Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Teatrı və ya Tağıyevin Teatrı — Bakı şəhərinin ilk teatrıdır. 1883-cü ildə sənayeçi və xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin vəsaiti hesabına tikilmişdir. Bu teatrın səhnəsində milli pyeslər, operalar və dünya klassiklərinin əsərləri tamaşaya qoyulurdu. Məhz Tağıyev Teatrında 1908-ci ilin yanvarında ilk Azərbaycan milli operası Üzeyir Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun"un premyerası olub.
| Tağıyevin Teatrı | |
|---|---|
| Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Teatrı | |
 1913-1916-cı illərdə teatrın | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Əsası qoyulub | 27 yanvar 1883 |
| Təsisçi | Hacı Zeynalabdin Tağıyev |
| Teatr binası | |
| Memarlıq üslubu | klassizm |
| Memar | Xrisanf Vasilyev |
| Tikilib | 1882—1883 |
| Açılıb | 27 noyabr 1883 |
| Dağıdılıb | 1992 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | Rusiya imperiyası |
| Yerləşir | Bakı |
| Ünvan | Qorçakovskaya və Merkurievskaya küçələrinin kəsişməsində |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Teatr binası bir neçə dəfə yanıb və yenidən tikilib. 1930-cu illərin sonlarından Məşədi Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrı, 1960-cı ildən isə Şıxəli Qurbanov adına Musiqili Komediya Teatrı adlanmışdır. 1992-ci ildə teatr binası sökülüb, yerində sonralar Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrının binası tikilib.
Tarixi
İnşası və açılışı
1882-ci ildə Hacı Zeynalabdin Tağıyev Bakı şəhərinin mərkəzində yerləşən öz ərazisində tikiləcək teatr binasının layihəsini təsdiq üçün Bakı şəhər dumasına təqdim etdi. Teatr binası 1883-cü ildə tikilib istifadəyə verildi. Bakıda ilk dəfə teatr binası belə yarandı. 1911-ci ilə qədər Tağıyevin Teatrı şəhərdə yeganə teatr binası idi. Teatr binasının memarı Xrisanf Vasilyev olub. Onun layihəsinə əsasən Bakıda sərnişin vağzalının binası da tikilib. Teatrın tikinti işlərinə Ferdinand Lemkul rəhbərlik edib.
"Kaspi" qəzeti noyabrın 20-də yeni tikilən teatr binasının açılışının olacağını yazıb. Daha sonra noyabrın 25-də qəzet teatr binasına baxış keçirən komissiyanın binanı münasib hesab etdiyini və ilk tamaşanın noyabrın 27-də olacağını açıqlayıb. Nəhayət, 1883-cü il noyabrın 27-də Hacı Zeynalabdin Tağıyevin teatrının açılışı oldu. Zalda həmən günü anşlaq idi.
Teatrın səhnəsində N.A.Potemkinin "Ruhcan kasıblar" və "Qaraçılar" dramı nümayiş etdirilib. "Kaspi" qəzeti bu münasibətlə qeyd edirdi:
 | Hər şey uğurla oynanıldı, alqış sədaları kəsilmədi və teatrın impresariosu Q.Qonçarov iki dəfə səhnəyə çağırıldı. |  |
XIX əsrin sonunda teatrın tarixi
1890-cı il avqustun 10-da Tağıyevin Teatrında Bakı real məktəbinin kasıb şagirdlərinin xeyrinə həvəskar tamaşa keçirildi. D.A.Mansfeldin "Səhmlər haqqında" adlı 4 pərdəli komediya-zarafatı və P.A.Karatıginin "Vitzmunder" birpərdəli vodevili uğurla səhnələşdirildi. Ağır havasızlıq olmasına baxmayaraq, zal demək olar ki, dolu idi və toplanan pul 300 rubl təşkil edirdi. Teatrın özü də həvəskarlara pulsuz verilirdi.
1898-ci il aprelin 20-də Tağıyev teatrında həvəskarlar truppası tərəfindən İsgəndər bəy Məlikov "Yaxşılığa pis" tamaşası nümayiş etdirildi. Həmin il dekabrın 7-də Bakı real məktəbinin kasıb şagirdləri üçün Nəcəf bəy Vəzirovun "Yağışdan yağmura" pyesi və onun "Ev tərbiyəsi" vodevili səhnəyə qoyuldu.
8 dekabr 1899-cu ildə teatrda yanğın baş verdi. 1899-cu ilin sonunda yanğından sonra teatr binasının təmiri başa çatdı. Binanın yenidən qurulması inşaat mühəndisi Pavel Koqnovitskinin Bakı Qubernatorluğunun tikinti idarəsi tərəfindən təsdiq edilmiş layihəsi əsasında həyata keçirildi.. 1900-cü ildə Tağıyev teatrının binası bərpa edildi. Bu yanğından əvvəl Hacı Zeynalabdin Tağıyevin idarəsi də teatr binasında yerləşirdi. Yenidənqurmadan sonra idarə başqa binaya köçürüldü..
- Tağıyevin Teatrı
-
![image]()
XX əsrin əvvəllərində Tağıyevin Teatrının səhnəsi. -
![image]()
XX əsrin əvvəllərində Tağıyev Teatrının tamaşa zalı. -
![image]()
Molla Nəsrəddin jurnalının 1909-cu il 1 mart tarixli nömrəsində Tağıyevin Teatrında baş verən yanğınla bağlı karikatura.
XX əsrin əvvəllərində teatrın tarixi
1900-cü ildə Nəriman Nərimanov "Hacı Zeynalabdin Tağıyevin əlli illiyi və xalq qarşısındakı xidmətləri" kitabında yazırdı:
| | Bu möhtərəm şəxsin fəaliyyəti insanları həqiqət işığına aparır! Maraqlıdır ki, yəqin ki, Badukübədə Tağıyevdən daha zəngin və savadlı adamlar olsa da, burada ilk teatr binasını tikdirən hörmətli Hacı olub. Badukübənin ziyallı gəncləri bu teatrda ildə bir neçə dəfə türk dilində komediya tamaşasına baxmaq imkanı əldə edirlər. Kirayə haqqı axşam üçün yüz rubl olsa da, hörmətli Hacı tez-tez nəinki götürmür, həm də xeyriyyə məqsədləri üçün əlavə töhfələr verir. 1900-cü ildə teatrın yenidən qurulması üçün yüz minə yaxın pul bağışladı, teatr kiçik olsa da, qeyri-adi dərəcədə gözəldi. | |
12 yanvar 1908-ci ildə Üzeyir Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun" milli operasının premyerası bu teatrda baş tutudu.
1909-cu ilin əvvəlində Tağıyevin Teatrının binası növbəti yanğın nəticəsində məhv oldu və bu, Azərbaycan truppasının vəziyyətini ağırlaşdırdı. Belə ki, 1909-cu il fevralın 21-də teatrda yerləşən bərbərxana yanmışdı. Tezliklə alov teatrın bütün binalarını bürüdü. Teatrda telefon yox idi və 7 dəqiqə sonra gələn yanğınsöndürmə briqadasına qonşu evdən zəng edilmişdi. Yanğının söndürülməsində "Qafqaz və Merkuri" paroxod şirkəti də iştirak edib.
Bu, teatr tarixində ən böyük yanğın idi. O, 1909-cu il martın 1-də çıxan "Molla Nəsrəddin" jurnalında yer alıb. Karikaturada fanatiklər və ruhanilər əl-ələ tutaraq sevinclə rəqs edirlər. Teatrın aktyoru və rejissoru Hüseyn Ərəblinski göz yaşları içində yanında duran aktyor dostuna deyir: "Xalqın dərdini səhnədə o qədər canlandırdım ki, axırda başıma düşdü!".
