Korinf (q.yun. Ϙόρινθος, yun. Κόρινθος, Korintos) — qədim Yunan şəhər polisi və materik Yunanıstanı və Peloponnes Yarımadasını birləşdirən Korinf bərzəxindəki müasir şəhər; qərbdən bərzəxi Korfinf körfəzi suları, şərqdən - Saronikos körfəzi yuyur. Şəhər Afinadan 78 kilometr cənub-qərbdədir; eyni adlı bir cəmiyyətin inzibati mərkəzi (Dima) və Peloponnes preferiyasının ətrafındakı Korinfiya vahididir. Əhalisi 2011-ci ildəki siyahıyaalmaya əsasən 30.176nəfərdir. Sahəsi 17.652 kvadrat kilometrdir.
şəhər | |
Korinf | |
---|---|
Κόρινθος (Ϙόρινθος) | |
Ölkə | Yunanıstan |
Tabesində | İcma və periferik inzibati mərkəz |
Region | Peloponnes |
Rayon | Korinf |
Rayon | Korinf |
İcma | Korinf |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi | 17,652 |
Mərkəzin hündürlüyü | 10 m |
Əhalisi | |
Əhalisi | 30.176 nəfər (2011-ci il) |
Milli tərkibi | yunanlar |
Etnoxronim | korinflilər |
Rəsmi dili | yunan dili |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +30 27410 |
Poçt indeksləri | 20 131 və ya 20 132 |
Digər | |
korinthos.gr | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Müasir Korinf 1858-ci il zəlzələsindən sonra dağıdılmış şəhərdən üç kilometr şimal-şərqdə bərpa edildi; müasir şəhərin şimal-şərqində, İstmiya şəhərinin yaxınlığındakı Saronikos körfəzinə baxan Korinf kanalı inşa edilmişdir (1881-1893; uzunluğu - 6,3 km, eni - 22 m, dərinliyi - 8 m).
Tarixi
Tarixdən əvvəlki dövrü
Yaşayış burada Neolit dövründə meydana gəldi. E.ə.VI minillikdə miflərə görə şəhəri Günəş tanrısı Heliosun nəslindən olan Korinf və ya Okean tanrısının qızı Efra tərəfindən qurulmuş, qədim zamanlardan şəhər öz adını daşımışdır. Burada e.ə. III-II minilliyin sonlarında yerləşən yaşayış məntəqəsinin talan edilməsinə dair arxeoloji sübutlar mövcuddur.
Şəhərin adı yunanlardan əvvəl Pelasqlar dilindən gəlir. Çox güman ki, Tunc dövründə Mikena mədəniyyətinin Mikena,Tirinf, Pilos kimi şəhərlərindən biri olmuşdur. Qədim Korinf padşahları sülaləsinin mifik qurucusu (həmçinin bəzən şəhər də) Sizifdir. Burada Arqonanaftların lideri Yason medeyanı atdı. Korinflilər Troya müharibəsində Aqamemnonun rəhbərliyi altında iştirak etdilər.
Mikena mədəniyyətinin qürub çağında Dorilər Korinfə sahib olmağa çalışdılar və ikinci cəhddə müvəffəq oldular, Antirionda Korinf körfəzindən keçərkən, onların lideri Alet cənubdan şəhərə girdi.
Arxaik və klassik dövr
Daha sonra klassik dövrdə şəhər Afina və Fiv ilə körfəz vasitəsilə edilən ticarətə nəzarət etməyə başladı. Korinf e.ə. VI əsrin ortalarına qədər rəhbərlik Afinaya keçəndək Yunan dünyasının digər şəhərlərini qara fiqurlu keramika tədarükçüsü olaraq qalırdı. Akropolda Afrodita ilahəsi üçün əsas məbəd yerləşirdi; bəzi mənbələrə görə, məbəd mindən çox keşişdən (getters) ibarət idi. Olimpiya Oyunları Korinfdə keçirilib.
E.ə. VII əsrdə zülmkar Kipselin (e.ə. 657-627) və oğlu Periandrın (e.ə. 627–585) dövründə Korinf koloniyaları quruldu: Epidamin (Albaniyada müasir Durres), Sirakuse, Ambrasiya (müasir Levkas), Kerkey (müasir Korf) və Anaktoriy (Səhmlər). Periandır, Halkidiki yarımadasına Apollon (Albaniyadakı müasir Fier) və Potideyanı qoydu. Misirlə ticarət həcmini artırmaq üçün doqquz şəhər arasında Korinf, Misirin XXVI sülaləsinin sonuncu fironu I Psammetixin dövründə Navkratis koloniyasının yaradılmasında iştirak etdi.
Periandr bəzən yeddi müdrik ilə əlaqələndirilir. İlk Korinf sikkələri onun hakimiyyəti dövründə zərb edilmişdir, gəmilərin Korinfdən birbaşa Saron körfəzinə getməsinə imkan verən ilk cəhd Korinf bərzəxi vasitəsilə kanal yaratmaq istiqamətində oldu. Layihənin texniki baxımdan həyata keçirilməsində çətinliklər olduğuna görə heç vaxt həyata keçirilmədi, lakin kanal əvəzinə Korinfdəki bərzəxindən sürülərək Diolk - bir keçid olan bir torpaq sahəsi yaradıldı. Korinfin qızıl dövrü Kipselidlər dövrü Misir fironu I Psammetixin şərəfinənə adlandırılan Periand Psammetixin qardaşı oğlu ilə başa çatdı. Psammetix, hakimiyyətinin üçüncü ilində bir sui-qəsd nəticəsində öldürüldü və Korinfdə oliqarxiya sistemi quruldu.
Bu dövrdə Korinfdə klassik qədim yunan memarlığının İon və Dori üslubundan sonra, üçüncü növ memarlıq üslubu meydana gəldi. Paytaxtının inşası şəhərin mülki vətəndaşlarının varlılığı və israfçı həyat tərzini əks etdirən üslubu digər üçündən fərqli Spartalıların həyat qaydalarına uyğun gələn Dori şiddətindən və sadəliyindən (Korinflilər, Spartalılar kimi, Dorilər idi), ionlar arasında ölçü fikrini təcəssüm etdirərək ilk iki üslub arasındakı tarazlığı ifadə edən ion üslubundan fərqli olaraq ən mürəkkəb və möhtəşəm idi.
Sonra belə bir atalar sözü ortaya çıxdı: "οὐ παντὸς πλεῖν ἐς Κόρινθον» (ou pantos plein es Korinthon)" sözün həqiqi mənasında "Hər kəs Korinfə üzə bilməz" kimi tərcümə olunur - şəhərdə həyat çox bahalı idi. Şəhər sevgi ilahəsi Afroditaya həsr olunmuş məbəd ilə məşhur idi; məbədin keşişləri şəhərdəki varlı tacirlərə və nüfuzlu hökumət rəsmilərinə xidmət edirdilər,ya da kənarda onlarla birlikdə səyahət edirdilər. Onlardan ən məşhuru Laisa, öz sahələrində görkəmli qabiliyyətlərə və xidmətlərinə görə ən böyük haqqı qazanan şöhrətə sahib idi.
Şəhər iki limana sahib idi, biri Korinf körfəzi sahilində, digəri Saronik körfəzində, müvafiq olaraq qərbi və şərqi Aralıq dənizi ticarət yollarına açıq idi. Korinf körfəzinin sahilində yerləşən Lehayon vasitəsilə qərb koloniyaları ilə əlaqə quruldu (ἀποικία — qovulma)) Böyük Yunanıstandan, Afinadan, İoniyadan, Kiprdən və Levant bölgələrindən gəmilər Kenhreeyə gəldi. Hər iki limanda şəhər-dövlətin böyük bir donanmasının saxlanılması üçün doklar var idi.
Şəhər Yunan-İran müharibələrində iştirak etdi, Admiral Adimantın komandanlığı altında Salamin döyüşündə Korinfin 40 gəmisi döyüşdü; şəhər Plateya döyüşü üçün 5.000 hoplit (Korinf dəbilqəsi geyən) hazırladı. Lakin, sonra şəhər Afinaya qarşı Peloponnes İttifaqında Spartanın müttəfiqi oldu. E.ə.431-ci ildə başlayan Peloponnes müharibəsinin səbəblərindən biri Afina və Korinf arasında Kerkei (Korf) koloniyasına sahib olmaq ilə bağlı mübahisə yaranmışdı və mübahisə də öz növbəsində iki şəhər arasındakı ənənəvi ticarət rəqabətinin nəticəsi idi.
Peloponnes müharibəsi başa çatdıqdan sonra Peloponnes ittifaqındakı Spartanın keçmiş müttəfiqləri olan Korinf və Fiv Spartanın hegemonluğunu istəməyərək, Korinflə ona qarşı müharibəyə başladılar. Münaqişədə Peloponnesin polisləri o qədər zəiflədilər ki,nə tiranlığın qurulmasına qarşı çıxa bilmədilər (Korinfdə - Timotanın tiranlığı),nə də şimalda Makedoniyalıların işğalı və onun kralı Makedoniyalı II Filipin yaxınlaşan müharibə üçün himayəsi altında birləşdirdiyi Korinf ittifaqına qarşı cıxa bildilər. Ancaq yalnız II Filipin oğlu Makedoniyalı İskəndər ittifaqın ilk komandiri oldu. Korinfdə Makedoniya qarnizonu yerləşirdi.
E.ə.243-cü ildə Korinf Makedoniyalıları qovaraq Axey ittifaqına daxil oldu, lakin e.ə.223-cü ildə yenidən Makedoniyalı mühafizə dəstəsini qəbul etməli oldu.
E.ə. IV əsrdə Korinfdə Sinoplu Diogenin kinikləri yaşayırdı.
Roma dövrü
Roma Respublikasının komandiri Axey Lusius Mumiy e.ə. 146-cı ildə Korinfə girib,kişiləri qılıncdan keçirərək, qadınları və uşaqları kölə olaraq sataraq və şəhərə atəş edərək, şəhəri mühasirəyə aldı,sonra şəhəri dağıtdı. Axey İttifaqı üzərində qələbə çalaraq Axey koqnomeni oldu.
Arxeoloji dəlillər, dağıntıdan sonra, e.ə 44-cü ilə qədər burada kiçik bir yaşayış məskəninin olduğunu göstərir,ölümündən bir müddət əvvəl Yuli Sezar şəhəri Colonia laus Iulia Corinthiensis adı ilə yenidən qurur. İsgəndəriyyəli Appian yazır ki, yeni məskunlaşanlar Roma azadları idi. Daha sonra Korinf Axey əyalətinin mərkəzi oldu. Şəhər zənginliyi, əhalisi isə vəhşi adətləri və dəbdəbəyə olan sevgisi ilə fərqlənirdi. Əhalisi qarışıq — roma, yunan və yəhudilərdən ibarət idi.
Həvari Pavel e.ə. 51-52-ci illərdə ilk dəfə Korinfə gələndə, Axeyin konsulu Seneka Lutsius Anneusun böyük qardaşı Qallion idi. Həvari Pavelon səkkiz ayı şəhərdə keçirdi. Burada Akila və Priskila ilə görüşdü, .əhər getməzdən qısa müddət sonra, Həvvari Efesə gəldi. Pavel Makedoniyaya getməzdən əvvəl ikinci dəfə Korinfə baş çəkmək niyyətində olsa da,şərait belə gətirdi ki, o, Triadadan Makedoniyaya getdi və sonra Korinfə gəldi, Korinf xristian icması bu üç ay ərzində "ikinci dəfə lütf aldı". 58 yaşında bu ziyarət zamanı, bəlkə də Pavel romalılara məktub yazdı.
Həvari Pavel həm də Korinfdəki xristian icmasına iki məktubun müəllifi idi; birinci məktubda bu çoxmillətli şəhərdəki xristian icmasının mürəkkəbliyi qeyd olunur.
Bizans dövrü
Korinf 375 və 551-ci illər zəlzələləri nəticəsində dağıdıldı. Alarix 395–396-ci illər Yunanıstanın işğalı zamanı şəhəri talan etdi və bir çox sakinlərini qul olaraq satdı. I Yustinian şəhəri və bütün Peloponnesi şimaldan gələn işğallardan qorumaq üçün Saronikdən Korinf körfəzinə qədər olan divarları uzatdı. Ekzamilion adlanan tikilinin uzunluğu təxminən on kilometr idi. O vaxt təqribən müasir Yunanıstan sərhədləri ilə üst-üstə düşən Ellada idarəetmə femaları,Korinfdə yerləşirdi. XII əsrdə, Komnenos sülaləsi dövründə şəhər Qərbi Avropa ölkələri ilə ipək ticarəti nəticəsindəzəngin oldu, şəhərin sərvəti 1147-ci ildə Korinfi viran edən Siciliyalı II Roceri cəlb etdi.
Axey krallığı
1204-cü ildə eyni adı daşıyan IV Səlib yürüşünün məşhur tarixçisinin qardaşı oğlu Jofrua I Villarduen, Konstantinopolun süqutundan sonra Axey Şahzadəsi titulunu aldı və Korinf onun ixtiyarına keçdi. 1205-1208-ci illərdə Qərbi Avropa cəngavərləri yunan hərbi lideri Leon Squrosun komandanlığı altında Akrokorinf qalasında məskunlaşmış Korinflilərə qarşı çıxdılar. Səlib yürüşlərinin lideri fransız Qiyom Camplitt idi. 1208-ci ildə Leon Squros özünü Akrokorinf divarından ataraq intihar etdi, lakin korinflilər 1210-cu ilə qədər mübarizəni davam etdirdi.
Müqavimət dağıldıqdan sonra Korinf Elida bölgəsində yerləşən paytaxt Andravidadan I Villarduen tərəfindən idarə edilən Axey knyazlığının bir hissəsi oldu. Korinf başqa bir əhəmiyyətli şəhərlərdən biri Afina knyazlığı ilə sərhəddə idi.
Osmanlı imperiyasında
1458-ci ildə, Konstantinopolun süqutundan beş il sonra güclü qalası şəhər olan Osmanlı imperiyası tərəfindən fəth edildi. Yunanıstan istiqlal müharibəsi dövründə (1821-1830) şəhər türk qoşunları tərəfindən tamamilə məhv edildi. 1832-ci ildə London müqaviləsinə əsasən Korinf şəhəri Osmanlı imperiyasının tərkibindən çıxdı. 1833-cü ildə tarixi əhəmiyyətinə və əlverişli strateji mövqeyinə görə şəhər Yunan krallığının paytaxtı statusuna namizədlərdən biri hesab olunurdu. Ancaq paytaxt, o dövrün yaşayış məntəqəsi — Afina oldu.
