Sədi (fars. ابومحمد مصلحالدین بن عبدالله شیرازی; əsl adı Müslihiddin Müşrif ibn Abdulla; təq. 1210, Şiraz, Fars ostanı, Xarəzmşahlar dövləti – 9 dekabr 1292, Şiraz) – orta əsrlər fars ədəbiyyatının, qəzəl janrının ən görkəmli nümayəndələrindən biri. Sədinin əsərləri dünya ədəbiyyatında həm bədii keyfiyyəti, həm də daşıdığı dərin ictimai-sosial əhəmiyyətinə görə yüksək qiymətləndirilir.
Sədi Şirazi | |
---|---|
fars. سعدی شیرازی | |
Təxəllüsü | سعدی |
Doğum tarixi | təq. 1210 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 dekabr 1292 |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Əsərlərinin dili | fars dili |
Janr | qəzəl |
Tanınmış əsərləri | |
Sədi Şirazi Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Şirazda doğulan Sədi gənc yaşlarında ərəb ədəbiyyatını və İslam biliklərini öyrənmək üçün Bağdada köçür. Dağıdıcı monqol istilalarından sonra, Sədi səfərə çıxmaq qərarına gəlir və ömrünün böyük qismini İraqı, Anadolunu, Suriyanı, Misiri, həmçinin Mərkəzi Asiyanı və Hindistanı gəzməyə, orada yaşayan insanların həyat tərzi ilə tanış olmağa həsr edir. Doğma Şirazına ahıl yaşlarında qayıdır.
Sədinin ən məşhur əsərləri "Bustan" (1257) və "Gülüstan"dır (1258). "Bustan" lirik janrda yazılmış islami nəsihətlərdən, dini baxımdan ədliyyə, təvəzökarlıq, bərabərlik kimi keyfiyyətlərin tərifindən ibarətdir. Bundan savayı əsər dərviş mədəniyyəti haqqında məlumat verir. "Gülüstan" epik formada təqdim edilmiş əhvalatlardan, lətifələrdən, hikmətli sözlərdən, məsləhətlərdən və qısa şeirlərdən ibarətdir. Hər iki əsər 1654-cü ildə alman dilinə tərcümə edilərək ilk dəfə avropalılara təqdim edilib.
Ədəbiyyat
- Kolliyate-Sə’di. be ehtemame-Məhəmmədəli Foqruği. Tehran, 1365.
- Sədişenasi. be kuşeşe-Kuruş Kəmali Sərvestani. dəftəre −1–4, Şiraz, 1377–1380.
- Ziya Müvəhhid. Sədi. Tehran, 1374.
- Əbdülhüseyn Zərrinkub. Ba karvane-holle. Tehran, 1374.
- Sədi. Gülüstan. Bakı, 1987.
- Саади. Бустан. вступ. статья и перевод К.Чайкина. М., 1935.
- Şibli Ne’mani. Şerül-əcəm. celde-dovvom. Tehran, 1368.
- Zəbihullah Səfa. Tarixe-ədəbiyyat dər İran. celde-sevvom. Tehran, 1353.
- Рустам Алиев. Проблема восстановления поэтического наследия Саади Ширази. АДД. Москва, 1968.
- Rəhim Sultanov. Sədi yaradıcılığında "Gülüstan". Bakı, 1961.
- Məsiağa Məhəmmədi "Həqiqət və gözəllik şairi" 05.01.2008.
İstinadlar
- Encyclopædia Iranica (ing.). / N. Sims-Williams, A. Ashraf, H. Borjian, M. Ashtiany USA: Columbia University, 1982. ISSN 2330-4804
- Gershevitch I., Yarshater E., Frye R. N., Jackson P., Avery P. The Cambridge History of Iran (ing.). Cambridge University Press, 1968. Vol. 5. P. 597.
- AA.VV. Encyclopaedia of Islam, Encyclopédie de l’Islam (fr.). 1913. Vol. 8. P. 719.
- https://archive.org/details/essaisurlepote00massuoft. S. 6.
- Gershevitch I., Yarshater E., Frye R. N., Jackson P., Avery P. The Cambridge History of Iran (ing.). Cambridge University Press, 1968. Vol. 5. P. 595.
Xarici keçidlər
- Sədi Şirazi. Seçilmiş əsərləri; Farscadan tərcümə ed. M. Seyidzadə, M. Soltan, R. Sultanov, İ. Şəms; Ön sözün müəllifi. M. Məhəmmədi.- Bakı: , 2004.- 400 s.