1909-cu ilin iyununda teatrın sahibi Hacı Zeynalabdin Tağıyev həmin yerdə teatrı yenidən tikəcəyini bildirdi. Elə növbəti ay o, bir layihə təklif etdi ki, bu layihədə artıq iki mərtəbəli zal deyil, teatra tamaşaçıların sayının artmasını göstərən üç mərtəbəli zal nəzərdə tutulurdu. Tağıyevin qərarına görə, yeni teatr binasında daha 600 yer olmalı idi. 1910-cu il oktyabrın 1-də teatr yenidən Lev Tolstoyun "Maarifçiliyin meyvələri" pyesi ilə tamaşaçıların üzünə açıldı.
Tağıyev sonradan teatrı qardaşı oğlu Məmməd Bağır Tağıyevə icarəyə verdi. O, öz növbəsində teatrı tam texniki heyətlə təmin edərək, onu bir və ya iki və ya bir neçə mövsüm müddətinə bu və ya digər müəssisəyə icarəyə verirdi.
1916-cı il mayın 13-də Tağıyevin teatrında Zülfüqar Hacıbəyovun "Aşıq Qərib" operasının premyerası oldu.
1 fevral 1918-ci ildə teatr binası yanğın nəticəsində yenidən məhv oldu. Teatrın bütün taxta hissələri yanmış, yalnız daş və dəmir-beton karkas sağ qalmışdır.
- Tamaşaların afişaları
-
![image]()
Üzeyir Hacıbəyovun “Leyli və Məcnun” operası, 12 yanvar 1908-ci il. -
![image]()
Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" pyesi, 30 aprel 1912-ci il. -
![image]()
Üzeyir Hacıbəyovun Arşın mal alan operettası, 8 noyabr 1912-ci il. -
![image]()
1920-ci ildən sonra teatr tarixi
1921-ci ilin martında keçmiş Tağıyevin Teatrının 1918-ci ildə yanmış binasının bərpası haqqında qərar qəbul edildi. Bu vaxta qədər teatrın yalnız fasadları qorunub saxlanılmışdı. 1922-ci ildə teatrın binası təmir olundu.
1920-ci illərdə teatr binasında D.Bünyadzadə adına Türk Dövlət Teatrı yerləşirdi. 30-cu illərin əvvəllərində o D.Bünyadzadə adına Türk İncəsənət Teatrı oldu. 1930-cu illərin sonlarından M.Əzizbəyov adına Dövlət Dram Teatrı burda yerləşirdi. 1960-cı ildən isə Dövlət Dram Teatrı üçün yeni bina tikiləndən sonra binada Şıxəli Qurbanov adına Musiqili Komediya Teatrı fəaliyyət göstərirdi.
XX əsrin 80-ci illərin sonlarında teatr binası yararsız vəziyyətə düşərək dağılmağa başladı. Bununla əlaqədar şəhər rəhbərliyi binanın sökülməsinə qərar verildi. Bina 1992-ci ildə söküldü. 1996-cı ilə qədər onun yerində Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrının binası tikildi.
Tağıyev teatrının teatr sənətinin inkişafında rolu
Tağıyev teatrının Azərbaycan teatrının inkişafında böyük rolu olub. Tağıyevin teatr işinin inkişafı ilə məşğul olduğu illərdə Azərbaycan ərazisində nə teatr məktəbi, nə də peşəkar sənətkarlar kadrı var idi.Azərbaycan dilində ilk tamaşa Bakıda Tağıyevin Teatrı tikilməzdən cəmi on il əvvəl göstərilib. Belə ki, 1873-cü il martın 10-da (23) Bakı xalq yığıncağının səhnəsində real məktəbin şagirdləri M.F.Axundovun "Sərgüzəşti-vəziri-xani-Lənkəran" pyesi əsasında tamaşa qoyublar.
Rus teatrının qastrolları tez-tez Tağıyev teatrının səhnəsində olurdu. Qocaman azərbaycanlı aktyorları bildirirdilər ki, Tağıyev onlara rus aktyorlarının təcrübəsini mənimsəməyi məsləhət görüb. "Kaspi" qəzetinin 5 dekabr 1884-cü il tarixli məlumatına görə, Tağıyev Azərbaycan aktyorlarından ibarət həvəskar truppaya köməklik göstərir, teatrın səhnəsini onlara pulsuz icarəyə verir və işıqlandırma üçün pul götürmürdü. Tağıyev hətta həvəskar artistləri toplamağa vaxt tapır, həftələrlə tamaşaların nümayişinə gəlirdi. Teatrın tamaşalardan əldə etdiyi gəlir isə sənətkarların özlərinə çatırdı.
Tağıyev teatrı Bakıda erməni teatr cəmiyyətinin inkişafına da öz töhfəsini verib. Məsələn, Tağıyev teatrda tamaşaya qoyulan tamaşaların birindən əldə etdiyi gəlirin bir hissəsini erməni cəmiyyətinin kassasının kəsirini ödəmək üçün bağışlayıb. Erməni truppasının direktoru Ovanes Abelyan Tağıyevin erməni teatrının inkişafındakı böyük xidmətlərini belə ifadə etmişdir:
| | Biz erməni teatrının inkişafı üçün xidmət etdik, sizin bizə etdiyiniz danılmaz xidmətlərinizdən xəbərdar idik. Yaşasın teatrın ilk yaradıcısı Hacı Zeynalabdin Tağıyev. | |
İstinadlar
- Буланова О. История театра Тагиева в Баку // azerhistory.com.
- Фатуллаев-Фигаров Ш. С. Бакинские архитекторы: конец XIX — начало XX веков. Б.: Шарг-Гарб. 2013. 230.
- История русской музыки. VII. М.: Музыка. Редактор К. Кондахчан. 1994. 422.
В Баку впервые построено театральное здание — театр Г. З. А. Тагиева.
- Фатуллаев Ш. Архитектура Баку на рубеже XIX—XX вв. // Известия Академии наук Азербайджанской ССР. Б. 1961. 136.
- "Театральные Здания Баку до 1991 года". ourbaku.com. 2023-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- Rote, İrina. "Театр Г.З Тагиева в Баку". ourbaku.com. 2018-04-20. 2023-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- Вагабова Э. Р. Культурно-зрелищные учреждения в городах Северного Азербайджана (вторая половина ХIХ – начало ХХ вв.) // Гуманитарные и юридические исследования (научно-теоретический журнал) (4). Ставрополь. 15. ISSN 2409-1030.
- История Азербайджана, 1960
- Гаджиев, 2000
- Керимов, 1991
- Джафаров Дж. А. Азербайджанский ордена Трудового Красного Знамени государственный драматический театр имени Мешади Азизбекова. М.: Искусство. 1951. 65.
- Сарабский, 1968
- Сарабский, 1965
- Касимов К. Гусейн Кули Сарабский: жизнь и творчество. Б.: Элм. 1980. 44.
- Джафаров Д. А. Театр народов Закавказья // Азербайджанский театр. II. История советского драматического театра: Наука. Под ред. А. Анастасьева. 1966. 256.
- Джафаров, Д. А. Сочинения. Драматургия и театр. I. Баку: Азербайджанское государственное издательство. 1969.
- Алиева А. М. Ф. Ахундов и театр. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. Под ред. Д. А. Джафарова. 1966. 14.
Ədəbiyyat
- История Азербайджана. II. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. Под ред. акад. АН АзССР И. А. Гусейнова, А. С. Сумбатзаде, канд. истор. наук А. Н. Гулиева, докт. истор. наук Е. А. Токаржевского. 1960.
- Сарабский А. Г. К вопросу о налогах и поборах в дореволюционном театре Азербайджана // Искусство Азербайджана . II. Б. 1965.
- Сарабский А. Г. Возникновение и развитие азербайджанского музыкального театра (до 1917 г.). Б.: Издательство АН Азербайджанской ССР. 1968.
- İnqilab Kərimov. Становление и развитие азербайджанского театра: Конец XIX — начала XX в. Б.: Элм. 1991. ISBN .
- Гаджиев А. С. Миллионер Тагиев Гаджи Зейналабдин (общественно-политические взгляды). Махачкала. 2000.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Zeynalabdin Tagiyevin Teatri ve ya Tagiyevin Teatri Baki seherinin ilk teatridir 1883 cu ilde senayeci ve xeyriyyeci Haci Zeynalabdin Tagiyevin vesaiti hesabina tikilmisdir Bu teatrin sehnesinde milli pyesler operalar ve dunya klassiklerinin eserleri tamasaya qoyulurdu Mehz Tagiyev Teatrinda 1908 ci ilin yanvarinda ilk Azerbaycan milli operasi Uzeyir Hacibeyovun Leyli ve Mecnun un premyerasi olub Tagiyevin TeatriHaci Zeynalabdin Tagiyevin Teatri1913 1916 ci illerde teatrinUmumi melumatlarEsasi qoyulub 27 yanvar 1883Tesisci Haci Zeynalabdin TagiyevTeatr binasiMemarliq uslubu klassizmMemar Xrisanf VasilyevTikilib 1882 1883Acilib 27 noyabr 1883Dagidilib 1992Yerlesmesi40 22 07 sm e 49 50 26 s u Olke Rusiya imperiyasiYerlesir BakiUnvan Qorcakovskaya ve Merkurievskaya kucelerinin kesismesindeTagiyevin Teatri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Teatr binasi bir nece defe yanib ve yeniden tikilib 1930 cu illerin sonlarindan Mesedi Ezizbeyov adina Azerbaycan Dovlet Akademik Dram Teatri 1960 ci ilden ise Sixeli Qurbanov adina Musiqili Komediya Teatri adlanmisdir 1992 ci ilde teatr binasi sokulub yerinde sonralar Azerbaycan Dovlet Musiqili Teatrinin binasi tikilib TarixiInsasi ve acilisi 1882 ci ilde Haci Zeynalabdin Tagiyev Baki seherinin merkezinde yerlesen oz erazisinde tikilecek teatr binasinin layihesini tesdiq ucun Baki seher dumasina teqdim etdi Teatr binasi 1883 cu ilde tikilib istifadeye verildi Bakida ilk defe teatr binasi bele yarandi 1911 ci ile qeder Tagiyevin Teatri seherde yegane teatr binasi idi Teatr binasinin memari Xrisanf Vasilyev olub Onun layihesine esasen Bakida sernisin vagzalinin binasi da tikilib Teatrin tikinti islerine Ferdinand Lemkul rehberlik edib Kaspi qezeti noyabrin 20 de yeni tikilen teatr binasinin acilisinin olacagini yazib Daha sonra noyabrin 25 de qezet teatr binasina baxis keciren komissiyanin binani munasib hesab etdiyini ve ilk tamasanin noyabrin 27 de olacagini aciqlayib Nehayet 1883 cu il noyabrin 27 de Haci Zeynalabdin Tagiyevin teatrinin acilisi oldu Zalda hemen gunu anslaq idi Teatrin sehnesinde N A Potemkinin Ruhcan kasiblar ve Qaracilar drami numayis etdirilib Kaspi qezeti bu munasibetle qeyd edirdi Her sey ugurla oynanildi alqis sedalari kesilmedi ve teatrin impresariosu Q Qoncarov iki defe sehneye cagirildi XIX esrin sonunda teatrin tarixi 1890 ci il avqustun 10 da Tagiyevin Teatrinda Baki real mektebinin kasib sagirdlerinin xeyrine heveskar tamasa kecirildi D A Mansfeldin Sehmler haqqinda adli 4 perdeli komediya zarafati ve P A Karatiginin Vitzmunder birperdeli vodevili ugurla sehnelesdirildi Agir havasizliq olmasina baxmayaraq zal demek olar ki dolu idi ve toplanan pul 300 rubl teskil edirdi Teatrin ozu de heveskarlara pulsuz verilirdi 1898 ci il aprelin 20 de Tagiyev teatrinda heveskarlar truppasi terefinden Isgender bey Melikov Yaxsiliga pis tamasasi numayis etdirildi Hemin il dekabrin 7 de Baki real mektebinin kasib sagirdleri ucun Necef bey Vezirovun Yagisdan yagmura pyesi ve onun Ev terbiyesi vodevili sehneye qoyuldu 8 dekabr 1899 cu ilde teatrda yangin bas verdi 1899 cu ilin sonunda yangindan sonra teatr binasinin temiri basa catdi Binanin yeniden qurulmasi insaat muhendisi Pavel Koqnovitskinin Baki Qubernatorlugunun tikinti idaresi terefinden tesdiq edilmis layihesi esasinda heyata kecirildi 1900 cu ilde Tagiyev teatrinin binasi berpa edildi Bu yangindan evvel Haci Zeynalabdin Tagiyevin idaresi de teatr binasinda yerlesirdi Yenidenqurmadan sonra idare basqa binaya kocuruldu Tagiyevin Teatri XX esrin evvellerinde Tagiyevin Teatrinin sehnesi XX esrin evvellerinde Tagiyev Teatrinin tamasa zali Molla Nesreddin jurnalinin 1909 cu il 1 mart tarixli nomresinde Tagiyevin Teatrinda bas veren yanginla bagli karikatura XX esrin evvellerinde teatrin tarixi 1900 cu ilde Neriman Nerimanov Haci Zeynalabdin Tagiyevin elli illiyi ve xalq qarsisindaki xidmetleri kitabinda yazirdi Bu mohterem sexsin fealiyyeti insanlari heqiqet isigina aparir Maraqlidir ki yeqin ki Badukubede Tagiyevden daha zengin ve savadli adamlar olsa da burada ilk teatr binasini tikdiren hormetli Haci olub Badukubenin ziyalli gencleri bu teatrda ilde bir nece defe turk dilinde komediya tamasasina baxmaq imkani elde edirler Kiraye haqqi axsam ucun yuz rubl olsa da hormetli Haci tez tez neinki goturmur hem de xeyriyye meqsedleri ucun elave tohfeler verir 1900 cu ilde teatrin yeniden qurulmasi ucun yuz mine yaxin pul bagisladi teatr kicik olsa da qeyri adi derecede gozeldi 12 yanvar 1908 ci ilde Uzeyir Hacibeyovun Leyli ve Mecnun milli operasinin premyerasi bu teatrda bas tutudu 1909 cu ilin evvelinde Tagiyevin Teatrinin binasi novbeti yangin neticesinde mehv oldu ve bu Azerbaycan truppasinin veziyyetini agirlasdirdi Bele ki 1909 cu il fevralin 21 de teatrda yerlesen berberxana yanmisdi Tezlikle alov teatrin butun binalarini burudu Teatrda telefon yox idi ve 7 deqiqe sonra gelen yanginsondurme briqadasina qonsu evden zeng edilmisdi Yanginin sondurulmesinde Qafqaz ve Merkuri paroxod sirketi de istirak edib Bu teatr tarixinde en boyuk yangin idi O 1909 cu il martin 1 de cixan Molla Nesreddin jurnalinda yer alib Karikaturada fanatikler ve ruhaniler el ele tutaraq sevincle reqs edirler Teatrin aktyoru ve rejissoru Huseyn Ereblinski goz yaslari icinde yaninda duran aktyor dostuna deyir Xalqin derdini sehnede o qeder canlandirdim ki axirda basima dusdu 1909 cu ilin iyununda teatrin sahibi Haci Zeynalabdin Tagiyev hemin yerde teatri yeniden tikeceyini bildirdi Ele novbeti ay o bir layihe teklif etdi ki bu layihede artiq iki mertebeli zal deyil teatra tamasacilarin sayinin artmasini gosteren uc mertebeli zal nezerde tutulurdu Tagiyevin qerarina gore yeni teatr binasinda daha 600 yer olmali idi 1910 cu il oktyabrin 1 de teatr yeniden Lev Tolstoyun Maarifciliyin meyveleri pyesi ile tamasacilarin uzune acildi Tagiyev sonradan teatri qardasi oglu Memmed Bagir Tagiyeve icareye verdi O oz novbesinde teatri tam texniki heyetle temin ederek onu bir ve ya iki ve ya bir nece movsum muddetine bu ve ya diger muessiseye icareye verirdi 1916 ci il mayin 13 de Tagiyevin teatrinda Zulfuqar Hacibeyovun Asiq Qerib operasinin premyerasi oldu 1 fevral 1918 ci ilde teatr binasi yangin neticesinde yeniden mehv oldu Teatrin butun taxta hisseleri yanmis yalniz das ve demir beton karkas sag qalmisdir Tamasalarin afisalari Uzeyir Hacibeyovun Leyli ve Mecnun operasi 12 yanvar 1908 ci il Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Peri cadu pyesi 30 aprel 1912 ci il Uzeyir Hacibeyovun Arsin mal alan operettasi 8 noyabr 1912 ci il Vilyam Sekspirin Ottello pyesi ve A Qriboyedovun Agildan bela pyesi 6 dekabr 1917 ci il 1920 ci ilden sonra teatr tarixi 1921 ci ilin martinda kecmis Tagiyevin Teatrinin 1918 ci ilde yanmis binasinin berpasi haqqinda qerar qebul edildi Bu vaxta qeder teatrin yalniz fasadlari qorunub saxlanilmisdi 1922 ci ilde teatrin binasi temir olundu 1920 ci illerde teatr binasinda D Bunyadzade adina Turk Dovlet Teatri yerlesirdi 30 cu illerin evvellerinde o D Bunyadzade adina Turk Incesenet Teatri oldu 1930 cu illerin sonlarindan M Ezizbeyov adina Dovlet Dram Teatri burda yerlesirdi 1960 ci ilden ise Dovlet Dram Teatri ucun yeni bina tikilenden sonra binada Sixeli Qurbanov adina Musiqili Komediya Teatri fealiyyet gosterirdi XX esrin 80 ci illerin sonlarinda teatr binasi yararsiz veziyyete duserek dagilmaga basladi Bununla elaqedar seher rehberliyi binanin sokulmesine qerar verildi Bina 1992 ci ilde sokuldu 1996 ci ile qeder onun yerinde Azerbaycan Dovlet Musiqili Teatrinin binasi tikildi Tagiyev teatrinin teatr senetinin inkisafinda roluTagiyev teatrinin Azerbaycan teatrinin inkisafinda boyuk rolu olub Tagiyevin teatr isinin inkisafi ile mesgul oldugu illerde Azerbaycan erazisinde ne teatr mektebi ne de pesekar senetkarlar kadri var idi Azerbaycan dilinde ilk tamasa Bakida Tagiyevin Teatri tikilmezden cemi on il evvel gosterilib Bele ki 1873 cu il martin 10 da 23 Baki xalq yigincaginin sehnesinde real mektebin sagirdleri M F Axundovun Serguzesti veziri xani Lenkeran pyesi esasinda tamasa qoyublar Rus teatrinin qastrollari tez tez Tagiyev teatrinin sehnesinde olurdu Qocaman azerbaycanli aktyorlari bildirirdiler ki Tagiyev onlara rus aktyorlarinin tecrubesini menimsemeyi meslehet gorub Kaspi qezetinin 5 dekabr 1884 cu il tarixli melumatina gore Tagiyev Azerbaycan aktyorlarindan ibaret heveskar truppaya komeklik gosterir teatrin sehnesini onlara pulsuz icareye verir ve isiqlandirma ucun pul goturmurdu Tagiyev hetta heveskar artistleri toplamaga vaxt tapir heftelerle tamasalarin numayisine gelirdi Teatrin tamasalardan elde etdiyi gelir ise senetkarlarin ozlerine catirdi Tagiyev teatri Bakida ermeni teatr cemiyyetinin inkisafina da oz tohfesini verib Meselen Tagiyev teatrda tamasaya qoyulan tamasalarin birinden elde etdiyi gelirin bir hissesini ermeni cemiyyetinin kassasinin kesirini odemek ucun bagislayib Ermeni truppasinin direktoru Ovanes Abelyan Tagiyevin ermeni teatrinin inkisafindaki boyuk xidmetlerini bele ifade etmisdir Biz ermeni teatrinin inkisafi ucun xidmet etdik sizin bize etdiyiniz danilmaz xidmetlerinizden xeberdar idik Yasasin teatrin ilk yaradicisi Haci Zeynalabdin Tagiyev IstinadlarBulanova O Istoriya teatra Tagieva v Baku azerhistory com Fatullaev Figarov Sh S Bakinskie arhitektory konec XIX nachalo XX vekov B Sharg Garb 2013 230 Istoriya russkoj muzyki VII M Muzyka Redaktor K Kondahchan 1994 422 V Baku vpervye postroeno teatralnoe zdanie teatr G Z A Tagieva Fatullaev Sh Arhitektura Baku na rubezhe XIX XX vv Izvestiya Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR B 1961 136 Teatralnye Zdaniya Baku do 1991 goda ourbaku com 2023 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 29 Rote Irina Teatr G Z Tagieva v Baku ourbaku com 2018 04 20 2023 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 29 Vagabova E R Kulturno zrelishnye uchrezhdeniya v gorodah Severnogo Azerbajdzhana vtoraya polovina HIH nachalo HH vv Gumanitarnye i yuridicheskie issledovaniya nauchno teoreticheskij zhurnal 4 Stavropol 15 ISSN 2409 1030 Istoriya Azerbajdzhana 1960 Gadzhiev 2000 Kerimov 1991 Dzhafarov Dzh A Azerbajdzhanskij ordena Trudovogo Krasnogo Znameni gosudarstvennyj dramaticheskij teatr imeni Meshadi Azizbekova M Iskusstvo 1951 65 Sarabskij 1968 Sarabskij 1965 Kasimov K Gusejn Kuli Sarabskij zhizn i tvorchestvo B Elm 1980 44 Dzhafarov D A Teatr narodov Zakavkazya Azerbajdzhanskij teatr II Istoriya sovetskogo dramaticheskogo teatra Nauka Pod red A Anastaseva 1966 256 Dzhafarov D A Sochineniya Dramaturgiya i teatr I Baku Azerbajdzhanskoe gosudarstvennoe izdatelstvo 1969 Alieva A M F Ahundov i teatr B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR Pod red D A Dzhafarova 1966 14 EdebiyyatIstoriya Azerbajdzhana II B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR Pod red akad AN AzSSR I A Gusejnova A S Sumbatzade kand istor nauk A N Gulieva dokt istor nauk E A Tokarzhevskogo 1960 Sarabskij A G K voprosu o nalogah i poborah v dorevolyucionnom teatre Azerbajdzhana Iskusstvo Azerbajdzhana II B 1965 Sarabskij A G Vozniknovenie i razvitie azerbajdzhanskogo muzykalnogo teatra do 1917 g B Izdatelstvo AN Azerbajdzhanskoj SSR 1968 Inqilab Kerimov Stanovlenie i razvitie azerbajdzhanskogo teatra Konec XIX nachala XX v B Elm 1991 ISBN 5 8066 0219 2 Gadzhiev A S Millioner Tagiev Gadzhi Zejnalabdin obshestvenno politicheskie vzglyady Mahachkala 2000