Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uşaqlara Yardım Bürosu — Azərbaycan Cümhuriyyəti dövründə fəaliyyət göstərmiş qeyri-hökumət xeyriyyə təşkilatı. Təşkilat Mart soyqırımından sonra kimsəsiz qalmış uşaqlara və eləcə də ölkədə yaşayan yardıma ehtiyacı olan digər uşaqlara yardım məqsədilə yaradılıb.
| Uşaqlara Yardım Bürosu | |
|---|---|
| Növü | Qeyri-hökumət təşkilatı |
| Yaranma tarixi | 1918 |
| Ləğvolma tarixi | 1920 |
| Sədr | Yevsey Gindes |
| Üzvləri | Hacı Zeynalabdin Tağıyev Ağa Musa Nağıyev Şəmsi Əsədullayev |
Büronun sərəncamında bir neçə uşaq sığınacağı olub. Fəaliyyətlərinə Azərbaycan Cümhuriyyəti ilə yanaşı ölkədə yaşayan milyonçu xeyriyyəçilər də dəstək veriblər.
Aprel işğalından sonra büronun fəaliyyəti dayandırılıb.
Tarixi
Yaradılması
Mart soyqırımından sonra kimsəsiz qalmış və eləcə də soyqırımdan əziyyət çəkmiş uşaqlara yardım məqsədilə 1918-ci ilin sentyabr ayında o zaman fəaliyyət göstərən ən iri xeyriyyə təşkilatı olan Mərkəzi Ev Komitəsinin nəzdində Uşaqlara Yardım Bürosu yaradılır. Büronun sədri Yevsey Gindes, müavini isə Liza Muxtarova təyin edilir.
Büronun fəaliyyəti və binalarının tikintisinə bir sıra milyonçular da dəstək göstərirdilər. Onların arasında Hacı Zeynalabdin Tağıyev, Ağa Musa Nağıyev, Şəmsi Əsədullayev var. Bundan başqa büroya ayrı-ayrı şəxslər də ianələr verirdilər. Bu xeyriyyəçilərin sırasında İsabəy Sadıxbəyov, Hənifə Zeynalabdin oğlu Tağıyev, Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin sədri Qasım Qasımov, Tağı Nağıyev, Zeynəb xanım Səlimxanova və digərləri də var.
Fəaliyyəti
Əsas məqsədi kimsəsiz qalmış, küçələrə atılmış uşaqlara yardım etmək olan büro, fəaliyyətə başladığı ilk dövrlər əsasən sığınacaqların təşkilinə çalışırdı. Lakin vəsait çatışmazlığına görə çətinliklər yaranırdı. Buna görə də, müvafiq dövlət strukturları büronun işinə dəstək məqsədilə əhaliyə müraciət etmişdi. Həmin dövrdə nəşr edilən Azərbaycan qəzetində bunlar yazılıb:
 | Uşaqlara verilən ən adi oyuncağın belə anlamı böyük idi... Bu uşaqlar cəmiyyətdən çıxmışdılar və cəmiyyətə də qayıdacaqdılar, buna görə də onların cəmiyyətin yardımına, köməyinə tam hüquqları vardı... |  |
Büronun sərəncamında ilk vaxtlar minə qədər uşağın yerləşəcəyi 5 sığınacaq var idi. Sığınacaqlardan biri dekabr ayında Liza Muxtarovanın yardımı ilə kimsəsiz uşaqlar üçün açılmış "Körpələr evi" idi. Bu sığınacaq 1895-ci ildən 1917-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmiş "Körpələr evi" əsasında açılmışdı. O zaman sədr doktor Gindes, maliyyəçi isə Hacı Zeynalabdin Tağıyev idi. H.Z.Tağıyev sonralar büronun fəxri üzvü seçilmişdi. Bu "Körpələr evi"nin inşasına 1898-ci ildə başlanılmışdı. Lakin vəsait çatışmazlığına görə tikinti yarımçıq qalır. Sonradan Ağamusa Nağıyev və Şəmsi Əsədullayev sığınacağın tikintisi üçün pul ayırıb onu sona çatdırırlar. XIX əsrə aid bu bina Süleyman Rüstəm və Mikayıl Rəfili küçələrinin kəsişməsində yerləşir.
Öz övladı olmayan Liza Muxtarova maarifçilik və tərbiyəçilik işində fəallıq göstərir. O, öz şəxsi mülkündə (indiki Səadət sarayında) pansion təşkil edərək yoxsul ailələrdən olan və valideynlərini itirmiş qızları himayəsinə götürmüşdü.
İşləri genişləndirmək məqsədilə 1918-ci ilin noyabrın 26-da yerli ictimai və milli təşkilatların üzvlərindən ibarət geniş iclas keçirilir. Burada kollegial orqan yaradılır, bütün milli, ictimai və xeyriyyə təşklatlarından üzvlər seçilir. Mərkəzi Ev Komitəsindən A.Leontoviç, Y.Gindes, Q.Bron, Rus Xeyriyyə Cəmiyyətindən Krılova və mühəndis Krivoşein, Yəhudi Milli Komitəsindən Y.Varşavskiy, Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətindən Liza Muxtarova, Müsəlman sığınacağından Vasilyevskaya, "Körpələr evi"ndən Radzinskaya, "Uşaq evləri"ndən Koritskaya və digərləri büroya üzv seçilirlər. Doktor Allahverdiyev isə uşaqların sağlamlığının qorunmasını öz öhdəsinə götürür.
Musa bəy Rəfiyevin rəhbərlik etdiyi sosial müdafiə nazirliyi ərzaq şöbəsini maliyyələşdirirdi. Nazirin müavini Rüstəm xan Xoyski Bakının dağlıq hissəsinə, Suraxanı, Sabunçu və Ramanada yaşayan müsəlman əhaliyə, xüsusilə də qida məntəqələrinə gələ bilməyən qadınlara quru ərzaqlar daşıyan paylama məntəqələrinin açılmasında kömək edirdi. Nahar əsasən pulsuz, ya da bir-iki qəpiyə verilirdi.
Büro müsəlman uşaq sığınacağına yardım göstərirdi. Xeyriyyə tədbirləri də keçirilirdi: ucuz ağ çörək bişirilərək, onun satışından gələn gəlir, milliyətindən asılı olmayaraq, yetimxanalara sərf edilirdi. Yay vaxtlannda Büro "Nina" barjasını icarəyə götürərək, vərəmdən əziyyət çəkən 130-dək uşağını səhhətinin yaxşılaşmasına şərait yaratmışdı. 1918-ci ilin sonu – 1919-cu ilin əvvəllərində Bakıda yatalaq epidemiyası zamanı Büro şəhərin fəhlə rayonlarında uşaqlar üçün gündüz evləri açmışdı. Uşaqlar saat 8-dən 18-ə qədər həmin evlərdə yeməklə təmin edilir, xəstələndikdə onlara tibbi yardım göstərilirdi.
Aprel işğalından sonra Uşaqlara Yardım Bürosunun fəaliyyəti dayandırılıb.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 421. ISBN .
- Gülzar İbrahimova. . Nevşehir: The Journal of International Civilization Studies. səh. 274. Archived from the original on 2021-03-03. İstifadə tarixi: 2022-06-24.
- Şəlalə Bağırova. "Cümhuriyyətdə uşaq xeyriyyəçiliyi məsələləri" (az.). 525-ci qəzet. 6 fevral 2020. 2022-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyun 2022.
- "Azərbaycan qadınları müstəqil dövlətimizin inkişafına böyük töhfələr verirlər" (az.). İki sahil (qəzet). 7 mart 2018. 2022-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyun 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Usaqlara Yardim Burosu Azerbaycan Cumhuriyyeti dovrunde fealiyyet gostermis qeyri hokumet xeyriyye teskilati Teskilat Mart soyqirimindan sonra kimsesiz qalmis usaqlara ve elece de olkede yasayan yardima ehtiyaci olan diger usaqlara yardim meqsedile yaradilib Usaqlara Yardim BurosuNovu Qeyri hokumet teskilatiYaranma tarixi 1918Legvolma tarixi 1920Sedr Yevsey GindesUzvleri Haci Zeynalabdin Tagiyev Aga Musa Nagiyev Semsi Esedullayev Buronun serencaminda bir nece usaq siginacagi olub Fealiyyetlerine Azerbaycan Cumhuriyyeti ile yanasi olkede yasayan milyoncu xeyriyyeciler de destek veribler Aprel isgalindan sonra buronun fealiyyeti dayandirilib TarixiYaradilmasi Azerbaycan Cumhuriyyetinin Xalq Sehiyyesi naziri Yevsey Gindes Mart soyqirimindan sonra kimsesiz qalmis ve elece de soyqirimdan eziyyet cekmis usaqlara yardim meqsedile 1918 ci ilin sentyabr ayinda o zaman fealiyyet gosteren en iri xeyriyye teskilati olan Merkezi Ev Komitesinin nezdinde Usaqlara Yardim Burosu yaradilir Buronun sedri Yevsey Gindes muavini ise Liza Muxtarova teyin edilir Buronun fealiyyeti ve binalarinin tikintisine bir sira milyoncular da destek gosterirdiler Onlarin arasinda Haci Zeynalabdin Tagiyev Aga Musa Nagiyev Semsi Esedullayev var Bundan basqa buroya ayri ayri sexsler de ianeler verirdiler Bu xeyriyyecilerin sirasinda Isabey Sadixbeyov Henife Zeynalabdin oglu Tagiyev Muselman Xeyriyye Cemiyyetinin sedri Qasim Qasimov Tagi Nagiyev Zeyneb xanim Selimxanova ve digerleri de var Fealiyyeti Esas meqsedi kimsesiz qalmis kucelere atilmis usaqlara yardim etmek olan buro fealiyyete basladigi ilk dovrler esasen siginacaqlarin teskiline calisirdi Lakin vesait catismazligina gore cetinlikler yaranirdi Buna gore de muvafiq dovlet strukturlari buronun isine destek meqsedile ehaliye muraciet etmisdi Hemin dovrde nesr edilen Azerbaycan qezetinde bunlar yazilib Usaqlara verilen en adi oyuncagin bele anlami boyuk idi Bu usaqlar cemiyyetden cixmisdilar ve cemiyyete de qayidacaqdilar buna gore de onlarin cemiyyetin yardimina komeyine tam huquqlari vardi Buronun serencaminda ilk vaxtlar mine qeder usagin yerleseceyi 5 siginacaq var idi Siginacaqlardan biri dekabr ayinda Liza Muxtarovanin yardimi ile kimsesiz usaqlar ucun acilmis Korpeler evi idi Bu siginacaq 1895 ci ilden 1917 ci ile qeder fealiyyet gostermis Korpeler evi esasinda acilmisdi O zaman sedr doktor Gindes maliyyeci ise Haci Zeynalabdin Tagiyev idi H Z Tagiyev sonralar buronun fexri uzvu secilmisdi Bu Korpeler evi nin insasina 1898 ci ilde baslanilmisdi Lakin vesait catismazligina gore tikinti yarimciq qalir Sonradan Agamusa Nagiyev ve Semsi Esedullayev siginacagin tikintisi ucun pul ayirib onu sona catdirirlar XIX esre aid bu bina Suleyman Rustem ve Mikayil Refili kucelerinin kesismesinde yerlesir Liza Muxtarova Oz ovladi olmayan Liza Muxtarova maarifcilik ve terbiyecilik isinde fealliq gosterir O oz sexsi mulkunde indiki Seadet sarayinda pansion teskil ederek yoxsul ailelerden olan ve valideynlerini itirmis qizlari himayesine goturmusdu Isleri genislendirmek meqsedile 1918 ci ilin noyabrin 26 da yerli ictimai ve milli teskilatlarin uzvlerinden ibaret genis iclas kecirilir Burada kollegial orqan yaradilir butun milli ictimai ve xeyriyye tesklatlarindan uzvler secilir Merkezi Ev Komitesinden A Leontovic Y Gindes Q Bron Rus Xeyriyye Cemiyyetinden Krilova ve muhendis Krivosein Yehudi Milli Komitesinden Y Varsavskiy Muselman Xeyriyye Cemiyyetinden Liza Muxtarova Muselman siginacagindan Vasilyevskaya Korpeler evi nden Radzinskaya Usaq evleri nden Koritskaya ve digerleri buroya uzv secilirler Doktor Allahverdiyev ise usaqlarin saglamliginin qorunmasini oz ohdesine goturur Musa bey Refiyevin rehberlik etdiyi sosial mudafie nazirliyi erzaq sobesini maliyyelesdirirdi Nazirin muavini Rustem xan Xoyski Bakinin dagliq hissesine Suraxani Sabuncu ve Ramanada yasayan muselman ehaliye xususile de qida menteqelerine gele bilmeyen qadinlara quru erzaqlar dasiyan paylama menteqelerinin acilmasinda komek edirdi Nahar esasen pulsuz ya da bir iki qepiye verilirdi Buro muselman usaq siginacagina yardim gosterirdi Xeyriyye tedbirleri de kecirilirdi ucuz ag corek bisirilerek onun satisindan gelen gelir milliyetinden asili olmayaraq yetimxanalara serf edilirdi Yay vaxtlannda Buro Nina barjasini icareye goturerek veremden eziyyet ceken 130 dek usagini sehhetinin yaxsilasmasina serait yaratmisdi 1918 ci ilin sonu 1919 cu ilin evvellerinde Bakida yatalaq epidemiyasi zamani Buro seherin fehle rayonlarinda usaqlar ucun gunduz evleri acmisdi Usaqlar saat 8 den 18 e qeder hemin evlerde yemekle temin edilir xestelendikde onlara tibbi yardim gosterilirdi Aprel isgalindan sonra Usaqlara Yardim Burosunun fealiyyeti dayandirilib Hemcinin baxUsaqlari Muhafize CemiyyetiIstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 421 ISBN 9952 417 44 4 Gulzar Ibrahimova Nevsehir The Journal of International Civilization Studies seh 274 Archived from the original on 2021 03 03 Istifade tarixi 2022 06 24 Selale Bagirova Cumhuriyyetde usaq xeyriyyeciliyi meseleleri az 525 ci qezet 6 fevral 2020 2022 06 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 iyun 2022 Azerbaycan qadinlari musteqil dovletimizin inkisafina boyuk tohfeler verirler az Iki sahil qezet 7 mart 2018 2022 06 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 iyun 2022