Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Almaniya İmperiyası (alm. Deutsches Reich), bəzən Kayzer Almaniyası və ya İkinci Reyx — 1871–1918-ci illərdə mövcud olmuş vahid alman dövləti. Lakin Almaniya 1943-cü ilədək rəsmi şəkildə bu adı daşımışdır. 1943–1945-ci illərdə isə "Böyük Alman İmperiyası" (alm. Großdeutsches Reich) adlanmışdır.
| İmperiya | |||||
| Almaniya imperiyası | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Deutsches Reich | |||||
| |||||
| «Gott mit uns» | |||||
| Himn: Heil dir im Siegerkranz | |||||
 1914-cü ilə olan Alman İmperiyası sərhədləri | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Berlin | ||||
| Dilləri | alman dili | ||||
| Rəsmi dilləri | alman | ||||
| Dövlət dini | Protestant, Katolik | ||||
| Valyuta | Qızıl marka | ||||
| Ərazisi | 540,857.54 km² | ||||
| Əhalisi | 64,925,993 | ||||
| İdarəetmə forması | Monarxiya | ||||
| Sülalə | Hohensollern sülaləsi | ||||
| Kayzer (İmperator) | |||||
| • 1871 — 1888 | I Vilhelm | ||||
| • 1888 | III Fridrix | ||||
| • 1888 — 1918 | II Vilhelm | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Yaranması
Reformasiya dövründən Fransa və Rusiya imperiyasının Avropa işlərində iştirak etməyə başladığı vaxtdan bəri almanlar arasındakı parçalanmadan istifadə etmək, onları bir-birilə rəqabətdə və kənar dövlətlərdən asılılıqda saxlamaq bu imperiyaların siyasəti idi. I Fransisk, Rişelye, XIV Lüdovik və Napoleon, II Yekaterina, I Aleksandr və I Nikolay bütünlüklə bu düşüncə ilə hərəkət edirdilər. Alman dünyasının səpələnməsi əslində müasir tarixin inkişafına neqativ təsir göstərirdi, çünki həmin dünyasız Avropanın iqtisadi və mədəni liderliyi ancaq Atlantik okeanının sahilində cəmlənirdi və ya Rusiyada böyük hərbi imperiya qalxıb Baltik dənizi sahilinə və Polşanın içərilərinə yayılardı. Tədricən almanlar öz mövqeləri ilə razılaşmadılar. Onlar millətçilərə çevrildilər. Bir çox alman mütəfəkkirləri bu fikri müdafiə edirdi ki, Almaniya qərbdən fərqlidir, elə bir günə gəlib çatacaqdır ki, həyatın xüsusi alman yolu və onun öz siyasi sistemi fəaliyyətə başlayacaqdır. Slavyanlara görə almanlar özlərini ölçüyə sığmaz dərəcədə yüksək irq hesab edirdilər. Hegelin əsərlərində daha aydın öz ifadəsini tapmış alman fəlsəfəsi müəyyən xarakterik yol götürdü. Bu fəlsəfə fərdiyyətçiliyin Qərbə məxsus olduğunu elan edirdi, yüngüllüklə fərdi azadlığın üzərindən sıçrayırdı, qrup loyallığını, kollektivçilik və dövlət prinsiplərini şərəflindərməyə meyl edirdi.
1848-ci il inqilabları seriyası Almaniyanın bir neçə hökümətini devirdi. Frankfurt assembleyasında konstitusional metodla birləşdmiş Almaniya təşkil etmək üçün özəl vətəndaşlar qrupu təşkil etdilər. Onların cəhdi boşa çıxdı, çünki heç bir hakimiyyətə malik deyildilər. 1848-ci ildən sonra almanlar qüvvə şərtləri haqqında düşünməyə başladılar. Frankfurt adamları da həmçinin uğursuzluğa düçar oldular, çünki onlar kifayət dərəcədə inqilabi deyildilər. Almanlar ayıq, qayda-qanun sevən və hörmətcil xalq idi. Onlar hələ də öz bəzi dövlətlərinə emosional qaydada bağlı idilər. İtaliyada baş verən, Sardiniyadan başqa bütün köhnə hökümətlərin inqilabi yolla məhv edilməsi hadisəsi Almaniyada baş verə bilməzdi.
Tarixi
1870-1871-ci illərdə Prussiyanın rəhbərliyi altındakı Şimali Alman İttifaqı ilə Fransa arasındakı müharibədən qalib çıxan almanlar vahid alman dövlətinin yaradılması yolundakı əsas maneə olan Fransanı kənarlaşdırmaqla ilk addımı atdılar. 18 yanvar 1871-ci ildə Versalda Prussiya kralı I Vilhelm və Baş nazir Otto fon Bismark vahid alman dövlətinin - Almaniya İmperiyasının yaradıldığını elan etdilər. Tezliklə Şimali Alman İttifaqına daxil olmayan cənubi alman dövlətləri də İmperiyanın tərkibinə qatıldılar. 1871-ci ilin aprel ayında Ümumalman Konstitusiyası qəbul edildi.
Almaniyanın Fransadan aldığı 5 milyard frank məbləğindəki təzminat (kontribusiya) yeni dövlətin iqtisadi inkişafına böyük dəstək oldu.
1888-ci il martın 9-da kayzer I Vilhelm 91 yaşında vəfat etdi. Onun yerini oğlu III Fridrix tutdu. Lakin boğaz xərçəngindən əziyyət çəkən yeni imperator da cəmi 99 gün sonra iyunun 15-də vəfat etdi. Öz liberal görüşləri ilə seçilən III Fridrix sərtlik tərəfdarı olan Bismarkla mübahisələrdən çəkinmirdi. O, Avropadaxili münasibətlərdə qarşıdurmanın əleyhinə çıxış edirdi. III Fridrixdən sonra hakimiyyətə onun böyük oğlu II Vilhelm gəldi. 29 yaşlı kayzer öz nənəsi Böyük Britaniya kraliçası Viktoriyanın sevimli nəvəsi idi və hətta Britaniya Kral donanmasının admiralı rütbəsini daşıyırdı. 1888-ci il Almaniya İmperiyasına rəhbərlik etmiş cəmi üç alman imperatorunun üçünün də eyni vaxtda hakimiyyətdə olduğu il kimi - (alm. Dreikaiserjahr) adı ilə tarixə düşüb.
II Vilhelmin hakimiyyət illəri İmperiyanın çiçəklənmə dövrü hesab edilir. Bu dövrdə Almaniya həm yüksək iqtisadi inkişafa nail olmuş, həm də öz hərbi gücünü artıraraq Afrika, Asiya və Okeaniyada bir çox koloniyalar ələ keçirmişdi.
İnzibati-ərazi bölgüsü
| Dövlət | Paytaxt | |
|---|---|---|
| Krallıqlar (Königreiche) | ||
 | Prussiya (Preußen) | Berlin |
 | Bavariya (Bayern) | Münhen |
 | Saksoniya (Sachsen) | Drezden |
 | Ştutqart | |
| Böyük hersoqluqlar (Großherzogtümer) | ||
 | Karlsruhe | |
 | Darmştat | |
 | Şverin | |
| | ||
 | Oldenburq | |
 | (Sachsen-Weimar-Eisenach) | Veymar |
| Hersoqluqlar (Herzogtümer) | ||
 | Dessau | |
 | Braunşveyq | |
 | (Sachsen-Altenburg) | |
 | (Sachsen-Coburg und Gotha) | Koburq |
| | (Sachsen-Meiningen) | |
| Knyazlıqlar (Fürstentümer) | ||
 | ||
 | ||
 | ||
 | ||
 | ||
| | ||
 | ||
| Müstəqil Hanza şəhərləri (Freie Hansestädte) | ||
 | Bremen | |
 | Hamburq | |
 | Lübek | |
| İmperatorluq torpağı (Reichsland) | ||
 | Elzas-Lotaringiya (Elsaß-Lothringen) | Strasburq |
Tərkibi
İmperiya 25 federal əyalətdən ( Bundesglieder ) - o cümlədən respublika konstitusiyasına malik üçü Hanzanın Hamburq , Bremen və Lübek şəhərləri , eləcə də Elzas-Lotaringiyadan ibarət idi .
| Federal dövlət | Dövlət forması | Paytaxt | Sahəsi km² (1910) | Əhali (1910) |
|---|---|---|---|---|
| Prussiya | Krallıq | Berlin | 348,780 | 40,165,219 |
| Bavariya | Krallıq | Münhen | 75,870 | 6,887,291 |
| Württemberg | Krallıq | Ştutqart | 19,507 | 2.437.574 |
| Saksoniya | Krallıq | Drezden | 14,993 | 4.806.661 |
| Qayıq | Böyük Hersoqluq | Karlsrue | 15,070 | 2,142,833 |
| Meklenburq-Şverin | Böyük Hersoqluq | Schwerin | 13,127 | 639,958 |
| Hesse | Böyük Hersoqluq | Darmstadt | 7,688 | 1.282.051 |
| Oldenburq | Böyük Hersoqluq | Oldenburq | 6,429 | 483,042 |
| Saksoniya (-Weimar-Eisenach) | Böyük Hersoqluq | Veymar | 3,610 | 417,149 |
| Meklenburq-Strelitz | Böyük Hersoqluq | Neustrelitz | 2,929 | 106,442 |
| Brunsvik | Hersoqluq | Brunsvik | 3,672 | 494,339 |
| Saksoniya fikirləri | Hersoqluq | Rəylər | 2,468 | 278,762 |
| Dayan | Hersoqluq | Dessau | 2299 | 331,128 |
| Saksoniya-Koburq-Qota | Hersoqluq | Koburq / Qota | 1,977 | 257,177 |
| Saksoniya-Altenburq | Hersoqluq | Altenburq | 1,324-cü ən çox yayılmışdır | 216,128 |
| Lippe | Knyazlıq | Detmold | 1,215 | 150,937 |
| Waldeck | Knyazlıq | Arolsen | 1,121 | 61,707 |
| Schwarzburg-Rudolstadt | Knyazlıq | Rudolstadt | 941 | 100,702 |
| Schwarzburg-Sondershausen | Knyazlıq | Sondershausen | 862 | 89,917-ci ən çox yayılmışdır |
| Reuß gənc xətt | Knyazlıq | Gera | 827 | 152,752 |
| Şaumburq-Lippe | Knyazlıq | Bükeburq | 340 | 46,652 |
| Reuß köhnə xətt | Knyazlıq | Greiz | 316 | 72,769 |
| Hamburq | Fristad | Hamburq | 414 | 1.014.664 |
| Lübek | Fristad | Lübek | 298 | 116,599 |
| Bremen | Fristad | Bremen | 256 | 299,526 |
| Elzas-Lotaringiya | Milli ərazi | Strasburq | 14,522 | 1.874.014 |
| Alman seriyası | İmperiya | Berlin | 540,858 | 64,925,993 |
Dil tərkibi
| ana dili | nömrə | nisbəti |
|---|---|---|
| 1 dekabr 1900-cü ildə sakinlər | 56.367.187 | 100 |
| alman | 51.883.131 | 92.05 |
| Alman dili və xarici dil | 252,918 | 0,45 |
| çex | 43.016 | 0.08 |
| danimarka | 141.061 | 0,25 |
| digər xarici dillər | 14,535 | 0.03 |
| Fransız dili | 211,679 | 0,38 |
| friz dili | 20,677 | 0.04 |
| holland | 80,361 | 0.14 |
| İngilis dili | 20.217 | 0.04 |
| ispan dili | 2,059 | 0.00 |
| isveçli | 8,998 | 0.02 |
| italyan | 65,930 | 0.12 |
| kaşubyan | 100,213 | 0.18 |
| litva | 106,305 | 0.19 |
| macar | 8.158 | 0.01 |
| masurian | 142,049 | 0,25 |
| moraviyalı | 64,382 | 0.11 |
| polyak | 3.086.489 | 5.48 |
| portuqal | 479 | 0.00 |
| rus | 9,617 | 0.02 |
Koloniyaları
- Afrikada:
Toqo, Kamerun, Almaniya Şərqi Afrikası, Tanzaniya, Burundi, Ruanda, .
- Asiyada:
yarımadasında yerləşən Sindao (Kaytçou) liman şəhəri.
- Okeaniyada:
Yeni Qvineya, Mikroneziya (Nauru, Palau, Marşall, Karolin və Marian adaları), .
I Dünya müharibəsi
- Huber E. R. Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789 (alm.). 1957.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Almaniya Imperiyasi alm Deutsches Reich bezen Kayzer Almaniyasi ve ya Ikinci Reyx 1871 1918 ci illerde movcud olmus vahid alman dovleti Lakin Almaniya 1943 cu iledek resmi sekilde bu adi dasimisdir 1943 1945 ci illerde ise Boyuk Alman Imperiyasi alm Grossdeutsches Reich adlanmisdir ImperiyaAlmaniya imperiyasiDeutsches ReichBayraq d Gerb d Gott mit uns Himn Heil dir im Siegerkranz1914 cu ile olan Alman Imperiyasi serhedleri 1 yanvar 1871 9 noyabr 1918Paytaxt BerlinDilleri alman diliResmi dilleri almanDovlet dini Protestant KatolikValyuta Qizil markaErazisi 540 857 54 km Ehalisi 64 925 993Idareetme formasi MonarxiyaSulale Hohensollern sulalesiKayzer Imperator 1871 1888 I Vilhelm 1888 III Fridrix 1888 1918 II Vilhelm Vikianbarda elaqeli mediafayllar Versalda Almaniya Imperiyasinin yaradilmasinin elan edilmesiYaranmasiEsas meqale Almaniyanin birlesdirilmesi 1871 Reformasiya dovrunden Fransa ve Rusiya imperiyasinin Avropa islerinde istirak etmeye basladigi vaxtdan beri almanlar arasindaki parcalanmadan istifade etmek onlari bir birile reqabetde ve kenar dovletlerden asililiqda saxlamaq bu imperiyalarin siyaseti idi I Fransisk Riselye XIV Ludovik ve Napoleon II Yekaterina I Aleksandr ve I Nikolay butunlukle bu dusunce ile hereket edirdiler Alman dunyasinin sepelenmesi eslinde muasir tarixin inkisafina neqativ tesir gosterirdi cunki hemin dunyasiz Avropanin iqtisadi ve medeni liderliyi ancaq Atlantik okeaninin sahilinde cemlenirdi ve ya Rusiyada boyuk herbi imperiya qalxib Baltik denizi sahiline ve Polsanin icerilerine yayilardi Tedricen almanlar oz movqeleri ile razilasmadilar Onlar milletcilere cevrildiler Bir cox alman mutefekkirleri bu fikri mudafie edirdi ki Almaniya qerbden ferqlidir ele bir gune gelib catacaqdir ki heyatin xususi alman yolu ve onun oz siyasi sistemi fealiyyete baslayacaqdir Slavyanlara gore almanlar ozlerini olcuye sigmaz derecede yuksek irq hesab edirdiler Hegelin eserlerinde daha aydin oz ifadesini tapmis alman felsefesi mueyyen xarakterik yol goturdu Bu felsefe ferdiyyetciliyin Qerbe mexsus oldugunu elan edirdi yungullukle ferdi azadligin uzerinden sicrayirdi qrup loyalligini kollektivcilik ve dovlet prinsiplerini sereflindermeye meyl edirdi 1848 ci il inqilablari seriyasi Almaniyanin bir nece hokumetini devirdi Frankfurt assembleyasinda konstitusional metodla birlesdmis Almaniya teskil etmek ucun ozel vetendaslar qrupu teskil etdiler Onlarin cehdi bosa cixdi cunki hec bir hakimiyyete malik deyildiler 1848 ci ilden sonra almanlar quvve sertleri haqqinda dusunmeye basladilar Frankfurt adamlari da hemcinin ugursuzluga ducar oldular cunki onlar kifayet derecede inqilabi deyildiler Almanlar ayiq qayda qanun seven ve hormetcil xalq idi Onlar hele de oz bezi dovletlerine emosional qaydada bagli idiler Italiyada bas veren Sardiniyadan basqa butun kohne hokumetlerin inqilabi yolla mehv edilmesi hadisesi Almaniyada bas vere bilmezdi Tarixi1870 1871 ci illerde Prussiyanin rehberliyi altindaki Simali Alman Ittifaqi ile Fransa arasindaki muharibeden qalib cixan almanlar vahid alman dovletinin yaradilmasi yolundaki esas manee olan Fransani kenarlasdirmaqla ilk addimi atdilar 18 yanvar 1871 ci ilde Versalda Prussiya krali I Vilhelm ve Bas nazir Otto fon Bismark vahid alman dovletinin Almaniya Imperiyasinin yaradildigini elan etdiler Tezlikle Simali Alman Ittifaqina daxil olmayan cenubi alman dovletleri de Imperiyanin terkibine qatildilar 1871 ci ilin aprel ayinda Umumalman Konstitusiyasi qebul edildi Almaniyanin Fransadan aldigi 5 milyard frank meblegindeki tezminat kontribusiya yeni dovletin iqtisadi inkisafina boyuk destek oldu 1888 ci il martin 9 da kayzer I Vilhelm 91 yasinda vefat etdi Onun yerini oglu III Fridrix tutdu Lakin bogaz xercenginden eziyyet ceken yeni imperator da cemi 99 gun sonra iyunun 15 de vefat etdi Oz liberal gorusleri ile secilen III Fridrix sertlik terefdari olan Bismarkla mubahiselerden cekinmirdi O Avropadaxili munasibetlerde qarsidurmanin eleyhine cixis edirdi III Fridrixden sonra hakimiyyete onun boyuk oglu II Vilhelm geldi 29 yasli kayzer oz nenesi Boyuk Britaniya kralicasi Viktoriyanin sevimli nevesi idi ve hetta Britaniya Kral donanmasinin admirali rutbesini dasiyirdi 1888 ci il Almaniya Imperiyasina rehberlik etmis cemi uc alman imperatorunun ucunun de eyni vaxtda hakimiyyetde oldugu il kimi alm Dreikaiserjahr adi ile tarixe dusub II Vilhelmin hakimiyyet illeri Imperiyanin ciceklenme dovru hesab edilir Bu dovrde Almaniya hem yuksek iqtisadi inkisafa nail olmus hem de oz herbi gucunu artiraraq Afrika Asiya ve Okeaniyada bir cox koloniyalar ele kecirmisdi Inzibati erazi bolgusuDovlet PaytaxtKralliqlar Konigreiche Prussiya Preussen BerlinBavariya Bayern MunhenSaksoniya Sachsen DrezdenStutqartBoyuk hersoqluqlar Grossherzogtumer KarlsruheDarmstatSverinOldenburq Sachsen Weimar Eisenach VeymarHersoqluqlar Herzogtumer DessauBraunsveyq Sachsen Altenburg Sachsen Coburg und Gotha Koburq Sachsen Meiningen Knyazliqlar Furstentumer Musteqil Hanza seherleri Freie Hansestadte BremenHamburqLubekImperatorluq torpagi Reichsland Elzas Lotaringiya Elsass Lothringen StrasburqTerkibiImperiya 25 federal eyaletden Bundesglieder o cumleden respublika konstitusiyasina malik ucu Hanzanin Hamburq Bremen ve Lubek seherleri elece de Elzas Lotaringiyadan ibaret idi 1871 1918 ci illerde Alman Imperiyasinin terkibi Federal dovlet Dovlet formasi Paytaxt Sahesi km 1910 Ehali 1910 Prussiya Kralliq Berlin 348 780 40 165 219Bavariya Kralliq Munhen 75 870 6 887 291Wurttemberg Kralliq Stutqart 19 507 2 437 574Saksoniya Kralliq Drezden 14 993 4 806 661Qayiq Boyuk Hersoqluq Karlsrue 15 070 2 142 833Meklenburq Sverin Boyuk Hersoqluq Schwerin 13 127 639 958Hesse Boyuk Hersoqluq Darmstadt 7 688 1 282 051Oldenburq Boyuk Hersoqluq Oldenburq 6 429 483 042Saksoniya Weimar Eisenach Boyuk Hersoqluq Veymar 3 610 417 149Meklenburq Strelitz Boyuk Hersoqluq Neustrelitz 2 929 106 442Brunsvik Hersoqluq Brunsvik 3 672 494 339Saksoniya fikirleri Hersoqluq Reyler 2 468 278 762Dayan Hersoqluq Dessau 2299 331 128Saksoniya Koburq Qota Hersoqluq Koburq Qota 1 977 257 177Saksoniya Altenburq Hersoqluq Altenburq 1 324 cu en cox yayilmisdir 216 128Lippe Knyazliq Detmold 1 215 150 937Waldeck Knyazliq Arolsen 1 121 61 707Schwarzburg Rudolstadt Knyazliq Rudolstadt 941 100 702Schwarzburg Sondershausen Knyazliq Sondershausen 862 89 917 ci en cox yayilmisdirReuss genc xett Knyazliq Gera 827 152 752Saumburq Lippe Knyazliq Bukeburq 340 46 652Reuss kohne xett Knyazliq Greiz 316 72 769Hamburq Fristad Hamburq 414 1 014 664Lubek Fristad Lubek 298 116 599Bremen Fristad Bremen 256 299 526Elzas Lotaringiya Milli erazi Strasburq 14 522 1 874 014Alman seriyasi Imperiya Berlin 540 858 64 925 993Dil terkibiAlman Imperiyasi sakinlerinin ana dili 12 yanvar 1900 ana dili nomre nisbeti1 dekabr 1900 cu ilde sakinler 56 367 187 100alman 51 883 131 92 05Alman dili ve xarici dil 252 918 0 45cex 43 016 0 08danimarka 141 061 0 25diger xarici diller 14 535 0 03Fransiz dili 211 679 0 38friz dili 20 677 0 04holland 80 361 0 14Ingilis dili 20 217 0 04ispan dili 2 059 0 00isvecli 8 998 0 02italyan 65 930 0 12kasubyan 100 213 0 18litva 106 305 0 19macar 8 158 0 01masurian 142 049 0 25moraviyali 64 382 0 11polyak 3 086 489 5 48portuqal 479 0 00rus 9 617 0 02KoloniyalariAfrikada Toqo Kamerun Almaniya Serqi Afrikasi Tanzaniya Burundi Ruanda Asiyada yarimadasinda yerlesen Sindao Kaytcou liman seheri Okeaniyada Yeni Qvineya Mikroneziya Nauru Palau Marsall Karolin ve Marian adalari I Dunya muharibesiEsas meqale Birinci Dunya muharibesiHuber E R Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789 alm 1957