Leyli və Məcnun - Azərbaycanlı yazıçı Vahid Məmmədlinin Leyli və Məcnun mövzusunda yazdığı roman.
Leyli və Məcnun | |
---|---|
Müəllif | Vahid Məmmədli |
Janr | Roman |
Orijinalın dili | Azərbaycanca |
Ölkə | Azərbaycan |
Orijinalın nəşr ili | 2023 |
Nəşriyyat | Qanun |
Səhifə | 160 |
Növ | Nəsr |
ISBN |
Məzmun
Vahid Məmmədli XXI əsrdə şərq və dünya ədəbiyyatı tarixində böyük hadisə hesab edilən "Leyli və Məcnun" əsərində özünü modern yeniliklərə tabe edən dünyanın önünə Eşq təlimi ilə çıxıb. Əsəri oxuyarkən şüurumuzda, şüuraltımızda dəyərlər və anlayışlarla bağlı sakral bir qat açılır və deyilənlərdən başqa bir də deyilməyən, görülənlərdən başqa görülməyən nəsnələr yaddaşımızda geriyə doğru uzun məsafələr qət edir. Yığılmış bədii təcrübə və təhtəlşüurun arxetipləri bərabərləşib yeni modelin sxemini müəyyənləşdirmiş olurlar. Vahid Məmmədlinin "Leyli və Məcnun" əsəri bu mənada, yeninin modelini sərgiləyir. Nizamidən, Füzulidən fərqli olaraq kortəbii, ahu-zarla, əlacsızlıq və qul psixologiyası aşılayan bir eşq yox, daha dolğun, hər kəsin çatmaq istədiyi , dünyanı, həyatı, əsl gözəlliyi dərk edərək, bütün dinlərin, təlimlərin, fəlsəfi fikirlərin fövqündə dayanan, İlahiyə ən yaxın, onu tamamən dərk edən, bəşəriyyətin, insanlığın xilas yolunu göstərən, dünya ədəbiyyatı tarixində ən mükəmməl Eşq fəlsəfəsinin təməlini qoyur.
Yazıçı ilahi-fəlsəfi düşüncədə daha ali mənəvi-elmi mərtəbə sayılan irfanın bütün rəmz və mistik hallarından yararlanır. İnsan-Tanrı bağlılığını həm yer və səma səltənəti, həm də canlı və cansız aləmin əlaqə və münasibətlərinin sehirli zənginliyi müstəvisində inikas etdirməyə çalışır. Sufi, irfani kodların bütün təzahürlərinə köklənir, daha doğrusu, çoxqatlı olan mətndə keçid kimi bu "irfan düymələrindən" istifadə edir: sevgililərin dərd ortağı olan Ana ceyran, Qeysin ud çalması, sufilərin Ata bəbir adlandırdığı meşənin şahı, meşə dərvişləri, su dərvişləri, su pəriləri, ağ atlı mələk, ağ işıq zolağı, təzə doğulan bəbir balası, qoşa çinar, erkək qu quşu, qumun altında olan saray və s. Yazıçı təsəvvüf aləminə məxsus olan bu obraz və arxetipləri bir məxrəcə cəm edir.
Su, torpaq, külək, od - təbiətin bu dörd ünsürünə müraciətlə onlara əsər daxilində sakral məna qazandırır. Müəllif nəfəsindən gözəl ətir gələn Leyliyə yüklədiyi bu mistik çalarla oxucunu irfani dərinliyə çəkir. Bildiyimiz kimi, gözəl ətir Peyğəmbərə aid bir əlamətdir. Yaxud yazıçı hadisələri Kəbədən Bəndovana köçürməklə, Bərdə, Lökbatan, Şirvan düzü kimi əraziləri mətnə gətirməklə tarixi Azərbaycan torpaqlarına sakral, cazibəli bir obraz aşılayır, onlar əsərdə metafizik anlam qazanırlar. Yazıçı bu məkanlarda əhvalat üçün zəruri olan bütün atmosferi yaradır: maraqlı landşaft, göl, meşə, torpaq və s.
Ümumilikdə sufizm kodları üzərində qurulan roman həm də panteizm fəlsəfi düşüncəsinin prinsiplərini özündə ehtiva edir. Qeysə görə, bütün yollar Tanrıya aparır, çünki hər şeyi Tanrının bir hissəsi olaraq qəbul edən, baxdığı hər şeydə Tanrını görən bu obraza görə Tanrı təbiətdədir, onun təbiətdən kənarda müstəqil mövcudluğu yoxdur. Müəllif qəlbinə eşq atəşi düşən Qeysi həqiqətə aparan yolun dörd mərhələsindən keçirir, sonuncu mərhələnin dörd ünsürdən biri olan torpağı təmsil etməsi (qum heykəl, qumun altında daşlardan tikilən evdə yaşaması), xəlvətiliyə çəkilib nirvana zirvəsinə yüksəlişi, sonda işığa çevrilərək (qeybə çəkilən ruh dini arxetipi) nura qovuşmaları qəhrəmanların həyat yolunun təsvirində ifadəsini tapmışdır.
Romanın sətirləri arasından ruhları günahlara bulanmış, mənən sınmış, incinmiş insanlar da boylanır və dərvişlər onları ağacları öpməklə cəzalandırır. Onların çıxış yolu ağacları öpərək təmizlənmələrindədir. Sufizmdə dünyanın əvvəli ilə axırını özündə birləşdirən bir simvol hesab edilən ağac arxetipinin əsatiri təfsiri məhz, bu məzmunla bağlıdır. Ağacın yarpaqlarının səmanı təcəssüm etdirməsi həm də əbədi həyat bəxş edən müqəddəslik kimi məzmun qazanır. İbrətlidir ki, romanda ruhunu təmizləyən insanları dərvişlər cəzadan xilas edir və onlara getmək ixtiyarı verir. Amma təmizlənmiş ruh bir daha dünya evinə geri dönmək istəmir. Çünki ruhunu pisliklərdən arındıran insanın enişi mümkün deyil, onun içi yalnız yuxarıya doğru yüksəlişlə rahatlıq tapa bilər.
Məcnun bu əsərdə bir insanın gerçəkdə malik olduğu imkanları aşaraq, mahiyyətində daha mühüm, bəşəri, fövqəlgüc və məna daşıyan personajdır. Əsərdə işıq arxetipi də uğurla simvolizə olunan obrazlar sırasındadır. Ağ işıq mətndə sufizmin rəmzlərindən biri olaraq mənalanır.
Müəllif romanda heç bir detala adi yanaşmır, qum, meşə, göl, heyvanlar - hamısı obraz kimi yazıçının sadəcə predmet, obyekt kimi yanaşmadığı nəsnələrə çevrilirlər. Onların hər biri subyektləşirlər, situasiyadan asılı olaraq obrazları dəyişir, fərqli məna və ovqat çaları kəsb edirlər. Məsələn, qəhrəmanların bir anda qanadlı mələk olması, yaxud palçıq vulkanına düşməsi heç bir apokaliptik mənzərə yaratmır, əksinə, müəllifin təqdimatında gözəl bir eşq abidəsinin, sevgi aktının metaforuna çevrilmiş olurlar.
Roman hər cizgisi ilə dünyanı sevgi rəngində görməyi təlqin edir. Tanrını sevir və ona qovuşmaq istəyirsənsə, yer üzündə yaradılan hər zərrənin məcnunu olacaqsan. Məcnunun fəhm etdiyi və hamıdan fərqləndiyi ən ali məqam budur: "Bir insanı görər-görməz, varlığını yanında hiss edər-etməz içindən "Odur" deyə bilməyin necə möhtəşəmlik olduğunu, heyif ki, heç vaxt bilmədiniz. Nə qədər də bədbəxtsiniz. Siz bütün dünyadan vaz keçib bir sevgiliyə qucaq açmağın səadətini, onu kimsənin əvəzləyə bilməyəcəyinin, təkrarsızlığının verdiyi zövqü heç vaxt duymayacaqsınız. Qürurundan, adından, var-dövlətindən, mənliyindən vaz keçib sevdiyinə dönüşməyin necə bir cənnət həzzi olduğunu heç bir zaman hiss etməyəcəksiniz".
