Qulam (Qulaməli) Məmməd oğlu Məmmədli (25 mart 1897, Təbriz – 18 noyabr 1994, Bakı) — azərbaycanlı publisist, teatrşünas, salnaməçi, 1950-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, Azərbaycan SSR əmakdar mədəniyyət işçisi (1977), Azərbaycan SSR əmakdar jurnalisti (1984) Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin "Qızıl qələm" mükafatı laureatı (1972), əmək veteranı (1976), İttifaq əhəmiyyətli təqaüdçü (1987), M.F.Axundov adına ədəbi mükafat laureatı (1989).
Qulam Məmmədli | |
---|---|
Təxəllüsü | Qulaməli Məmmədli |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | (97 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | jurnalist, teatrşünas, publisist |
Mükafatları | |
Həyatı
Qulam Məmmədli 1897-ci il martın 25-də Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini mollaxanada almışdır. Sonra Bakı teatr texnikumunda oxumuşdur (1924–1926). Əmək fəaliyyətinə Aşqabadda kustar emalatxanada dəmirçi kimi başlamışdır (1910–1914). Orada Nobel zavodunda fəhlə, İ.İ.Aleksandrov mətbəəsində mürəttib işləmişdir (1913–1919). Türküstan cəbhəsi Birinci Ordunun siyasi şöbəsi nəzdində olan mətbəədə mürəttib, müsəlman teatr truppasında aktyor (1920–1921), Dövlət mətbəəsində mürəttib (1921–1923) olmuşdur. 1923-cü ilin iyun ayında Bakıya köçüb "III İnternasional" mətbəəsində mürəttib, "Kommunist" qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri, "Kəndli qəzeti"ndə redaktor müavini, "Azərbaycan kolxozçusu" qəzetinin redaktoru, Azərbaycan KP MK yanında "Kommunist" nəşriyyatının direktoru, "Yeni yol" qəzetinin redaktoru, "III İnternasional" mətbəəsinin sex müdiri, "Kommunist" qəzeti redaksiyasında kütləvi şöbə müdiri, respublika radio komitəsinin uşaq verilişləri redaksiyasında baş redaktor olmuşdur (1929–1941). İkinci Dünya müharibəsi dövrü səfərbərliyə alınmışdır: Tbilisidə Qafqaz cəbhəsi siyasi şöbəsində ədəbi işçi, Təbrizdə azərbaycanca buraxılan redaksiyasında ədəbi işçi, Bakıda Azərbaycan SSR Radio Komitəsində xarici verilişlərin baş redaktoru, yenidən Təbrizdə çıxan "Vətən yolunda" qəzeti redaksiyasında müdir (1941–1946) vəzifələrində işləmişdir. Bakıya qayıdıb Birləşmiş Nəşriyyat İdarəsində redaktor, Azərbaycan kinostudiyasında ssenari şöbəsinin rəisi, "Kommunist" qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri, "Kirpi" satirik jurnalı redaksiyasında məsul katib, sonra baş redaktor vəzifələrində çalışmışdır. 1959-cu ildə fərdi təqaüdə çıxmış, ikiillik fasilədən sonra Azərbaycan EA Tarix İnstitutunda kiçik elmi işçi (1961–1969), Azərbaycan Mərkəzi Dövlət Ədəbiyyat və İncəsənət arxivində elmi məsələlər üzrə direktor müavini olmuşdur (1969–1975).
Ədəbi fəaliyyətə toplayıcı və tərtibçi kimi başlamışdır. Heyran xanımın, Mirzə Əli Möcüz Şəbüstərinin toplayıb tərtib etdiyi seçilmiş əsərlərini, "Bəxtiyarnamə"ni ilk dəfə 1945-ci ildə Təbrizdə çap etdirmişdir. "İran Azərbaycanının müasir şairləri" (1946), "Səttarxan" şeirlər toplusu (1948), "Mirzə Əli Möcüz" (1948), "Xiyabani" (1949), "Cənubi Azərbaycan şairləri" antologiyası (1950), "Heyran xanım" (1951), "Atmacalar" (1958–1961), "Əliağa Vahid. Seçilmiş əsərləri" (1975) və s. kitablar onun əməyinin bəhrəsidir. O, bunları toplayıb, tərtib edib nəşrə vermişdir.
Hələ 1934-cü ildə Maksim Qorki onun xalq sərvətinə qayğıkeş münasibətini bəyənmişdi. Ömrü boyu yanar ürəkli ictimaiyyətçi olmuşdur: "Bilik" cəmiyyətində ateizm elmi-metodik sovetinin sədri (1952–1981), Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası Baş redaksiyasında mətbuat məsələləri heyətinin üzvü (1952–1983), Bakının Oktyabr rayonu xalq deputatları Sovetinin deputatı seçilmişdir (1935–1937). Azərbaycan KP MK nəzarət komissiyası rəyasət heyətinin üzvü (1928–1934), Azərbaycan KP MK plenumu üzvlüyünə namizəd olmuşdur (1934–1937).
1994-cü il noyabrın 18-də Bakıda vəfat etmişdir. Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Təltif və mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi" fəxri adı — 1977
- "Azərbaycan SSR əməkdar jurnalisti" fəxri adı — 1984
- — 1976
- 4 dəfə Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fəxri fərmanı
- "50 il" partiya veteranı nişanı
- (Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqı) — 1972
- M. F. Axundov adına ədəbi mükafat (Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı) — 11 yanvar 1989 ("Nəriman Nərimanov" kitabı (1988) və publisistika fəaliyyəti üçün)
- İttifaq əhəmiyyətli təqaüdçü — 1987
Əsərləri
- Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında ateizm motivləri. Bakı: Bilik, 1958, 32 səh.
- Ateistin cib lüğəti. Bakı: Bilik, 1962, 108 səh.
- Tüfeyli ocaqları. Bakı: Bilik, 1963, 102 səh.
- Molla Nəsrəddin (salnamə). Bakı: Azərnəşr, 1966, 564 səh.
- Hüseyn Ərəblinski (salnamə). Bakı: Azəməşr, 1967, 290 səh.
- Cahangir Zeynalov (salnamə). Bakı: Azərnəşr, 1968, 170 səh.
- Azərbaycan teatrının salnaməsi (I hissə). Bakı: Azərnəşr, 1974, 584 səh.
- Üzeyir Hacıbəyov (albom kitab). Bakı: İşıq, 1975, 92 səh. (şərikli)
- İmzalar. Bakı: Azərnəşr, 1977, 120 səh.
- Cavid ömrü boyu. Bakı: Yazıçı, 1982, 298 səh.
- Azərbaycan teatrının salnaməsi (II hissə). Bakı: Yazıçı, 1983, 300 səh.
- Üzeyir Hacıbəyov (salnamə). Bakı: Yazıçı, 1983, 550 səh.
- Molla Nəsrəddin (salnamə). II çapı. Bakı: Gənclik, 1984, 600 səh.
- Üzeyir Hacıbəyov (albom kitab). Bakı: İşıq, 1985, 62 səh. (şərikli).
- Abbas Mirzə Şərifzadə. Bakı: İşıq, 1985, 242 səh.
- Nəriman Nərimanov (salnamə). Bakı: Yazıçı, 1987, 357 səh.
- Sizə kim lazımdır? Bakı: Maarif, 1990, 192 səh.
İstinadlar
- Ахундов адына мүкафатларын јени лауреатлары // Коммунист. № 18 (20786). 21 јанвар 1989-ҹу ил. С. 4.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qulam Qulameli Memmed oglu Memmedli 25 mart 1897 Tebriz 18 noyabr 1994 Baki azerbaycanli publisist teatrsunas salnameci 1950 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin uzvu Azerbaycan SSR emakdar medeniyyet iscisi 1977 Azerbaycan SSR emakdar jurnalisti 1984 Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin Qizil qelem mukafati laureati 1972 emek veterani 1976 Ittifaq ehemiyyetli teqaudcu 1987 M F Axundov adina edebi mukafat laureati 1989 Qulam MemmedliTexellusu Qulameli MemmedliDogum tarixi 25 mart 1897Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 18 noyabr 1994 97 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanFealiyyeti jurnalist teatrsunas publisistMukafatlariHeyatiQulam Memmedli 1897 ci il martin 25 de Cenubi Azerbaycanin Tebriz seherinde anadan olmusdur Ibtidai tehsilini mollaxanada almisdir Sonra Baki teatr texnikumunda oxumusdur 1924 1926 Emek fealiyyetine Asqabadda kustar emalatxanada demirci kimi baslamisdir 1910 1914 Orada Nobel zavodunda fehle I I Aleksandrov metbeesinde murettib islemisdir 1913 1919 Turkustan cebhesi Birinci Ordunun siyasi sobesi nezdinde olan metbeede murettib muselman teatr truppasinda aktyor 1920 1921 Dovlet metbeesinde murettib 1921 1923 olmusdur 1923 cu ilin iyun ayinda Bakiya kocub III Internasional metbeesinde murettib Kommunist qezeti redaksiyasinda sobe mudiri Kendli qezeti nde redaktor muavini Azerbaycan kolxozcusu qezetinin redaktoru Azerbaycan KP MK yaninda Kommunist nesriyyatinin direktoru Yeni yol qezetinin redaktoru III Internasional metbeesinin sex mudiri Kommunist qezeti redaksiyasinda kutlevi sobe mudiri respublika radio komitesinin