Biləcəri — Azərbaycan Respublikasının Binəqədi rayonunun inzibati-ərazi vahidində iri şəhər tipli qəsəbə.
Biləcəri | |
---|---|
| |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Binəqədi rayonu |
Bələdiyyə başçısı | Ehtibar Cabbarov |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Biləcəri qəsəbəsi Binəqədi rayonunun inzibati ərazisinə daxil olan, rayon mərkəzindən 4,5 km aralıda, Abşeron yarımadasının qərbində yerləşən qədim yaşayış məntəqəsidir. 1936-cı ildən Şəhərə ən yaxın kənd olduğu üçün "qəsəbə" statusu verilmişdir. Tarixi mənbələrin məlumatına əsaslanan tədqiqatçılara görə, yaşayış məntəqəsinin etnotoponim olub, türkdilli xəzərlərin Bələncər tayfasının adını əks etdirir. Bələncərlərin Azərbaycana miqrasiyası Sasani şahı I Xosrov Ənuşirəvanın (531–579) Azərbaycana köçürdüyü xəzərlərlə və VIII əsrin əvvəllərində ərəb əmiri Cərrah ibn Abdullahın Xəzər ölkəsinə hücum edərək onun üç paytaxt şəhərindən Arana xeyli əhali köçürməsi ilə əlaqələndirilir. Yaşayış məntəqəsinin coğrafi mövqeyinə əsaslanan digər tədqiqatçılar isə bu toponimi qədim türk dillərindəki belen (aşırım, alçaq dağ) və cər/cəri (sıldırım, yarğan) komponentlərinin birləşməsi kimi "Aşırımlı yarğan" mənasında izah edirlər. Başqa bir etimologiyaya görə "Biləcəri" sözü "hərbi şəhər" deməkdir.
Hal-hazırda 4 əsrə yaxın yaşı olan Biləcəri kəndinin məscidi II Şah Abbasın sərkərdəsi Biləcərili Ağabəyin oğlu Bəylərbəyi əmir Murad Xan tərəfindən tikdirilmişdir. Bəylərbəyilik çox zaman irsi idarəçilik hüququna malik idi.
Akademik Tofiq Hacıyevin fikrincə Bilə (bala "kiçik") + cər (yer) birləşməsindən yaranmışdır. C->y əvəzlənməsi çox qədim türk dilində olmuş fonetik hadisədir. M. Kaşğarlı da qeyd edir ki, yabqu-cabqu şəklində də deyilir.
Biləcəri qəsəbəsi ərazisində 20 yanvar şəhidlərinin xatirəsinə "Güllə yağışı" abidə kompleksi (heykəltaraş Azad Əliyev, 19 yanvar 2013), Milli Qəhrəmanlar abidə-kompleksi və 8 Milli Qəhrəmanın büstü kimi heykəltaraşlıq abidələri mövcuddur.
Əhalisi
Əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.
Məşhur Bakı milyonçusu, neft maqnatı Ağamusa Nağıyev Biləcəridə anadan olmuşdur və onun qəbri və qəbirüstü abidəsi Biləcəri qəsəbəsində yerləşir.
İqtisadiyyatı
Qafqazın ən böyük dəmir yolu qovşağı buradadır. Sovet dövründə Biləcəri, respublikanın sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir.
Qəsəbə ərazisində ümumilikdə 12 sənaye və 6 müxtəlif təyinatlı müəssisə, o cümlədən, Zaqafqaziyada ən böyük çeşidləmə "Dəmiryol Stansiyası", "Lokomotiv Depo", "Yuyucu-Buxarlayıcı stansiya, "Vaqon Depo", "Zoologiya kombinatı", "Asfalt-Beton zavodu" fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- "BİLƏCƏRİ QƏSƏBƏSİ" 2021-10-30 at the Wayback Machine. Binegedi-ih.gov.az
- "BİNƏQƏDİ RAYONU – qədim tarixi və memarlıq abidələri…" 2021-10-30 at the Wayback Machine Bineqedi.info
Mənbə
- Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cilddə. Bakı: 2007, I cild, səh.96.
Həmçinin bax
Bakı şəhəri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bileceri Azerbaycan Respublikasinin Bineqedi rayonunun inzibati erazi vahidinde iri seher tipli qesebe BileceriBileceri 2013 cu ilde40 25 53 sm e 49 48 29 s u Olke AzerbaycanRayon Bineqedi rayonuBelediyye bascisi Ehtibar CabbarovTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Bileceri Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBileceri qesebesi Bineqedi rayonunun inzibati erazisine daxil olan rayon merkezinden 4 5 km aralida Abseron yarimadasinin qerbinde yerlesen qedim yasayis menteqesidir 1936 ci ilden Sehere en yaxin kend oldugu ucun qesebe statusu verilmisdir Tarixi menbelerin melumatina esaslanan tedqiqatcilara gore yasayis menteqesinin etnotoponim olub turkdilli xezerlerin Belencer tayfasinin adini eks etdirir Belencerlerin Azerbaycana miqrasiyasi Sasani sahi I Xosrov Enusirevanin 531 579 Azerbaycana kocurduyu xezerlerle ve VIII esrin evvellerinde ereb emiri Cerrah ibn Abdullahin Xezer olkesine hucum ederek onun uc paytaxt seherinden Arana xeyli ehali kocurmesi ile elaqelendirilir Yasayis menteqesinin cografi movqeyine esaslanan diger tedqiqatcilar ise bu toponimi qedim turk dillerindeki belen asirim alcaq dag ve cer ceri sildirim yargan komponentlerinin birlesmesi kimi Asirimli yargan menasinda izah edirler Basqa bir etimologiyaya gore Bileceri sozu herbi seher demekdir Hal hazirda 4 esre yaxin yasi olan Bileceri kendinin mescidi II Sah Abbasin serkerdesi Bilecerili Agabeyin oglu Beylerbeyi emir Murad Xan terefinden tikdirilmisdir Beylerbeyilik cox zaman irsi idarecilik huququna malik idi Akademik Tofiq Haciyevin fikrince Bile bala kicik cer yer birlesmesinden yaranmisdir C gt y evezlenmesi cox qedim turk dilinde olmus fonetik hadisedir M Kasgarli da qeyd edir ki yabqu cabqu seklinde de deyilir Bileceri qesebesi erazisinde 20 yanvar sehidlerinin xatiresine Gulle yagisi abide kompleksi heykeltaras Azad Eliyev 19 yanvar 2013 Milli Qehremanlar abide kompleksi ve 8 Milli Qehremanin bustu kimi heykeltarasliq abideleri movcuddur EhalisiEhalisi esasen azerbaycanlilardan ibaretdir Meshur Baki milyoncusu neft maqnati Agamusa Nagiyev Bileceride anadan olmusdur ve onun qebri ve qebirustu abidesi Bileceri qesebesinde yerlesir IqtisadiyyatiQafqazin en boyuk demir yolu qovsagi buradadir Sovet dovrunde Bileceri respublikanin senaye merkezlerinden birine cevrilmisdir Qesebe erazisinde umumilikde 12 senaye ve 6 muxtelif teyinatli muessise o cumleden Zaqafqaziyada en boyuk cesidleme Demiryol Stansiyasi Lokomotiv Depo Yuyucu Buxarlayici stansiya Vaqon Depo Zoologiya kombinati Asfalt Beton zavodu fealiyyet gosterir Istinadlar BILECERI QESEBESI 2021 10 30 at the Wayback Machine Binegedi ih gov az BINEQEDI RAYONU qedim tarixi ve memarliq abideleri 2021 10 30 at the Wayback Machine Bineqedi infoMenbeAzerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti II cildde Baki 2007 I cild seh 96 Hemcinin baxBineqedi Aga Musa NagiyevVikianbarda Bileceri ile elaqeli mediafayllar var Baki seheri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin