Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"Bəhlul" jurnalı (az-əbcəd. بهلول) — həftəlik rəsmli satirik jurnal.
| Bəhlul | |
|---|---|
| az-əbcəd. بهلول | |
 | |
| Baş redaktor | Ələsgər Əliyev |
| Növ | satirik jurnal |
| Təsisçi | Ələsgər Əliyev |
| Təsis tarixi | 19 may 1907 |
| Qərargah | Bakı |
| Dil | Azərbaycan dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Haqqında məlumat
"Bəhlul" satirik jurnalı 19 may 1907-ci ildə Ələsgər Əliyevin redaktorluğu, Seyid Hüseynin əməkdaşlığı ilə Bakıda nəşrə başlayıb. Jurnal "Molla Nəsrəddin" ənənələrini davam etdirən məcmuələrdən biri olub. Jurnalın adı Molla Nəsrəddin kimi xalq arasında məzmunlu lətifələri ilə məşhur olan ədalətpərəst, həqiqətpərəst Bəhlul Danəndənin adından götürülmüşdür.
"Bəhlul"un zəngin ədəbi-bədii tərtibatı var idi. "Bəhlul" öz səhifələrində "Molla Nəsrəddin"ə rəğbət ifadə edən bir sıra yazılar və şəkillər vermişdi.
Ələsgər Əliyevin jurnalistlik fəaliyyətində "Bəhlul" jurnalı xüsusi yer tutur. Jurnalın ömrü cəmi 6 ay olmuş və 9 nömrəsi işıq üzü görmüşdür. "Bəhlul"un nəşri 1907-ci ildə noyabr ayının 4-də, 9-cu nömrədən sonra "zərərli məsləkinə görə" dayandırılmışdır. Çünki jurnalın səhifələrində zəhmətkeş kütlələrin 1905–1907-ci illərdəki inqilabi mübarizəsi geniş işıqlandırılmış, Bakı fəhlələrinin ağır həyatından bəhs edilən yazılar çap etmişdir.
Jurnalda dərc olunan məqalələr
Burada satirik şeirlər, felyetonlar, "Bilməli xəbərlər", "Teleqraf xəbərləri", "Lüğət", "Tapmaca" və b. satirik başlıqlar altında yazılar dərc etdirilirdi.
Jurnalda ictimai gerilik, dini-fanatizm, ailə və məişətdəki vaxtı keçmiş adət-ənənələr, dövlət idarəçiliyindəki nöqsanlar, varlı-kasıb münasibətləri sadə xalq dilində, satirik üslubda oxucuya çatdırılırdı.
"Bəhlul" Bakıda fəhlə hərakatına köməkdə, dövrün mühüm məsələlərinin işıqlandırılmasında, xalqın maariflənməsi uğrunda mübarizədə böyük xidmət göstərmişdir.
İran və Türkiyədə baş verən milli oyanışla bağlı hadisələr, fəhlələrlə kəndlilərin ittifaqı, fəhlələrin siyasi mübarizəsi məsələsi işıq üzü görmüş, sosial-demokrat fəhlə partiyasına, onun ayrılmaz bir hissəsi olan "Hümmət"in fəaliyyətinə yüksək qiymət verirdi.
Kapitalistlərin nökərləri tərəfindən Xanlar Səfərəliyevin xaincəsinə öldürülməsi "Bəhlul" jurnalının mühərrirlərini mütəəssir etmişdi. Bu münasibətlə verilən məqalə jurnal "Hümmət" qrupunun üzvlərinə müraciətlə deyirdi ki, bu ağır itki təkcə sizi deyil, bütün fəhlələri kədərləndirir. Jurnalın 8–9 nömrələrində "Fəhləyə dair" sərlövhəli bir felyeton dərc edilmişdir. "İpləmə" imzası ilə verilmiş bu felyetonda sahibkarla fəhlə arasında gedən söhbət əks etdirilir. Bu söhbətdə kəskin siyasi məsələlərə toxunulur. Fəhlə açıq bildirir ki, ədalətsizlik və zülm davam etdikcə onlar mübarizədən çəkinməyəcəklər.
Jurnalın yaradıcı heyəti
"Bəhlul"un yayılmasında Sabir satirik şeirlərinin böyük rolu olmuşdur. Məcmuənin ilk sayı işıq üzü görəndən sonra Sabir Şamaxıdan redaksiyaya məktub göndərərək, məcmuənin çapı münasibətilə redaksiya kollektivini təbrik etmişdi. Ələsgər Əliyev Sabiri jurnalın nəşrindən qabaq tanıyırdı. O, Sabirə jurnalın Şamaxı üzrə müxbiri və müvəkkili olmasını təklif etmişdi. Sabir Şamaxı mövhumatçıların bu hadisəyə görə onun üzərində daha şiddətlə hücum edəcəyini nəzərə alıb redaksiyaya bildirmişdi ki, jurnalda müvəkkil ola bilməz, lakin şeirlərlə iştirak etməyə hazırdır.
Sabir "Bəhlul" jurnalında çıxan satiralarında Azərbaycandakı ictimai ziddiyyətləri, mömhumatı, ədalətsizliyi göstərmişdir. Şairin "Bəzi yerlərdə təsadüf olmur aşa, ətə", "Mən belə əsrarı qana bilmirəm" satiraları ilk dəfə bu jurnalda çıxmışdır. Məcmuənin 2-ci nömrəsində "Təraneyi-əsilanə" adlı satirasında Sabir fəhlələrin ağır iqtisadi, sosial vəziyyətini qələmə alır.
Jurnalda Ə. Əliyev ("Bəhlul"), Ə. Razi ("Düdük"), M. H. Zeynalov ("Dərdmənd") kimi müəlliflər yaxından iştirak edirdilər. Bu müəlliflər ilə yanaşı, "Düzəxi", "Mirzə Dığ-dığı", "Naxələf", "Heyrəti", "Yuxulu", "Bambulu", "Tamaşa bağı", "Fırıldaq", "Titrətməli", "Ə. M.", "Ağızları qıfıldayan", "Maryak", "Carübüddövlə", "Bitli bədən", "Laübali", "İpləmə", "Zurnaçı", "Şalvarün-Zakirin", "Müahidi Qədim", "Əqrəb", "Qeydkeş" və sair gizli imzalardan da istifadə edilib.
Rəssamlar
Jurnalda rəsmləri Y. Y. Hamberq, S. B. Cəlilbəyov və Ə. Əzimzadə çəkirdilər.
Həmçinin bax
Mənbə
- Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009, 172 səh
- N. N. Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı
İstinadlar
- БӘҺЛУЛ // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы. 10 ҹилддә. Баш редактор Ҹ.Б. Гулијев. II ҹилд. сәһ. 152
- "Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh" (PDF). 2016-03-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-07-06.
- "Cəlil Məmmədquluzadə Ensiklopediyası". 2020-08-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-06.
- Müşfiqə. "Bəhlul" satirik jurnalı — 115 2022-09-22 at the Wayback Machine. Yeni Azərbaycan — 2022. — 19 may. — S.8.
Xarici keçidlər
- "Bəhlul" satirik jurnalının 110 illiyi (1907)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Behlul jurnali az ebced بهلول heftelik resmli satirik jurnal Behlulaz ebced بهلول Behlul jurnalinin 14 iyul 1907 ci il tarixli 5 ci nomresiBas redaktor Elesger EliyevNov satirik jurnalTesisci Elesger EliyevTesis tarixi 19 may 1907Qerargah BakiDil Azerbaycan dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqinda melumat Behlul satirik jurnali 19 may 1907 ci ilde Elesger Eliyevin redaktorlugu Seyid Huseynin emekdasligi ile Bakida nesre baslayib Jurnal Molla Nesreddin enenelerini davam etdiren mecmuelerden biri olub Jurnalin adi Molla Nesreddin kimi xalq arasinda mezmunlu letifeleri ile meshur olan edaletperest heqiqetperest Behlul Danendenin adindan goturulmusdur Behlul un zengin edebi bedii tertibati var idi Behlul oz sehifelerinde Molla Nesreddin e regbet ifade eden bir sira yazilar ve sekiller vermisdi Elesger Eliyevin jurnalistlik fealiyyetinde Behlul jurnali xususi yer tutur Jurnalin omru cemi 6 ay olmus ve 9 nomresi isiq uzu gormusdur Behlul un nesri 1907 ci ilde noyabr ayinin 4 de 9 cu nomreden sonra zererli meslekine gore dayandirilmisdir Cunki jurnalin sehifelerinde zehmetkes kutlelerin 1905 1907 ci illerdeki inqilabi mubarizesi genis isiqlandirilmis Baki fehlelerinin agir heyatindan behs edilen yazilar cap etmisdir Jurnalda derc olunan meqalelerBurada satirik seirler felyetonlar Bilmeli xeberler Teleqraf xeberleri Luget Tapmaca ve b satirik basliqlar altinda yazilar derc etdirilirdi Jurnalda ictimai gerilik dini fanatizm aile ve meisetdeki vaxti kecmis adet eneneler dovlet idareciliyindeki noqsanlar varli kasib munasibetleri sade xalq dilinde satirik uslubda oxucuya catdirilirdi Behlul Bakida fehle herakatina komekde dovrun muhum meselelerinin isiqlandirilmasinda xalqin maariflenmesi ugrunda mubarizede boyuk xidmet gostermisdir Iran ve Turkiyede bas veren milli oyanisla bagli hadiseler fehlelerle kendlilerin ittifaqi fehlelerin siyasi mubarizesi meselesi isiq uzu gormus sosial demokrat fehle partiyasina onun ayrilmaz bir hissesi olan Hummet in fealiyyetine yuksek qiymet verirdi Kapitalistlerin nokerleri terefinden Xanlar Sefereliyevin xaincesine oldurulmesi Behlul jurnalinin muherrirlerini muteessir etmisdi Bu munasibetle verilen meqale jurnal Hummet qrupunun uzvlerine muracietle deyirdi ki bu agir itki tekce sizi deyil butun fehleleri kederlendirir Jurnalin 8 9 nomrelerinde Fehleye dair serlovheli bir felyeton derc edilmisdir Ipleme imzasi ile verilmis bu felyetonda sahibkarla fehle arasinda geden sohbet eks etdirilir Bu sohbetde keskin siyasi meselelere toxunulur Fehle aciq bildirir ki edaletsizlik ve zulm davam etdikce onlar mubarizeden cekinmeyecekler Jurnalin yaradici heyeti Behlul un yayilmasinda Sabir satirik seirlerinin boyuk rolu olmusdur Mecmuenin ilk sayi isiq uzu gorenden sonra Sabir Samaxidan redaksiyaya mektub gondererek mecmuenin capi munasibetile redaksiya kollektivini tebrik etmisdi Elesger Eliyev Sabiri jurnalin nesrinden qabaq taniyirdi O Sabire jurnalin Samaxi uzre muxbiri ve muvekkili olmasini teklif etmisdi Sabir Samaxi movhumatcilarin bu hadiseye gore onun uzerinde daha siddetle hucum edeceyini nezere alib redaksiyaya bildirmisdi ki jurnalda muvekkil ola bilmez lakin seirlerle istirak etmeye hazirdir Sabir Behlul jurnalinda cixan satiralarinda Azerbaycandaki ictimai ziddiyyetleri momhumati edaletsizliyi gostermisdir Sairin Bezi yerlerde tesaduf olmur asa ete Men bele esrari qana bilmirem satiralari ilk defe bu jurnalda cixmisdir Mecmuenin 2 ci nomresinde Teraneyi esilane adli satirasinda Sabir fehlelerin agir iqtisadi sosial veziyyetini qeleme alir Jurnalda E Eliyev Behlul E Razi Duduk M H Zeynalov Derdmend kimi muellifler yaxindan istirak edirdiler Bu muellifler ile yanasi Duzexi Mirze Dig digi Naxelef Heyreti Yuxulu Bambulu Tamasa bagi Firildaq Titretmeli E M Agizlari qifildayan Maryak Carubuddovle Bitli beden Laubali Ipleme Zurnaci Salvarun Zakirin Muahidi Qedim Eqreb Qeydkes ve sair gizli imzalardan da istifade edilib Ressamlar Jurnalda resmleri Y Y Hamberq S B Celilbeyov ve E Ezimzade cekirdiler Hemcinin baxMolla Nesreddin jurnal Rehber jurnal MenbeVeliyev Akif Abdulezim oglu Asirli Azerbaycan metbuati tarixi 1875 1920 Baki Elm ve Tehsil 2009 172 seh N N Zeynalov Azerbaycan metbuat tarixi I hisse Baki 1973 ADU nun nesriyyatiIstinadlarBӘҺLUL Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasy 10 ҹilddә Bash redaktor Ҹ B Guliјev II ҹild sәһ 152 Sahverdiyev A B Azerbaycan metbuati tarixi Tehsil nesriyyati 2006 248 seh PDF 2016 03 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 07 06 Celil Memmedquluzade Ensiklopediyasi 2020 08 11 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 06 Musfiqe Behlul satirik jurnali 115 2022 09 22 at the Wayback Machine Yeni Azerbaycan 2022 19 may S 8 Xarici kecidler Behlul satirik jurnalinin 110 illiyi 1907