.org. 2022-01-07. 2023-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-13.
- Nəsiman Yaqublu. "Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti təsisatlarının tarixi: ilk QHT-lərin yaranması və fəaliyyəti" (az.). 525-ci qəzet. 2014-02-01. 2023-05-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-11.
- Nəsiman Yaqublu. Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Bakı: Elm və təhsil. 2013. səh. 42. 2022-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-12-19.
- "Бакинские благотворительные общества (1917)" (rus). ourbaku.com. 2022-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- "Минуло 143 года со дня рождения Самеда Мансура" (rus). Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 2022-01-31. 2022-01-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). II. Bakı: Lider nəşriyyat. 2005. səh. 338. ISBN . 2015-10-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-05.
- Qulam Məmmədli. Абасмирза Шарифзаде (сборник документов, повествующих о жизни, творчестве и деятельности). Bakı: İşıq. 1985. səh. 236.
- Bakının teatr həyatı kataloq (PDF). Bakı: Ziya nəşriyyatı. 2013. səh. 205. ISBN . 2023-03-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-03-28.
- Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil. 2014. səh. 262–263. 2023-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-04.
- "Возникновение и развитие театрального искусства Азербайджана" (rus). azerbaijan.az. 2022-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- "Teatr" (rus). ensiklopediya.gov.az. 2022-007-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- Sarabski, Hüseynqulu. Köhnə Bakı (az.). Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2019. 57.
- Fuad Paşabəyli. "Джахангир Зейналов - родоначальник азербайджанской актерской школы" (rus). Kaspi. 2015-12-19. 2023-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- "Mehdi bəy Hacınski - 140" (az.). Hürriyyət qəzeti. 2019-05-25. 2023-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- İlham Rəhimli. "Teatrımızda yüz il əvvəl də dəstəbazlıq vardı" (az.). https://www.kulis.az/news/16706. 2016-12-07. 2021-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- "Zamanla yaşayan sənətkar - Cahangir Zeynalov" (az.). baku-art.com. 2021-10-22. 2021-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- Lalə Hüseynova. "Деятельность неправительственных общественных организаций в период АДР (1918-1920)" (rus). cheloveknauka.com. 1996. 2021-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-12.
- Nəsiman Yaqublu. Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Bakı: Elm və təhsil. 2013. səh. 49. 2022-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-12-19.
- Nəsiman Yaqublu. Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Bakı: Elm və təhsil. 2013. səh. 53. 2022-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-12-19.
- Nəsiman Yaqublu. Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Bakı: Elm və təhsil. 2013. səh. 52. 2022-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-12-19.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sefa Cemiyyeti XX esrin evvellerinde Bakida fealiyyet gostermis xeyriyye cemiyyeti Cemiyyetin meqsedi imkansiz usaqlari tehsile celb etmek ehalinin yoxsul tebeqesine tibbi yardim gostermek xalqin medeni seviyyesini yukseltmek olub Sefa CemiyyetiSefa mektebinin iki iliyyinin qeyd olunmasi 1914 cu il Novu Qeyri hokumet teskilatiYaranma tarixi 1910Legvolma tarixi 1917Merkezi BakiFealiyyetiSefa Cemiyyetinin 50 uzvu olub Cemiyyet uzvluk haqqi ferdi ianeler ve teatr tamasalarindan yigilan vesait hesabina fealiyyet gosterirdi Meqsedleri imkansiz usaqlari tehsile celb etmek ehalinin yoxsul tebeqesine tibbi yardim gostermek xalqin medeni seviyyesini yukseltmek olub Cemiyyet Boyuk Cemberekend kucesinde yerlesen binada fealiyyet gosterirdi Ikimertebeli mekteb binasi 1910 cu ilde ziyalilardan Elibala Zerbeliyev terefinden tikilib O hem de cemiyyetin xezinedari idi Mektebde Huseyn Cavid Seyid Huseyn ve Semed Mensur ve digerleri ders deyibler Ilk vaxtlar mektebde 60 nefer 1914 ilde ise 160 nefer sagird tehsil alirdi Cemiyyet Bileceri Bine Qobu kendlerinde Quba uyezdinin Deveci kendinde rus Azerbaycan mektebi acib Bu mekteblerde usaqlara muxtelif senet ve peseler de oyredilirdi Cemiyyet Salyan mektebine Samaxi seher 4 sinifli mektebine de maddi yardim gosterib Abbas Mirze Serifzade 1912 ci il avqustun 12 de Sefa Cemiyyetinin teftis komissiyasina secilib Cemiyyetin yeni yaradilmis teatr truppasi Nicat Cemiyyetinin truppasina nisbeten zeif idi ancaq Nicat in aktyorlari hem de Sefa truppasinda cixislar edirdiler Cemiyyetin isinde Dadas Bunyadzade Semed Mensur aktyorlardan Cahangir Zeynalov Abbas Mirze Serifzade fealliq gosterirdiler Teatr tamasalarina Nicat teatr truppasindan Huseyn Ereblinski Mirzeaga Eliyev Sidqi Ruhulla Huseynqulu Sarabski ve digerleri devet olunurdular Cemiyyetin teatr truppasinin ilk tamasasi 1912 ci il avqustun 31 de Tagiyev teatrinda Necef bey Vezirovun fransiz dramaturqu Molyerin Xesis komediyasindan iqtibas etdiyi Aga Kerim xan Erdebili mezhekesi olub Eseri tamasaya Cahangir Zeynalov hazirlayib Esas rollari Cahangir Zeynalov Aga Kerim xan Erdebili ve Abbas Mirze Serifzade Aga Kerim xanin oglu oynayiblar Cemiyyetin teatr truppasi Azerbaycanin seher ve kendlerinde elece de Guney Qafqaz Orta Asiya Quzey Qafqaz Iran seherlerinde Hesterxanda Kazanda ve diger bolgelerde qastrol tamasalari teskil edib Sefa Cemiyyeti tamasa gostermekden basqa teatrin heyati ile bagli medeni maarif isleri ile de mesgul olurdu Cemiyyet teskilatciligi ile 1910 cu ilde Cahangir Zeynalovun sehne fealiyyetinin 25 illiyini 1911 ci ilde Mirze Feteli Axundovun anadan olmasinin 100 illiyini 1913 cu ilde ise Necef bey Vezirovun edebi fealiyyetinin 40 illiyini qeyd edilib 1914 cu ilde cemiyyetin teatr bolmesine Cahangir Zeynalov sedr Mehdi bey Hacinski ise onun muavini secilir Onun rejissorlugu ile cemiyyetin teatr truppasi terefinden Mirze Feteli Axundovun Haci Qara Necef bey Vezirovun Haci Qember Namiq Kamalin Veten Zulfuqar bey Hacibeyovun Evliyken subay 1914 cu ilde Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Millet dostlari Molyerin Zoren tebib 1915 ci ilde Namiq Kamalin Ehde vefa diger illerde muxtelif truppalarda Mirze Celal Yusifzadenin Ferhad ve Sirin opera Semseddin Saminin Demirci Gave Neriman Nerimanovun Nadir sah eserleri sehneye qoyulub Birinci Dunya Muharibesi dovrunde muharibeden zerer cekmis usaqlar ucun Muselman Xeyriyye Cemiyyeti terefinden Bakida 4 siginacaq yaradilmisdi Siginacaqlardan biri Sefa Cemiyyetinin mektebinde yerlesib Bundan basqa cemiyyet kinomatoqrafiyadan qazanilan bir gunluk gelirini de muharibeden zerer cekenlere ayirib 1914 cu ilin aprel ayinda cemiyyetin idare heyeti tehsil haqqinin odenilmemesine gore Kiyev Universitetinden qovulan 25 muselman telebenin tehsil haqqini odemekle bagli qerar qebul edib Vesait cemiyyetin budcesinden ayrilaraq universitetin rektoruna gonderilib Cemiyyetin numayendeleri 1917 ci ilin may ayinda bas tutmus muselman sagirdlerin Umumqafqaz Konqresinde istirak edibler Hemcinin baxNicat Cemiyyeti Usaqlara Yardim Burosu Hidayet xeyriyye cemiyyetiIstinadlarEsmira Rehimova Sefa mektebi az yenimedia org 2022 01 07 2023 01 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 13 Nesiman Yaqublu Azerbaycanda vetendas cemiyyeti tesisatlarinin tarixi ilk QHT lerin yaranmasi ve fealiyyeti az 525 ci qezet 2014 02 01 2023 05 28 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 11 Nesiman Yaqublu Azerbaycanin ilk qeyri hokumet teskilatlari Baki Elm ve tehsil 2013 seh 42 2022 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 12 19 Bakinskie blagotvoritelnye obshestva 1917 rus ourbaku com 2022 06 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Minulo 143 goda so dnya rozhdeniya Sameda Mansura rus Azerbaycan Dovlet Informasiya Agentliyi 2022 01 31 2022 01 31 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF II Baki Lider nesriyyat 2005 seh 338 ISBN 9952 417 44 4 2015 10 18 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 05 Qulam Memmedli Abasmirza Sharifzade sbornik dokumentov povestvuyushih o zhizni tvorchestve i deyatelnosti Baki Isiq 1985 seh 236 Bakinin teatr heyati kataloq PDF Baki Ziya nesriyyati 2013 seh 205 ISBN 978 9952 8024 2 9 2023 03 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 03 28 Huseyn Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 262 263 2023 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 04 Vozniknovenie i razvitie teatralnogo iskusstva Azerbajdzhana rus azerbaijan az 2022 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Teatr rus ensiklopediya gov az 2022 007 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Sarabski Huseynqulu Kohne Baki az Baki Qanun nesriyyati 2019 57 Fuad Pasabeyli Dzhahangir Zejnalov rodonachalnik azerbajdzhanskoj akterskoj shkoly rus Kaspi 2015 12 19 2023 01 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 12 Mehdi bey Hacinski 140 az Hurriyyet qezeti 2019 05 25 2023 01 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 12 Ilham Rehimli Teatrimizda yuz il evvel de destebazliq vardi az https www kulis az news 16706 2016 12 07 2021 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Zamanla yasayan senetkar Cahangir Zeynalov az baku art com 2021 10 22 2021 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Lale Huseynova Deyatelnost nepravitelstvennyh obshestvennyh organizacij v period ADR 1918 1920 rus cheloveknauka com 1996 2021 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 12 Nesiman Yaqublu Azerbaycanin ilk qeyri hokumet teskilatlari Baki Elm ve tehsil 2013 seh 49 2022 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 12 19 Nesiman Yaqublu Azerbaycanin ilk qeyri hokumet teskilatlari Baki Elm ve tehsil 2013 seh 53 2022 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 12 19 Nesiman Yaqublu Azerbaycanin ilk qeyri hokumet teskilatlari Baki Elm ve tehsil 2013 seh 52 2022 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 12 19