Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Ağa Musa Nağıyev və ya Musa Nağıyev (1849, Biləcəri, Bakı qəzası, Şamaxı quberniyası, Rusiya imperiyası – 4 mart 1919, Bakı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, AXC) — Azərbaycan sahibkarı, milyonçu, neft hasilatçısı və xeyriyyəçi.
| Ağa Musa Nağıyev | |
|---|---|
| Ağa Musa Hacı Nağı oğlu Nağıyev | |
 | |
| Doğum tarixi | 1849 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 4 mart 1919 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | Biləcəri qəbiristanlığı |
| Həyat yoldaşları | Yelizaveta Qriqoryevna Ümməsəlmə Kərbalayı Cəfərqızı |
| Uşaqları | İsmayıl Nağıyev Ümbülbanu |
| Atası | Hacı Nağı Nağıyev |
| Fəaliyyəti | təşəbbüskar, sənayeçi, mesenat[d], xeyriyyəçi |
| Mükafatları | |
| musanagiyev.az/az | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Musa Nağıyev adi saman satanın oğlu idi. 1848-ci ildə anadan olub. Ağa Musa Biləcəridə çox kasıb ailədə doğulmuşdu. Atası qeyd edilən kimi saman satmaqla məşğul idi. Qardaşı isə ömrünün sonuna qədər hamamçı olmuşdu. Hal-hazırda Ağa Musa Nağıyevin Biləcəri kəndindəki evində onun qardaşının nəvə və nəticələri yaşayır.
Sonralar varlanan Musa Nağıyev var-dövlətdə Hacı Zeynalabdin Tağıyevdən geri qalmırdı. Hətta ondan zəngin idi. Axır vaxtlarda Tağıyevin var-dövləti beş-altı milyon, o da əmlak və əşyadan ibarət olduğu halda, Musa Nağıyevin var-dövləti 10 milyonlarla qızıl pula çatmışdı.
Milyonçu Ağa Musa "əfsanəvi" bir şəxsiyyətə dönmüşdü. "Cəmiyyəti xeyriyyə" üçün şəhərin mərkəzində əzəmətli "İsmailiyyə" binasını ucaltmağına, bu mülkdən bir qədər yuxarıda Realni məktəbin inşasını öhdəsinə alıb yarımçıq qalmış üçüncü mərtəbəsinin xərcini ödəməsinə, şəhər kənarında keçmiş Semaşko, indiki 1 saylı Şəhər Klinik Xəstəxanasını tikdirməyinə və Bakı su kəməri üçün xeyli pul verməyinə və digər çoxlu xeyriyyə işləri görməyinə baxmayaraq camaat tərəfindən xəsis adıyla damğalanmaşdı.
Ağa Musa bəhai dinini qəbul etmişdi. Onun şərəfinə əzəmətli əfsanəvi "İsmailiyyə binası"nın əsas fasadında, lap yuxarıda Şeyx Bəhanın qranitdən böyük bir heykəlini qoydurmuşdu. Onun altında, girdə pəncərələrin birində isə vaxtsız vəfat etmiş oğlu Ağa İsmayılın kresloda oturmuş halda mərmərdən yonulmuş heykəli dururdu.
Fəaliyyəti
Ağa Musa cavanlıqda dalında palan biri üç qəpiyə, beş qəpiyə ona-buna şələ daşıyarmış. Zəhmət-əmək hesabına pul yığıb əvvəl Balaxanıda neft təbəqələri dayazda yerləşən, quyu qazdırmaq nisbətən asan olan yerdə balaca sahə aldı. Gecə gündüz quyu qazanların yanından çəkilmir, heç kimi bekar qalmağa, hədər vaxt itirməyə qoymurdu. Adətən xoş dillə onları işləməyə vadar edirdi. Yeri gələndə acıqlanarmış. Hər iki halda da fəhlələrə "atam-atam" deyə müraciət edirmiş.
Özüdə fəhlələrlə bərabər ağır işlərdə işləyirdi. Nəhayət tale üzünə gülür, quyu fontan vurur, şələçi Musa dönüb olur Ağa Musa, milyonçu Ağa Musa Nağıyev. Özüdə get-gedə bacarıqlı bir iqtisadçı olur. Sərvət artdıqca, tamah, həvəs, ehtiras da artır, gecə-gündüz işləyir, iş artdıqca isə qüvvə, arzu da böyüyür. 1893-cü ildə qonşu Sabunçuda, Ramanada mədən salır. O zamanlar ən zəngin hesab edilən Bibiheybət dərəsində, Naftalan körfəzi sahilində mədən ələ keçirir. Qazılan quyuların hamısı güclü fontan vurur. İnsan tamahının hüdudu yoxdur. Çox keçir ki, Ağa Musa Suraxanıda da mədən salır. Qaraşəhərdə xüsusi neftayırma zavodu tikdirir. Öz mədənlərində alınan neftdən başqa həm də kənar neftxudalar üçün neft təmizlətdirib haqqını alır. Mexaniki emalatxana düzəltdirir. Hər yerdən qara neft qızıla çevrilib bulaq kimi sandıqlarına axır.
XIX əsrin lap sonlarında Ağa Musa "Neftçıxarma firması" yaradır. Şəhərdə çoxlu mülk tikdirir və alır, yüzə qədər əzəmətli bina və neçə-neçə gəmi sahibi olur.
O, uzun müddət Bayır şəhərdə, Qasım bəy məscidinin arxasında Zərgərlər küçəsi ilə Gimnazist (Lev Tolstoy) küçəsinin tinində, ikimərtəbəli, səkili binada yaşayırdı. Evin tinindəki daş fənərə "səng fənər" deyirdilər. Daş fənərə qırmızı, yaşıl, abı, firuzəyi şüşələr salmışdılar. Axşamlar fənər əlvan işıqlarla yanırdı. Uşaqlar toplaşıb "səng fənər"ə heyran-heyran, maraqla tamaşa edərdilər.
Ağa Musa təmtərağı, dəbdəbəni sevməzdi, şan-şöhrətdən məst olmazdı, artıq xərcdən, israfçılıqdan qaçardı. Məddahlığı səmimilikdən mahir psixoloq kimi ayırardı. Tərifi milçək vızıltısı hesab edirdi. Ağa Musa həmin evdə axıradək qalmadı, sonralar Hacı Zeynalabdin Tağıyevin təkidi ilə xanəndə Seyid Mirbabayevdən aldığı dəniz qırağında, Bağ küçəsindəki əzəmətli mülkə kirayənişin köçdü. Təbiətdə, cəmiyyətdə, eləcə də insanların özündə bəzən daban-dabana bir-birinə zidd cəhətlər, xüsuiyyətlər olur. Xəsislikdə ad çıxarmış Ağa Musa bəzən elə səxavət göstərirdi ki, hamı heyrətlənirdi.
İbtidai təhsilini kənd mollaxanasında aldıqdan sonra 25 yaşınadək kənddə atasına kömək edir. 25 yaşına çatanda atası ölür. Öləndə atasının 300 manat borcu qalır. Ruhdan düşməyən Musa 200 manat da borc eləyib, özünə kiçik bir dükan açır. Beləliklə cibində bir qəpik olmadan 500 manat borcla müstəqil fəaliyyətə başlayır. İki ildən sonra borcunu qaytarır və parça alveri ilə məşğul olur. 5 ildən sonra 2 000 manat qənaət toplayır. Topladığı pula Qara şəhərdə əl ilə işləyən kiçik bir kerosin zavodu alır. Sonra neftli torpaq sahələri alaraq neft istehsalına başlayır. Xüsusilə Bibiheybətin mədənlərində bir-birinin dalınca vuran neft fontanları başqaları kimi onu da milyonçu edir. 1908-ci ildə onun şirkəti rekord miqdarda — 12 328 300 pud xam neft istehsal edir. Bu Azərbaycanın neft şirkətləri arasında ən yüksək göstəricidir.
Ağa Musa Nağıyev 1919-cu ilin mart ayında vəfat etmişdir. Məzarı Biləcəri qəsəbəsində salınmış məzarlığın girəcəyində yerləşir.
Haqqında olan mif
Musa Nağıyev "Cəmiyyəti xeyriyyə" üçün şəhərin mərkəzində əzəmətli "İsmailiyyə" binasını ucaltmağına, bu mülkdən bir qədər yuxarıda "Realnı" məktəbinin inşasını öhdəsinə alıb yarımçıq qalmış üçüncü mərtəbəsinin xərcini ödəməyinə, şəhər kənarında (indiki 1 saylı Kliniki Tibbi Mərkəz) xəstəxananı tikdirdiyinə və Bakı su kəməri üçün xeyli pul verməyinə baxmayaraq camaat tərəfindən xəsis sözü ilə damğalanmışdı. Hacı Zeynalabdin Tağıyev ona bu binanı baha satmaq istədi amma Ağa Musa onun bu fikri ilə razılaşmadı. Bu onun oğlu Ismayılın adı ilə bağlı və onun şərəfinə tikdirmək istəyirdi sonra isə belə bir "İsmailliyə" binası tikildi.
28 may küçəsindəki qoşa imarətlər, həmçinin həmin küçədə qırmızı kərpicdən tikilmiş əzəmətli bina, Nizami küçəsində Opera teatrının yanındakı yaşayış evi, Azərbaycan prospektində köhnə Mərkəzi poçt binası, Nigar Rəfibəyli küçəsindəki əzəmətli yaşayış binası, Səməd Vurğun küçəsində Qış klubu (indiki Zabitlər evi), "Astoriya" və "Yeni Avropa" mehmanxanaları və sair bu kimi şəhərin gözəgəlimli binaları Ağa Musa Nağıyevin pulu ilə tikilmişdir.
O, birinci "Realnı" məktəbinin hamiliyini boynuna almışdı, ildə hazırlıq sinfinə 25 müsəlman uşağını əlavə qəbul etdirməyə nail olmuşdu. Bunun nəticəsində az bir zamanda məktəbdə müsəlman şagirdlərinin sayı 50%-ə çatmışdı.
Ailəsi
Oğlu İsmayıl bəy Nağıyev gənc yaşda vəfat etdikdən sonra atası tərəfindən İsmailiyyə Sarayı onun şərəfinə tikilmişdir.
Xatirəsi
2008-ci ildə "Bakı milyonçuları. Ağa Musa Nağıyev" adlı qısametrajlı sənədli film çəkilmişdir.
Mənbə
İstinadlar
- https://musanagiyev.az/az.
- "Məşhur neft milyonçusu Musa Nağı oğlu Nağıyev – xaricdə yatan milyonlar və qızıllar…'". anspress.com. İstifadə tarixi: 7 mart 2018.
- "Бакинский миллионер Ага Муса Нагиев" (rus). portal.azertag.az. İstifadə tarixi: 11 mart 2018.
- Pəri Mirzəyeva. "Baku Oil and Oil Magnates" (ingilis). vyshka.azeurotel.com. İstifadə tarixi: 24 dekabr 2007.
- . Socarplus.az. 2019-02-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-02.
- "Куда делись миллионы Нагиева — рассказывает внучка миллионера". ru.sputnik.az. İstifadə tarixi: 11 mart 2018.
- "Бакинские миллионеры - Ага Муса Нагиев (Часть 2)". banco.az. İstifadə tarixi: 2018-03-02.
- Suleyma ov, Manaf. Memories. Azerneshr. 1987. ISBN .
- Национальная буржуазия в период Азербайджанской Демократической Республики. 2007.
- Stories of Taghiyev: Baku's Most Renowned Oil Baron 2007-04-01 at the Wayback Machine by Manaf Suleymanov. Azerbaijan International. Summer 2002 (10.2). Retrieved 25 December 2007
- "В отличие от Тагиева, это был беспощадный, жестокий эксплуататор, к тому же, очень скупой, прижимистый. Этот никогда не бросал денег "на ветер"" (rus). baku-eto.az. 2018-09-09 tarixində . İstifadə tarixi: 14 mart 2018.
- Okan Yeşilot. "Aga Musa Nagiyev: Azerbaycan için birçok ilki gerçeleştirmiş efsanevi petrol kralının hazin sonu: şöhreti, serveti ve hayırseverliği" (PDF) (türk). kutuphane.tbmm.gov.tr. İstifadə tarixi: 14 mart 2018.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-07-27.
- "İki dəfə məzarı dağıdılan BAKILI MİLYONÇU…" 2021-11-01 at the Wayback Machine. Modern.az
Ədəbiyyat
- Manaf Süleymanov. Azərbaycan milyonçuları: Nağıyev Ağa Musa. Bakı: Gənclik. 1994.
- Qılman İlkin. Bakı və bakılılar. Bakı: "Zaman" nəşriyyatı. 1998.
- Calal Mahmudov. Bakı nefti, neft milyonçuları və Nobel qardaşları. Bakı: Nurlan. 2006.
- Dilarə Nağıyeva. Xalq üçün ömrünü şam kimi əridən... (PDF). Bakı: Azərbaycan Respubilkası Gənclər və İdman Nazirliyi. 2006.
- Miryusif Mirbabayev. Azərbaycan neftinin qısa tarixi. Bakı: İTRİ ARDNŞ. 2008.
- Dilarə Nağıyeva-Muxtarova. Ağa Musa Nağıyevin xeyriyyəçilik və ictimai fəaliyyəti (PDF). Bakı: Elm. 2011.
- Dilarə Nağıyeva. Zamanın sorağında: milyonçu Ağa Musa Nağıyevin fəaliyyəti və xeyriyyəçiliyi haqda (PDF). Bakı: Elm. 2011.
- Sona Xəyal, "Ağa Musa Nağıyevin xeyriyyəçilik və ictimai fəaliyyəti". "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, № 06 (182), 13–19 fevral, 2013.
- Azərbaycanın ilk qeyri-hökumət təşkilatları. Bakı: Elm və təhsil. (Materialları hazırlayan və elmi redaktoru Nəsiman Yaqublu). 2013.
- Dilarə Nağıyeva-Muxtarova. Nurlu əməllərin işığında: milyonçu Ağa Musa Nağıyevin mənalı ömür yolu (PDF). Bakı: Elm və təhsil. 2014.
- Dilarə Nağıyeva-Muxtarova. Hər ömür bir tamaşa (Bakı gecələri) (PDF). Bakı: Elm. 2018.
- Dilarə Nağıyeva-Muxtarova. Hər tamaşa isə bir ömür... (PDF). Bakı: Elm. 2021.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Aga Musa Nagiyev ve ya Musa Nagiyev 1849 Bileceri Baki qezasi Samaxi quberniyasi Rusiya imperiyasi 4 mart 1919 Baki Baki qezasi Baki quberniyasi AXC Azerbaycan sahibkari milyoncu neft hasilatcisi ve xeyriyyeci Aga Musa NagiyevAga Musa Haci Nagi oglu NagiyevDogum tarixi 1849Dogum yeri Bileceri Baki qezasi Samaxi quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 4 mart 1919 1919 03 04 Vefat yeri Baki Baki qezasi Baki quberniyasi AXCDefn yeri Bileceri qebiristanligiHeyat yoldaslari Yelizaveta Qriqoryevna Ummeselme Kerbalayi CeferqiziUsaqlari Ismayil Nagiyev UmbulbanuAtasi Haci Nagi NagiyevFealiyyeti tesebbuskar senayeci mesenat d xeyriyyeciMukafatlarimusanagiyev az az Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMusa Nagiyev adi saman satanin oglu idi 1848 ci ilde anadan olub Aga Musa Bileceride cox kasib ailede dogulmusdu Atasi qeyd edilen kimi saman satmaqla mesgul idi Qardasi ise omrunun sonuna qeder hamamci olmusdu Hal hazirda Aga Musa Nagiyevin Bileceri kendindeki evinde onun qardasinin neve ve neticeleri yasayir Sonralar varlanan Musa Nagiyev var dovletde Haci Zeynalabdin Tagiyevden geri qalmirdi Hetta ondan zengin idi Axir vaxtlarda Tagiyevin var dovleti bes alti milyon o da emlak ve esyadan ibaret oldugu halda Musa Nagiyevin var dovleti 10 milyonlarla qizil pula catmisdi Milyoncu Aga Musa efsanevi bir sexsiyyete donmusdu Cemiyyeti xeyriyye ucun seherin merkezinde ezemetli Ismailiyye binasini ucaltmagina bu mulkden bir qeder yuxarida Realni mektebin insasini ohdesine alib yarimciq qalmis ucuncu mertebesinin xercini odemesine seher kenarinda kecmis Semasko indiki 1 sayli Seher Klinik Xestexanasini tikdirmeyine ve Baki su kemeri ucun xeyli pul vermeyine ve diger coxlu xeyriyye isleri gormeyine baxmayaraq camaat terefinden xesis adiyla damgalanmasdi Aga Musa behai dinini qebul etmisdi Onun serefine ezemetli efsanevi Ismailiyye binasi nin esas fasadinda lap yuxarida Seyx Behanin qranitden boyuk bir heykelini qoydurmusdu Onun altinda girde pencerelerin birinde ise vaxtsiz vefat etmis oglu Aga Ismayilin kresloda oturmus halda mermerden yonulmus heykeli dururdu Fealiyyeti Aga Musa cavanliqda dalinda palan biri uc qepiye bes qepiye ona buna sele dasiyarmis Zehmet emek hesabina pul yigib evvel Balaxanida neft tebeqeleri dayazda yerlesen quyu qazdirmaq nisbeten asan olan yerde balaca sahe aldi Gece gunduz quyu qazanlarin yanindan cekilmir hec kimi bekar qalmaga heder vaxt itirmeye qoymurdu Adeten xos dille onlari islemeye vadar edirdi Yeri gelende aciqlanarmis Her iki halda da fehlelere atam atam deye muraciet edirmis Ozude fehlelerle beraber agir islerde isleyirdi Nehayet tale uzune gulur quyu fontan vurur seleci Musa donub olur Aga Musa milyoncu Aga Musa Nagiyev Ozude get gede bacariqli bir iqtisadci olur Servet artdiqca tamah heves ehtiras da artir gece gunduz isleyir is artdiqca ise quvve arzu da boyuyur 1893 cu ilde qonsu Sabuncuda Ramanada meden salir O zamanlar en zengin hesab edilen Bibiheybet deresinde Naftalan korfezi sahilinde meden ele kecirir Qazilan quyularin hamisi guclu fontan vurur Insan tamahinin hududu yoxdur Cox kecir ki Aga Musa Suraxanida da meden salir Qaraseherde xususi neftayirma zavodu tikdirir Oz medenlerinde alinan neftden basqa hem de kenar neftxudalar ucun neft temizletdirib haqqini alir Mexaniki emalatxana duzeltdirir Her yerden qara neft qizila cevrilib bulaq kimi sandiqlarina axir XIX esrin lap sonlarinda Aga Musa Neftcixarma firmasi yaradir Seherde coxlu mulk tikdirir ve alir yuze qeder ezemetli bina ve nece nece gemi sahibi olur Aga Musa Nagiyevin yasadigi evin kenardan gorunusuMusa Nagiyevin yasadigi ev Hal hazirda Bakinin merkezinde yerlesir O uzun muddet Bayir seherde Qasim bey mescidinin arxasinda Zergerler kucesi ile Gimnazist Lev Tolstoy kucesinin tininde ikimertebeli sekili binada yasayirdi Evin tinindeki das fenere seng fener deyirdiler Das fenere qirmizi yasil abi firuzeyi suseler salmisdilar Axsamlar fener elvan isiqlarla yanirdi Usaqlar toplasib seng fener e heyran heyran maraqla tamasa ederdiler Aga Musa temteragi debdebeni sevmezdi san sohretden mest