Qul (ing. Ghoul) — insanabənzər bədheybət. Bu məxluq dünyanın müxtəlif folklorlarında və mifologiyalarında görünür. Qullar qəbiristanlıqlarda peyda olan adamyeyən varlıqlar kimi təsvir olunurlar.
Görünüşü
Qulların görünüşü mədəniyyətdən asılı olaraq dəyişir, ancaq o, adətən çirkin və rəzil bir məxluq kimi təsvir olunur. Bir çox hekayələrdə o, insana oxşayan, lakin çürümüş əti, uzun dırnaqları və parlayan gözləri olan bir varlıq kimi təsvir edilir.
Qulların axşamlar ortaya çıxan gecə varlıqları olduğuna inanılır. Onların qəbiristanlıqlarda və ölümlə əlaqəli digər yerlərdə məskunlaşdıqları deyilir. Qullar çox vaxt ölülərin ətini yeyən heyvanlar kimi təsvir olunurlar. Bəzi əfsanələrdə onların təzə basdırılmış cəsədləri qazdıqları, bəzilərində isə insanlara gizlicə hücum edib yedikləri deyilir.
Folklor
Qulbasdı türk, altay və qafqaz mifologiyalarında pis bir varlıq və onun səbəb olduğu iztirab verici, qorxunc görünüş. Qulyabanı ilə əlaqəli bir anlayışdır. Aleybanı (Alyabanı) və Kuleybanı (Qulyabanı) bəzən birlikdə xatırlanarlar. Aleybanı, Fars mədəniyyətiylə qarşılıqlı təsirinin bir məhsuludur. Eyni şəkildə Qulyabanı də Qulbastı/Gulbastı ("Ghoul") anlayışının əks olunmasıdır. Yaxın Şərq mədəniyyətlərində Gul insanları aldadan və sonra da öldürən pis ruh və ya canavar olaraq iştirak edər. Kimsəsiz yerlərdə və çöllərdə insanların üzərinə minərək öldürdüyü düşünülür. Bəzi cəmiyyətlər qadın qılığında olduğuna, bəziləri isə gündüzləri məzarda yatıb gecələri gəzdiyinə inanarlar. Tüylü, çox böyük və pis qoxulu olduğu deyilər. Şumer, türk, fars, ərəb və mesopotamiya mədəniyyətlərinin hamısında ortaq bir motiv halına gəlmişdir. Mənşəyinin tam olaraq harada olduğunu müəyyən etmək çox çətindir. Bundan başqa olduğu kimi "Qulbastı" formasıyla Adige dilinə də keçmişdir. Şumercədə iştirak edən təbirlər ilə əlaqəsi olduğu açıqdır.
- Ala Xul: Şeytanı Tanrı.
- Dingir Xul: Şeytanı Tanrı.
- Mulla Xul: Şeytanı İblis.
- Utuk Xul: Şeytanı Ruh.
- Gigi Xul: Şeytanı Ruh.
- Gidi Xul: Şeytanı Hayalet.
- Maskım Xul: Şeytanı Cin.
Etimologiya
(Qul/Gul/Kul) kökündən törəmişdir. Qullanmaq "istifadə etmək" feli ilə eyni kökdən gəlir. "Gul" sözcüyü vəhşi heyvan mənasına da gəlir. Monqolca "Qal" (atəş) və Türkcə Al/Hal/Hul/Xul köküylə də əlaqədardır.
Mənbə
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qul ing Ghoul insanabenzer bedheybet Bu mexluq dunyanin muxtelif folklorlarinda ve mifologiyalarinda gorunur Qullar qebiristanliqlarda peyda olan adamyeyen varliqlar kimi tesvir olunurlar Qul Min bir gece nagilindaGorunusuQullarin gorunusu medeniyyetden asili olaraq deyisir ancaq o adeten cirkin ve rezil bir mexluq kimi tesvir olunur Bir cox hekayelerde o insana oxsayan lakin curumus eti uzun dirnaqlari ve parlayan gozleri olan bir varliq kimi tesvir edilir Qullarin axsamlar ortaya cixan gece varliqlari olduguna inanilir Onlarin qebiristanliqlarda ve olumle elaqeli diger yerlerde meskunlasdiqlari deyilir Qullar cox vaxt olulerin etini yeyen heyvanlar kimi tesvir olunurlar Bezi efsanelerde onlarin teze basdirilmis cesedleri qazdiqlari bezilerinde ise insanlara gizlice hucum edib yedikleri deyilir FolklorQulbasdi turk altay ve qafqaz mifologiyalarinda pis bir varliq ve onun sebeb oldugu iztirab verici qorxunc gorunus Qulyabani ile elaqeli bir anlayisdir Aleybani Alyabani ve Kuleybani Qulyabani bezen birlikde xatirlanarlar Aleybani Fars medeniyyetiyle qarsiliqli tesirinin bir mehsuludur Eyni sekilde Qulyabani de Qulbasti Gulbasti Ghoul anlayisinin eks olunmasidir Yaxin Serq medeniyyetlerinde Gul insanlari aldadan ve sonra da olduren pis ruh ve ya canavar olaraq istirak eder Kimsesiz yerlerde ve collerde insanlarin uzerine minerek oldurduyu dusunulur Bezi cemiyyetler qadin qiliginda olduguna bezileri ise gunduzleri mezarda yatib geceleri gezdiyine inanarlar Tuylu cox boyuk ve pis qoxulu oldugu deyiler Sumer turk fars ereb ve mesopotamiya medeniyyetlerinin hamisinda ortaq bir motiv halina gelmisdir Menseyinin tam olaraq harada oldugunu mueyyen etmek cox cetindir Bundan basqa oldugu kimi Qulbasti formasiyla Adige diline de kecmisdir Sumercede istirak eden tebirler ile elaqesi oldugu aciqdir Ala Xul Seytani Tanri Dingir Xul Seytani Tanri Mulla Xul Seytani Iblis Utuk Xul Seytani Ruh Gigi Xul Seytani Ruh Gidi Xul Seytani Hayalet Maskim Xul Seytani Cin Etimologiya Qul Gul Kul kokunden toremisdir Qullanmaq istifade etmek feli ile eyni kokden gelir Gul sozcuyu vehsi heyvan menasina da gelir Monqolca Qal ates ve Turkce Al Hal Hul Xul kokuyle de elaqedardir MenbeTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk