Tofiq Fikrət (türk. Mehmet Tevfik Fikret; 26 dekabr 1867, Konstantinopol – 19 avqust 1915, Konstantinopol — Osmanlı dövründə yaşamış büyük türk şairi, pedaqoqu və jurnalisti, türk ədəbiyyatında "Sərvəti-fünun" və ya "Ədəbiyyati-cədidə" adlanan cərəyanın banisi.
Tofiq Fikrət | |
---|---|
Doğum tarixi | 26 dekabr 1867 |
Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
Vəfat tarixi | 19 avqust 1915(47 yaşında) |
Vəfat yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
Dəfn yeri |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Tofiq Fikrət Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1888-ci ildə Qalatasaray liseyini bitirmiş, bir müddət xarici işlər nazirliyində işləmiş, 1894–1915-ci illərdə Türk dili və ədəbiyyatından dərs demişdir. İlk şeirlərini və ədəbiyyatın ictimai roluna dair məqalələrini redaktoru olduğu "Sərvəti-fünun" jurnalında dərc etdirmişdir. O, Türk şeirinə məzmum və formaca yenilik gətirmişdir. "Sənət həyat üçündür" prinsipini həm əməldə, həm də nəzəriyyədə tətbiq edən ilk Türk şairidir. İnqilabi ruhlu şeirlərində zülm, fanatizm və istibdadı qətiyyətlə qamçılamış, humanizm və azadlıq ideyalarını, xalqlar dostluğunu tərənnüm etmişdir. Qadağan edilməsinə baxmayaraq, əsərləri gənclər və hərbçilər arasında əldən-ələ keçərək əzbərlənmiş və yayılmışdır. Hakim dairələr tərəfindən ömrünün sonunadək təqib olunsa da, inqilabi ideyalara və xalqa sadiq qalmışdır. Əsərlərində ərəb-fars kəlmələrinin, tərkiblərinin sıx-sıx işlədilməsi Tofiq Fikrətin dilini xeyli qəlizləşdirirdi. Buna baxmayaraq onun əsərləri Azərbaycanda böyük rəğbət qazanmışdır. Azərbaycan şairlərindən M. Hadi, H. Cavid, A. Səhhət və b. Yaradıcılığına təsir göstərmişdir. Onun yaradıcılığı Azərbaycan alimləri tərəfindən də öyrənilmiş və "Seçilmiş əsərləri" Azərbaycan dilində nəşr olunmuşdur.
Yaradıcılığı
"Rübabi-şikəstə" (1900), Tarixi-qədim" (1905), "Xaluqun dəftəri" (1911), "Rübabın cavabı" (1911), "Doxsan beşə doğru" (1912), "Həmşirəm üçün" və başqalan Totiq Fikrətin və ümumi Türk-Oğuz ədəbiyyatmm şah əsərlənndəndir.
İstinadlar
- Tevfik Fikret // SNAC (ing.). 2010.
- Tevfik Fikret // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Anar. (az.). Bakı: "Azərbaycan". 1999. Archived from the original on 2022-07-18. İstifadə tarixi: 2017-07-08.
Mənbə
- "Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən adların və tеrminlərin şərhi". Tərtib еdəni: A.M. Babayеv, Bakı, "Maarif", 1993, səh. 217
- Cəlil Məmmədquluzadə Ensiklopediyası. Bakı,2008. səh.283.
Xarici keçidlər
- Tevfik Fikret 2007-10-14 at the Wayback Machine
- T.C. Kültür Bakanlığı – Tevfik Fikret 2005-02-14 at the Wayback Machine
- Şiirlerinden Seçmeler 2008-01-13 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tofiq Fikret turk Mehmet Tevfik Fikret 26 dekabr 1867 Konstantinopol 19 avqust 1915 Konstantinopol Osmanli dovrunde yasamis buyuk turk sairi pedaqoqu ve jurnalisti turk edebiyyatinda Serveti funun ve ya Edebiyyati cedide adlanan cereyanin banisi Tofiq FikretDogum tarixi 26 dekabr 1867 1867 12 26 Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 19 avqust 1915 1915 08 19 47 yasinda Vefat yeri Istanbul Osmanli imperiyasiDefn yeri Asiyan qebiristanligi d Tehsili Qalatasaray Ali Mektebi d Fealiyyeti sair yaziciTofiq Fikret Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1888 ci ilde Qalatasaray liseyini bitirmis bir muddet xarici isler nazirliyinde islemis 1894 1915 ci illerde Turk dili ve edebiyyatindan ders demisdir Ilk seirlerini ve edebiyyatin ictimai roluna dair meqalelerini redaktoru oldugu Serveti funun jurnalinda derc etdirmisdir O Turk seirine mezmum ve formaca yenilik getirmisdir Senet heyat ucundur prinsipini hem emelde hem de nezeriyyede tetbiq eden ilk Turk sairidir Inqilabi ruhlu seirlerinde zulm fanatizm ve istibdadi qetiyyetle qamcilamis humanizm ve azadliq ideyalarini xalqlar dostlugunu terennum etmisdir Qadagan edilmesine baxmayaraq eserleri gencler ve herbciler arasinda elden ele kecerek ezberlenmis ve yayilmisdir Hakim daireler terefinden omrunun sonunadek teqib olunsa da inqilabi ideyalara ve xalqa sadiq qalmisdir Eserlerinde ereb fars kelmelerinin terkiblerinin six six isledilmesi Tofiq Fikretin dilini xeyli qelizlesdirirdi Buna baxmayaraq onun eserleri Azerbaycanda boyuk regbet qazanmisdir Azerbaycan sairlerinden M Hadi H Cavid A Sehhet ve b Yaradiciligina tesir gostermisdir Onun yaradiciligi Azerbaycan alimleri terefinden de oyrenilmis ve Secilmis eserleri Azerbaycan dilinde nesr olunmusdur Yaradiciligi Rubabi sikeste 1900 Tarixi qedim 1905 Xaluqun defteri 1911 Rubabin cavabi 1911 Doxsan bese dogru 1912 Hemsirem ucun ve basqalan Totiq Fikretin ve umumi Turk Oguz edebiyyatmm sah eserlenndendir IstinadlarTevfik Fikret SNAC ing 2010 Tevfik Fikret Brockhauz Ensiklopediyasi alm Anar az Baki Azerbaycan 1999 Archived from the original on 2022 07 18 Istifade tarixi 2017 07 08 Menbe Azerbaycan klassik edebiyyatinda isledilen adlarin ve terminlerin serhi Tertib edeni A M Babayev Baki Maarif 1993 seh 217 Celil Memmedquluzade Ensiklopediyasi Baki 2008 seh 283 Xarici kecidlerTevfik Fikret 2007 10 14 at the Wayback Machine T C Kultur Bakanligi Tevfik Fikret 2005 02 14 at the Wayback Machine Siirlerinden Secmeler 2008 01 13 at the Wayback Machine