Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ekumenik Kilsə Məclisləri - rasmi Xristian kilsəsi tərəfindən və onun adından adından çağrılan keşişlərin toplantılarıdır. Bu məclislərdə dini əqidə ilə bağlı yaranan problemlər həll olunurdu. Ekumenik kilsə məclislərindən yalnız ilk yeddisi həm Ortodoks (Pravoslav), həm də Katolik kilsələri tərəfindən qəbul olunmaqdadır.
| Erkən xristianlıq |
 |
| Yunandilli apologetika: Yustin • Tatian • Afinoqor • Teofil Latındilli apologetika: Minusius Feliks • Arnobius • Laktansius • Tertullian Qnostiklərə qarşı olanlar: |
Xristian ehkamlarının formalaşması Rəsmi kilsəyə qarşı duran təriqətlər: Rəsmi kilsə tərəfdarları: Atanasius • İoann Xrisostom • Saxta Dionisius Xristoloji mübahisələr səbəbilə ayrılan təriqətlər: |
Latın qərbində Kilsə Ataları Boesius • Kassiodor • Avqustin Avrelius |
I Ekumenik (I Nikeya) Kilsə Məclisi (325-ci il)
Roma imperatoru I Konstantin tərəfindən Nikeya şəhərində çağırılmışdır. Bu məclisdə xristian imanının simvolu . tərtib edildi. Burada Roma, İsgəndəriyyə, Antakiya və Qüds yepiskoplarının Kilsə üzərində xüsusi səlahiyyətləri təsdiq edildi. Daha sonra bu məclisdə təlimi pislənib, rədd edildi. Belə ki, Arius hesab edirdi ki, Tanrının oğlu (İsa) Atanın ən yüksək məxluqudur və Ondan fərqli mahiyyətə malikdir. Onun fikrincə, İsa mahiyyətinə görə deyil, yalnız oğulluğa götürüldüyünə görə Tanrının oğlu adlandırılmalıdır. Bu fikri rədd edən məclisə yığışmış 318 yepiskop isə, Atanın oğul ilə mahiyyətcə eyni olması fikrini dəstəklədilər və bundan sonra bu inanc rəsmi Xristian doktrinasına çevrildi. Ariusun ardıcıllarını arianlar adlandırırlar.
II Ekumenik (I Konstantinopolis) Kilsə Məclisi (381-ci il)
Burada Ata-Oğul cütlüyünə Müqəddəs Ruhu da əlavə etməklə, onların substansional vahidliyini elan edərək, (Üçlük) inancın formalaşması başa çatdırıldı. Burada imperiyanın şərqindən olan 150 yepiskop iman simvoluna da əlavələr etdilər. İmperator Feodosius tərəfindən çağrılan bu məclis əsasən arianlığı pisləmək üçün çağrılmışdı. Belə ki, bu məclisdə Müqəddəs Ruhun ilahililiyini inkar edən qrupların fikirləri də rədd edildi. Onların fikrincə Müqəddəs Ruh Oğul tərəfindən yaradılmışdır. Bu məclisdə həmçinin Konstantinopol yepiskopunun statusu Roma yepiskopundan sonra nüfuzuna görə ikinci dərəcəli hesab oluması haqqında qərar qəbul edildi.
III Ekumenik (I Efes) Kilsə Məclisi (431-ci il)
III Ekumenik (I Efes) Kilsə Məclisində (431-ci il) İsanın mahiyyəti haqqında mübahisələr (xristiologiya) tarixinə qədəm qoyuldu. Məsələ burasında idi ki, Konstantinopolis yepiskopu Nestorius hesab edirdi ki, Məryəm adlı bir qadın İsanı doğmuşdur. Sonra isə Tanrı onunla birləşib, onun içində yaşamışdır. Deməli, Nestoriusun təliminə görə, İsada olan İlahi və insani təbiət bir-birindən ayrıdır. Məclisə toplaşmış 200 yekiskop Nestoriusun təlimini rədd edərək, həm İlahi, həm də insani təbiətin bir şəxsdə (İsada) mövcud olması, başqa sözlə desək, İsada
İlahilik və insaniliyin vahid hipostasis təşkil etməsi qənaətinə gəldilər.