Müasir Korinf
1858-ci ildə qədim Korinf yerində yerləşən köhnə şəhər zəlzələ nəticəsində tamamilə dağıldı, indi o, Αρχαία Κόρινθος - Qədim Korinf kimi tanınır. Yeni şəhər Korinf körfəzi sahillərindən üç kilometr şimal-şərqdə quruldu.
Korinf, 53659 (2001) əhalisi olan Kalamatadan sonra Peloponnesin ətrafındakı ikinci ən böyük şəhərdir. 1991-ci il siyahıyaalınmasına əsasən, şəhərdə 28071 nəfər, 2001-ci il siyahıyaalınmasına görə - 30434 nəfər, yəni on il ərzində artım 8.4% təşkil etmişdir. 1981-1991-ci illəri arasında əhalinin artımı ölkədə ən yüksək göstəricilərdən biri idi. 2001-ci ildə Korinf bələdiyyəsinin əhalisi 36991 nəfər idi. Rayonda yaşayış məntəqələri: Yeni şəhərin mərkəzindən üç kilometr aralıda, Akrokorinf qayasının ətəyində, qədim və orta əsr Korinfinin yerində, 1770 nəfər əhalisi olan Korinf, 1567 nəfər əhalisi olan - İmtiliya, 777 nəfər əhalisi olan - Kselokeriza və 686 nəfər əhalisi olan Solomos mövcud idi.
Peloponnes və Yunanıstanın qalan hissəsini birləşdirən bərxəzin mövqeyinə görə, Korinf - mərkəz nəqliyyat rolunu oynayırdı. Bərxəzi keçərək Korinf kanalı, qərbi Aralıq dənizi və Egey dənizi arasında su nəqliyyatı əlaqəsini təmin edir. Şimaldan şəhərə bitişik olan liman əsasən mal ixrac edən yerli sənayenin və kənd təsərrüfatının ehtiyaclarını qarşılayır.
Korinf eyni zamanda böyük sənaye mərkəzidir. Aralıq dənizinin şərqində ən böyük neft emalı kompleksi hesab olunan şəhərdən 12 kilometr şimal-şərqdə yerləşir. Müəssisələrin məhsulları arasında mis kabellər, neft emalı sənayesi məhsulları, tibbi avadanlıqlar, mərmər, gips, keramik , duz, mineral su və içkilər, ət məhsulları və saqqız var.İndiyə qədər sənayeləşmə prosesi başladı, kağız fabriki, toxuma fabriki və ət qablaşdırma fabriki onların istehsalını azaltdı.
Korinfdəki muzeylər
Tarixi-Folklor Muzeyi — Folklor materiallarını axtarmaq, qorumaq və göstərmək, habelə müvafiq bilik və məlumatları geniş ictimaiyyətə yaymaq məqsədi ilə quruldu.Onun zəngin kolleksiyalarına (XIX-XX əsrin əvvəlləri) Yunanıstanın bir çox bölgəsindən qadın və kişi geyimləri, tikmə, toxunma, gümüş məmulatlar, metal məmulatlar və ağac oymaları, həmçinin kənd təsərrüfatı alətləri və məişət əşyaları daxildir.
Vaiz Muzeyi — 1971-ci ildə Böyükşəhər Korinf Panteleimonas tərəfindən yerli kilsə tarixinin bir hissəsi olan nişanlar və kilsə izləri üçün qurulmuşdur.
Bələdiyyə Rəsm Qalereyası — 21 sentyabr 1998-ci ildə açıldı.Vətənində qalereya yaratmaq üçün kolleksiyasını bağışlayan Sotiris Pilaninosun rəsm əsərlərini özündə birləşdirir. Qalereya həm sənətkarın əsərlərini, həm də şəxsi kolleksiyasından məşhur sənətkarların bir sıra vacib əsərlərini təqdim edir. Əsərləri arasında mükafata layiq görülənlər də var: "Aclıq üçün dua","Zəngin və kasıb","Naməlum əsgər." Qalereyada rəssamların dövrü sərgiləri keçirilir.
Əhalisi
İL | Əhali, şəxs |
---|---|
1991 | 28.071 |
2001 | 30.434 |
2011 | 30.176 |
Həmçinin bax
İstinadlar
- Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης μαρτίου 2001 (μόνιμος πληθυσμός) (PDF). (yunan). Πειραιάς: Εθνική στατιστική υπηρεσία της Ελλάδας. 2009. 362. ISSN 1106-5761.
- "Πίνακας αποτελεσμάτων Μόνιμου Πληθυσμού-Απογραφής 2011" (yunan). Ελληνική Στατιστική Αρχή. 2014-03-20. 2017-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-22.
- "коринфяне". Грамота.ру. 2021-05-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-02-18.
- FLAMİNİN Tit Kvinksi // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 9-cu cild: Fedinq – Gitara. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2020. 600 səh.
