Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Erkən Dövr Tarix və Ənənələr Məzhəblər və Hərəkatlar Əsas mövzular |
|
Baptizm — xristian protestant məzhəbidir. Yunan dilindən tərcümədə "suya batırmaq, suda vəftiz etmək" mənasını ifadə edən baptizmin meydana gəlməsi konkret bir ölkə ilə əlaqədar olmamışdır.
Tarixi
Baptizmin yaranması prosesi Hollandiyada başlamış, İngiltərədə isə başa çatmışdır. Baptistlər öz tarixlərinin Yəhya peyğəmbər və İsa Məsihin dövründən başladığını iddia etsələr də, tarixi qaynaqlar onun XVII əsrin əvvəllərində ortaya çıxdığını təsbit edir. Baptistlərin ilk icmasının əsası 1609-cu ildə Amsterdamda qoyulmuşdur. Onun üzvləri özlərini bu vaxt baptist adlandırmasa da, yeni dini cərəyanın bünövrəsini qoymuşlar. Yetkin insanın şüurlu şəkildə öz etiqadını müstəqil müəyyənləşdirməsi və vəftiz edilməsi ideyalarını müdafiə etmişlər. Onlar siyasi əqidələrinə görə təqib edildiyindən İngiltərədən Hollandiyaya köç etmiş kalvinçi immiqrantlar idi. 1606-cı ildə İngiltərədə kilsə əleyhinə yönəlmiş hərəkat nəticəsində ölkəni tərk etməli olan kalvinçilər Hollandiyada müstəqil iki qrup kimi fəaliyyətlərini davam etdirmişlər. Con Robinsonun başçılıq etdiyi qrup Hollandiyanın Leyden şəhərinə, digər qrupa rəhbərlik edən Con Smit (1570-1612) isə Amsterdam şəhərinə sığınmış və orada müstəqil kilsələrini quraraq fəliyyət göstərmişlər.
1612-ci ildə İngiltərədə dini təqiblərə son qoyulduqdan sonra Con Smitin yaxın tərəfdaşları olan Tomas Helvis və Con Mertonun başçılığı ilə vətənə dönən Amsterdamdakı kalvinçilər Londonda İngiltərədəki ilk baptist icmasını təsis etdilər. Məhz İngiltərədə onlar özlərini baptistlər adlandırmışlar. Con Smit yeni dini cərəyanın qurucusu hesab edilir.
Bu cəmiyyət qısa müddət ərzində İngiltərədə və digər Avropa ölkələrində çoxlu tərəfdar toplamışdır. Cəmiyyət yeni kilsənin nizamnaməsini hazırlamışdı. Bu nizamnamədə baptist kilsəni digər kilsələrdən fərqləndirən xüsusiyyətlər qeyd edilmişdir.
Baptizmin Şimali Amerikada kök salması 1638-ci ilə təsadüf etmişdir. Bu dövrdə Rocer Uilyamsomun başçılıq etdiyi bir qrup missioner və Nyuport şəhərlərində ABŞ-də ilk baptist kilsəsini təsis etmişdir.
Cərəyanın Avropa qitəsində geniş yayılmasında da ingilis və amerikan missionerlər böyük rol oynamışlar. Məhz onların fəaliyyətinin nəticəsi olaraq, XIX əsrin 20-30-cu illərində Fransa və Almaniyada baptist icmalar yaranmışdır. Sonradan, keşiş Onkenin rəhbərlik etdiyi bir qrupu alman baptistin sayəsində Almaniya, Skandinaviya və digər Avropa ölkələri arasında baptizm təliminin mərkəzinə çevrilmişdir.
Hazırda dünyada ən böyük protestant konfessiyası sayılan baptizm, təxminən 100 milyona yaxın insanı birləşdirir. Onların təqribən səksən faizi ABŞ-də məskunlaşmışdır. Dünyada mövcud olan baptist kilsələri birləşmişlər. İttifaq 1905-ci ildə Londonda təsis edilmişdir. Dünyanın demək olar ki, bütün bölgələrini əhatə edən 214 baptist icması bu ittifaqda birləşmişdir. İttifaqın aparıcı strukturu olan Ümumdünya Şurası Vaşinqtonda yerləşir.
Beynəlxalq Baptist Təşkilatı lüteranlarda olduğu kimi "yumşaq" struktura malikdir. Yəni, aparıcı strukturlar olan Ümumdünya şurasının və Beynəlxalq baptist konqresinin (onun iclasları beş ildən bir keçirilir) qərarları tövsiyə xarakteri daşıyır. Yerli baptist təşkilatları fəaliyyətlərində müstəqildirlər.
XIX əsrin 60-cı illərində xüsusi baptistlər Zaqafqaziya və Şimali Qafqaza ayaq açmışlar. 70-ci illərin sonlarında isə Peterburqda ilk ümumi baptist icması yaranmışdır.
Baptizmdə Allah inancı
Baptizmdə tarixən iki axın mövcud olmuşdur: ümumi və xüsusi. Onlar biri-birindən vəftiz məfhumunun mahiyyətini fərqli dərk etdikləri üçün seçilirlər. Ümumi baptistlərə görə, İsa Məsih insanlar arasında fərq qoymadan hər kəsin günahını təmizləmişdir. Xüsusi baptistlər isə İsanın əvvəlcədən seçilmiş bir sıra insanın günahlarını təmizlədiyini qəbul edirlər. Con Smit ümumi baptist icmasının qurucusu hesab olunur. İlk xüsusi icma isə 1638-ci ildə İngiltərənin Sosverq şəhərində meydana gəlmişdir. Baptistlərin həyat devizi olan "Tanrı məhəbbətin özüdür" ifadəsi özündə bütün xoşbəxtlik və sevincin Tanrı ilə bilavasitə əlaqədar olması mənasını ehtiva edir. İnanca görə, inanan insanın Allahın varlığına sübut gətirməsinə ehtiyac yoxdur. Çünki Allah varlığını inanan insanın şüuruna yerləşdirmişdir. Baptistlərə görə, Allah təkdir, o bir ruhdur, diridir, hər şeyə qadir, əbədi, müqəddəs və ədalətlidir. Katolik, pravoslav, lüteran və digər xristian təriqətlərindən fərqli olaraq, baptistlər Tanrının yalnız ruhani təbiətə malik olduğunu bildirərək, onun insan qismində nə vaxtsa zühurunu qəbul etmirlər. Tanrının hansısa formada surətinin təsvir edilməsinə etiraz edirlər. Əgər katolik və pravoslav kilsələrində Ata Tanrının təsvirlərini tavan və divarlarda görmək mümkündürsə, baptistlər bunu ümumiyyətlə qəbul etmirlər.
Baptistlər , yəni üçlük inancını , və Müqəddəs Ruh Tanrısını qəbul edirlər. Onlara görə, Müqəddəs Ruh insanın inancında böyük rol oynayır. Müqəddəs Ruh insana açılmadan insanda imana olan istək meydana gəlməz. Baptistlər bu səbəbəbdən Müqəddəs Ruha böyük əhəmiyyət verirlər.
Baptistlər Tanrı mövzusunda digər xristianlardan fərqli fikirdədirlər. Belə ki, xristian icmaların əqidəsinə görə, bəndə cəzalanmalıdırsa, Tanrı onu harda olursa-olsun cəzalandıracaq. Tanrı ilahi şəxsiyyət kimi aşkar yerdədir. Baptistlər də tanrının isdədiyi vaxt və yerdə insanı cəzalandıra bilmək qabiliyyətinə malik olması ideyasını qəbul edirlər. Lakin onlar Tanrını laməkan sayırlar. Baptizm ideologiyasının mərkəzində məsihçilik dayanır. Baptistlər İsanın Allahın özü olduğuna inanmaqla yanaşı, Tanrının insan bədəninə girərək İsa adı ilə bəşəriyyəti günahlardan qurtarmaq üçün gəldiyini qəbul edirlər. İsa onların əqidə və ehkamlarında mənbə rolunu oynayır. O, xilas, həqiqət və həyat yoludur. Tanrı ilə bəndə arasında yeganə əlaqə vasitəçisi İsadır.