usaq verilisleri redaksiyasinda bas redaktor olmusdur 1929 1941 Ikinci Dunya muharibesi dovru seferberliye alinmisdir Tbiliside Qafqaz cebhesi siyasi sobesinde edebi isci Tebrizde azerbaycanca buraxilan redaksiyasinda edebi isci Bakida Azerbaycan SSR Radio Komitesinde xarici verilislerin bas redaktoru yeniden Tebrizde cixan Veten yolunda qezeti redaksiyasinda mudir 1941 1946 vezifelerinde islemisdir Bakiya qayidib Birlesmis Nesriyyat Idaresinde redaktor Azerbaycan kinostudiyasinda ssenari sobesinin reisi Kommunist qezeti redaksiyasinda sobe mudiri Kirpi satirik jurnali redaksiyasinda mesul katib sonra bas redaktor vezifelerinde calismisdir 1959 cu ilde ferdi teqaude cixmis ikiillik fasileden sonra Azerbaycan EA Tarix Institutunda kicik elmi isci 1961 1969 Azerbaycan Merkezi Dovlet Edebiyyat ve Incesenet arxivinde elmi meseleler uzre direktor muavini olmusdur 1969 1975 Edebi fealiyyete toplayici ve tertibci kimi baslamisdir Heyran xanimin Mirze Eli Mocuz Sebusterinin toplayib tertib etdiyi secilmis eserlerini Bextiyarname ni ilk defe 1945 ci ilde Tebrizde cap etdirmisdir Iran Azerbaycaninin muasir sairleri 1946 Settarxan seirler toplusu 1948 Mirze Eli Mocuz 1948 Xiyabani 1949 Cenubi Azerbaycan sairleri antologiyasi 1950 Heyran xanim 1951 Atmacalar 1958 1961 Eliaga Vahid Secilmis eserleri 1975 ve s kitablar onun emeyinin behresidir O bunlari toplayib tertib edib nesre vermisdir Hele 1934 cu ilde Maksim Qorki onun xalq servetine qaygikes munasibetini beyenmisdi Omru boyu yanar urekli ictimaiyyetci olmusdur Bilik cemiyyetinde ateizm elmi metodik sovetinin sedri 1952 1981 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi Bas redaksiyasinda metbuat meseleleri heyetinin uzvu 1952 1983 Bakinin Oktyabr rayonu xalq deputatlari Sovetinin deputati secilmisdir 1935 1937 Azerbaycan KP MK nezaret komissiyasi reyaset heyetinin uzvu 1928 1934 Azerbaycan KP MK plenumu uzvluyune namized olmusdur 1934 1937 1994 cu il noyabrin 18 de Bakida vefat etmisdir Fexri Xiyabanda defn olunmusdur Teltif ve mukafatlari Azerbaycan SSR emekdar medeniyyet iscisi fexri adi 1977 Azerbaycan SSR emekdar jurnalisti fexri adi 1984 Emek veterani medali 1976 4 defe Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin fexri fermani 50 il partiya veterani nisani Qizil qelem mukafati Azerbaycan Jurnalistler Ittifaqi 1972 M F Axundov adina edebi mukafat Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi 11 yanvar 1989 Neriman Nerimanov kitabi 1988 ve publisistika fealiyyeti ucun Ittifaq ehemiyyetli teqaudcu 1987EserleriKlassik Azerbaycan edebiyyatinda ateizm motivleri Baki Bilik 1958 32 seh Ateistin cib lugeti Baki Bilik 1962 108 seh Tufeyli ocaqlari Baki Bilik 1963 102 seh Molla Nesreddin salname Baki Azernesr 1966 564 seh Huseyn Ereblinski salname Baki Azemesr 1967 290 seh Cahangir Zeynalov salname Baki Azernesr 1968 170 seh Azerbaycan teatrinin salnamesi I hisse Baki Azernesr 1974 584 seh Uzeyir Hacibeyov albom kitab Baki Isiq 1975 92 seh serikli Imzalar Baki Azernesr 1977 120 seh Cavid omru boyu Baki Yazici 1982 298 seh Azerbaycan teatrinin salnamesi II hisse Baki Yazici 1983 300 seh Uzeyir Hacibeyov salname Baki Yazici 1983 550 seh Molla Nesreddin salname II capi Baki Genclik 1984 600 seh Uzeyir Hacibeyov albom kitab Baki Isiq 1985 62 seh serikli Abbas Mirze Serifzade Baki Isiq 1985 242 seh Neriman Nerimanov salname Baki Yazici 1987 357 seh Size kim lazimdir Baki Maarif 1990 192 seh IstinadlarAhundov adyna mүkafatlaryn јeni laureatlary Kommunist 18 20786 21 јanvar 1989 ҹu il S 4