IV Ekumenik (Kalkedon) Kilsə Məclisi (451-ci il)
451-ci ildə IV Ekumenik (Kalkedon) Kilsə Məclisi Konstantinopolis arximandriti Evtixiosun təlimini rədd etmək üçün yığışdı. Belə ki, Evtixios Nestoriusun təlimini inkar edərək, onun əksi olan başqa bir ifrat fikir irəli sürürdü. Evtixiosa görə, İlahi və insani təbiət İsada tam olaraq bir-birinə qovuşmuşdur. Amma bu zaman İsadakı İlahi təbiət insani təbiəti üstələyir. Evtixiosun təlimi monofizitlik adlandırıldı. Məclisə yığışan 630 yepiskop rədd edərək qərara gəldilər ki, İsada olan iki təbiət bir-biri ilə “qovuşmayaraq və mahiyyəti dəyişməyərək” (Evtixiosun əleyhinə), “bir-birindən ayrılmaq şərti ilə” (Nestoriusa qarşı) birləşmişdirlər
V Ekumenik Kilsə (II Konstantinopolis) Məclisi
553-cü ildə isə imperator I Yustian tərəfindən V Ekumenik Kilsə (II Konstantinopolis) Məclisi çağırıldı. Buna səbəb elə monofizitlərin üsyanı oldu. Belə ki, monofizitlər Kalkedon məclisinin tərəfdarlarını nestorianlığa gizli meyllərdə ittiham edirdilər. Bunu sübut etmək üçün onlar üç Suriya yepiskonun Teodorusun və Teodoretin əsərlərinə istinad edirdilər. Məclis iştirakçıları monofizitlərin ortodoksal kilsəyə birləşmələri prosesini gücləndirmək üçün bu yekiskopların fikirlərini rəsmi olaraq rədd etdilər. Bundan əlavə burada Origenusun təlimi də rədd edildi.
VI Ekumenik (III Konstantinopolis) Kilsə Məclisləri (680-681; 692-ci illər)
Növbəti VI Ekumenik (III Konstantinopolis) Kilsə Məclisləri (680-681; 692-ci illərdə) yenə də monofizitlərin təlimini rədd etmək üçün yığıldı. Monofizitlərin İsada iki təbiətin olduğunu qəbul etmələrinə baxmayaraq, onların vahid İlahi iradədə birləşməsini iddia edirdilər. Bu fikrə qarşı çıxan 170 yekiskop İsanın Tanrı kimi və insan kimi iki iradəsinin olduğunu iddia etdilər. Onların fikrincə, İsanın insani təbiəti İlahi iradə ilə ziddiyyət təşkil etmir, əksinə, insani təbiət İlahi iradəyə tabedir. Beləliklə də İsa haqqında olan ortodoksal baxış tamamlanmış oldu. Bu tamamlanmış təlimi isə, on bir ildən sonra bu məclisin davamı olan Trull Kilsə Məclisi təsdiq etmiş oldu.
VII Ekumenik (II Nikeya) Kilsə Məclisi
VII Ekumenik (II Nikeya) Kilsə Məclisi 787-ci ildə imperatriça İrena (Eirene) tərəfindən ikonalara qarşı çıxış edənlərə cavab vermək üçün çağırıldı. Belə ki, bu məclisdə ikonaların mahiyyəti açıqlanmış və onlara qarşı çıxış etmək küfr elan edilmişdir.
Katoliklər bu kilsə məclislərindən sonra da kilsə məclisləri çağırmışdırlar. Belə məclislərin sayı 21-ə çatmışdır. Şərq kilsələri (məs. erməni, kopt, efiop kilsələri) birinci üç məclisin qərarını qəbul edir IV (Kalkedon) məclisinin qərarlarını rədd edirlər. isə kilsələri məclislərinin qərarlarını qəbul etmir.
Mənbə
- Aydın Əlizadə[ölü keçid] (2007). Xristianlıq: tarix və fəlsəfə. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, s. 94-96. ISBN 5-87459-013-7[ölü keçid]. 2016 tarixində arxivləşdirilib. 2016-08-16 tarixində istifadə olunub.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə[ölü keçid] (2007). Xristianlıq: tarix və fəlsəfə. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, s. 94-96. ISBN 5-87459-013-7[ölü keçid]. 2016 tarixində arxivləşdirilib. 2016-08-16 tarixində istifadə olunub.
- Kарташев А. В. Вселенские Соборы. 2012-03-07 at the Wayback Machine
- Catholic Encyclopedia: General Councils.
Qeydlər
- Dini təlimin əsasını təşkil edən qısa ehkamlar toplusudur
- Substansiya (latınca “substantia”) – hər bir şeyin əsası və mahiyyətidir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ekumenik Kilse Meclisleri rasmi Xristian kilsesi terefinden ve onun adindan adindan cagrilan kesislerin toplantilaridir Bu meclislerde dini eqide ile bagli yaranan problemler hell olunurdu Ekumenik kilse meclislerinden yalniz ilk yeddisi hem Ortodoks Pravoslav hem de Katolik kilseleri terefinden qebul olunmaqdadir Erken xristianliqXristianligin yaranmasiPatristikaApologetika Yunandilli apologetika Yustin Tatian Afinoqor Teofil Latindilli apologetika Minusius Feliks Arnobius Laktansius Tertullian Qnostiklere qarsi olanlar Irineus Lionlu Ippolit Romali Iskenderiyye ilahiyyat mektebi Klement OrigenXristian ehkamlarinin formalasmasi Resmi kilseye qarsi duran teriqetler Arianliq Donatizm Resmi kilse terefdarlari Atanasius Ioann Xrisostom Saxta Dionisius Kappadokiyali kilse atalari Basil Qeyseriyyeli Qriqor Nazianzen Nissali Qriqori Xristoloji mubahiseler sebebile ayrilan teriqetler Nestorianliq Monofizitizm Monofelitlik Ikonomaxiya Ekumenik Kilse Meclisleri Latin qerbinde Kilse Atalari Boesius Kassiodor Avqustin Avrelius Iyeronim Stridonlu Ilarius PiktaviyaliXristian mistisizmi Xristian rahibliyi IsihazmSerq ve Qerb kilselerinin aralanmasiXristian simvolikasiI Ekumenik I Nikeya Kilse Meclisi 325 ci il Roma imperatoru I Konstantin terefinden Nikeya seherinde cagirilmisdir Bu meclisde xristian imaninin simvolu tertib edildi Burada Roma Isgenderiyye Antakiya ve Quds yepiskoplarinin Kilse uzerinde xususi selahiyyetleri tesdiq edildi Daha sonra bu meclisde telimi pislenib redd edildi Bele ki Arius hesab edirdi ki Tanrinin oglu Isa Atanin en yuksek mexluqudur ve Ondan ferqli mahiyyete malikdir Onun fikrince Isa mahiyyetine gore deyil yalniz ogulluga goturulduyune gore Tanrinin oglu adlandirilmalidir Bu fikri redd eden meclise yigismis 318 yepiskop ise Atanin ogul ile mahiyyetce eyni olmasi fikrini desteklediler ve bundan sonra bu inanc resmi Xristian doktrinasina cevrildi Ariusun ardicillarini arianlar adlandirirlar I Nikeya ekumenik meclisi Roma Sikstin kapellasiII Ekumenik I Konstantinopolis Kilse Meclisi 381 ci il Burada Ata Ogul cutluyune Muqeddes Ruhu da elave etmekle onlarin substansional vahidliyini elan ederek Ucluk inancin formalasmasi basa catdirildi Burada imperiyanin serqinden olan 150 yepiskop iman simvoluna da elaveler etdiler Imperator Feodosius terefinden cagrilan bu meclis esasen arianligi pislemek ucun cagrilmisdi Bele ki bu meclisde Muqeddes Ruhun ilahililiyini inkar eden qruplarin fikirleri de redd edildi Onlarin fikrince Muqeddes Ruh Ogul terefinden yaradilmisdir Bu meclisde hemcinin Konstantinopol yepiskopunun statusu Roma yepiskopundan sonra nufuzuna gore ikinci dereceli hesab olumasi haqqinda qerar qebul edildi III Ekumenik I Efes Kilse Meclisi 431 ci il III Ekumenik I Efes Kilse Meclisinde 431 ci il Isanin mahiyyeti haqqinda mubahiseler xristiologiya tarixine qedem qoyuldu Mesele burasinda idi ki Konstantinopolis yepiskopu Nestorius hesab edirdi ki Meryem adli bir qadin Isani dogmusdur Sonra ise Tanri onunla birlesib onun icinde yasamisdir Demeli Nestoriusun telimine gore Isada olan Ilahi ve insani tebiet bir birinden ayridir Meclise toplasmis 200 yekiskop Nestoriusun telimini redd ederek hem Ilahi hem de insani tebietin bir sexsde