Aktiv missioner fəaliyyət göstərmələrinin səbəbi baptistlərdə İsanın bəşəriyyəti xilas etmək üçün özünü qurban etməsindən doğan sevinc hissinin daha yüksək olması ilə izah olunur. Xilas olmaqdan danışarkən, baptistlər həvari Paveldən gətirilən sitata əsaslanırlar:
 | Zira Allahın lütfü ilə imanla xilas oldunuz və bu, sizdən asılı deyil, Allahın ənamıdır. Əməllərdən asılı deyil ki, heç kim öyünməsin" (Efeslilərə məktub, 2:8-9) |  |
. Bibliyaya görə, yalnız İsa Məsih insanların günahlardan çəkinərək, yalnız ona etibar etdiyi təqdirdə xilas edə bilər. Lakin, təkcə İsanın öldüyü və yenidən diriləcəyi ideyası ilə kifayətlənmək olmaz: hər insan özündə İsanın onun günahları ucbatından öldüyü və ona bəraət qazandırmaq üçün yenidən zühur edəcəyi fikrini təlqin etməlidir.
Baptistlərə xas digər mühüm xüsusiyyət onların kilsə haqqında düşüncələridir. Onlara görə, kilsə Tanrı tərəfindən xüsusi mənəvi imtiyazlar verilmiş, mükəmməl insanların məkanıdır. Kilsə, hər hansı məbəd binası, ilahi firavanlığın təmsilçisi deyil, hər şeydən öncə "dirilmiş ruhlar"ın toplandığı yerdir. Baptistlər ikona, xaç simvolu və əksər kilsə ayinlərini qəbul etmirlər. Lakin baptistləri digər icmalardan fərqləndirən ən mühüm xüsusiyyət onların etiqadında Bibliyanın çox əhəmiyyətli yer tutmasıdır. İcma üzvləri bunun səbəbini Bibliyanın İsa Məsih vasitəsilə xilas olmağın və Tanrı ilə barışmağın mümkünlüyünə şahidlik etməsilə izah edirlər. Baptistlər inanc və həyat təcrübəsində yalnız Müqəddəs Yazıların hökmlərinə istinad edirlər. Spirtli içkilər, narkotik maddələrin qəbulu, papiros çəkmək, əxlaqsızlıq və dələduzluqla məşğul olmaqdan xilas olmaq təbliğ edilir. Belə mənfi vərdişlər ruhun xilas olması üçün ciddi maneədir. Onlardan xilas olmayan insan böyük günah sahibidir və Cənnətə düşmək şansını itirir.
Vəftiz (xaç suyuna çəkilmə) ayini
Vəftiz baptistlərin ən çox diqqət yetirdikləri dini ayinlərdən biridir. Vəftizin həyata keçirilməsi baptizmin ortaya çıxmasında böyük rol oynamış səbəblərdən biri kimi qəbul edilir. Çünki "baptizm" adı "vəftiz" kəlməsindən meydana gəlib. Baptistləri digər xristian məzhəblərindən fərqləndirən əsas əlamətlərdən biri vəftiz dini ayini ilə bağlıdır. Baptistlərə görə, uşaqları vəftiz etmək şüursuz varlıqları suya salıb çıxartmaq kimidir. Onlar uşaqların vəftiz edilməsini qəbul etmirlər. Xristian günahlarının bağışlanması üçün əvvəlcə İsa Məsihin, bütün insanlığın günahlarının bağışlanması üçün özünü qurban etdiyinə inanmalı və sonra vəftiz olunmalıdır. Baptistlər kiminsə vəftiz olunmadan kilsəyə üzv olunmasını qəbul etmirlər. Onlar eyni zamanda vəftizin Allah ilə insan arasında bir əhd olduğuna inanırlar.
Baptistlikdə axirət inancı
Baptistlər ölümdən sonrakı axirət həyatını qəbul edirlər. Onların inanclarına görə, iki – dünya (müvəqqəti) və ilahi (daimi) həyat mövcuddur. Dünya həyatı qəm-qüssəli, əzablı həyatdır. Onun yeganə müsbət işi, bəşəriyyətdə Tanrıya məhəbbət hissi oyatmaqdır. Ölən kimsə İsa Məsihin bəşəriyyətin günahlarının bağışlanması üçün öldüyünə inanmışdırsa, axirətdə əbədi yaşayacaqdır. Bu inancı qəbul etməyənlər isə əbədi cəzalandırılacaqlar. Əslində Allahın heç kimi cəzalandırmaq istəmədiyinə inanan baptistlər bu cəzaya layiq görülən insanların özlərini günahkar hesab edirlər. Yaşamağın əsas məqsədi axirət həyatını qazanmaqdan ibarət olduğunu qəbul edən baptistlər dünya həyatını dəyərsiz və fani sayırlar. Baptistlərə görə, Cənnət – istirahət, Cəhənnəm isə – vicdanın əzab çəkdiyi yerdir.
Baptistlərdə ibadət
Baptistlərin ibadətlərində dualar mühüm yer tutur. Onların inaclarına görə, Allaha yaxın olmanın ən qısa yolu duadan keçir. İnsan bütün həyatı boyu dua etməlidir ki, Allah da onun dularını qəbul etsin. Baptistlərdə dua iki cür edilir: birincisi, camaatla birlikdə edilən dua, ikincisi isə fərdi duadır. Camaatla edilən dua həftədə iki-üç dəfə müəyyən günlərdə yerinə yetirilir. Fərdi duanı isə hər zaman və hər yerdə etmək olar.
Baptistlər Azərbaycanda
Baptistlik XIX əsrin ikinci yarsından etibarən Azərbaycanda yayılmağa başlayıb. 1894-cü ilin sentyabrında çar II Nikolay baptistlərin dövlətçilik üçün təhlükəli olduğunu əsas gətirərək onların ətraf bölgələrə, xüsusən də Qafqaza və Azərbaycana sürgün edilməsi haqda qərar qəbul edib. Həmin vaxt sürgün edilənlər əsasən Tərtər, Şuşa və digər rayonlarda məskunlaşmışlar. 1899-cu ildə onlar Bakıda böyük Baptist icmasını və dua evini qurmağa nail olmuşlar.
1911-ci ildə Bakı şəhərində yanında yeni baptist kilsəsi inşa edilmişdir. Azərbaycanda sovet rejimi qurulandan sonra da baptistlər burada fəaliyyətlərini davam etdirmişlər. Belə ki, 1956-cı ildə yeni dua evi inşa edilmişdir.
Həmçinin bax
- [1] Список известных баптистов (англ.)русск.
- [2] Московская центральная церковь евангельских христиан-баптистов.
Mənbə
- Ziya Bünyadov.Dinlər, təriqətlər, məzhəblər. Bakı,2007
- [3] ЭСБЕ/Баптисты
- Лялина Г. С. . Баптизм: иллюзии и реальность. — М.: Политиздат, 1977. — 175 с.
- Браницкий А.Г.,Корнилов А.А.[4] 2014-07-28 at the Wayback Machine Новгород,2013
Xarici keçid
- Сайт Всемирного баптистского альянса
- Сайт Европейской баптистской федерации
- Сайт Евро-Азиатской Федерации Союзов ЕХБ 2015-06-30 at the Wayback Machine
- Сайт Российского Союза ЕХБ
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xristianliq Isa Bakire Meryemin dogmasi Isanin carmixa cekilmesi Isanin dirilmesi Pasxa Isa Xristianliqda Erken Dovr Hevari Kilse Inanc Incil Allahin Padsahligi Septuaginta Yeni Ehd Bibliya Ehdi Etiq Ehdi Cedid Apokrif Teologiya Bagislanma Veftiz Xristologiya Ata Ogul Muqeddes Ruh Insan Xilas Esxatologiya Uc uqnum Tarix ve Eneneler Meryem Pyotr Pavel Erken I Konstantin Kilse meclisi Xristianliqda bolunme Xac yurusleri Reformasiya Mezhebler ve Herekatlar Anabaptist Anglikan Baptist Kalvinizm Evangelizm Luteran Protestant Ellinci Katolik kilsesiPravoslav Konstantinopol Pravoslav KilsesiHerekatlarYehova sahidleri Esas movzular Veftiz SimvolizmXristianliqbaxmuzakireredakte Baptizm xristian protestant mezhebidir Yunan dilinden tercumede suya batirmaq suda veftiz etmek menasini ifade eden baptizmin meydana gelmesi konkret bir olke ile elaqedar olmamisdir TarixiBaptizmin yaranmasi prosesi Hollandiyada baslamis Ingilterede ise basa catmisdir Baptistler oz tarixlerinin Yehya peygember ve Isa Mesihin dovrunden basladigini iddia etseler de tarixi qaynaqlar onun XVII esrin evvellerinde ortaya cixdigini tesbit edir Baptistlerin ilk icmasinin esasi 1609 cu ilde Amsterdamda qoyulmusdur Onun uzvleri ozlerini bu vaxt baptist adlandirmasa da yeni dini cereyanin bunovresini qoymuslar Yetkin insanin suurlu sekilde oz etiqadini musteqil mueyyenlesdirmesi ve veftiz edilmesi ideyalarini mudafie etmisler Onlar siyasi eqidelerine gore teqib edildiyinden Ingiltereden Hollandiyaya koc etmis kalvinci immiqrantlar idi 1606 ci ilde Ingilterede kilse eleyhine yonelmis herekat neticesinde olkeni terk etmeli olan kalvinciler Hollandiyada musteqil iki qrup kimi fealiyyetlerini davam etdirmisler Con Robinsonun basciliq etdiyi qrup Hollandiyanin Leyden seherine diger qrupa rehberlik eden Con Smit 1570 1612 ise Amsterdam seherine siginmis ve orada musteqil kilselerini quraraq feliyyet gostermisler 1612 ci ilde Ingilterede dini teqiblere son qoyulduqdan sonra Con Smitin yaxin terefdaslari olan Tomas Helvis ve Con Mertonun basciligi ile vetene donen Amsterdamdaki kalvinciler Londonda Ingilteredeki ilk baptist icmasini tesis etdiler Mehz Ingilterede onlar ozlerini baptistler adlandirmislar Con Smit yeni dini cereyanin qurucusu hesab edilir Bu cemiyyet qisa muddet erzinde Ingilterede ve diger Avropa olkelerinde coxlu terefdar toplamisdir Cemiyyet yeni kilsenin nizamnamesini hazirlamisdi Bu nizamnamede baptist kilseni diger kilselerden ferqlendiren xususiyyetler qeyd edilmisdir Baptizmin Simali Amerikada kok salmasi 1638 ci ile tesaduf etmisdir Bu dovrde Rocer Uilyamsomun basciliq etdiyi bir qrup missioner ve Nyuport seherlerinde ABS de ilk baptist kilsesini tesis etmisdir Cereyanin Avropa qitesinde genis yayilmasinda da ingilis ve amerikan missionerler boyuk rol oynamislar Mehz onlarin fealiyyetinin neticesi olaraq XIX esrin 20 30 cu illerinde Fransa ve Almaniyada baptist icmalar yaranmisdir Sonradan kesis Onkenin rehberlik etdiyi bir qrupu alman baptistin sayesinde Almaniya Skandinaviya ve diger Avropa olkeleri arasinda baptizm teliminin merkezine cevrilmisdir Hazirda dunyada en boyuk protestant konfessiyasi sayilan baptizm texminen 100 milyona yaxin insani birlesdirir Onlarin teqriben seksen faizi ABS de meskunlasmisdir Dunyada movcud olan baptist kilseleri birlesmisler Ittifaq 1905 ci ilde Londonda tesis edilmisdir Dunyanin demek olar ki butun bolgelerini ehate eden 214 baptist icmasi bu ittifaqda birlesmisdir Ittifaqin aparici strukturu olan Umumdunya Surasi Vasinqtonda yerlesir Beynelxalq Baptist Teskilati luteranlarda oldugu kimi yumsaq struktura malikdir Yeni aparici strukturlar olan Umumdunya surasinin ve Beynelxalq baptist konqresinin onun iclaslari bes ilden bir kecirilir qerarlari tovsiye xarakteri dasiyir Yerli baptist teskilatlari fealiyyetlerinde musteqildirler XIX esrin 60 ci illerinde xususi baptistler Zaqafqaziya ve Simali Qafqaza ayaq acmislar 70 ci illerin sonlarinda ise Peterburqda ilk umumi baptist icmasi yaranmisdir Baptizmde Allah inanciBaptizmde tarixen iki axin movcud olmusdur umumi ve xususi Onlar biri birinden veftiz mefhumunun mahiyyetini ferqli derk etdikleri ucun secilirler Umumi baptistlere gore Isa Mesih insanlar arasinda ferq qoymadan her kesin gunahini temizlemisdir Xususi baptistler ise Isanin evvelceden secilmis bir sira insanin gunahlarini temizlediyini qebul edirler Con Smit umumi baptist icmasinin qurucusu hesab olunur Ilk xususi icma ise 1638 ci ilde Ingilterenin Sosverq seherinde meydana gelmisdir Baptistlerin heyat devizi olan Tanri mehebbetin ozudur ifadesi ozunde butun xosbextlik ve sevincin Tanri ile bilavasite elaqedar olmasi menasini ehtiva edir Inanca gore inanan insanin Allahin varligina subut getirmesine ehtiyac yoxdur Cunki Allah varligini inanan insanin suuruna yerlesdirmisdir Baptistlere gore Allah tekdir o bir ruhdur diridir her seye qadir ebedi muqeddes ve edaletlidir Katolik pravoslav luteran ve diger xristian teriqetlerinden ferqli olaraq baptistler Tanrinin yalniz ruhani tebiete malik oldugunu bildirerek onun insan qisminde ne vaxtsa zuhurunu qebul etmirler Tanrinin hansisa formada suretinin tesvir edilmesine etiraz edirler Eger katolik ve pravoslav kilselerinde Ata Tanrinin tesvirlerini tavan ve divarlarda gormek mumkundurse baptistler bunu umumiyyetle qebul etmirler Baptistler yeni ucluk inancini ve Muqeddes Ruh Tanrisini qebul edirler Onlara gore Muqeddes Ruh insanin inancinda boyuk rol oynayir Muqeddes Ruh insana acilmadan insanda imana olan istek meydana gelmez Baptistler bu sebebebden Muqeddes Ruha boyuk ehemiyyet verirler Baptistler Tanri movzusunda diger xristianlardan ferqli fikirdedirler Bele ki xristian icmalarin eqidesine gore bende cezalanmalidirsa Tanri onu harda olursa olsun cezalandiracaq Tanri ilahi sexsiyyet kimi askar yerdedir Baptistler de tanrinin isdediyi vaxt ve yerde insani cezalandira bilmek qabiliyyetine malik olmasi ideyasini qebul edirler Lakin onlar Tanrini lamekan sayirlar Baptizm ideologiyasinin merkezinde mesihcilik dayanir Baptistler Isanin Allahin ozu olduguna inanmaqla yanasi Tanrinin insan bedenine girerek Isa adi ile beseriyyeti gunahlardan qurtarmaq ucun geldiyini qebul edirler Isa onlarin eqide ve ehkamlarinda menbe rolunu oynayir O xilas heqiqet ve heyat yoludur Tanri ile bende arasinda yegane elaqe vasitecisi Isadir Aktiv missioner fealiyyet gostermelerinin sebebi baptistlerde Isanin beseriyyeti xilas etmek ucun ozunu qurban etmesinden dogan sevinc hissinin daha yuksek olmasi ile izah olunur Xilas olmaqdan danisarken baptistler hevari Pavelden getirilen sitata esaslanirlar Zira Allahin lutfu ile imanla xilas oldunuz ve bu sizden asili deyil Allahin enamidir Emellerden asili deyil ki hec kim oyunmesin Efeslilere mektub 2 8 9 Bibliyaya gore yalniz Isa Mesih insanlarin gunahlardan cekinerek yalniz ona etibar etdiyi teqdirde xilas ede biler Lakin tekce Isanin olduyu ve yeniden dirileceyi ideyasi ile kifayetlenmek olmaz her insan ozunde Isanin onun gunahlari ucbatindan olduyu ve ona beraet qazandirmaq ucun yeniden zuhur edeceyi fikrini telqin etmelidir Baptistlere xas diger muhum xususiyyet onlarin kilse haqqinda dusunceleridir Onlara gore kilse Tanri terefinden xususi menevi imtiyazlar verilmis mukemmel insanlarin mekanidir Kilse her hansi mebed binasi ilahi firavanligin temsilcisi deyil her seyden once dirilmis ruhlar in toplandigi yerdir Baptistler ikona xac simvolu ve ekser kilse ayinlerini qebul etmirler Lakin baptistleri diger icmalardan ferqlendiren en muhum xususiyyet onlarin etiqadinda Bibliyanin cox ehemiyyetli yer tutmasidir Icma uzvleri bunun sebebini Bibliyanin Isa Mesih vasitesile xilas olmagin ve Tanri ile barismagin mumkunluyune sahidlik etmesile izah edirler Baptistler inanc ve heyat tecrubesinde yalniz Muqeddes Yazilarin hokmlerine istinad edirler Spirtli ickiler narkotik maddelerin qebulu papiros cekmek exlaqsizliq ve deleduzluqla mesgul olmaqdan xilas olmaq teblig edilir Bele menfi verdisler ruhun xilas olmasi ucun ciddi maneedir Onlardan xilas olmayan insan boyuk gunah sahibidir ve Cennete dusmek sansini itirir Veftiz xac suyuna cekilme ayiniVeftiz baptistlerin en cox diqqet yetirdikleri dini ayinlerden biridir Veftizin heyata kecirilmesi baptizmin ortaya cixmasinda boyuk rol oynamis sebeblerden biri kimi qebul edilir Cunki baptizm adi veftiz kelmesinden meydana gelib Baptistleri diger xristian mezheblerinden ferqlendiren esas elametlerden biri veftiz dini ayini ile baglidir Baptistlere gore usaqlari veftiz etmek suursuz varliqlari suya salib cixartmaq kimidir Onlar usaqlarin veftiz edilmesini qebul etmirler Xristian gunahlarinin bagislanmasi ucun evvelce Isa Mesihin butun insanligin gunahlarinin bagislanmasi ucun ozunu qurban etdiyine inanmali ve sonra veftiz olunmalidir Baptistler kiminse veftiz olunmadan kilseye uzv olunmasini qebul etmirler Onlar eyni zamanda veftizin Allah ile insan arasinda bir ehd olduguna inanirlar Baptistlikde axiret inanciBaptistler olumden sonraki axiret heyatini qebul edirler Onlarin inanclarina gore iki dunya muveqqeti ve ilahi daimi heyat movcuddur Dunya heyati qem qusseli ezabli heyatdir Onun yegane musbet isi beseriyyetde Tanriya mehebbet hissi oyatmaqdir Olen kimse Isa Mesihin beseriyyetin gunahlarinin bagislanmasi ucun olduyune inanmisdirsa axiretde ebedi yasayacaqdir Bu inanci qebul etmeyenler ise ebedi cezalandirilacaqlar Eslinde Allahin hec kimi cezalandirmaq istemediyine inanan baptistler bu cezaya layiq gorulen insanlarin ozlerini gunahkar hesab edirler Yasamagin esas meqsedi axiret heyatini qazanmaqdan ibaret oldugunu qebul eden baptistler dunya heyatini deyersiz ve fani sayirlar Baptistlere gore Cennet istirahet Cehennem ise vicdanin ezab cekdiyi yerdir Baptistlerde ibadetBaptistlerin ibadetlerinde dualar muhum yer tutur Onlarin inaclarina gore Allaha yaxin olmanin en qisa yolu duadan kecir Insan butun heyati boyu dua etmelidir ki Allah da onun dularini qebul etsin Baptistlerde dua iki cur edilir birincisi camaatla birlikde edilen dua ikincisi ise ferdi duadir Camaatla edilen dua heftede iki uc defe mueyyen gunlerde yerine yetirilir Ferdi duani ise her zaman ve her yerde etmek olar Baptistler Azerbaycanda Baptistlik XIX esrin ikinci yarsindan etibaren Azerbaycanda yayilmaga baslayib 1894 cu ilin sentyabrinda car II Nikolay baptistlerin dovletcilik ucun tehlukeli oldugunu esas getirerek onlarin etraf bolgelere xususen de Qafqaza ve Azerbaycana surgun edilmesi haqda qerar qebul edib Hemin vaxt surgun edilenler esasen Terter Susa ve diger rayonlarda meskunlasmislar 1899 cu ilde onlar Bakida boyuk Baptist icmasini ve dua evini qurmaga nail olmuslar 1911 ci ilde Baki seherinde Sefeq kinoteatrinin yaninda yeni baptist kilsesi insa edilmisdir Azerbaycanda sovet rejimi qurulandan sonra da baptistler burada fealiyyetlerini davam etdirmisler Bele ki 1956 ci ilde yeni dua evi insa edilmisdir Hemcinin bax 1 Spisok izvestnyh baptistov angl russk 2 Moskovskaya centralnaya cerkov evangelskih hristian baptistov MenbeZiya Bunyadov Dinler teriqetler mezhebler Baki 2007 3 ESBE Baptisty Lyalina G S Baptizm illyuzii i realnost M Politizdat 1977 175 s Branickij A G Kornilov A A 4 2014 07 28 at the Wayback Machine Novgorod 2013Xarici kecidSajt Vsemirnogo baptistskogo alyansa Sajt Evropejskoj baptistskoj federacii Sajt Evro Aziatskoj Federacii Soyuzov EHB 2015 06 30 at the Wayback Machine Sajt Rossijskogo Soyuza EHB