"Leyli və Məcnun" əsəri bu qayğının insanın taleyində əbədi missiya və peşəyə çevrilməsi üçün kamil ruhsallıq aşılayan əsərdir və ilk növbədə, yazıçı dünyagörüşünün qlobal xarakteri ilə vüsət qazanır. Dünyanı ağılla, Tanrını eşqlə dərk etmək! Əsrlərdir aqillərin təklif etdiyi irfan yolu! Zaman ötür, dünyada dünyanı düşünənlərin sayı artdıqca, qələm adamının bəşəriyyət qarşısında məsuliyyət hissi gücləndikcə, bu yol - ümumbəşəriliyin təsəvvüf donunda idrakı ən etibarlı yaddaşa, ən inanılmış gerçəkliyə çevrilir.
Yazıçı Vahid Məmmədli "Leyli və Məcnun" əsəriylə klassik şairlərimiz Nizami və Füzulinin layiqli varisi olduğunu, istedadı və dünyagörüşü, predmeti kökündən bilməsi, neçə neçə akademiklərin, mütəfəkkirlərin çözməyə çalışdıqları mətləbləri, yüksək ustalıq və təhkiyə ilə oxuyucuya daha dərindən, bütün hadisələrin iştirakçısı kimi aşılayıb təlqin edir.
Əsrlər keçdikcə Vahid Məmmədlinin “Leyli və Məcnun” romanı Nizami, Füzuli kimi klassiklərin əsərləri ilə bir sırada yaşayacaq, onun yaradıcısı olduğu Eşq fəlsəfəsi dünya və sufi ədəbiyyatı tarixində öz layiqli yerini həmişə qoruyacaqdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ""Leyli və Məcnun" adlı yeni roman çapdan çıxıb". 2023-07-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-15.
- "Yazıçı Vahid Məmmədlinin yeni romanı çap olunub". 2023-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-15.
- "Vahid Məmmədlinin yeni romanı çap olundu". 2023-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-15.
Mənbə
- "Leyli və Məcnun" - varlığı və dünyanı eşqlə tanımaq - Vahid Məmmədlinin yeni romanı haqqında - Elnarə Akimova
- Leyli və Məcnun haqqında ən doğru hekayə... - Cəlil Cavanşir Vahid Məmmədlinin yeni romanı haqqında yazır
Xarici keçidlər
- Leyli və Məcnun
- Leyli və Məcnun - Vahid Məmmədlinin yeni romanından parça
- Məcnunun sevgisi "bakirə sevgi" kimi ortaya çıxır
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Leyli ve Mecnun deqiqlesdirme Leyli ve Mecnun Azerbaycanli yazici Vahid Memmedlinin Leyli ve Mecnun movzusunda yazdigi roman Leyli ve MecnunMuellif Vahid MemmedliJanr RomanOrijinalin dili AzerbaycancaOlke AzerbaycanOrijinalin nesr ili 2023Nesriyyat QanunSehife 160Nov NesrISBN 978 9952 38 629 5MezmunXeberdarliq Yazinin davami eserin mezmunu haqqinda melumat ehtiva edir Vahid Memmedli XXI esrde serq ve dunya edebiyyati tarixinde boyuk hadise hesab edilen Leyli ve Mecnun eserinde ozunu modern yeniliklere tabe eden dunyanin onune Esq telimi ile cixib Eseri oxuyarken suurumuzda suuraltimizda deyerler ve anlayislarla bagli sakral bir qat acilir ve deyilenlerden basqa bir de deyilmeyen gorulenlerden basqa gorulmeyen nesneler yaddasimizda geriye dogru uzun mesafeler qet edir Yigilmis bedii tecrube ve tehtelsuurun arxetipleri beraberlesib yeni modelin sxemini mueyyenlesdirmis olurlar Vahid Memmedlinin Leyli ve Mecnun eseri bu menada yeninin modelini sergileyir Nizamiden Fuzuliden ferqli olaraq kortebii ahu zarla elacsizliq ve qul psixologiyasi asilayan bir esq yox daha dolgun her kesin catmaq istediyi dunyani heyati esl gozelliyi derk ederek butun dinlerin telimlerin felsefi fikirlerin fovqunde dayanan Ilahiye en yaxin onu tamamen derk eden beseriyyetin insanligin xilas yolunu gosteren dunya edebiyyati tarixinde en mukemmel Esq felsefesinin temelini qoyur Yazici ilahi felsefi dusuncede daha ali menevi elmi mertebe sayilan irfanin butun remz ve mistik hallarindan yararlanir Insan Tanri bagliligini hem yer ve sema selteneti hem de canli ve cansiz alemin elaqe ve munasibetlerinin sehirli zenginliyi mustevisinde inikas etdirmeye calisir Sufi irfani kodlarin butun tezahurlerine koklenir daha dogrusu coxqatli olan metnde kecid kimi bu irfan duymelerinden istifade edir sevgililerin derd ortagi olan Ana ceyran Qeysin ud calmasi sufilerin Ata bebir adlandirdigi mesenin sahi mese dervisleri su dervisleri su perileri ag atli melek ag isiq zolagi teze dogulan bebir balasi qosa cinar erkek qu qusu qumun altinda olan saray ve s Yazici tesevvuf alemine mexsus olan bu obraz ve arxetipleri bir mexrece cem edir Su torpaq kulek od tebietin bu dord unsurune muracietle onlara eser daxilinde sakral mena qazandirir Muellif nefesinden gozel etir gelen Leyliye yuklediyi bu mistik calarla oxucunu irfani derinliye cekir Bildiyimiz kimi gozel etir Peygembere aid bir elametdir Yaxud yazici hadiseleri Kebeden Bendovana kocurmekle Berde Lokbatan Sirvan duzu kimi erazileri metne getirmekle tarixi Azerbaycan torpaqlarina sakral cazibeli bir obraz asilayir onlar eserde metafizik anlam qazanirlar Yazici bu mekanlarda ehvalat ucun zeruri olan butun atmosferi yaradir maraqli landsaft gol mese torpaq ve s Umumilikde sufizm kodlari uzerinde qurulan roman hem de panteizm felsefi dusuncesinin prinsiplerini ozunde ehtiva edir Qeyse gore butun yollar Tanriya aparir cunki her seyi Tanrinin bir hissesi olaraq qebul eden baxdigi her seyde Tanrini goren bu obraza gore Tanri tebietdedir onun tebietden kenarda musteqil movcudlugu yoxdur Muellif qelbine esq atesi dusen Qeysi heqiqete aparan yolun dord merhelesinden kecirir sonuncu merhelenin dord unsurden biri olan torpagi temsil etmesi qum heykel qumun altinda daslardan tikilen evde yasamasi xelvetiliye cekilib nirvana zirvesine yukselisi sonda isiga cevrilerek qeybe cekilen ruh dini arxetipi nura qovusmalari qehremanlarin heyat yolunun tesvirinde ifadesini tapmisdir Romanin setirleri arasindan ruhlari gunahlara bulanmis menen sinmis incinmis insanlar da boylanir ve dervisler onlari agaclari opmekle cezalandirir Onlarin cixis yolu agaclari operek temizlenmelerindedir Sufizmde dunyanin evveli ile axirini ozunde birlesdiren bir simvol hesab edilen agac arxetipinin esatiri tefsiri mehz bu mezmunla baglidir Agacin yarpaqlarinin semani tecessum etdirmesi hem de ebedi heyat bexs eden muqeddeslik kimi mezmun qazanir Ibretlidir ki romanda ruhunu temizleyen insanlari dervisler cezadan xilas edir ve onlara getmek ixtiyari verir Amma temizlenmis ruh bir daha dunya evine geri donmek istemir Cunki ruhunu pisliklerden arindiran insanin enisi mumkun deyil onun ici yalniz yuxariya dogru yukselisle rahatliq tapa biler Mecnun bu eserde bir insanin gercekde malik oldugu imkanlari asaraq mahiyyetinde daha muhum beseri fovqelguc ve mena dasiyan personajdir Eserde isiq