olmazdi artiq xercden israfciliqdan qacardi Meddahligi semimilikden mahir psixoloq kimi ayirardi Terifi milcek viziltisi hesab edirdi Aga Musa hemin evde axiradek qalmadi sonralar Haci Zeynalabdin Tagiyevin tekidi ile xanende Seyid Mirbabayevden aldigi deniz qiraginda Bag kucesindeki ezemetli mulke kirayenisin kocdu Tebietde cemiyyetde elece de insanlarin ozunde bezen daban dabana bir birine zidd cehetler xusuiyyetler olur Xesislikde ad cixarmis Aga Musa bezen ele sexavet gosterirdi ki hami heyretlenirdi Ibtidai tehsilini kend mollaxanasinda aldiqdan sonra 25 yasinadek kendde atasina komek edir 25 yasina catanda atasi olur Olende atasinin 300 manat borcu qalir Ruhdan dusmeyen Musa 200 manat da borc eleyib ozune kicik bir dukan acir Belelikle cibinde bir qepik olmadan 500 manat borcla musteqil fealiyyete baslayir Iki ilden sonra borcunu qaytarir ve parca alveri ile mesgul olur 5 ilden sonra 2 000 manat qenaet toplayir Topladigi pula Qara seherde el ile isleyen kicik bir kerosin zavodu alir Sonra neftli torpaq saheleri alaraq neft istehsalina baslayir Xususile Bibiheybetin medenlerinde bir birinin dalinca vuran neft fontanlari basqalari kimi onu da milyoncu edir 1908 ci ilde onun sirketi rekord miqdarda 12 328 300 pud xam neft istehsal edir Bu Azerbaycanin neft sirketleri arasinda en yuksek gostericidir Musa Nagiyevin mezari Aga Musa Nagiyev 1919 cu ilin mart ayinda vefat etmisdir Mezari Bileceri qesebesinde salinmis mezarligin gireceyinde yerlesir Haqqinda olan mifMusa Nagiyev Cemiyyeti xeyriyye ucun seherin merkezinde ezemetli Ismailiyye binasini ucaltmagina bu mulkden bir qeder yuxarida Realni mektebinin insasini ohdesine alib yarimciq qalmis ucuncu mertebesinin xercini odemeyine seher kenarinda indiki 1 sayli Kliniki Tibbi Merkez xestexanani tikdirdiyine ve Baki su kemeri ucun xeyli pul vermeyine baxmayaraq camaat terefinden xesis sozu ile damgalanmisdi Haci Zeynalabdin Tagiyev ona bu binani baha satmaq istedi amma Aga Musa onun bu fikri ile razilasmadi Bu onun oglu Ismayilin adi ile bagli ve onun serefine tikdirmek isteyirdi sonra ise bele bir Ismailliye binasi tikildi Kasiblara komek Molla Nesreddin jurnali 23 9 iyun 1908 ci il Merdekanda qebristan meselesi Kelniyyet jurnali 8 13 iyul 1912 ci il 28 may kucesindeki qosa imaretler hemcinin hemin kucede qirmizi kerpicden tikilmis ezemetli bina Nizami kucesinde Opera teatrinin yanindaki yasayis evi Azerbaycan prospektinde kohne Merkezi poct binasi Nigar Refibeyli kucesindeki ezemetli yasayis binasi Semed Vurgun kucesinde Qis klubu indiki Zabitler evi Astoriya ve Yeni Avropa mehmanxanalari ve sair bu kimi seherin gozegelimli binalari Aga Musa Nagiyevin pulu ile tikilmisdir O birinci Realni mektebinin hamiliyini boynuna almisdi ilde hazirliq sinfine 25 muselman usagini elave qebul etdirmeye nail olmusdu Bunun neticesinde az bir zamanda mektebde muselman sagirdlerinin sayi 50 e catmisdi AilesiOglu