Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afrodita (yun. Ἀφροδίτη; ἀφρός — köpükdən yaranmış) — Yunan mifologiyasında eşq, gözəllik və əyləncə ilahəsi. Simvolları qu quşu, sərçə və göyərçindir.
| Afrodita | |
|---|---|
 Knidoslu Afrodita (Roma dövrünə aid), Münhen, Antik muzey, Glyptothek | |
| Mifologiya | Qədim Yunanıstan dini, Yunan mifologiyası |
| Yer | Olimp dağı |
| Təsir sahəsi | sevgi, gözəllik |
| Adının izahı | Eşq, gözəllik və əyləncə ilahəsi |
| Yunanca adı | Ἀφροδίτη |
| Cinsi | qadın[d] |
| Atası | Zevs |
| Anası | |
| Əri | |
| Uşaqları | |
| Digər mədəniyyətlərdə | Venera |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumat
Qədim yunan mifologiyasında məhəbbət və gözəllik ilahəsi. Afrodita həmçinin məhsuldarlıq, bərəkət, əbədi bahar və həyat ilahəsi hesab olunurdu. Bəzi rəvayətlərə görə, Afrodita Zevsin və Diananın qızıdır. Başqa rəvayətlərdə isə onun dəniz köpüyündən doğulduğu qeyd olunur. Afrodita nikahın hamisidir. Kiçik Asiya ilahəsi Kibelaya yaxın olan Afroditanın arxaik xüsusiyyətləri daha mülayimdir. Afrodita Finikiya ilahəsi Astarta, Babil ilahəsi İştar və Misir ilahəsi İsida ilə eyniləşdirilirdi. Digər Olimpiya allahları kimi Afrodita da qəhrəmanlara hamilik edirdi. Troya müharibəsi zamanı Afrodita döyüşlərə müdaxilə etməyə cəhd göstərmiş və troyalılara yardım etmişdir. Kifera adalarında yerləşən Afrodita Uraniya ("Səmavi") məbədi yunanların ən qədim və müqəddəs ibadətgahı idi. Afroditaya sitayiş Yunanıstandan başqa Kiçik Asiya, Suriya, həmçinin Bibl şəhərində və Qara dəniz koloniyalarında geniş yayılmışdı. Qədim Roma mifologiyasında Venera ilə eyniləşdirilirdi. İkonoqrafiya. Afrodita Yunanıstanda arxaik və klassik dövrə aid bir çox əsərlərdə geyimli, e.ə. 4 əsrdən isə yarıçılpaq və ya çılpaq təsvir olunurdu. Antik sənətkarlar onun obrazında ideal qadın gözəlliyini təsvir etməyə çalışırdılar. Heykəltəraşlardan Alkamenin "Afrodita bağlarda" (e.ə. 5 əsrin 2-ci yarısı; əsərin Roma surəti Luvrda saxlanılır), Praksitelin "Knidli Afrodita" (e.ə. 350–340; 50-dən çox surəti mövcuddur), həmçinin "Miloslu Afrodita" və rəssam Apellesin "Anadiomenin Afroditası" (e.ə. 4 əsrin 2-ci yarısı; dövrümüzədək çatmamışdır) əsərləri məşhurdur. Afroditanın da təsvir olunduğu "Parisin məhkəməsi", həmçinin Afroditanın Areslə və Adonislə sevgisindən bəhs edən səhnələr antik dövrdən 19-cu əsrədək təsviri sənətdə ən çox yayılmış süjetlər idi (L.Kranax, Corcone, P.P.Rubens, A.Vatto, O.Renuar, P.Qogen və s.).
Doğulması
Afroditanın doğulması haqqında bir çox rəvayətlər mövcuddur. Rəvayətə görə Geya əri Uranın hərəkətlərindən təngə gələrək oğlu Korona onu cəzalandırmağı tapşırır. Kron atası Uranın axtalamaq məqsədilə cinsiyyət vəzisini əlindəki oraqla kəsərək dənizə atmışdır. Uranın törədicilik qabiliyyəti o qədər güclü olmuşdur ki, yerə düşən qan damcısından Erinlər və nəhənglər törəyir. Dənizə atılmış qanlı cinsiyət vəzisindən ağ köpük əmələ gəlir ki, ondan da Afrodita yaranmış olur. Digər bir rəvayətə görə Afrodita Zevs və Dionun qızı olmuşdur.
Məhəbbət və gözəllik ilahəsi
Afroditanın gücünın sirri onun hamıya o cümlədən tanrılara da eşq əhval ruhiyyəsi aşılamasında idi. Afrodita ən çirkin sayılan həmdə şikəst olan Hefestə ərə verilməsinə baxmayaraq, əri öz dəmirçixanada gecə-gündüz çalışarkən o, öz sevgisi ilə Ares, Poseydon, Hermes və digər tanrıların könlünü almşdır. Afrodita Poseydondan Siciliyanın çarı, oğlu Eriki və qızı Rodosu dünyaya gətirmişdir. Afrodita Dionisə qarşı da laqeyd qalmamışdır. Bur dəfə Dionis Hindistanda səfərdə olarkən, fürsətdən istifadə edərək Afrodita gənc Adonisi öz gözəlliyi ilə valeh edərək onunda kölnünü almışdır. Dionis geri dönərkən artıq Afrodita hamilə idi. Uşağın Dionisdən ya da Adonisdən olması məlum olmamışdır. Belə olan halda Hera ərinin nigahdan kənar olan uşaqları Dionis və Afroditaya nifrət etdiyi üçün, elə edir ki, onların çox eybəcər bir uşağı — Priap dünyaya gəlir.
Məkirli Afrodita
Digər tanrılar kimi Afroditada öz qüvvəsini həm xeyir həm də şər məqsədlərə sərf etmişdir. Sparta çarı Tindareya onu lazımınca qiymətləndirmədiyinə görə elə edir ki, onun hər iki qızlarını yoldan cıxarır və onlar öz ərlərinə sədaqətsizlik göstərmiş olurlar. Afroditanın ən sevdiyi əməllərdən biri də Zevsi tez-tez yerə enməyə və insan cildli qadınlarla əlaqəyə girməyə vadar etməsi idi. Nəticədə Heranın Zevsə qarşı daha da hiddəti artmış olurdu. Bunun əvəzini çıxmaq üçün Zevs Afroditada, yaraşıqlı troyalı qarşı ehtiras oyadır. Afrodita insan (qadın) obrazına girərək Anxizlə əylənmiş olur ki nəticədə o, Troya müharibəsinin ən dahi qəhrəmanlarından sayılan Eneyanın anası olmuş olur.
Erot
Afroditanı həməşə çoxlu rəfiqələri və köməkçiləri müşayət edərmiş. O, qızlara sevdiklərilə eşqibazlıq etməyi tövsiyə edərmiş. Oğlu Erot onu heç zaman tərk etməmişdir. Erot qızılı qanadlara malik, əlində ox və kaman tutmuş kiçik oğlan uşağı kimi təsvir edilir. O, öz sehirli oxu ilə tanrıların və insanların ürəklərini yaralayarmış və beləliklə sevgililəri cütləşdirərmiş.
İstinadlar
- Греческая Мифология, Катерина Серви, səhifə 48
- Греческая Мифология, Катерина Серви, səhifə 49
Mənbə
- Məktəblinin tarix lüğəti. Bakı,2011,səh.9.
- Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ,
- Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О., 1995
- Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008
- Менелаос Стефанидис, Яннис Стефанидис, ГРЕЧЕСКАЯ МИФОЛОГИЯ, БОГИ ОЛИМПА, Издательство "СИГМА", 2009, Lekanidi St.30, GR-173 43 Athens, Greece
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Afrodita yun Ἀfrodith ἀfros kopukden yaranmis Yunan mifologiyasinda esq gozellik ve eylence ilahesi Simvollari qu qusu serce ve goyercindir AfroditaKnidoslu Afrodita Roma dovrune aid Munhen Antik muzey GlyptothekMifologiya Qedim Yunanistan dini Yunan mifologiyasiYer Olimp dagiTesir sahesi sevgi gozellikAdinin izahi Esq gozellik ve eylence ilahesiYunanca adi ἈfrodithCinsi qadin d Atasi ZevsAnasiEri HefestUsaqlari Deymos mifologiya Erot Fobos mifologiya Priap Tixa Peyto EneyDiger medeniyyetlerde Venera Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatQedim yunan mifologiyasinda mehebbet ve gozellik ilahesi Afrodita hemcinin mehsuldarliq bereket ebedi bahar ve heyat ilahesi hesab olunurdu Bezi revayetlere gore Afrodita Zevsin ve Diananin qizidir Basqa revayetlerde ise onun deniz kopuyunden doguldugu qeyd olunur Afrodita nikahin hamisidir Kicik Asiya ilahesi Kibelaya yaxin olan Afroditanin arxaik xususiyyetleri daha mulayimdir Afrodita Finikiya ilahesi Astarta Babil ilahesi Istar ve Misir ilahesi Isida ile eynilesdirilirdi Diger Olimpiya allahlari kimi Afrodita da qehremanlara hamilik edirdi Troya muharibesi zamani Afrodita doyuslere mudaxile etmeye cehd gostermis ve troyalilara yardim etmisdir Kifera adalarinda yerlesen Afrodita Uraniya Semavi mebedi yunanlarin en qedim ve muqeddes ibadetgahi idi Afroditaya sitayis Yunanistandan basqa Kicik Asiya Suriya hemcinin Bibl seherinde ve Qara deniz koloniyalarinda genis yayilmisdi Qedim Roma mifologiyasinda Venera ile eynilesdirilirdi Ikonoqrafiya Afrodita Yunanistanda arxaik ve klassik dovre aid bir cox eserlerde geyimli e e 4 esrden ise yaricilpaq ve ya cilpaq tesvir olunurdu Antik senetkarlar onun obrazinda ideal qadin gozelliyini tesvir etmeye calisirdilar Heykelteraslardan Alkamenin Afrodita baglarda e e 5 esrin 2 ci yarisi eserin Roma sureti Luvrda saxlanilir Praksitelin Knidli Afrodita e e 350 340 50 den cox sureti movcuddur hemcinin Miloslu Afrodita ve ressam Apellesin Anadiomenin Afroditasi e e 4 esrin 2 ci yarisi dovrumuzedek catmamisdir eserleri meshurdur Afroditanin da tesvir olundugu Parisin mehkemesi hemcinin Afroditanin Aresle ve Adonisle sevgisinden behs eden sehneler antik dovrden 19 cu esredek tesviri senetde en cox yayilmis sujetler idi L Kranax Corcone P P Rubens A Vatto O Renuar P Qogen ve s DogulmasiAfroditanin dogulmasi haqqinda bir cox revayetler movcuddur Revayete gore Geya eri Uranin hereketlerinden tenge gelerek oglu Korona onu cezalandirmagi tapsirir Kron atasi Uranin axtalamaq meqsedile cinsiyyet vezisini elindeki oraqla keserek denize atmisdir Uranin toredicilik qabiliyyeti o qeder guclu olmusdur ki yere dusen qan damcisindan Erinler ve nehengler toreyir Denize atilmis qanli cinsiyet vezisinden ag kopuk emele gelir ki ondan da Afrodita yaranmis olur Diger bir revayete gore Afrodita Zevs ve Dionun qizi olmusdur Mehebbet ve gozellik ilahesiAfroditanin gucunin sirri onun hamiya o cumleden tanrilara da esq ehval ruhiyyesi asilamasinda idi Afrodita en cirkin sayilan hemde sikest olan Hefeste ere verilmesine baxmayaraq eri oz demircixanada gece gunduz calisarken o oz sevgisi ile Ares Poseydon Hermes ve diger tanrilarin konlunu almsdir Afrodita Poseydondan Siciliyanin cari oglu Eriki ve qizi Rodosu dunyaya getirmisdir Afrodita Dionise qarsi da laqeyd qalmamisdir Bur defe Dionis Hindistanda seferde olarken fursetden istifade ederek Afrodita genc Adonisi oz gozelliyi ile valeh ederek onunda kolnunu almisdir Dionis geri donerken artiq Afrodita hamile idi Usagin Dionisden ya da Adonisden olmasi melum olmamisdir Bele olan halda Hera erinin nigahdan kenar olan usaqlari Dionis ve Afroditaya nifret etdiyi ucun ele edir ki onlarin cox eybecer bir usagi Priap dunyaya gelir Mekirli AfroditaDiger tanrilar kimi Afroditada oz quvvesini hem xeyir hem de ser meqsedlere serf etmisdir Sparta cari Tindareya onu laziminca qiymetlendirmediyine gore ele edir ki onun her iki qizlarini yoldan cixarir ve onlar oz erlerine sedaqetsizlik gostermis olurlar Afroditanin en sevdiyi emellerden biri de Zevsi tez tez yere enmeye ve insan cildli qadinlarla elaqeye girmeye vadar etmesi idi Neticede Heranin Zevse qarsi daha da hiddeti artmis olurdu Bunun evezini cixmaq ucun Zevs Afroditada yarasiqli troyali qarsi ehtiras oyadir Afrodita insan qadin obrazina girerek Anxizle eylenmis olur ki neticede o Troya muharibesinin en dahi qehremanlarindan sayilan Eneyanin anasi olmus olur ErotAfroditani hemese coxlu refiqeleri ve komekcileri musayet edermis O qizlara sevdiklerile esqibazliq etmeyi tovsiye edermis Oglu Erot onu hec zaman terk etmemisdir Erot qizili qanadlara malik elinde ox ve kaman tutmus kicik oglan usagi kimi tesvir edilir O oz sehirli oxu ile tanrilarin ve insanlarin ureklerini yaralayarmis ve belelikle sevgilileri cutlesdirermis IstinadlarGrecheskaya Mifologiya Katerina Servi sehife 48 Grecheskaya Mifologiya Katerina Servi sehife 49MenbeMekteblinin tarix lugeti Baki 2011 seh 9 Grecheskaya Mifologiya Katerina Servi EKDOTIKE ATHENON Afiny 2007 ISBN 960 213 378 3 ISBN 978 960 213 378 1 Sofia Suli Grecheskaya Mifologiya Izdatelstvo Mihalis Tubis A O 1995 ISBN 960 540 118 5 Panaghiotis Christou Katharini Papastamatis Griechische Mythologie 2008 ISBN 978 88 476 2283 8 Menelaos Stefanidis Yannis Stefanidis GREChESKAYa MIFOLOGIYa BOGI OLIMPA Izdatelstvo SIGMA 2009 Lekanidi St 30 GR 173 43 Athens Greece ISBN 978 960 425 078 3Xarici kecidlerVikianbarda Afrodita ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin bax