- Инструкция по передаче на картах географических названий Греции. — М., 1964. — С. 15.
- "Μόνιμος και Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Σύνολο Ελλάδος, νομοί, δήμοι/κοινότητες, δημοτικα/κοινοτικά διαμερίσμα και οικισμοί. Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991" (yunan). Ελληνική Στατιστική Αρχή. 2006-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-22.
Ədəbiyyat
- Шаталов, Андрей Валериевич. Политическая история Коринфа, Мегар и Сикиона в классический период : диссертация кандидата исторических наук : 07.00.03. Тула. Шаталов Андрей Валериевич; [Место защиты: Ставроп. гос. ун-т]. 2010.
Xarici keçidlər
- icmaları[ölü keçid] (yun.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Korinf q yun Ϙorin8os yun Korin8os Korintos qedim Yunan seher polisi ve materik Yunanistani ve Peloponnes Yarimadasini birlesdiren Korinf berzexindeki muasir seher qerbden berzexi Korfinf korfezi sulari serqden Saronikos korfezi yuyur Seher Afinadan 78 kilometr cenub qerbdedir eyni adli bir cemiyyetin inzibati merkezi Dima ve Peloponnes preferiyasinin etrafindaki Korinfiya vahididir Ehalisi 2011 ci ildeki siyahiyaalmaya esasen 30 176neferdir Sahesi 17 652 kvadrat kilometrdir seherKorinfKorin8os Ϙorin8os 37 56 19 sm e 22 55 38 s u Olke YunanistanTabesinde Icma ve periferik inzibati merkezRegion PeloponnesRayon KorinfRayon KorinfIcma KorinfTarixi ve cografiyasiSahesi 17 652Merkezin hundurluyu 10 mEhalisiEhalisi 30 176 nefer 2011 ci il Milli terkibi yunanlarEtnoxronim korinflilerResmi dili yunan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 30 27410Poct indeksleri 20 131 ve ya 20 132Digerkorinthos grKorinf Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muasir Korinf 1858 ci il zelzelesinden sonra dagidilmis seherden uc kilometr simal serqde berpa edildi muasir seherin simal serqinde Istmiya seherinin yaxinligindaki Saronikos korfezine baxan Korinf kanali insa edilmisdir 1881 1893 uzunlugu 6 3 km eni 22 m derinliyi 8 m TarixiTarixden evvelki dovru Yasayis burada Neolit dovrunde meydana geldi E e VI minillikde miflere gore seheri Gunes tanrisi Heliosun neslinden olan Korinf ve ya Okean tanrisinin qizi Efra terefinden qurulmus qedim zamanlardan seher oz adini dasimisdir Burada e e III II minilliyin sonlarinda yerlesen yasayis menteqesinin talan edilmesine dair arxeoloji subutlar movcuddur Seherin adi yunanlardan evvel Pelasqlar dilinden gelir Cox guman ki Tunc dovrunde Mikena medeniyyetinin Mikena Tirinf Pilos kimi seherlerinden biri olmusdur Qedim Korinf padsahlari sulalesinin mifik qurucusu hemcinin bezen seher de Sizifdir Burada Arqonanaftlarin lideri Yason medeyani atdi Korinfliler Troya muharibesinde Aqamemnonun rehberliyi altinda istirak etdiler Mikena medeniyyetinin qurub caginda Doriler Korinfe sahib olmaga calisdilar ve ikinci cehdde muveffeq oldular Antirionda Korinf korfezinden kecerken onlarin lideri Alet cenubdan sehere girdi Arxaik ve klassik dovr Periandr basliq PERIANDROS KYPSELOY KORIN8IOS Periandr oglu Kipsela Korinf Daha sonra klassik dovrde seher Afina ve Fiv ile korfez vasitesile edilen ticarete nezaret etmeye basladi Korinf e e VI esrin ortalarina qeder rehberlik Afinaya kecendek Yunan dunyasinin diger seherlerini qara fiqurlu keramika tedarukcusu olaraq qalirdi Akropolda Afrodita ilahesi ucun esas mebed yerlesirdi bezi menbelere gore mebed minden cox kesisden getters ibaret idi Olimpiya Oyunlari Korinfde kecirilib E e VII esrde zulmkar Kipselin e e 657 627 ve oglu Periandrin e e 627 585 dovrunde Korinf koloniyalari quruldu Epidamin Albaniyada muasir Durres Sirakuse Ambrasiya muasir Levkas Kerkey muasir Korf ve Anaktoriy Sehmler Periandir Halkidiki yarimadasina Apollon Albaniyadaki muasir Fier ve Potideyani qoydu Misirle ticaret hecmini artirmaq ucun doqquz seher arasinda Korinf Misirin XXVI sulalesinin sonuncu fironu I Psammetixin dovrunde Navkratis koloniyasinin yaradilmasinda istirak etdi Korinf stateri Qarsi terefden Peqas mifologiya asagida Yunan elifbasi Yunan elifbasi seherin arxaik yazisindaki ilk simvol orin8os Dovr Afina Korinf debilqesinde Periandr bezen yeddi mudrik ile elaqelendirilir Ilk Korinf sikkeleri onun hakimiyyeti dovrunde zerb edilmisdir gemilerin Korinfden birbasa Saron korfezine getmesine imkan veren ilk cehd Korinf berzexi vasitesile kanal yaratmaq istiqametinde oldu Layihenin texniki baximdan heyata kecirilmesinde cetinlikler olduguna gore hec vaxt heyata kecirilmedi lakin kanal evezine Korinfdeki berzexinden surulerek Diolk bir kecid olan bir torpaq sahesi yaradildi Korinfin qizil dovru Kipselidler dovru Misir fironu I Psammetixin serefinene adlandirilan Periand Psammetixin qardasi oglu ile basa catdi Psammetix hakimiyyetinin ucuncu ilinde bir sui qesd neticesinde olduruldu ve Korinfde oliqarxiya sistemi quruldu Korinf orderi Kapitel Bu dovrde Korinfde klassik qedim yunan memarliginin Ion ve Dori uslubundan sonra ucuncu nov memarliq uslubu meydana geldi Paytaxtinin insasi seherin mulki vetendaslarinin varliligi ve israfci heyat terzini eks etdiren uslubu diger ucunden ferqli Spartalilarin heyat qaydalarina uygun gelen Dori siddetinden ve sadeliyinden Korinfliler Spartalilar kimi Doriler idi ionlar arasinda olcu fikrini tecessum etdirerek ilk iki uslub arasindaki tarazligi ifade eden ion uslubundan ferqli olaraq en murekkeb ve mohtesem idi Sonra bele bir atalar sozu ortaya cixdi oὐ pantὸs pleῖn ἐs Korin8on ou pantos plein es Korinthon sozun heqiqi menasinda Her kes Korinfe uze bilmez kimi tercume olunur seherde heyat cox bahali idi Seher sevgi ilahesi Afroditaya hesr olunmus mebed ile meshur idi mebedin kesisleri seherdeki varli tacirlere ve nufuzlu hokumet resmilerine xidmet edirdiler ya da kenarda onlarla birlikde seyahet edirdiler Onlardan en meshuru Laisa oz sahelerinde gorkemli qabiliyyetlere ve xidmetlerine gore en boyuk haqqi qazanan sohrete sahib idi Korinf debilqesi Seher iki limana sahib idi biri Korinf korfezi sahilinde digeri Saronik korfezinde muvafiq olaraq qerbi ve serqi Araliq denizi ticaret yollarina aciq idi Korinf korfezinin sahilinde yerlesen Lehayon vasitesile qerb koloniyalari ile elaqe quruldu ἀpoikia qovulma Boyuk Yunanistandan Afinadan Ioniyadan Kiprden ve Levant bolgelerinden gemiler Kenhreeye geldi Her iki limanda seher dovletin boyuk bir donanmasinin saxlanilmasi ucun doklar var idi Seher Yunan Iran muharibelerinde istirak etdi Admiral Adimantin komandanligi altinda Salamin doyusunde Korinfin 40 gemisi doyusdu seher Plateya doyusu ucun 5 000 hoplit Korinf debilqesi geyen hazirladi Lakin sonra seher Afinaya qarsi Peloponnes Ittifaqinda Spartanin muttefiqi oldu E e 431 ci ilde baslayan Peloponnes muharibesinin sebeblerinden biri Afina ve Korinf arasinda Kerkei Korf koloniyasina sahib olmaq ile bagli mubahise yaranmisdi ve mubahise de oz novbesinde iki seher arasindaki enenevi ticaret reqabetinin neticesi idi Peloponnes muharibesi basa catdiqdan sonra Peloponnes ittifaqindaki Spartanin kecmis muttefiqleri olan Korinf ve Fiv Spartanin hegemonlugunu istemeyerek Korinfle ona qarsi muharibeye basladilar Munaqisede Peloponnesin polisleri o qeder zeiflediler ki ne tiranligin qurulmasina qarsi cixa bilmediler Korinfde Timotanin tiranligi ne de simalda Makedoniyalilarin isgali ve onun krali Makedoniyali II Filipin yaxinlasan muharibe ucun himayesi altinda birlesdirdiyi Korinf ittifaqina qarsi cixa bildiler Ancaq yalniz II Filipin oglu Makedoniyali Iskender ittifaqin ilk komandiri oldu Korinfde Makedoniya qarnizonu yerlesirdi E e 243 cu ilde Korinf Makedoniyalilari qovaraq Axey ittifaqina daxil oldu lakin e e 223 cu ilde yeniden Makedoniyali muhafize destesini qebul etmeli oldu E e IV esrde Korinfde Sinoplu Diogenin kinikleri yasayirdi Roma dovru Korinfde Apollon mebedi Roma