Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Pedaqogika — tərbiyə, təlim və tədrisin forma və metodlarını öyrənən elm.
«Pedaqogika» sözü iki yunan sözündən ("payda" və "qoqos") əmələ gəlib, hərfi mənası «uşaq ötürən» deməkdir. O, tərbiyə haqqında elmdir.
Pedaqogikanın bir elm kimi obyekti pedaqoji proses və onun mərkəzində duran insandır. Onun mövzusu isə pedaqoji prosesin qanunauyğunluqlarını aşkara çıxarmaq, insanın şəxsiyyət kimi formalaşması və tərbiyəsi məsələlərini həll etməkdir. Pedaqogikanın mövzusu təkcə uşaqların tərbiyəsi ilə məhdudlaşmır; o, ümumilikdə insan tərbiyəsi məsələlərini öyrənir.
Hər bir elmdə olduğu kimi, pedaqogikanın da özünəməxsus anlayışlar sistemi vardır. Buraya pedaqoji proses, tərbiyə, özünütərbiyə, yenidəntərbiyə, təhsil, təlim, şəxsiyyətin inkişafı və s. anlayışlar daxildir.
Pedaqoji proses tərbiyə, təhsil, təlim və şəxsiyyətin inkişafı proseslərinin vəhdətidir. Pedaqoji prosesin bu tərkib hissələri bir-birindən ayrılıqda yox, bir-biri ilə əlaqəli şəkildə — eyni məqsədə xidmət edən vahid proses kimi çıxış edir.
Tərbiyə insan şəxsiyyətinin məqsədyönlü formalaşması, inkişafı prosesi və nəticəsidir. O, iki mənada — geniş və dar mənada işlənir. Geniş (sosial) mənada tərbiyə sosial təcrübənin (yaşlı nəslin əldə etdiyi bilik və bacarıqların, ideya və baxışların) gənc nəslə verilməsi prosesi kimi başa düşülür. Bu halda tərbiyə insana bütün mütəşəkkil və məqsədyönlü təsirləri, o cümlədən sosial həyatın təsirlərini, tərbiyə, təhsil və təlimi özündə birləşdirir. Dar (pedaqoji) mənada tərbiyə tərbiyəçilərin (eləcə də təlim və təhsilin) mütəşəkkil və məqsədyönlü təsiri ilə şəxsiyyətin formalaşması və inkişafı prosesi kimi başa düşülür.
Özünütərbiyə insanın məqsədyönlü və planlı şəkildə öz üzərində işləməsi, şəxsiyyətini təkmilləşdirməsi prosesidir.
Yenidəntərbiyə insanın şüur, xarakter və davranışında kök salmış mənfi halların, keyfiyyətlərin aradan qaldırılması və müsbət keyfiyyətlərin aşılanması prosesidir. Təhsil insanın bilik, bacarıq və vərdişlər sisteminə yiyələnməsi, bu zəmində onun dünyagörüşünün formalaşması, tərbiyə və inkişafı prosesi, habelə onun nəticəsidir. Təhsil müxtəlif yollarla — təlim və özünütəhsil yolu ilə (eləcə də onların vəhdəti ilə) əldə edilə bilər. Təhsil almağın əsas vasitəsi təlimdir.
Təlim müəllimin rəhbərliyi altında insanın təhsil alması prosesidir. O, müəllim və şagirdlərin məqsədyönlü qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanır. Şəxsiyyətin inkişafı müxtəlif amillərin (təbii və sosial, xarici və daxili amillərin) təsiri ilə insanın şəxsiyyət kimi formalaşması prosesidir.
Pedaqogikanın nəzərdən keçirilən anlayışları bir-biri ilə qarşılıqlı vəhdətdə olub, bir-birini tamamlayır. Onlar birlikdə vahid və bütöv pedaqoji prosesi təşkil edir, şəxsiyyətin ahəngdar inkişafına kömək göstərir.
Digər elmlərdə olduğu kimi, pedaqogika da elmi-tədqiqatların nəticəsində inkişaf edib, yeni-yeni müddəalarla zənginləşir. Pedaqoji tədqiqatlar təlim-tərbiyə prosesini təkmilləşdirmək, müəyyən qanunauyğun əlaqələri üzə çıxarmaq məqsədilə planlı şəkildə aparılan axtarışlardır.
İstinadlar
- [Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. "Şərq-Qərb nəşriyyatı", Bakı- 2006, IV cilddə, III cild. səh.585.]
- Pedoqogikanın əsasları. Bakı 2008. Bakı Universiteti nəşriyyatı, səh.5.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Pedaqogika terbiye telim ve tedrisin forma ve metodlarini oyrenen elm Pedaqogika sozu iki yunan sozunden payda ve qoqos emele gelib herfi menasi usaq oturen demekdir O terbiye haqqinda elmdir Pedaqogikanin bir elm kimi obyekti pedaqoji proses ve onun merkezinde duran insandir Onun movzusu ise pedaqoji prosesin qanunauygunluqlarini askara cixarmaq insanin sexsiyyet kimi formalasmasi ve terbiyesi meselelerini hell etmekdir Pedaqogikanin movzusu tekce usaqlarin terbiyesi ile mehdudlasmir o umumilikde insan terbiyesi meselelerini oyrenir Her bir elmde oldugu kimi pedaqogikanin da ozunemexsus anlayislar sistemi vardir Buraya pedaqoji proses terbiye ozunuterbiye yenidenterbiye tehsil telim sexsiyyetin inkisafi ve s anlayislar daxildir Pedaqoji proses terbiye tehsil telim ve sexsiyyetin inkisafi proseslerinin vehdetidir Pedaqoji prosesin bu terkib hisseleri bir birinden ayriliqda yox bir biri ile elaqeli sekilde eyni meqsede xidmet eden vahid proses kimi cixis edir Terbiye insan sexsiyyetinin meqsedyonlu formalasmasi inkisafi prosesi ve neticesidir O iki menada genis ve dar menada islenir Genis sosial menada terbiye sosial tecrubenin yasli neslin elde etdiyi bilik ve bacariqlarin ideya ve baxislarin genc nesle verilmesi prosesi kimi basa dusulur Bu halda terbiye insana butun mutesekkil ve meqsedyonlu tesirleri o cumleden sosial heyatin tesirlerini terbiye tehsil ve telimi ozunde birlesdirir Dar pedaqoji menada terbiye terbiyecilerin elece de telim ve tehsilin mutesekkil ve meqsedyonlu tesiri ile sexsiyyetin formalasmasi ve inkisafi prosesi kimi basa dusulur Ozunuterbiye insanin meqsedyonlu ve planli sekilde oz uzerinde islemesi sexsiyyetini tekmillesdirmesi prosesidir Yenidenterbiye insanin suur xarakter ve davranisinda kok salmis menfi hallarin keyfiyyetlerin aradan qaldirilmasi ve musbet keyfiyyetlerin asilanmasi prosesidir Tehsil insanin bilik bacariq ve verdisler sistemine yiyelenmesi bu zeminde onun dunyagorusunun formalasmasi terbiye ve inkisafi prosesi habele onun neticesidir Tehsil muxtelif yollarla telim ve ozunutehsil yolu ile elece de onlarin vehdeti ile elde edile biler Tehsil almagin esas vasitesi telimdir Telim muellimin rehberliyi altinda insanin tehsil almasi prosesidir O muellim ve sagirdlerin meqsedyonlu qarsiliqli elaqesine esaslanir Sexsiyyetin inkisafi muxtelif amillerin tebii ve sosial xarici ve daxili amillerin tesiri ile insanin sexsiyyet kimi formalasmasi prosesidir Pedaqogikanin nezerden kecirilen anlayislari bir biri ile qarsiliqli vehdetde olub bir birini tamamlayir Onlar birlikde vahid ve butov pedaqoji prosesi teskil edir sexsiyyetin ahengdar inkisafina komek gosterir Diger elmlerde oldugu kimi pedaqogika da elmi tedqiqatlarin neticesinde inkisaf edib yeni yeni muddealarla zenginlesir Pedaqoji tedqiqatlar telim terbiye prosesini tekmillesdirmek mueyyen qanunauygun elaqeleri uze cixarmaq meqsedile planli sekilde aparilan axtarislardir Istinadlar Azerbaycan dilinin izahli lugeti Serq Qerb nesriyyati Baki 2006 IV cildde III cild seh 585 Pedoqogikanin esaslari Baki 2008 Baki Universiteti nesriyyati seh 5