Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"Rəhbər" (jurnal) — 1906-1907-ci illərdə Bakıda nəşr olunan aylıq pedaqoji jurnal.
| "Rəhbər" | |
|---|---|
| Baş redaktor | Mahmud bəy Mahmudbəyov |
| Növ | pedaqoji jurnal |
| Təsis tarixi | 24 sentyabr 1906 |
| Qərargah | Bakı |
Haqqında məlumat
"Rəhbər" jurnalının ilk nömrəsi 1906-cı il sentyabrın 24-də çıxmışdır. Jurnalın naşiri və redaktoru Mahmud bəy Mahmudbəyov idi. Jurnalın cəmi 5 nömrəsi (1906-cı ildə 4, 1907-ci ildə 1) çıxmışdır. "Molla Nəsrəddin" jurnalı "Bəşarət" felyetonunda "Rəhbər"in məqsəd və məramlarını təqdir etmiş, "İrşad", "Həyat" və "Dəbistan"ın qarşılaşdıqları abunəçi azlığının onu da gözlədiyini əvvəlcədən təəssüf hissi ilə xəbər vermişdir. Jurnal maddi çətinlik üzündən 1907-ci il yanvarın 17-də bağlanmışdır
Jurnalda əks olunan mövzular
"Rəhbər" jurnalında təlim-tərbiyəyə, ictimai məsələlərə dair məqalələr, Azərbaycan, rus və dünya ədəbiyyatından nümunələr dərc olunurdu. Jurnalda, həmçinin Rusiya müsəlmanlarının məişətindən, ədəbiyyatdan, üsuli-təlim və tərbiyədən bəhs olunmuşdu. "Rəhbər" əsasən demokratik istiqamətli olmuş, siyasi fikirləri, elmi bilikləri təbliğ etmiş, Azərbaycanda pedaqoji və uşaq ədəbiyyatının inkişafında, ümumtəhsil ideyalarının yayılmasında mühüm xidməti olmuşdur.
Jurnal ilk nömrəsinin baş məqaləsində gələcək proqramı haqqında danışmışdır. Elmin və maarifin inkişafı məsələlərinə xüsusi əhəmiyyət verən jurnal yazırdı:
 | Yaşadığımız əsr bir əsrdir ki, müntəzəm məktəbi, milli ədəbiyyatı, müəyyən məsləkdə ictimai məişəti və hər cür iqtisadi mücadiləyə hazırlığı olmayan millət məişət mücadiləsində tez-gec məhv olasıdır. Bir vaxt var idi ki, qüvvəli bir millət müsəlləh olub qol gücü ilə o biri zəif milləti özünə qul... edirdi. Lakin indi bir millətin o birisinə... ağa olması qol gücü ilə deyil, məktəb, ədəbiyyat, elm, ictimaiyyət və bunlar kimi mənəvi qüvvələr ilədir. |  |
Sonra jurnal Azərbaycanda belə mənəvi qüvvələrin inkişafına kömək göstərəcəyini bildirir:
| | Məqsədimiz məktəblərimizin müntəzəmliyinə, millətimizin məişət meydanında, elm və mərifət yolunda irəli getməsinə və milli ədəbiyyatdan xəbərdar olmasına əlimizdən gələn qədər rəhbərlik etməkdir. | |
Jurnal səhifələrində bir sıra ictimai-siyasi məsələlər qaldırmışdır. M.Mahmudbəyov "Bizə nə lazımdır" sərlövhəli publisist yazısında 1905-ci ilin inqilabi hadisələrindən sonra Azərbaycanda əmələ gələn dirçəliş və oyanmanın mənzərəsini verməyə çalışmış, qarşıda duran vəzifələri şərh etmişdir.
Ədəbiyyat dair məqalələr
"Rəhbər"də ədəbiyyata, şeir və sənətə dair məqalələr dərc olunurdu. "Ədəbiyyatımıza dair" başlığı ilə verilən məqalələrin müəllifi Firidunbəy Köçərli idi. Birinci nömrədə Seyid Əbülqasım Nəbatinin həyat və yaradıcılığı, ikinci nömrədə "Durnalar" şeirləri, beşinci nömrədə "Molla Vəli Vidadi və onun tərcümeyi-halı" məqalələri çap olunmuşdur.
Təlim-tərbiyəyə dair məqalələr
S.M.Qənizadənin "Körpə uşaqlar tərbiyəsi" məqaləsi jurnalın ən maraqlı yazılarındandır. Həmin məqalə jurnalın 4 nömrəsində hissə-hissə verilmişdir. Maddi vəsaitin yoxluğu üzündən jurnalın nəşri dayandığı üçün məqalə də yarımçıq qalmış, ardı dərc olunmamışdır.
Məqalədə müəllif əvvəlcə pedaqogika elmindən söz açır, bu elmin vəzifələrini göstərir, sonra isə valideynlərə məsləhət görür ki, bu elmlə tanış olsunlar, "qərinələr ərzində məşhur pedaqoqların təcrübəsi ilə hasil olmuş tərbiyə qanunlarını yad edib onlara əməl" etsinlər.
S.M.Qənizadə pedaqoji tərbiyənin ictimai mühitdə rolunu yüksək qiymətləndirir, obrazlı şəkildə qeyd edir ki, qiymətli bir əşya naşı ustanın əlində xarab olarsa, o qədər qorxusu yoxdur, lakin naşı müəllimin qeyri-düzgün tərbiyəsi nəticəsində uşağın qəlbi, ruhu, varlığı sarsılarsa, cəmiyyətə böyük ziyan dəyər. "Övlad həyat səmərəsidir. Hər bir təklifdən övlad tərbiyəsi irəlidir"- deyən müəllif ata anaların tərbiyə işində rolunu geniş şərh edir.
Müəllif əsərin birinci hissəsinə "İnsan əşrəf məxluqdur" yarımsərlövhəsini vermiş, qiymətli olan insanın yetişməsində mühüm rol oynayan müəllimlərin və valideynlərin gördüyü işi ən zərif iş adlandırmışdır. Bu və bu səpkidə olan digər elmi-publisist məqalələr "Rəhbər"ə pedaqoji jurnal xarakteri verirdi. Jurnalda Ə.Sabirin "Şahnamə"dən tərcüməsi, A.Səhhətin şeirləri və s. əsərlər də dərc olunmuşdur. "Rəhbər"də tərbiyə və təlim məsələlərindən bəhs edilərkən, digər hadisələrə qiymət verilərkən bəzən dini nöqteyi-nəzər əsas götürülürdü. Bəzi məqalələrdə ziddiyyətli fikirlər də irəli sürülmüşdür.
Əməkdaşlar
Jurnalda Firidun bəy Köçərli, Mirzə Ələkbər Sabir, Abbas Səhhət, Rəşid bəy Əfəndiyev, Sultan Məcid Qənizadə, S.Əbdülrəhmanbəyov və b. müəlliflər iştirak etmişlər.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat siyahısı
- "Rəhbər", 1906, N-1
- "Rəhbər", 1906, N-2, 3,4, 1907, N-5
Mənbə
- ""Rəhbər" jurnalı". Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı müntəxəbatı (XIX-XX əsrlər). Üç cilddə. II cild. Bakı: Nasir, 2002. - səh. 53-72.
- Məmmədhüseyn Təhmasib. Seçilmiş əsərləri. 2 cilddə. I cild. Bakı: Mütərcim, 2010. - səh. 485-486.
- Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən adların və terminlərin şərhi". Tərtib edəni A.M. Babayev, Bakı, "Maarif", 1993, səh.184.
- N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı
İstinadlar
- "Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006 - 248 səh" (PDF). 2016-03-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-07-06.
- "Cəlil Məmmədquluzadə Ensiklopediyası,Bakı, 2008, səh. 241". 2022-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-06.
Xarici keçidlər
- "Dəbistan", "Məktəb", "Rəhbər" - pedaqoji jurnalistikamız
- Azərbaycan uşaq mətbuatı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rehber jurnal 1906 1907 ci illerde Bakida nesr olunan ayliq pedaqoji jurnal Rehber Bas redaktor Mahmud bey MahmudbeyovNov pedaqoji jurnalTesis tarixi 24 sentyabr 1906Qerargah BakiHaqqinda melumat Rehber jurnalinin ilk nomresi 1906 ci il sentyabrin 24 de cixmisdir Jurnalin nasiri ve redaktoru Mahmud bey Mahmudbeyov idi Jurnalin cemi 5 nomresi 1906 ci ilde 4 1907 ci ilde 1 cixmisdir Molla Nesreddin jurnali Besaret felyetonunda Rehber in meqsed ve meramlarini teqdir etmis Irsad Heyat ve Debistan in qarsilasdiqlari abuneci azliginin onu da gozlediyini evvelceden teessuf hissi ile xeber vermisdir Jurnal maddi cetinlik uzunden 1907 ci il yanvarin 17 de baglanmisdirJurnalda eks olunan movzular Rehber jurnalinda telim terbiyeye ictimai meselelere dair meqaleler Azerbaycan rus ve dunya edebiyyatindan numuneler derc olunurdu Jurnalda hemcinin Rusiya muselmanlarinin meisetinden edebiyyatdan usuli telim ve terbiyeden behs olunmusdu Rehber esasen demokratik istiqametli olmus siyasi fikirleri elmi bilikleri teblig etmis Azerbaycanda pedaqoji ve usaq edebiyyatinin inkisafinda umumtehsil ideyalarinin yayilmasinda muhum xidmeti olmusdur Jurnal ilk nomresinin bas meqalesinde gelecek proqrami haqqinda danismisdir Elmin ve maarifin inkisafi meselelerine xususi ehemiyyet veren jurnal yazirdi Yasadigimiz esr bir esrdir ki muntezem mektebi milli edebiyyati mueyyen meslekde ictimai meiseti ve her cur iqtisadi mucadileye hazirligi olmayan millet meiset mucadilesinde tez gec mehv olasidir Bir vaxt var idi ki quvveli bir millet muselleh olub qol gucu ile o biri zeif milleti ozune qul edirdi Lakin indi bir milletin o birisine aga olmasi qol gucu ile deyil mekteb edebiyyat elm ictimaiyyet ve bunlar kimi menevi quvveler iledir Sonra jurnal Azerbaycanda bele menevi quvvelerin inkisafina komek gostereceyini bildirir Meqsedimiz mekteblerimizin muntezemliyine milletimizin meiset meydaninda elm ve merifet yolunda ireli getmesine ve milli edebiyyatdan xeberdar olmasina elimizden gelen qeder rehberlik etmekdir Jurnal sehifelerinde bir sira ictimai siyasi meseleler qaldirmisdir M Mahmudbeyov Bize ne lazimdir serlovheli publisist yazisinda 1905 ci ilin inqilabi hadiselerinden sonra Azerbaycanda emele gelen dircelis ve oyanmanin menzeresini vermeye calismis qarsida duran vezifeleri serh etmisdir Edebiyyat dair meqaleler Rehber de edebiyyata seir ve senete dair meqaleler derc olunurdu Edebiyyatimiza dair basligi ile verilen meqalelerin muellifi Firidunbey Kocerli idi Birinci nomrede Seyid Ebulqasim Nebatinin heyat ve yaradiciligi ikinci nomrede Durnalar seirleri besinci nomrede Molla Veli Vidadi ve onun tercumeyi hali meqaleleri cap olunmusdur Telim terbiyeye dair meqaleler S M Qenizadenin Korpe usaqlar terbiyesi meqalesi jurnalin en maraqli yazilarindandir Hemin meqale jurnalin 4 nomresinde hisse hisse verilmisdir Maddi vesaitin yoxlugu uzunden jurnalin nesri dayandigi ucun meqale de yarimciq qalmis ardi derc olunmamisdir Meqalede muellif evvelce pedaqogika elminden soz acir bu elmin vezifelerini gosterir sonra ise valideynlere meslehet gorur ki bu elmle tanis olsunlar qerineler erzinde meshur pedaqoqlarin tecrubesi ile hasil olmus terbiye qanunlarini yad edib onlara emel etsinler S M Qenizade pedaqoji terbiyenin ictimai muhitde rolunu yuksek qiymetlendirir obrazli sekilde qeyd edir ki qiymetli bir esya nasi ustanin elinde xarab olarsa o qeder qorxusu yoxdur lakin nasi muellimin qeyri duzgun terbiyesi neticesinde usagin qelbi ruhu varligi sarsilarsa cemiyyete boyuk ziyan deyer Ovlad heyat semeresidir Her bir teklifden ovlad terbiyesi irelidir deyen muellif ata analarin terbiye isinde rolunu genis serh edir Muellif eserin birinci hissesine Insan esref mexluqdur yarimserlovhesini vermis qiymetli olan insanin yetismesinde muhum rol oynayan muellimlerin ve valideynlerin gorduyu isi en zerif is adlandirmisdir Bu ve bu sepkide olan diger elmi publisist meqaleler Rehber e pedaqoji jurnal xarakteri verirdi Jurnalda E Sabirin Sahname den tercumesi A Sehhetin seirleri ve s eserler de derc olunmusdur Rehber de terbiye ve telim meselelerinden behs edilerken diger hadiselere qiymet verilerken bezen dini noqteyi nezer esas goturulurdu Bezi meqalelerde ziddiyyetli fikirler de ireli surulmusdur EmekdaslarJurnalda Firidun bey Kocerli Mirze Elekber Sabir Abbas Sehhet Resid bey Efendiyev Sultan Mecid Qenizade S Ebdulrehmanbeyov ve b muellifler istirak etmisler Hemcinin baxDebistan jurnal Mekteb jurnal Molla Nesreddin jurnal Edebiyyat siyahisi Rehber 1906 N 1 Rehber 1906 N 2 3 4 1907 N 5Menbe Rehber jurnali Azerbaycan usaq edebiyyati muntexebati XIX XX esrler Uc cildde II cild Baki Nasir 2002 seh 53 72 Memmedhuseyn Tehmasib Secilmis eserleri 2 cildde I cild Baki Mutercim 2010 seh 485 486 Azerbaycan klassik edebiyyatinda isledilen adlarin ve terminlerin serhi Tertib edeni A M Babayev Baki Maarif 1993 seh 184 N N Zeynalov Azerbaycan metbuat tarixi I hisse Baki 1973 ADU nun nesriyyatiIstinadlar Sahverdiyev A B Azerbaycan metbuati tarixi Tehsil nesriyyati 2006 248 seh PDF 2016 03 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 07 06 Celil Memmedquluzade Ensiklopediyasi Baki 2008 seh 241 2022 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 06 Xarici kecidler Debistan Mekteb Rehber pedaqoji jurnalistikamiz Azerbaycan usaq metbuati