Seyid Hüseyn Sadiq (tam adı: Hüseyn Mir Kazım oğlu Sadıqzadə; 25 yanvar 1887, Bakı – yanvar 1938, Bakı) — yazıçı, tənqidçi, pedaqoq.
Seyid Hüseyn Sadiq | |
---|---|
Seyid Hüseyn Mir Kazım oğlu Sadıqzadə | |
Doğum tarixi | 25 yanvar 1887 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | yanvar 1938 |
Vəfat yeri | |
Həyat yoldaşı | Ümmügülsüm |
Uşaqları | Oqtay Sadıqzadə, Toğrul Sadıqzadə, Qumral Sadıqzadə |
Fəaliyyəti | yazıçı, ədəbiyyat tənqidçisi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Seyid Hüseyn 1887-ci il yanvarın 25-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Beş yaşında atasını itirən Seyid babası Mirsadiq Mirhəsənin himayəsində böyüyüb tərbiyə almışdır.
O, əvvəl mollaxanada, sonra dövrünün görkəmli maarif xadimlərindən olan Mahmud bəy Mahmudbəyovun müdir olduğu rus-tatar məktəbində dörd ilə yaxın təhsil almışdır. Azərbaycan, rus, fars dillərini mükəmməl öyrənmişdir.
1904-cü ildə – babasının vəfatından sonra ailənin qayğısı S. Hüseynin üzərinə düşmüşdür. O, "Kaspi" mətbəəsində işə girir və 1912-ci ilə kimi orada mürəttiblik edir. 1913–1914 illərdə "İqbal"ın baş redaktoru idi. 1920-ci ildən "Kommunist" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi kimi fəaliyyət göstərmiş, Bakının orta məktəb və texnikumlarında müəllimlik etmiş, ömrünün son illərində isə Azərnəşrin bədii ədəbiyyat şöbəsinin redaktoru olmuşdur. O, bədii yaradıcılığa 1907-ci ildə başlamışdır.
S. Hüseyn 1907-ci ildə qəzet və jurnallarda məqalə və felyetonları ilə çıxış etmişdir.
1934-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü olmuş, milli ədəbiyyatımızın zənginləşməsi üçün səy göstərmişdir, Ancaq bir çox Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli xadimləri kimi repressiya dalğası ondan və ailəsindən də yan keçməmişdir. 1936-cı ildə O, Yazıçılar İttifaqının üzvlüyündən çıxarılmış, əsərləri kəskin tənqid olunaraq, onlara siyasi rəng verilmiş, adına "xalq düşməni" damğası vurmuşlar.
Çağdaş Azərbaycan nəsrinin, xüsusilə onun hekayə janrının inkişafı tarixi Seyid Hüseynin adı ilə sıx surətdə bağlıdır. Onun nəsri-çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının təşəkkülü və inkişafı dövrünün ən parlaq səhifələrindən biridir. Seyid Hüseynin 20-ci illərin sonundan 30-cu illərin birinci yarısınadək yazdığı hekayələr o zaman oxucuların dillərində əzbər olmuş, indi də öz təravətlərini saxlamış müasirliyini ititrməmiş, müəllifə şirin hekayə ustası kimi şöhrət qazanmışdır. Hüseyn Mir Kazım oğlu "Tazə həyat" və "Kaspi" qəzetlərinin mətbəələrində mürəttib olmuş, şərikli "Bəhlul", "Kəlniyyət" və "Qurtuluş" jurnallarını nəşr etdirmişdir.
Hekayə və publisistik məqalələrində mürtəce ziyalıların əleyhinə çıxmış, Azərbaycan dilinin saflığı uğrunda mübarizə aparmışdır. Azərbaycan ədəbiyyatı və ədəbiyyat xadimləri haqda məqalələr, müasir həyatdan bəhs edən hekayələr yazmışdır.
Seyid Hüseyn ictimai hadisələrə münasibətdə S. Hüseyn ilə daim həmfikir olmuşdur. Onların arasında qarşılıqlı səmimi münasibət var idi. S. Hüseynin redaktorluq etdiyi "Yeni iqbal" və "Azərbaycan" qəzetlərində məqalələrlə çıxış edirdi.