arxetipi de ugurla simvolize olunan obrazlar sirasindadir Ag isiq metnde sufizmin remzlerinden biri olaraq menalanir Muellif romanda hec bir detala adi yanasmir qum mese gol heyvanlar hamisi obraz kimi yazicinin sadece predmet obyekt kimi yanasmadigi nesnelere cevrilirler Onlarin her biri subyektlesirler situasiyadan asili olaraq obrazlari deyisir ferqli mena ve ovqat calari kesb edirler Meselen qehremanlarin bir anda qanadli melek olmasi yaxud palciq vulkanina dusmesi hec bir apokaliptik menzere yaratmir eksine muellifin teqdimatinda gozel bir esq abidesinin sevgi aktinin metaforuna cevrilmis olurlar Roman her cizgisi ile dunyani sevgi renginde gormeyi telqin edir Tanrini sevir ve ona qovusmaq isteyirsense yer uzunde yaradilan her zerrenin mecnunu olacaqsan Mecnunun fehm etdiyi ve hamidan ferqlendiyi en ali meqam budur Bir insani gorer gormez varligini yaninda hiss eder etmez icinden Odur deye bilmeyin nece mohtesemlik oldugunu heyif ki hec vaxt bilmediniz Ne qeder de bedbextsiniz Siz butun dunyadan vaz kecib bir sevgiliye qucaq acmagin seadetini onu kimsenin evezleye bilmeyeceyinin tekrarsizliginin verdiyi zovqu hec vaxt duymayacaqsiniz Qururundan adindan var dovletinden menliyinden vaz kecib sevdiyine donusmeyin nece bir cennet hezzi oldugunu hec bir zaman hiss etmeyeceksiniz Leyli ve Mecnun eseri bu qayginin insanin taleyinde ebedi missiya ve peseye cevrilmesi ucun kamil ruhsalliq asilayan eserdir ve ilk novbede yazici dunyagorusunun qlobal xarakteri ile vuset qazanir Dunyani agilla Tanrini esqle derk etmek Esrlerdir aqillerin teklif etdiyi irfan yolu Zaman otur dunyada dunyani dusunenlerin sayi artdiqca qelem adaminin beseriyyet qarsisinda mesuliyyet hissi guclendikce bu yol umumbeseriliyin tesevvuf donunda idraki en etibarli yaddasa en inanilmis gercekliye cevrilir Yazici Vahid Memmedli Leyli ve Mecnun eseriyle klassik sairlerimiz Nizami ve Fuzulinin layiqli varisi oldugunu istedadi ve dunyagorusu predmeti kokunden bilmesi nece nece akademiklerin mutefekkirlerin cozmeye calisdiqlari metlebleri yuksek ustaliq ve tehkiye ile oxuyucuya daha derinden butun hadiselerin istirakcisi kimi asilayib telqin edir Esrler kecdikce Vahid Memmedlinin Leyli ve Mecnun romani Nizami Fuzuli kimi klassiklerin eserleri ile bir sirada yasayacaq onun yaradicisi oldugu Esq felsefesi dunya ve sufi edebiyyati tarixinde oz layiqli yerini hemise qoruyacaqdir Xeberdarligin sonu Hemcinin baxSehrizad Palida sarilmis uzumIstinadlar Leyli ve Mecnun adli yeni roman capdan cixib 2023 07 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 15 Yazici Vahid Memmedlinin yeni romani cap olunub 2023 07 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 15 Vahid Memmedlinin yeni romani cap olundu 2023 07 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 15 Menbe Leyli ve Mecnun varligi ve dunyani esqle tanimaq Vahid Memmedlinin yeni romani haqqinda Elnare Akimova Leyli ve Mecnun haqqinda en dogru hekaye Celil Cavansir Vahid Memmedlinin yeni romani haqqinda yazirXarici kecidlerLeyli ve Mecnun Leyli ve Mecnun Vahid Memmedlinin yeni romanindan parca Mecnunun sevgisi bakire sevgi kimi ortaya cixir