Dil planlaması — Dil planlaması, bir cəmiyyətin dillərinin və ya dil müxtəlifliyinin funksiyasını, quruluşunu və ya öyrənilməsini təsir etmək üçün aparılan şüurlu fəaliyyətlər toplusudur. Bu proses, adətən hökumətlər tərəfindən həyata keçirilsə də, vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları tərəfindən də tənzimlənə bilər. Dil planlaması, dilin dəyişmə prosesinə məqsədli və planlı müdaxilə kimi də təyin olunur. Bu fəaliyyətlər, dilin statusu, istifadəsi və inkişafı ilə bağlı qərarların qəbul edilməsini əhatə edir. Məsələn, bir ölkədə hansı dilin rəsmi dil olaraq qəbul edilməsi, təhsil sistemində hansı dillərin tədris olunacağı və ya müəyyən bir dilin standartlaşdırılması kimi məsələlər dil planlamasının nümunələridir. Dil planlaması, dil siyasəti ilə sıx əlaqəlidir. Dil siyasəti, bir ölkədə dilin statusu, istifadəsi və inkişafı ilə bağlı qəbul edilən qərarların və tədbirlərin məcmusudur. Bu siyasət, dil planlaması vasitəsilə həyata keçirilir və dilin cəmiyyətdəki rolunu və funksiyasını müəyyən edir. Dil planlaması, dilin inkişafına ağıllı, məqsədli və təşkilatlanmış müdaxilə olaraq da təyin edilə bilər. Bu cür planlama, müxtəlif fəaliyyət sahələrini əhatə edir və həm dilin quruluşu, həm də onun cəmiyyətdəki funksiyası ilə bağlı məsələləri əhatə edir. Nəticə etibarilə, dil planlaması, dilin cəmiyyətdəki mövqeyini və funksiyasını müəyyən edən, onun inkişafını və istifadəsini tənzimləyən şüurlu və məqsədli fəaliyyətlər toplusudur. Bu fəaliyyətlər, dilin qorunması, inkişafı və gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Spolsky, Bernard. Language Management. Cambridge: Cambridge University Press. 2009.
- Linguist Ghil'ad Zuckermann claims that any attempt to revive a no-longer spoken language is likely to end up with a hybrid - see Zuckermann, Ghil'ad, "Hybridity versus Revivability: Multiple Causation, Forms and Patterns". In Journal of Language Contact, Varia 2 (2009), 40-67.
- Liddicoat, Anthony J., and Richard B. Baldauf, Jr., "Language Planning in Local Contexts: Agents, Contexts and Interactions." Language Planning in Local Contexts. Ed. Anthony J. Liddicoat and Richard B. Baldauf, Jr. Clevedon: Multilingual Matters Ltd., 2008
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dil planlamasi Dil planlamasi bir cemiyyetin dillerinin ve ya dil muxtelifliyinin funksiyasini qurulusunu ve ya oyrenilmesini tesir etmek ucun aparilan suurlu fealiyyetler toplusudur Bu proses adeten hokumetler terefinden heyata kecirilse de vetendas cemiyyeti teskilatlari terefinden de tenzimlene biler Dil planlamasi dilin deyisme prosesine meqsedli ve planli mudaxile kimi de teyin olunur Bu fealiyyetler dilin statusu istifadesi ve inkisafi ile bagli qerarlarin qebul edilmesini ehate edir Meselen bir olkede hansi dilin resmi dil olaraq qebul edilmesi tehsil sisteminde hansi dillerin tedris olunacagi ve ya mueyyen bir dilin standartlasdirilmasi kimi meseleler dil planlamasinin numuneleridir Dil planlamasi dil siyaseti ile six elaqelidir Dil siyaseti bir olkede dilin statusu istifadesi ve inkisafi ile bagli qebul edilen qerarlarin ve tedbirlerin mecmusudur Bu siyaset dil planlamasi vasitesile heyata kecirilir ve dilin cemiyyetdeki rolunu ve funksiyasini mueyyen edir Dil planlamasi dilin inkisafina agilli meqsedli ve teskilatlanmis mudaxile olaraq da teyin edile biler Bu cur planlama muxtelif fealiyyet sahelerini ehate edir ve hem dilin qurulusu hem de onun cemiyyetdeki funksiyasi ile bagli meseleleri ehate edir Netice etibarile dil planlamasi dilin cemiyyetdeki movqeyini ve funksiyasini mueyyen eden onun inkisafini ve istifadesini tenzimleyen suurlu ve meqsedli fealiyyetler toplusudur Bu fealiyyetler dilin qorunmasi inkisafi ve gelecek nesillere oturulmesi baximindan muhum ehemiyyet kesb edir DilcilikDunya dilleriFonologiya Morfologiya Sintaksis Semantika Praqmatika Koqnitiv dilcilik Generativ linqvistikaDeskriptiv linqvistikaAntropoloji linqvistika Tekamul linqvistikasi etimologiya Fonetika SosiolinqvistikaTetbiqi dilcilikKomputer dilciliyi Kriminalistika Dilin menimsenilmesi Dil qiymetlendirmesi Dil inkisafi Preskriptivizm Antropoloji linqvistika Neyrolinqvistika Psixolinqvistika StilistikaDigerleriEdebiyyat Linqvistik tipologiya Linqvistikanin tarixi Dilcilerin siyahisi Dunya dilleribrHemcinin baxDilIstinadlarSpolsky Bernard Language Management Cambridge Cambridge University Press 2009 Linguist Ghil ad Zuckermann claims that any attempt to revive a no longer spoken language is likely to end up with a hybrid see Zuckermann Ghil ad Hybridity versus Revivability Multiple Causation Forms and Patterns In Journal of Language Contact Varia 2 2009 40 67 Liddicoat Anthony J and Richard B Baldauf Jr Language Planning in Local Contexts Agents Contexts and Interactions Language Planning in Local Contexts Ed Anthony J Liddicoat and Richard B Baldauf Jr Clevedon Multilingual Matters Ltd 2008