Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehdizadə Abbas Əliabbas oğlu (1874, Şamaxı – 11 iyul 1918, Yelizavetpol) — şair, dramaturq, tərcüməçi, Azərbaycan ədəbiyyatında romantizm cərəyanının nümayəndəsi.
| Abbas Səhhət | |
|---|---|
| Abbas Əliabbas oğlu Mehdizadə | |
 | |
| Doğum adı | Abbas Mehdizadə |
| Təxəllüsü | Abbas Səhhət |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |  Şamaxı, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri |  Gəncə |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Milliyyəti | Azərbaycan türkü |
| Atası | Molla Əliabbas |
| Anası | Seyid Ruqiyyə xanım |
| Təhsili | "Mədrəseyi-nizamiyyeyi-Nasiriyyə" darülfünunu (Tehran) |
| İxtisası | Göz həkimi |
| Fəaliyyəti | şair, həkim, jurnalist, müəllim, tərcüməçi, dramaturq, yazıçı, ədəbiyyat tənqidçisi |
| Fəaliyyət illəri | 1903-cü ildən |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan türkcəsi |
| İstiqamət | Maarifçilik, islamçılıq və türkçülük |
| Janrlar | poeziya, lirika, romantizm |
| İlk əsəri | Oxucularıma |
 Abbas Səhhət Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Abbas Səhhət 1874-cü ildə Şamaxıda ruhani ailəsində dünyaya gəlmişdir. 1894-cü ildə İrana getmişMəşhəd və Tehran şəhərlərində tibb təhsili almışdır. 1901-ci ildə Şamaxıya qayıdan Abbas Səhhət tədricən həkimlik sənətindən uzaqlaşaraq məktəblərdə, daha sonra Azərbaycan dilindən dərs deyir. Məhz bu dövrdən etibarən ədəbi fəaliyyətə başlayır. 1903-cü ildən məqalələri Şərqi-Rus qəzetində çap olunur. 1905-ci ildə "Yeni poeziya necə olmalıdır?" adlı məqaləsi, daha sonra "Poetik nitq", "Azadlığa mədhiyyə", "Oyanışın səsi" şerləri işıq üzü görür.
"Yeni üslublu məktəblər" ideyasının yorulmaz müdafiəçisi olan Abbas Səhhət, professor Əli bəy Hüseynzadənin banisi olduğu Azərbaycan romantik ədəbiyyatı cərəyanına qoşulur (Füyuzat jurnalı, 1906–1907-ci illər). Abbas Səhhət o dövrdə Bakıda nəşr olunan bütün jurnal və qəzetlərdə mütəmadi qaydada çıxış edir. Tərcüməçilik fəaliyyəti ilə də məşğul olan yazıçı o dövr Azərbaycan oxucusunu rus (Lermontov, Puşkin, Krılov, Nadson, Maksim Qorki və b.), fransız (Hüqo, Müsse, Sülli-Prüdom və b.), alman şair və yazıçılarının əsərləri ilə tanış edir
1912-ci ildə şairin öz şerlərindən ibarət "Sınıq saz" və Avropa şairlərindən etdiyi tərcümələrdən ibarət "Qərb günəşi" adlı şerlər toplusu işıq üzü görür. Bir qədər sonra "Əhmədin şücaəti" adlı poeması, 1916-cı ildə isə "Şair, şeir pərisi və şəhərli" adında romantik poeması nəşr olunur.
Abbas Səhhətin yaradıcılığına Şərqin Nizami, Hafiz, Sədi kimi şairlərin böyük təsiri olmuşdur. O, türk xalqlarının ədəbiyyatları ilə də yaxından maraqlanmış, xüsusilə Tofiq Fikrət yaradıcılığına xüsusi diqqət göstərmişdir.
Abbas Səhhət Azərbaycanda liberal burjuaziya ideyasını müdafiə etmiş, İslam dəyərlərindən imtinaya qəti etiraz edərək, əsərlərində "ümummüsəlman qərbçiliyi" ideyasını dəstəkləmişdir.
1908-ci ildə baş vermiş İran inqilabına ən gözəl əsərlərini həsr etmişdir. Şair həm də Mirzə Ələkbər Sabir ilə yaxın dost olmuşdur. Hər ikisinin Şamaxıda yaşamağı bu dostluğun güclənməsində böyük rol oynamışdır. Onlar bəzən ikisi birlikdə Bakıya gəlmişdir.
Xidmətləri
Abbas Səhhət fəal maarif və mədəniyyət xadimlərindən olmuşdur. Məktəb, kitabxana açılmasına çalışmış, M.Mahmudbəyovla birgə "Yeni məktəb" (1909), "Üçüncü il" (1909), "Türk ədəbiyyatına ilk qədəm" (1914) dərsliklərini yazmışdır. Onun ən mühüm xidmətlərindən biri M.Ə.Sabirin əsərlərini toplayıb ilk dəfə "Hophopnamə" adı ilə nəşr etdirməsidir (1912).
Xatirəsi
Əsərləri xarici dillərə tərcümə olunmuşdur. Anadan olmasının 100 illik yubileyi geniş miqyasda keçirilmiş (1974), Gəncədə abidəsi qoyulmuşdur. Adına küçə, kitabxana, məktəb və s. var.
2007-ci ildə Şahəddin Elxan Mayıloğlu tərəfindən Azərbaycantelefilmdə istehsal edilmiş Abbas Səhhət adlı qısametrajlı sənədli televiziya filmi çəkilmişdir.
Ailəsi
Atası Molla Əliabbas şair və məktəbdar olmuşdur.
Kitabları
- Cəhalət səmərəsi yaxud bir yetimin xoşbəxtliyi. Bakı: 1914
- Sınıq saz. Bakı: 1912,
- Kasıblıq eyib deyil (2 pərdəli komediya). Bakı: 1912,
- Qərb günəşi (tərcümələr toplusu). Bakı: 1912,
- Neft fontanı (1 pərdəli komediya). Bakı: 1912,
- Azərbaycan dilinin 3 illik tədrisi üçün dərslik (Mahmudbəyovla şərikli). Bakı: 1912,
Ədəbiyyat
- Abdulla Şaiq. Türk ədəbiyyatının müntəxabatı. Bakı: 1925,
- Quluzadə. Abbas Səhhət haqqında bir neçə söz. "Maarif İşçisi" jurnalı 6–7 (14–15)-ci saylar, Bakı: 1927.
- Abdulla Şaiq. Ədəbiyyatımız haqqında. "Maarif İşçisi" jurnalı 2–4 (14–15)-ci saylar, Bakı: 1927.
- "Abbas Səhhət" (1949)
- "Abbas Səhhət" (1986)
- Məmmədhüseyn Təhmasib. Seçilmiş əsərləri. 2 cilddə. I cild. Bakı: Mütərcim, 2010. — səh. 478–479.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2019-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-12.
- Abbas Săḣḣăt // Faceted Application of Subject Terminology.
- Талыбзаде К. Аббас Сиххат // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969. Т. 1 : А — Ангоб. С. 14.
- Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 295.
- Seyfəddin Qəniyev, 1918-Cİ İL ŞAMAXI SOYQIRIMININ AŞIQ, EL ŞAİRİ, ŞAİR VƏ ALİM ŞƏHİDLƏRİ Arxivləşdirilib 2016-08-11 at Archive.today. "Ozan dünyası" jurnalı, № 1(22). 2015.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehdizade Abbas Eliabbas oglu 1874 Samaxi 11 iyul 1918 Yelizavetpol sair dramaturq tercumeci Azerbaycan edebiyyatinda romantizm cereyaninin numayendesi Abbas SehhetAbbas Eliabbas oglu MehdizadeDogum adi Abbas MehdizadeTexellusu Abbas SehhetDogum tarixi 1874Dogum yeri Samaxi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 11 iyul 1918Vefat yeri GenceVefat sebebi insultMilliyyeti Azerbaycan turkuAtasi Molla EliabbasAnasi Seyid Ruqiyye xanimTehsili Medreseyi nizamiyyeyi Nasiriyye darulfununu Tehran Ixtisasi Goz hekimiFealiyyeti sair hekim jurnalist muellim tercumeci dramaturq yazici edebiyyat tenqidcisiFealiyyet illeri 1903 cu ildenEserlerinin dili Azerbaycan turkcesiIstiqamet Maarifcilik islamciliq ve turkculukJanrlar poeziya lirika romantizmIlk eseri OxucularimaAbbas Sehhet Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAbbas Sehhet 1874 cu ilde Samaxida ruhani ailesinde dunyaya gelmisdir 1894 cu ilde Irana getmisMeshed ve Tehran seherlerinde tibb tehsili almisdir 1901 ci ilde Samaxiya qayidan Abbas Sehhet tedricen hekimlik senetinden uzaqlasaraq mekteblerde daha sonra Azerbaycan dilinden ders deyir Mehz bu dovrden etibaren edebi fealiyyete baslayir 1903 cu ilden meqaleleri Serqi Rus qezetinde cap olunur 1905 ci ilde Yeni poeziya nece olmalidir adli meqalesi daha sonra Poetik nitq Azadliga medhiyye Oyanisin sesi serleri isiq uzu gorur Yeni uslublu mektebler ideyasinin yorulmaz mudafiecisi olan Abbas Sehhet professor Eli bey Huseynzadenin banisi oldugu Azerbaycan romantik edebiyyati cereyanina qosulur Fuyuzat jurnali 1906 1907 ci iller Abbas Sehhet o dovrde Bakida nesr olunan butun jurnal ve qezetlerde mutemadi qaydada cixis edir Tercumecilik fealiyyeti ile de mesgul olan yazici o dovr Azerbaycan oxucusunu rus Lermontov Puskin Krilov Nadson Maksim Qorki ve b fransiz Huqo Musse Sulli Prudom ve b alman sair ve yazicilarinin eserleri ile tanis edir 1912 ci ilde sairin oz serlerinden ibaret Siniq saz ve Avropa sairlerinden etdiyi tercumelerden ibaret Qerb gunesi adli serler toplusu isiq uzu gorur Bir qeder sonra Ehmedin sucaeti adli poemasi 1916 ci ilde ise Sair seir perisi ve seherli adinda romantik poemasi nesr olunur Abbas Sehhet sagirdleri ile Sabirin mezarinin basinda Abbas Sehhetin yaradiciligina Serqin Nizami Hafiz Sedi kimi sairlerin boyuk tesiri olmusdur O turk xalqlarinin edebiyyatlari ile de yaxindan maraqlanmis xususile Tofiq Fikret yaradiciligina xususi diqqet gostermisdir Abbas Sehhet Azerbaycanda liberal burjuaziya ideyasini mudafie etmis Islam deyerlerinden imtinaya qeti etiraz ederek eserlerinde umummuselman qerbciliyi ideyasini desteklemisdir 1908 ci ilde bas vermis Iran inqilabina en gozel eserlerini hesr etmisdir Sair hem de Mirze Elekber Sabir ile yaxin dost olmusdur Her ikisinin Samaxida yasamagi bu dostlugun guclenmesinde boyuk rol oynamisdir Onlar bezen ikisi birlikde Bakiya gelmisdir XidmetleriAbbas Sehhet feal maarif ve medeniyyet xadimlerinden olmusdur Mekteb kitabxana acilmasina calismis M Mahmudbeyovla birge Yeni mekteb 1909 Ucuncu il 1909 Turk edebiyyatina ilk qedem 1914 dersliklerini yazmisdir Onun en muhum xidmetlerinden biri M E Sabirin eserlerini toplayib ilk defe Hophopname adi ile nesr etdirmesidir 1912 XatiresiEserleri xarici dillere tercume olunmusdur Anadan olmasinin 100 illik yubileyi genis miqyasda kecirilmis 1974 Gencede abidesi qoyulmusdur Adina kuce kitabxana mekteb ve s var 2007 ci ilde Saheddin Elxan Mayiloglu terefinden Azerbaycantelefilmde istehsal edilmis Abbas Sehhet adli qisametrajli senedli televiziya filmi cekilmisdir AilesiAtasi Molla Eliabbas sair ve mektebdar olmusdur KitablariCehalet semeresi yaxud bir yetimin xosbextliyi Baki 1914 Siniq saz Baki 1912 Kasibliq eyib deyil 2 perdeli komediya Baki 1912 Qerb gunesi tercumeler toplusu Baki 1912 Neft fontani 1 perdeli komediya Baki 1912 Azerbaycan dilinin 3 illik tedrisi ucun derslik Mahmudbeyovla serikli Baki 1912 EdebiyyatAbdulla Saiq Turk edebiyyatinin muntexabati Baki 1925 Quluzade Abbas Sehhet haqqinda bir nece soz Maarif Iscisi jurnali 6 7 14 15 ci saylar Baki 1927 Abdulla Saiq Edebiyyatimiz haqqinda Maarif Iscisi jurnali 2 4 14 15 ci saylar Baki 1927 Abbas Sehhet 1949 Abbas Sehhet 1986 Memmedhuseyn Tehmasib Secilmis eserleri 2 cildde I cild Baki Mutercim 2010 seh 478 479 Istinadlar Arxivlenmis suret 2019 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 12 Abbas Săḣḣăt Faceted Application of Subject Terminology Talybzade K Abbas Sihhat Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 T 1 A Angob S 14 Huseyn Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 295 Seyfeddin Qeniyev 1918 CI IL SAMAXI SOYQIRIMININ ASIQ EL SAIRI SAIR VE ALIM SEHIDLERI Arxivlesdirilib 2016 08 11 at Archive today Ozan dunyasi jurnali 1 22 2015 Xarici kecidlerDiger layihelerdeVikisitatda elaqeli sitatlarVikimenbede elaqeli metnlerVikianbarda elaqeli media fayllar