- Sədi: həqiqət və gözəllik şairi
- Şamil Cəmşidov, "Sədi Şirazinin Azərbaycan dilində bir qəzəli", "Elm və həyat" jurnalının 1987-ci il 10-cu sayı / * Kənan Hacı. "Sədi Şirazinin Azərbaycan dilində qəzəli varmış ARAŞDIRMA" (az.). . 2013-09-20. 2016-11-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Sedi Sedi fars ابومحمد مصلح الدین بن عبدالله شیرازی esl adi Muslihiddin Musrif ibn Abdulla teq 1210 Siraz Fars ostani Xarezmsahlar dovleti 9 dekabr 1292 Siraz orta esrler fars edebiyyatinin qezel janrinin en gorkemli numayendelerinden biri Sedinin eserleri dunya edebiyyatinda hem bedii keyfiyyeti hem de dasidigi derin ictimai sosial ehemiyyetine gore yuksek qiymetlendirilir Sedi Sirazifars سعدی شیرازی Texellusu سعدیDogum tarixi teq 1210Dogum yeri Siraz Fars ostani Xarezmsahlar dovletiVefat tarixi 9 dekabr 1292Vefat yeri Siraz Merkezi bexsi d Siraz sehristani Fars ostani IranFealiyyeti sair yaziciEserlerinin dili fars diliJanr qezelTaninmis eserleri Gulustan BustanSedi Sirazi Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSirazda dogulan Sedi genc yaslarinda ereb edebiyyatini ve Islam biliklerini oyrenmek ucun Bagdada kocur Dagidici monqol istilalarindan sonra Sedi sefere cixmaq qerarina gelir ve omrunun boyuk qismini Iraqi Anadolunu Suriyani Misiri hemcinin Merkezi Asiyani ve Hindistani gezmeye orada yasayan insanlarin heyat terzi ile tanis olmaga hesr edir Dogma Sirazina ahil yaslarinda qayidir Sedinin en meshur eserleri Bustan 1257 ve Gulustan dir 1258 Bustan lirik janrda yazilmis islami nesihetlerden dini baximdan edliyye tevezokarliq beraberlik kimi keyfiyyetlerin terifinden ibaretdir Bundan savayi eser dervis medeniyyeti haqqinda melumat verir Gulustan epik formada teqdim edilmis ehvalatlardan letifelerden hikmetli sozlerden meslehetlerden ve qisa seirlerden ibaretdir Her iki eser 1654 cu ilde alman diline tercume edilerek ilk defe avropalilara teqdim edilib EdebiyyatKolliyate Se di be ehtemame Mehemmedeli Foqrugi Tehran 1365 Sedisenasi be kusese Kurus Kemali Servestani deftere 1 4 Siraz 1377 1380 Ziya Muvehhid Sedi Tehran 1374 Ebdulhuseyn Zerrinkub Ba karvane holle Tehran 1374 Sedi Gulustan Baki 1987 Saadi Bustan vstup statya i perevod K Chajkina M 1935 Sibli Ne mani Serul ecem celde dovvom Tehran 1368 Zebihullah Sefa Tarixe edebiyyat der Iran celde sevvom Tehran 1353 Rustam Aliev Problema vosstanovleniya poeticheskogo naslediya Saadi Shirazi ADD Moskva 1968 Rehim Sultanov Sedi yaradiciliginda Gulustan Baki 1961 Mesiaga Mehemmedi Heqiqet ve gozellik sairi 05 01 2008 IstinadlarEncyclopaedia Iranica ing N Sims Williams A Ashraf H Borjian M Ashtiany USA Columbia University 1982 ISSN 2330 4804 Gershevitch I Yarshater E Frye R N Jackson P Avery P The Cambridge History of Iran ing Cambridge University Press 1968 Vol 5 P 597 AA VV Encyclopaedia of Islam Encyclopedie de l Islam fr 1913 Vol 8 P 719 https archive org details essaisurlepote00massuoft S 6 Gershevitch I Yarshater E Frye R N Jackson P Avery P The Cambridge History of Iran ing Cambridge University Press 1968 Vol 5 P 595 Xarici kecidlerSedi Sirazi Secilmis eserleri Farscadan tercume ed M Seyidzade M Soltan R Sultanov I Sems On sozun muellifi M Mehemmedi Baki 2004 400 s ISBN 9952 416 42 2 Sedi heqiqet ve gozellik sairi Samil Cemsidov Sedi Sirazinin Azerbaycan dilinde bir qezeli Elm ve heyat jurnalinin 1987 ci il 10 cu sayi Kenan Haci Sedi Sirazinin Azerbaycan dilinde qezeli varmis ARASDIRMA az 2013 09 20 2016 11 11 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 03 Sair ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin