Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Erkən Dövr Tarix və Ənənələr Məzhəblər və Hərəkatlar Əsas mövzular |
|
Protestantlıq (latınca: protestans - etiraz edən) — pravoslavlıq və katolisizm ilə yanaşı xristianlığın başlıca cərəyanlarından biri.
Avropada Reformasiya dövründə meydana gəlmişdir. Almaniyada Martin Lüterin, Niderlandda isə Jan Kalvinin kilsəyə qarşı çıxışları protestantlığın əsasını qoydu. Bununla bağlı olaraq da, protestantlığın əsas qolları Lüteranlıq və Kalvinizmdir. Reformasiyanın başlaması ilə protestantlıq əvvəlcə Avropada, sonra isə bütün dünyada əsas siyasi cərəyana çevrildi. Əvvəllər bütün protestanlar lüteranlar adını daşıyırdı. Sonrakı inkişaf mərhələlərində bir neçə qola bölünən protestanlıq cərəyanının lüteranlarının sayı hal-hazırda 85 milyona yaxındır.
Bir çox Avropa ölkələrində olduğu kimi də Fransada da protestanlar və katoliklər arasında ciddi mübarizələr geniş yer almışdı. 1572-ci ildə katoliklər protestantlara qarşı əməliyyat hazırlamışdılar. 24 avqust tarixində “Varfolomey gecəsi” adı altında tarixə düşən dəhşətli qətliam katoliklər tərəfindən törədilmişdi. “Varfolomey gecəsi"nin qurbanlarının sayı barədə yekdil fikir yoxdur. Hesab edilir ki, Parisdə təqribən üç min, bütün Fransada isə on min ilə əlli min arasında protestant qətl edilmişdir. Həmin dövrdə Fransada baş vermiş qətliam katolik dünyasında rəğbətlə qarşılanmış, Roma Papası XIII Qriqori faciəni alqışlayaraq Vatikanda fişəng atılmasını və medal təsis edilməsini əmr etmişdir. Ədalət naminə qeyd etmək lazımdır ki, 425 il sonra Roma Papası II İoann Pavel rəsmi şəkildə Varfolomey qətliamını qınamışdır.
Protestantlıq xristian kultunu xeyli sadələşdirdi, müqəddəslərə pərəstişi rədd etdi. Əsasən, Skandinaviya ölkələrində, Almaniya, İsveçrə, Böyük Britaniya, Avstraliya, Kanada, Yeni Zelandiya, Niderlandda, ABŞ-də yayılmışdır.
İslahat sonrası ortaya çıxan dini münasibətlər nəticəsində sonradan 3 qola ayrılmıştır. Bunlar:
- Lüteranlıq
- Kalvinizm
- Anglikanizm - İdarə üsuluna görə Anglikanizm Katolikliyə Protestantizmdən daha yaxın.
İstinadlar
 | Xristianlıq ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xristianliq Isa Bakire Meryemin dogmasi Isanin carmixa cekilmesi Isanin dirilmesi Pasxa Isa Xristianliqda Erken Dovr Hevari Kilse Inanc Incil Allahin Padsahligi Septuaginta Yeni Ehd Bibliya Ehdi Etiq Ehdi Cedid Apokrif Teologiya Bagislanma Veftiz Xristologiya Ata Ogul Muqeddes Ruh Insan Xilas Esxatologiya Uc uqnum Tarix ve Eneneler Meryem Pyotr Pavel Erken I Konstantin Kilse meclisi Xristianliqda bolunme Xac yurusleri Reformasiya Mezhebler ve Herekatlar Anabaptist Anglikan Baptist Kalvinizm Evangelizm Luteran Protestant Ellinci Katolik kilsesiPravoslav Konstantinopol Pravoslav KilsesiHerekatlarYehova sahidleri Esas movzular Veftiz SimvolizmXristianliqbaxmuzakireredakte Protestantliq latinca protestans etiraz eden pravoslavliq ve katolisizm ile yanasi xristianligin baslica cereyanlarindan biri Avropada Reformasiya dovrunde meydana gelmisdir Almaniyada Martin Luterin Niderlandda ise Jan Kalvinin kilseye qarsi cixislari protestantligin esasini qoydu Bununla bagli olaraq da protestantligin esas qollari Luteranliq ve Kalvinizmdir Reformasiyanin baslamasi ile protestantliq evvelce Avropada sonra ise butun dunyada esas siyasi cereyana cevrildi Evveller butun protestanlar luteranlar adini dasiyirdi Sonraki inkisaf merhelelerinde bir nece qola bolunen protestanliq cereyaninin luteranlarinin sayi hal hazirda 85 milyona yaxindir Bir cox Avropa olkelerinde oldugu kimi de Fransada da protestanlar ve katolikler arasinda ciddi mubarizeler genis yer almisdi 1572 ci ilde katolikler protestantlara qarsi emeliyyat hazirlamisdilar 24 avqust tarixinde Varfolomey gecesi adi altinda tarixe dusen dehsetli qetliam katolikler terefinden toredilmisdi Varfolomey gecesi nin qurbanlarinin sayi barede yekdil fikir yoxdur Hesab edilir ki Parisde teqriben uc min butun Fransada ise on min ile elli min arasinda protestant qetl edilmisdir Hemin dovrde Fransada bas vermis qetliam katolik dunyasinda regbetle qarsilanmis Roma Papasi XIII Qriqori facieni alqislayaraq Vatikanda fiseng atilmasini ve medal tesis edilmesini emr etmisdir Edalet namine qeyd etmek lazimdir ki 425 il sonra Roma Papasi II Ioann Pavel resmi sekilde Varfolomey qetliamini qinamisdir Protestantliq xristian kultunu xeyli sadelesdirdi muqeddeslere perestisi redd etdi Esasen Skandinaviya olkelerinde Almaniya Isvecre Boyuk Britaniya Avstraliya Kanada Yeni Zelandiya Niderlandda ABS de yayilmisdir Islahat sonrasi ortaya cixan dini munasibetler neticesinde sonradan 3 qola ayrilmistir Bunlar Luteranliq Kalvinizm Anglikanizm Idare usuluna gore Anglikanizm Katolikliye Protestantizmden daha yaxin Istinadlar Xristianliq ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin