Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Villa Petrolea (lat. Villa Petrolea) – XIX əsrin sonlarında Nobel Qardaşları Neft İstehsal Cəmiyyəti (Branobel) tərəfindən şirkətin işçiləri üçün Bakı ətrafında Qara şəhərin sərhəddində salınmış yaşayış qəsəbəsidir. Həmçinin qəsəbədə yerləşən Nobel qardaşlarının şəxsi iqamətgahı da belə adlanır. Hazırda burada Nobel Qardaşları Muzeyi və bir neçə təşkilatın ofisi fəaliyyət göstərir.
| Villa Petrolea | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1884 |
| Açılış tarixi | 25 aprel 2008 |
| Mövzu | Tarixi muzey |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Bakı |
| Telefon | +99412-424-40-20 |
| İş rejimi | 11:00 AM - 7:00 PM |
| bakunobel.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
19-cu əsrin sonlarında Bakının şərq ətraf əraziləri bütünlüklə sənaye bölgəsi olduğuna görə, yaşayış üçün əlverişli deyildi. Burada yalnız neft sənayesində çalışan işçilər yaşayırdılar. Maddi vəziyyəti yaxşı olan isə şəhərin daha təmiz bölgəsində Bakının mərkəzində məskunlaşmışdılar.Branobel şirkətinin inzibati-texniki işçilərini(o cümlədən Finlandiyadan, İsveçdən, Norveç və Almaniyadan da dəvət olunmuş) bu bölgəyə cəlb etmək üçün burada yaşayış üçün hər cür şəraiti olan bir qəsəbə salındı. Qəsəbə Qara Şəhərin şərq sərhəddində Keşləkəndində yerləşirdi.
Qəsəbənin ərazisində işçilər üçün evlər, məktəblər, teatr, xəstəxana və Nobel qardaşlarının Bakıdakı iqamətgahı tikilmişdir. 1884-cü ildə tikilmiş bu iqamətgah 1920-ci ildəki Milliləşdirməyə qədər Nobellərin mülkü olaraq qalırdı.
Şirkətin işçiləri bir və ya iki mərtəbəli daş özüllü taxta kotteclərdə yaşayırdılar. Bütün kotteclər yamacdan başlayaraq dənizə doğru tikilmişdi. Məhz buna görə də hər kottecin pəncərəsi dəniz mənzərəsinə açılırdı. Qəsəbədəki ən böyük binanın aşağı mərtəbəsi ofis kimi fəaliyyət göstərirdi. Üst mərtəbədə isə klub, istirahət otağı və kitabxana yerləşirdi. Peterburqdan bağ üçün heykəllər, kitabxana üçün kitablar və rəsm əsərləri gətirilmişdir. Binalar Bizans üslubunda tikilmişdi. Otaqları isə azərbaycanlı və fars ustaların toxuduqları bahalı xalçalarla bəzəmişdilər. Zamanla burada istirahət üçün daha çox şərait yaradıldı: üzgüçülük hovuzu, tennis kortu, boulinq zalı tikildi. 1911-ci ildə isə bir neçə idman klubları da fəaliyyət göstərməyə başladı.
Birinci Dünya Müharibəsinin başlaması ilə Rusiya imperiya ərazisində yaşayan alman və avstro-macar mənşəli hər kəsi sürgün etdi və bu da "Villa Petrolea"-ya təsirsiz ötüşmədi. Qəsəbə 1919-cu ildə milliləşdirildi.
Park
Qəsəbənin ərazisində 10.5 hektarlıq parkı salmaq üçün bundan əvvəl Varşavada çoxlu park və bağ salmış təcrübəli bağban E. Bekle dəvət olunmuşdur. Burdakı torpaq neftlə çirkləndiyi üçün Lənkəran uyezdindən bura bərələrlə torpaq gətirməyə başladılar. İçməli su problemini isə ballast üçün Həştərxanda qum kisəsi əvəzinə Volqa çayının suyu ilə doldurulmuş tankerlər vasitəsi ilə həll etdilər.
Əkilən bitkiləri subtropik bölgələrdən (Tiflis, Batum, Lənkəran) və Rusiyanın, Avropanın tingliklərindən müxtəlif növ ağaclar gətirilmişdi. Parkda cəmi 80.000-ə yaxın kol və ağac, o cümlədən meyvə ağacları da əkilmişdi.
Qəsəbənin tikinti strukturu yerləşdiyi yerin relyefinə uyğun Xəzər dənizinə meylli şəkildə planlaşdırılmışdır. Əsas küçələr Xəzərin akvatoriyasına yönəldilmişdir. Bu küçələr xüsusi dəniz görüntülü meydançalara aparırdı.
Şamil Fətullayevin 1978-ci ildəki iddiasına görə, eklektik ruhda roman motivləri ilə tikilmiş terraslı, balkonlu binaları özündə cəmləyən bu yaşayış kompleksinin baş planını hazırlayan memar naməlumdur. Onun fikrinə görə, bütün plan E. Beklenin iştirakı ilə naməlum memar tərəfindən işlənib hazırlanmışdır.
Park, klub, kitabxana və işçilər üçün tikilmiş evlərə ümumilikdə 250.000 rubl xərc çəkilmişdir.
Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra parkın ərazisi 15 hektara qədər genişləndi və 1931-ci ildə "Rote Fahne" adlandırıldı. Bu ad 1925-ci ildə Bakı neft işçiləri adından Berlin proletariatına göndərilən Ötürülə Bilən Qırmızı Bayrağı simvolizə edirdi. 1941-ci ildə Almaniyanın Sovet ittifaqına hücumu nəticəsində parkın adı dəyişidirildi və Nizami parkı adlandırıldı.
Vəziyyəti
2000-ci illərin əvvəlinə qədər "Villa Petrolea" ərazisində olan binalar baxımsız vəziyyətdə idilər. Nobellərin iqamətgahı və yaşayış evləri dağılmış vəziyyətdə idi və yenidən qurmaya ehtiyac duyulurdu. Digər binalar isə çoxdan sökülmüş, teatr və klub isə yanğın nəticəsində məhv olmuşdur.
2004-cü ildə Nobel mirasının bərpası üçün Bakıda "Bakı Nobel İrsi Fondu" adlı ictimai təşkilat yaradılmışdır. 2007-ci ildə onlara Nobellərin iqamətgahını rekonstruksiya və restovrasiya etməyə icazə verilmişdir. 2008-ci ilin 25 aprelində isə yenidən bərpa olunmuş iqamətgahın açılışı olmuşdur.
Muzey
Bərpa olunduqdan sonra "Villa Petrolea"da Nobel qardaşlarının muzeyi, beynəlxalq biznes mərkəzi və Bakı Nobel Neft Klubu yaradılmışdır. Qeyd edək ki, bu həmdə Nobel ailəsinə həsr edilmiş İsveçdən kənar ilk muzeydir. Muzey tarixidir və neft mövzusuna həsr edilib. Muzeydə Nobel ailəsinin istifadə etdiyi məişət və interyer əşyaları yığılıb. İqamətgahın interyeri əvvəlki sahiblərinin dövrünə nisbətən dəyişikliyə məruz qalıb, lakin bəzi hissələr (məsələn kaminlər) dəqiqliyi ilə yenidən düzəldilib. Ümumilikdə evin interyeri sadə avropa üslubundadır, ancaq bir otaq xüsusilə şərq üslubunda dizayn edilib.
Hadisə
17 dekabr 2010-cu ildə "Villa Petrolea" iqamətgahında Lyudviq Nobelin nəticəsi Filip Nobel tərəfindən "Nobel İnternational Fraternity Fund" fondunun əsası qoyulmuşdur. Fond Azərbaycanda elmi dəstəkləməyi hədəfləyir. Bundan başqa, həmin gün Bakı Nobel İrsi Fondunun sədri, Toğrul Bağırova və Filip Nobelə "Qütb ulduzu" ordeni təqdim edilib. Toğrul Bağırov "Qütb ulduzu" ordenini alan ilk azərbaycanlıdır.
Qalereya
-
![image]()
Nobel Qardaşları Muzeyinin arxa tərəfi -
![image]()
Muzeyin yemək otağı -
![image]()
Muzeyin şərq otağı -
![image]()
Villa petrolea-nın Karl Vilhem Hegelin tərəfindən çəkilmiş şəkli -
![image]()
Villa petrolea-nın Karl Vilhem Hegelin tərəfindən çəkilmiş şəkli 2 -
![image]()
Muzeyin hazırkı görüntüsü -
![image]()
Muzeyin hazırkı görüntüsü 2 -
![image]()
Hagelin neft buruqlarını təftiş edərkən 1896-1897-ci illər Villa Petrolea -
![image]()
Muzeyin hazırkı görüntüsü 3 -
![image]()
Villa Petrolea 1897-ci il -
![image]()
Muzeyin girişi
İstinadlar
- Azeri women in transition: women in Soviet and post-Soviet Azerbaijan. Farideh Heyat. Routledge, 2002 стр 47
- Russian Azerbaijan, 1905–1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Tadeusz Swietochowski. Cambridge University Press, 2004. стр 21
- Baku, an eventful history. James Dodds Henry. Ayer Publishing, 1905
- "Ш. Фатуллаев. ГРАДОСТРОИТЕЛЬСТВО БАКУ XIX — начала XX веков. АКАДЕМИЯ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ССР ИНСТИТУТ АРХИТЕКТУРЫ И ИСКУССТВА". 2017-09-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-25.
- "Azerbaijan International. The Nobels in Baku. Swedes' Role in Baku's First Oil Boom (by Brita Asbrink)". 2012-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-25.
- "Вебсайт Baku Nobel Heritage Fund (BNHF) and the Baku Nobel Oil Club (BNOC)". 2011-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-25.
- Tamara Humbatova. Villa Petrolea, Monument to Nobel Family's Good Deeds in Baku may 25, 2012, at the Wayback Machine. Echo. 8 may 2012.
- К.И. Джафаров, Ф.К. Джафаров. ТОВАРИЩЕСТВО НЕФТЯНОГО ПРОИЗВОДСТВА БРАТЬЕВ НОБЕЛЬ noyabr 2, 2013, at the Wayback Machine
- "Azerbaijan International. Legacy of the Oil Barons: Part II. The "Greening" of Baku by the Nobel Brothers (by Fuad Akhundov)". 2012-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-25.
- Известия. Старые традиции и новые проекты
- "Известия. Старые традиции и новые проекты". 2012-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-25.
- "Первый канал. Хочу знать. Выпуск от 15 июля 2010". 2013-12-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-25.
Həmçinin bax
- Branobel
- Nobel mükafatı
- Nobel qardaşları
- Nobelin zavodları (film, 1908)
- Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı
- Nobel Sülh mükafatı laureatlarının siyahısı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Villa Petrolea lat Villa Petrolea XIX esrin sonlarinda Nobel Qardaslari Neft Istehsal Cemiyyeti Branobel terefinden sirketin iscileri ucun Baki etrafinda Qara seherin serheddinde salinmis yasayis qesebesidir Hemcinin qesebede yerlesen Nobel qardaslarinin sexsi iqametgahi da bele adlanir Hazirda burada Nobel Qardaslari Muzeyi ve bir nece teskilatin ofisi fealiyyet gosterir Villa PetroleaEsasi qoyulub 1884Acilis tarixi 25 aprel 2008Movzu Tarixi muzeyOlke AzerbaycanYerlesir BakiTelefon 99412 424 40 20Is rejimi 11 00 AM 7 00 PM40 22 48 sm e 49 53 39 s u bakunobel org Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi19 cu esrin sonlarinda Bakinin serq etraf erazileri butunlukle senaye bolgesi olduguna gore yasayis ucun elverisli deyildi Burada yalniz neft senayesinde calisan isciler yasayirdilar Maddi veziyyeti yaxsi olan ise seherin daha temiz bolgesinde Bakinin merkezinde meskunlasmisdilar Branobel sirketinin inzibati texniki iscilerini o cumleden Finlandiyadan Isvecden Norvec ve Almaniyadan da devet olunmus bu bolgeye celb etmek ucun burada yasayis ucun her cur seraiti olan bir qesebe salindi Qesebe Qara Seherin serq serheddinde Keslekendinde yerlesirdi Qesebenin erazisinde isciler ucun evler mektebler teatr xestexana ve Nobel qardaslarinin Bakidaki iqametgahi tikilmisdir 1884 cu ilde tikilmis bu iqametgah 1920 ci ildeki Millilesdirmeye qeder Nobellerin mulku olaraq qalirdi Sirketin iscileri bir ve ya iki mertebeli das ozullu taxta kotteclerde yasayirdilar Butun kottecler yamacdan baslayaraq denize dogru tikilmisdi Mehz buna gore de her kottecin penceresi deniz menzeresine acilirdi Qesebedeki en boyuk binanin asagi mertebesi ofis kimi fealiyyet gosterirdi Ust mertebede ise klub istirahet otagi ve kitabxana yerlesirdi Peterburqdan bag ucun heykeller kitabxana ucun kitablar ve resm eserleri getirilmisdir Binalar Bizans uslubunda tikilmisdi Otaqlari ise azerbaycanli ve fars ustalarin toxuduqlari bahali xalcalarla bezemisdiler Zamanla burada istirahet ucun daha cox serait yaradildi uzguculuk hovuzu tennis kortu boulinq zali tikildi 1911 ci ilde ise bir nece idman klublari da fealiyyet gostermeye basladi Birinci Dunya Muharibesinin baslamasi ile Rusiya imperiya erazisinde yasayan alman ve avstro macar menseli her kesi surgun etdi ve bu da Villa Petrolea ya tesirsiz otusmedi Qesebe 1919 cu ilde millilesdirildi ParkQesebenin erazisinde 10 5 hektarliq parki salmaq ucun bundan evvel Varsavada coxlu park ve bag salmis tecrubeli bagban E Bekle devet olunmusdur Burdaki torpaq neftle cirklendiyi ucun Lenkeran uyezdinden bura berelerle torpaq getirmeye basladilar Icmeli su problemini ise ballast ucun Hesterxanda qum kisesi evezine Volqa cayinin suyu ile doldurulmus tankerler vasitesi ile hell etdiler Ekilen bitkileri subtropik bolgelerden Tiflis Batum Lenkeran ve Rusiyanin Avropanin tingliklerinden muxtelif nov agaclar getirilmisdi Parkda cemi 80 000 e yaxin kol ve agac o cumleden meyve agaclari da ekilmisdi Qesebenin tikinti strukturu yerlesdiyi yerin relyefine uygun Xezer denizine meylli sekilde planlasdirilmisdir Esas kuceler Xezerin akvatoriyasina yoneldilmisdir Bu kuceler xususi deniz goruntulu meydancalara aparirdi Samil Fetullayevin 1978 ci ildeki iddiasina gore eklektik ruhda roman motivleri ile tikilmis terrasli balkonlu binalari ozunde cemleyen bu yasayis kompleksinin bas planini hazirlayan memar namelumdur Onun fikrine gore butun plan E Beklenin istiraki ile namelum memar terefinden islenib hazirlanmisdir Park klub kitabxana ve isciler ucun tikilmis evlere umumilikde 250 000 rubl xerc cekilmisdir Sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra parkin erazisi 15 hektara qeder genislendi ve 1931 ci ilde Rote Fahne adlandirildi Bu ad 1925 ci ilde Baki neft iscileri adindan Berlin proletariatina gonderilen Oturule Bilen Qirmizi Bayragi simvolize edirdi 1941 ci ilde Almaniyanin Sovet ittifaqina hucumu neticesinde parkin adi deyisidirildi ve Nizami parki adlandirildi Veziyyeti2000 ci illerin evveline qeder Villa Petrolea erazisinde olan binalar baximsiz veziyyetde idiler Nobellerin iqametgahi ve yasayis evleri dagilmis veziyyetde idi ve yeniden qurmaya ehtiyac duyulurdu Diger binalar ise coxdan sokulmus teatr ve klub ise yangin neticesinde mehv olmusdur 2004 cu ilde Nobel mirasinin berpasi ucun Bakida Baki Nobel Irsi Fondu adli ictimai teskilat yaradilmisdir 2007 ci ilde onlara Nobellerin iqametgahini rekonstruksiya ve restovrasiya etmeye icaze verilmisdir 2008 ci ilin 25 aprelinde ise yeniden berpa olunmus iqametgahin acilisi olmusdur MuzeyBerpa olunduqdan sonra Villa Petrolea da Nobel qardaslarinin muzeyi beynelxalq biznes merkezi ve Baki Nobel Neft Klubu yaradilmisdir Qeyd edek ki bu hemde Nobel ailesine hesr edilmis Isvecden kenar ilk muzeydir Muzey tarixidir ve neft movzusuna hesr edilib Muzeyde Nobel ailesinin istifade etdiyi meiset ve interyer esyalari yigilib Iqametgahin interyeri evvelki sahiblerinin dovrune nisbeten deyisikliye meruz qalib lakin bezi hisseler meselen kaminler deqiqliyi ile yeniden duzeldilib Umumilikde evin interyeri sade avropa uslubundadir ancaq bir otaq xususile serq uslubunda dizayn edilib Hadise17 dekabr 2010 cu ilde Villa Petrolea iqametgahinda Lyudviq Nobelin neticesi Filip Nobel terefinden Nobel International Fraternity Fund fondunun esasi qoyulmusdur Fond Azerbaycanda elmi desteklemeyi hedefleyir Bundan basqa hemin gun Baki Nobel Irsi Fondunun sedri Togrul Bagirova ve Filip Nobele Qutb ulduzu ordeni teqdim edilib Togrul Bagirov Qutb ulduzu ordenini alan ilk azerbaycanlidir QalereyaNobel Qardaslari Muzeyinin arxa terefi Muzeyin yemek otagi Muzeyin serq otagi Villa petrolea nin Karl Vilhem Hegelin terefinden cekilmis sekli Villa petrolea nin Karl Vilhem Hegelin terefinden cekilmis sekli 2 Muzeyin hazirki goruntusu Muzeyin hazirki goruntusu 2 Hagelin neft buruqlarini teftis ederken 1896 1897 ci iller Villa Petrolea Muzeyin hazirki goruntusu 3 Villa Petrolea 1897 ci il Muzeyin girisi Vikianbarda Villa Petrolea ile elaqeli mediafayllar var IstinadlarAzeri women in transition women in Soviet and post Soviet Azerbaijan Farideh Heyat Routledge 2002 str 47 Russian Azerbaijan 1905 1920 The Shaping of a National Identity in a Muslim Community Tadeusz Swietochowski Cambridge University Press 2004 str 21 Baku an eventful history James Dodds Henry Ayer Publishing 1905 Sh Fatullaev GRADOSTROITELSTVO BAKU XIX nachala XX vekov AKADEMIYa NAUK AZERBAJDZhANSKOJ SSR INSTITUT ARHITEKTURY I ISKUSSTVA 2017 09 11 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 25 Azerbaijan International The Nobels in Baku Swedes Role in Baku s First Oil Boom by Brita Asbrink 2012 01 09 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 25 Vebsajt Baku Nobel Heritage Fund BNHF and the Baku Nobel Oil Club BNOC 2011 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 25 Tamara Humbatova Villa Petrolea Monument to Nobel Family s Good Deeds in Baku may 25 2012 at the Wayback Machine Echo 8 may 2012 K I Dzhafarov F K Dzhafarov TOVARIShESTVO NEFTYaNOGO PROIZVODSTVA BRATEV NOBEL noyabr 2 2013 at the Wayback Machine Azerbaijan International Legacy of the Oil Barons Part II The Greening of Baku by the Nobel Brothers by Fuad Akhundov 2012 01 09 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 25 Izvestiya Starye tradicii i novye proekty Izvestiya Starye tradicii i novye proekty 2012 09 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 12 25 Pervyj kanal Hochu znat Vypusk ot 15 iyulya 2010 2013 12 16 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 25 Hemcinin baxBranobel Nobel mukafati Nobel qardaslari Nobelin zavodlari film 1908 Nobel mukafati laureatlarinin siyahisi Nobel Sulh mukafati laureatlarinin siyahisi