"Qurtuluş" jurnalının nəşrə başlanılmasını S. Hüseyn böyük sevinclə qarşılamışdı. Repressiyanın qurbanlarından olan Seyid Hüseyn 1937-ci ildə həbs edilmiş, 1938-ci ilin yanvarında güllələnmişdir.
Yaradıcılığı
Seyid Hüseynin ədəbi yaradıcılığa başlaması müstəqil həyata, əmək fəaliyyətinə qədəm qoyduğu ilk illərə təsaduf edir. 1908-ci ildən etibarən o, əvvəlcə ara-sıra, sonralar isə müntəzəm olaraq qəzetlərdə, jurnallarda "Kazımoğlu", "Hüseyn Sadiq", "Seyid Hüseyn", "Seyid Hüseyn Sadıqzadə", "Mühərrir" imzaları ilə ədəbi-tənqidi məqalələr dərc etdirmiş, Bakının ictimai həyatında, mədəni-maarif cəmiyyətlərinin fəaliyyətində yaxından iştirak etmiş,1927-ci ilə kimi müvəqqəti-mühərrir kimi tanınmışdır. Onun "Gələcək həyat yollarında", "Şirinnaz", "İki həyat arasında", "Yatmış kəndin qış gecələrində", "Gilan qızı" və s. hekayələri, "Altun", "Yalan", "Gözəllik nədir?" və s. məqalələri oxucuların diqqətini cəlb edir. Müəllifin müxtəlif illərdə bir çox kitabları nəşr etdirilmişdir: "Ağ valideyn, yaxud zavallı Məşədi Zaman" (1911), "Qaçaq oğul, yaxud ata məhəbbəti" (1915), "Yeni həyat yollarında" (1928) və s.
Ailəsi
Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin əmisi qızı və Məhəmməd Əli Rəsulzadənin bacısı Ümmügülsüm Sadıqzadə ilə evlənmiş, Oqtay Sadıqzadə, Toğrul Sadıqzadə və Qumral Sadıqzadə adlı uşaqları olub.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-29.
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı/2007, s. 53
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı/2007, s.54
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyid Huseyn Sadiq tam adi Huseyn Mir Kazim oglu Sadiqzade 25 yanvar 1887 Baki yanvar 1938 Baki yazici tenqidci pedaqoq Seyid Huseyn SadiqSeyid Huseyn Mir Kazim oglu SadiqzadeDogum tarixi 25 yanvar 1887 1887 01 25 Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi yanvar 1938Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIHeyat yoldasi UmmugulsumUsaqlari Oqtay Sadiqzade Togrul Sadiqzade Qumral SadiqzadeFealiyyeti yazici edebiyyat tenqidcisi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSeyid Huseyn 1887 ci il yanvarin 25 de Baki seherinde anadan olmusdur Bes yasinda atasini itiren Seyid babasi Mirsadiq Mirhesenin himayesinde boyuyub terbiye almisdir O evvel mollaxanada sonra dovrunun gorkemli maarif xadimlerinden olan Mahmud bey Mahmudbeyovun mudir oldugu rus tatar mektebinde dord ile yaxin tehsil almisdir Azerbaycan rus fars dillerini mukemmel oyrenmisdir 1904 cu ilde babasinin vefatindan sonra ailenin qaygisi S Huseynin uzerine dusmusdur O Kaspi metbeesinde ise girir ve 1912 ci ile kimi orada murettiblik edir 1913 1914 illerde Iqbal in bas redaktoru idi 1920 ci ilden Kommunist qezeti redaksiyasinda edebi isci kimi fealiyyet gostermis Bakinin orta mekteb ve texnikumlarinda muellimlik etmis omrunun son illerinde ise Azernesrin bedii edebiyyat sobesinin redaktoru olmusdur O bedii yaradiciliga 1907 ci ilde baslamisdir S Huseyn 1907 ci ilde qezet ve jurnallarda meqale ve felyetonlari ile cixis etmisdir 1934 cu ilden Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin uzvu olmus milli edebiyyatimizin zenginlesmesi ucun sey gostermisdir Ancaq bir cox Azerbaycan edebiyyatinin gorkemli xadimleri kimi repressiya dalgasi ondan ve ailesinden de yan kecmemisdir 1936 ci ilde O Yazicilar Ittifaqinin uzvluyunden cixarilmis eserleri keskin tenqid olunaraq onlara siyasi reng verilmis adina xalq dusmeni damgasi vurmuslar Cagdas Azerbaycan nesrinin xususile onun hekaye janrinin inkisafi tarixi Seyid Huseynin adi ile six suretde baglidir Onun nesri cagdas Azerbaycan edebiyyatinin tesekkulu ve inkisafi dovrunun en parlaq sehifelerinden biridir Seyid Huseynin 20 ci illerin sonundan 30 cu illerin birinci yarisinadek yazdigi hekayeler o zaman oxucularin dillerinde ezber olmus indi de oz teravetlerini saxlamis muasirliyini ititrmemis muellife sirin hekaye ustasi kimi sohret qazanmisdir Huseyn Mir Kazim oglu Taze heyat ve Kaspi qezetlerinin metbeelerinde murettib olmus serikli Behlul Kelniyyet ve Qurtulus jurnallarini nesr etdirmisdir Hekaye ve publisistik meqalelerinde murtece ziyalilarin eleyhine cixmis Azerbaycan dilinin safligi ugrunda mubarize aparmisdir Azerbaycan edebiyyati ve edebiyyat xadimleri haqda meqaleler muasir heyatdan behs eden hekayeler yazmisdir Seyid Huseyn ictimai hadiselere munasibetde S Huseyn ile daim hemfikir olmusdur Onlarin arasinda qarsiliqli semimi munasibet var idi S Huseynin redaktorluq etdiyi Yeni iqbal ve Azerbaycan qezetlerinde meqalelerle cixis edirdi Qurtulus jurnalinin nesre baslanilmasini S Huseyn boyuk sevincle qarsilamisdi Repressiyanin qurbanlarindan olan Seyid Huseyn 1937 ci ilde hebs edilmis 1938 ci ilin yanvarinda gullelenmisdir YaradiciligiSeyid Huseynin edebi yaradiciliga baslamasi musteqil heyata emek fealiyyetine qedem qoydugu ilk illere tesaduf edir 1908 ci ilden etibaren o evvelce ara sira sonralar ise muntezem olaraq qezetlerde jurnallarda Kazimoglu Huseyn Sadiq Seyid Huseyn Seyid Huseyn Sadiqzade Muherrir imzalari ile edebi tenqidi meqaleler derc etdirmis Bakinin ictimai heyatinda medeni maarif cemiyyetlerinin fealiyyetinde yaxindan istirak etmis 1927 ci ile kimi muveqqeti muherrir kimi taninmisdir Onun Gelecek heyat yollarinda Sirinnaz Iki heyat arasinda Yatmis kendin qis gecelerinde Gilan qizi ve s hekayeleri Altun Yalan Gozellik nedir ve s meqaleleri oxucularin diqqetini celb edir Muellifin muxtelif illerde bir cox kitablari nesr etdirilmisdir Ag valideyn yaxud zavalli Mesedi Zaman 1911 Qacaq ogul yaxud ata mehebbeti 1915 Yeni heyat yollarinda 1928 ve s AilesiMehemmed Emin Resulzadenin emisi qizi ve Mehemmed Eli Resulzadenin bacisi Ummugulsum Sadiqzade ile evlenmis Oqtay Sadiqzade Togrul Sadiqzade ve Qumral Sadiqzade adli usaqlari olub Istinadlar Arxivlenmis suret 2022 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 29 Muasir Azerbaycan edebiyyati Baki 2007 s 53 Muasir Azerbaycan edebiyyati Baki 2007 s 54