Ismayil Nagiyev Oglu Ismayil bey Nagiyev genc yasda vefat etdikden sonra atasi terefinden Ismailiyye Sarayi onun serefine tikilmisdir Xatiresi2008 ci ilde Baki milyonculari Aga Musa Nagiyev adli qisametrajli senedli film cekilmisdir MenbeIstinadlar https musanagiyev az az Meshur neft milyoncusu Musa Nagi oglu Nagiyev xaricde yatan milyonlar ve qizillar anspress com Istifade tarixi 7 mart 2018 Bakinskij millioner Aga Musa Nagiev rus portal azertag az Istifade tarixi 11 mart 2018 Peri Mirzeyeva Baku Oil and Oil Magnates ingilis vyshka azeurotel com Istifade tarixi 24 dekabr 2007 Socarplus az 2019 02 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 02 Kuda delis milliony Nagieva rasskazyvaet vnuchka millionera ru sputnik az Istifade tarixi 11 mart 2018 Bakinskie millionery Aga Musa Nagiev Chast 2 banco az Istifade tarixi 2018 03 02 Suleyma ov Manaf Memories Azerneshr 1987 ISBN 5 552 00349 7 Nacionalnaya burzhuaziya v period Azerbajdzhanskoj Demokraticheskoj Respubliki 2007 Stories of Taghiyev Baku s Most Renowned Oil Baron 2007 04 01 at the Wayback Machine by Manaf Suleymanov Azerbaijan International Summer 2002 10 2 Retrieved 25 December 2007 V otlichie ot Tagieva eto byl besposhadnyj zhestokij ekspluatator k tomu zhe ochen skupoj prizhimistyj Etot nikogda ne brosal deneg na veter rus baku eto az 2018 09 09 tarixinde Istifade tarixi 14 mart 2018 Okan Yesilot Aga Musa Nagiyev Azerbaycan icin bircok ilki gercelestirmis efsanevi petrol kralinin hazin sonu sohreti serveti ve hayirseverligi PDF turk kutuphane tbmm gov tr Istifade tarixi 14 mart 2018 Arxivlenmis suret 2021 02 28 tarixinde Istifade tarixi 2010 07 27 Iki defe mezari dagidilan BAKILI MILYONCU 2021 11 01 at the Wayback Machine Modern az Edebiyyat Manaf Suleymanov Azerbaycan milyonculari Nagiyev Aga Musa Baki Genclik 1994 Qilman Ilkin Baki ve bakililar Baki Zaman nesriyyati 1998 Calal Mahmudov Baki nefti neft milyonculari ve Nobel qardaslari Baki Nurlan 2006 Dilare Nagiyeva Xalq ucun omrunu sam kimi eriden PDF Baki Azerbaycan Respubilkasi Gencler ve Idman Nazirliyi 2006 Miryusif Mirbabayev Azerbaycan neftinin qisa tarixi Baki ITRI ARDNS 2008 Dilare Nagiyeva Muxtarova Aga Musa Nagiyevin xeyriyyecilik ve ictimai fealiyyeti PDF Baki Elm 2011 Dilare Nagiyeva Zamanin soraginda milyoncu Aga Musa Nagiyevin fealiyyeti ve xeyriyyeciliyi haqda PDF Baki Elm 2011 Sona Xeyal Aga Musa Nagiyevin xeyriyyecilik ve ictimai fealiyyeti Butov Azerbaycan qezeti 06 182 13 19 fevral 2013 Azerbaycanin ilk qeyri hokumet teskilatlari Baki Elm ve tehsil Materiallari hazirlayan ve elmi redaktoru Nesiman Yaqublu 2013 Dilare Nagiyeva Muxtarova Nurlu emellerin isiginda milyoncu Aga Musa Nagiyevin menali omur yolu PDF Baki Elm ve tehsil 2014 Dilare Nagiyeva Muxtarova Her omur bir tamasa Baki geceleri PDF Baki Elm 2018 Dilare Nagiyeva Muxtarova Her tamasa ise bir omur PDF Baki Elm 2021 Hemcinin baxBanin Qafqaz gunleri