Isada movcud olmasi basqa sozle desek Isada Ilahilik ve insaniliyin vahid hipostasis teskil etmesi qenaetine geldiler IV Ekumenik Kalkedon Kilse Meclisi 451 ci il 451 ci ilde IV Ekumenik Kalkedon Kilse Meclisi Konstantinopolis arximandriti Evtixiosun telimini redd etmek ucun yigisdi Bele ki Evtixios Nestoriusun telimini inkar ederek onun eksi olan basqa bir ifrat fikir ireli sururdu Evtixiosa gore Ilahi ve insani tebiet Isada tam olaraq bir birine qovusmusdur Amma bu zaman Isadaki Ilahi tebiet insani tebieti usteleyir Evtixiosun telimi monofizitlik adlandirildi Meclise yigisan 630 yepiskop redd ederek qerara geldiler ki Isada olan iki tebiet bir biri ile qovusmayaraq ve mahiyyeti deyismeyerek Evtixiosun eleyhine bir birinden ayrilmaq serti ile Nestoriusa qarsi birlesmisdirlerV Ekumenik Kilse II Konstantinopolis Meclisi553 cu ilde ise imperator I Yustian terefinden V Ekumenik Kilse II Konstantinopolis Meclisi cagirildi Buna sebeb ele monofizitlerin usyani oldu Bele ki monofizitler Kalkedon meclisinin terefdarlarini nestorianliga gizli meyllerde ittiham edirdiler Bunu subut etmek ucun onlar uc Suriya yepiskonun Teodorusun ve Teodoretin eserlerine istinad edirdiler Meclis istirakcilari monofizitlerin ortodoksal kilseye birlesmeleri prosesini guclendirmek ucun bu yekiskoplarin fikirlerini resmi olaraq redd etdiler Bundan elave burada Origenusun telimi de redd edildi I Konstantinopol ekumenik kilse meclisiVI Ekumenik III Konstantinopolis Kilse Meclisleri 680 681 692 ci iller Novbeti VI Ekumenik III Konstantinopolis Kilse Meclisleri 680 681 692 ci illerde yene de monofizitlerin telimini redd etmek ucun yigildi Monofizitlerin Isada iki tebietin oldugunu qebul etmelerine baxmayaraq onlarin vahid Ilahi iradede birlesmesini iddia edirdiler Bu fikre qarsi cixan 170 yekiskop Isanin Tanri kimi ve insan kimi iki iradesinin oldugunu iddia etdiler Onlarin fikrince Isanin insani tebieti Ilahi irade ile ziddiyyet teskil etmir eksine insani tebiet Ilahi iradeye tabedir Belelikle de Isa haqqinda olan ortodoksal baxis tamamlanmis oldu Bu tamamlanmis telimi ise on bir ilden sonra bu meclisin davami olan Trull Kilse Meclisi tesdiq etmis oldu VII Ekumenik II Nikeya Kilse MeclisiVII Ekumenik II Nikeya Kilse Meclisi 787 ci ilde imperatrica Irena Eirene terefinden ikonalara qarsi cixis edenlere cavab vermek ucun cagirildi Bele ki bu meclisde ikonalarin mahiyyeti aciqlanmis ve onlara qarsi cixis etmek kufr elan edilmisdir Katolikler bu kilse meclislerinden sonra da kilse meclisleri cagirmisdirlar Bele meclislerin sayi 21 e catmisdir Serq kilseleri mes ermeni kopt efiop kilseleri birinci uc meclisin qerarini qebul edir IV Kalkedon meclisinin qerarlarini redd edirler ise kilseleri meclislerinin qerarlarini qebul etmir MenbeAydin Elizade olu kecid 2007 Xristianliq tarix ve felsefe Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar s 94 96 ISBN 5 87459 013 7 olu kecid 2016 tarixinde arxivlesdirilib 2016 08 16 tarixinde istifade olunub EdebiyyatAydin Elizade olu kecid 2007 Xristianliq tarix ve felsefe Baki Ebilov Zeynalov ve qardaslar s 94 96 ISBN 5 87459 013 7 olu kecid 2016 tarixinde arxivlesdirilib 2016 08 16 tarixinde istifade olunub Kartashev A V Vselenskie Sobory 2012 03 07 at the Wayback Machine Catholic Encyclopedia General Councils QeydlerDini telimin esasini teskil eden qisa ehkamlar toplusudur Substansiya latinca substantia her bir seyin esasi ve mahiyyetidir