Respublikasinin komandiri Axey Lusius Mumiy e e 146 ci ilde Korinfe girib kisileri qilincdan kecirerek qadinlari ve usaqlari kole olaraq sataraq ve sehere ates ederek seheri muhasireye aldi sonra seheri dagitdi Axey Ittifaqi uzerinde qelebe calaraq Axey koqnomeni oldu Korinfin dagidilmasiKorinfde Roma hamamlari Arxeoloji deliller dagintidan sonra e e 44 cu ile qeder burada kicik bir yasayis meskeninin oldugunu gosterir olumunden bir muddet evvel Yuli Sezar seheri Colonia laus Iulia Corinthiensis adi ile yeniden qurur Isgenderiyyeli Appian yazir ki yeni meskunlasanlar Roma azadlari idi Daha sonra Korinf Axey eyaletinin merkezi oldu Seher zenginliyi ehalisi ise vehsi adetleri ve debdebeye olan sevgisi ile ferqlenirdi Ehalisi qarisiq roma yunan ve yehudilerden ibaret idi Hevari Pavel e e 51 52 ci illerde ilk defe Korinfe gelende Axeyin konsulu Seneka Lutsius Anneusun boyuk qardasi Qallion idi Hevari Pavelon sekkiz ayi seherde kecirdi Burada Akila ve Priskila ile gorusdu eher getmezden qisa muddet sonra Hevvari Efese geldi Pavel Makedoniyaya getmezden evvel ikinci defe Korinfe bas cekmek niyyetinde olsa da serait bele getirdi ki o Triadadan Makedoniyaya getdi ve sonra Korinfe geldi Korinf xristian icmasi bu uc ay erzinde ikinci defe lutf aldi 58 yasinda bu ziyaret zamani belke de Pavel romalilara mektub yazdi Hevari Pavel hem de Korinfdeki xristian icmasina iki mektubun muellifi idi birinci mektubda bu coxmilletli seherdeki xristian icmasinin murekkebliyi qeyd olunur Bizans dovru Akrokorinf Korinf 375 ve 551 ci iller zelzeleleri neticesinde dagidildi Alarix 395 396 ci iller Yunanistanin isgali zamani seheri talan etdi ve bir cox sakinlerini qul olaraq satdi I Yustinian seheri ve butun Peloponnesi simaldan gelen isgallardan qorumaq ucun Saronikden Korinf korfezine qeder olan divarlari uzatdi Ekzamilion adlanan tikilinin uzunlugu texminen on kilometr idi O vaxt teqriben muasir Yunanistan serhedleri ile ust uste dusen Ellada idareetme femalari Korinfde yerlesirdi XII esrde Komnenos sulalesi dovrunde seher Qerbi Avropa olkeleri ile ipek ticareti neticesindezengin oldu seherin serveti 1147 ci ilde Korinfi viran eden Siciliyali II Roceri celb etdi Axey kralligi 1204 cu ilde eyni adi dasiyan IV Selib yurusunun meshur tarixcisinin qardasi oglu Jofrua I Villarduen Konstantinopolun suqutundan sonra Axey Sahzadesi titulunu aldi ve Korinf onun ixtiyarina kecdi 1205 1208 ci illerde Qerbi Avropa cengaverleri yunan herbi lideri Leon Squrosun komandanligi altinda Akrokorinf qalasinda meskunlasmis Korinflilere qarsi cixdilar Selib yuruslerinin lideri fransiz Qiyom Camplitt idi 1208 ci ilde Leon Squros ozunu Akrokorinf divarindan ataraq intihar etdi lakin korinfliler 1210 cu ile qeder mubarizeni davam etdirdi Muqavimet dagildiqdan sonra Korinf Elida bolgesinde yerlesen paytaxt Andravidadan I Villarduen terefinden idare edilen Axey knyazliginin bir hissesi oldu Korinf basqa bir ehemiyyetli seherlerden biri Afina knyazligi ile serhedde idi Osmanli imperiyasinda 1458 ci ilde Konstantinopolun suqutundan bes il sonra guclu qalasi seher olan Osmanli imperiyasi terefinden feth edildi Yunanistan istiqlal muharibesi dovrunde 1821 1830 seher turk qosunlari terefinden tamamile mehv edildi 1832 ci ilde London muqavilesine esasen Korinf seheri Osmanli imperiyasinin terkibinden cixdi 1833 cu ilde tarixi ehemiyyetine ve elverisli strateji movqeyine gore seher Yunan kralliginin paytaxti statusuna namizedlerden biri hesab olunurdu Ancaq paytaxt o dovrun yasayis menteqesi Afina oldu Muasir KorinfQedim Qedim Korinf ve muasir Korinfin Modern Korinf movqeyiPeqa heykeltarasligi muasir KorinfdeMuasir Korinfin kucesiKorinf kanaliMuasir Korinfin seki hissesinden fraqment 1858 ci ilde qedim Korinf yerinde yerlesen kohne seher zelzele neticesinde tamamile dagildi indi o Arxaia Korin8os Qedim Korinf kimi taninir Yeni seher Korinf korfezi sahillerinden uc kilometr simal serqde quruldu Korinf 53659 2001 ehalisi olan Kalamatadan sonra Peloponnesin etrafindaki ikinci en boyuk seherdir 1991 ci il siyahiyaalinmasina esasen seherde 28071 nefer 2001 ci il siyahiyaalinmasina gore 30434 nefer yeni on il erzinde artim 8 4 teskil etmisdir 1981 1991 ci illeri arasinda ehalinin artimi olkede en yuksek gostericilerden biri idi 2001 ci ilde Korinf belediyyesinin ehalisi 36991 nefer idi Rayonda yasayis menteqeleri Yeni seherin merkezinden uc kilometr aralida Akrokorinf qayasinin eteyinde qedim ve orta esr Korinfinin yerinde 1770 nefer ehalisi olan Korinf 1567 nefer ehalisi olan Imtiliya 777 nefer ehalisi olan Kselokeriza ve 686 nefer ehalisi olan Solomos movcud idi Peloponnes ve Yunanistanin qalan hissesini birlesdiren berxezin movqeyine gore Korinf merkez neqliyyat rolunu oynayirdi Berxezi kecerek Korinf kanali qerbi Araliq denizi ve Egey denizi arasinda su neqliyyati elaqesini temin edir Simaldan sehere bitisik olan liman esasen mal ixrac eden yerli senayenin ve kend teserrufatinin ehtiyaclarini qarsilayir Korinf eyni zamanda boyuk senaye merkezidir Araliq denizinin serqinde en boyuk neft emali kompleksi hesab olunan seherden 12 kilometr simal serqde yerlesir Muessiselerin mehsullari arasinda mis kabeller neft emali senayesi mehsullari tibbi avadanliqlar mermer gips keramik duz mineral su ve ickiler et mehsullari ve saqqiz var Indiye qeder senayelesme prosesi basladi kagiz fabriki toxuma fabriki ve et qablasdirma fabriki onlarin istehsalini azaltdi Korinfdeki muzeyler Tarixi Folklor Muzeyi Folklor materiallarini axtarmaq qorumaq ve gostermek habele muvafiq bilik ve melumatlari genis ictimaiyyete yaymaq meqsedi ile quruldu Onun zengin kolleksiyalarina XIX XX esrin evvelleri Yunanistanin bir cox bolgesinden qadin ve kisi geyimleri tikme toxunma gumus memulatlar metal memulatlar ve agac oymalari hemcinin kend teserrufati aletleri ve meiset esyalari daxildir Vaiz Muzeyi 1971 ci ilde Boyukseher Korinf Panteleimonas terefinden yerli kilse tarixinin bir hissesi olan nisanlar ve kilse izleri ucun qurulmusdur Belediyye Resm Qalereyasi 21 sentyabr 1998 ci ilde acildi Veteninde qalereya yaratmaq ucun kolleksiyasini bagislayan Sotiris Pilaninosun resm eserlerini ozunde birlesdirir Qalereya hem senetkarin eserlerini hem de sexsi kolleksiyasindan meshur senetkarlarin bir sira vacib eserlerini teqdim edir Eserleri arasinda mukafata layiq gorulenler de var Acliq ucun dua Zengin ve kasib Namelum esger Qalereyada ressamlarin dovru sergileri kecirilir EhalisiIL Ehali sexs1991 28 0712001 30 4342011 30 176Hemcinin baxKorinf kanali Korinf ittifaqi Korinf berzexiIstinadlarApografh plh8ysmoy katoikiwn ths 18hs martioy 2001 monimos plh8ysmos PDF yunan Peiraias E8nikh statistikh yphresia ths Elladas 2009 362 ISSN 1106 5761 Pinakas apotelesmatwn Monimoy Plh8ysmoy Apografhs 2011 yunan Ellhnikh Statistikh Arxh 2014 03 20 2017 11 24 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 22 korinfyane Gramota ru 2021 05 09 tarixinde Istifade tarixi 2018 02 18 FLAMININ Tit Kvinksi Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 9 cu cild Fedinq Gitara Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2020 600 seh Instrukciya po peredache na kartah geograficheskih nazvanij Grecii M 1964 S 15 Monimos kai Pragmatikos Plh8ysmos ths Ellados Synolo Ellados nomoi dhmoi koinothtes dhmotika koinotika diamerisma kai oikismoi Apografes plh8ysmoy 2001 kai 1991 yunan Ellhnikh Statistikh Arxh 2006 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 22 EdebiyyatShatalov Andrej Valerievich Politicheskaya istoriya Korinfa Megar i Sikiona v klassicheskij period dissertaciya kandidata istoricheskih nauk 07 00 03 Tula Shatalov Andrej Valerievich Mesto zashity Stavrop gos un t 2010 Xarici kecidlericmalari olu kecid yun Vikianbarda Korinf ile elaqeli mediafayllar var