Karolin adaları (ing. Caroline Islands, isp. Carolinas Islas; adaların adı İspaniya kralı II Karlın şərəfinə adlandırılmışdır) — Sakit okeanın qərbində, Mikroneziya ərazisində yerləşir. Amerika Birləşmiş Ştatlarından müstəqillik əldə etdikdən sonra ərazisində iki dövlət qurulmuşdur: Mikroneziya Federativ Ştatları və Palau.
Karolin adaları | |
---|---|
ing. Caroline Islands, isp. Carolinas Islas | |
Ümumi məlumatlar | |
Ümumi sahəsi |
|
Hündür nöqtəsi | 791 m |
Əhalisi | 125 000 nəfər (2010-cu il) |
Yerləşməsi | |
Ölkələr | |
Akvatoriya | |
| |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Kolonizasiyaya qədər adaların yerli əhalisi ibtidai-icma quruluşunda yaşayırdılar. İri birliklər olmasına baxmayaraq hələdə dövlət quruluşu yox idi.
Karolin adaları ilk dəfə 1567-ci ildə ispan dənizçi tərəfindən (digər məlumata görə 1526-ci ildə ) kəşf edilir. Adaların bir qismi rus dənizçisi tərəfindən 1828-ci ildə araşdırılmışdır.
XVII əsrdə İspaniya adaları öz ərazisi elan etmişdir. Bununla belə faktiki adalar nəzarətsiz olaraq qalırdı. 1885-ci ildə Almaniya imperiyası adalardan birinə bayrağını sançaraq öz ərazisi elan edir. İspaniya beynəlxalq arbitraj məhkəməsinə müraciət edir. Nəticədə papa XIII Levin hakimliyi ilə İspaniyanın lehinə qərar çıxarılır. 1899-ci ildə İspaniya adaları Almaniyaya satır. Birinci Dünya müharibəsinin əvvəllərində 1914-ci ildə adalar Yaponiya imperiyası tərəfindən ələ keçirilir. Versal anlaşmasına görə adalar üzərində Yaponiya mandatlığı verilir. Yaponlar orda iri şəkər qamışı plantasiyaları yaradırlar. Sonradan adaya çoxlu sayda yapon köçürülür. Yerlilər asimiliasiya olunur. İkinci Dünya müharibəsindən sonra ABŞ adaları öz mandatlığına alır. 1978-ci ildə isə adalar ABŞ ərariləri ilə azad şəkildə assosasiyaya daxil edilmişdir. 1982-ci ildə anlaşma rəsmi şəkildə imzalanmışdır.
Coğrafiya
Arxipelaqın tərkibinə 936 ayrı və ya qruplardan ibarət olan vulkan-atol məşəlli adalardan ibarətdir. 1-10° ş. e və 131-163° ş. u arasında yerləşir. Sahəsi 1160 km² təşkil edir. Adalar qrupuna daxil iri adalar: Palau (, 391 km²), (105 km²) — qərb qrupu; (Ponape, 334 km²), (100 km²), (110 km²) — şərq qrupu.
Adalar vulkanik məşəllidir. Ən hündür nöqtəsi 791 metr təşkil edir. Fosfat yatağları ilə zəngindir. Ekvatorial və subekvatorial iqlimə malikdir. İl ərzində 2250 - 3000 - 4500 və 6000 mm arasında yağıntı düşür. Tayfunlar müşahidə edilir. Şimalında Bambuk meşələri vardır. Savannalar dağ ətəyi yerlərdə ərazilərdə yerləşir.
Əhali
Karolin adalarının ümumi əhalisi 125 000 nəfər təşkil edir(2010 il).
Bayraq | Gerb | Ölkə | Sahəsi, km² | Əhali, nəf. | Nisbət, nəf./km² | Adaların sayı | Xəritə |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Mikroneziya Federativ Ştatları | 702 | 102 843 (2010 г.) | 146,50 | 608 | |||
Palau | 458 | 19 907 (2005 г.) | 40,79 | 328 | |||
Bütünlüklə | 1160 | 936 |
Etnik tərkibi, din və dil
Adaların yerli əhalisi əsasən ibarətdir. Ümumi sayları 67 000 nəfər təşkil edir. Ən böyük etnik qrup Truklar 15 000, ponapeanlar 12 000 nəfər təşkil edmişdir. Dini baxımından adaların böyük qismində insanlar xristian dininə etiqat edir. Rəsmi dil ingilis dilidir. İnsanlar əsasən Kokos palması, Dərman şəkərqamışı, , Qramafonçiçək batat əkirlər. Heyvandarlıq və balıçılıqla məşğul olurlar.
İstinadlar
- . The Discoveries of the World from Their First Original Unto the Year of Our Lord 1555 (2004). Kessinger Publishing, issued by the Hakluyt Society. 1563. səh. 168. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karolin adalari ing Caroline Islands isp Carolinas Islas adalarin adi Ispaniya krali II Karlin serefine adlandirilmisdir Sakit okeanin qerbinde Mikroneziya erazisinde yerlesir Amerika Birlesmis Statlarindan musteqillik elde etdikden sonra erazisinde iki dovlet qurulmusdur Mikroneziya Federativ Statlari ve Palau Karolin adalariing Caroline Islands isp Carolinas IslasUmumi melumatlarUmumi sahesi 1 160 km Hundur noqtesi 791 mEhalisi 125 000 nefer 2010 cu il Yerlesmesi5 37 00 sm e 130 13 05 s u Olkeler Mikroneziya Federativ Statlari PalauAkvatoriya Sakit okeanKarolin adalariKarolin adalariKarolin adalari Sakit okean Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiKolonizasiyaya qeder adalarin yerli ehalisi ibtidai icma qurulusunda yasayirdilar Iri birlikler olmasina baxmayaraq helede dovlet qurulusu yox idi Karolin adalari ilk defe 1567 ci ilde ispan denizci terefinden diger melumata gore 1526 ci ilde kesf edilir Adalarin bir qismi rus denizcisi terefinden 1828 ci ilde arasdirilmisdir XVII esrde Ispaniya adalari oz erazisi elan etmisdir Bununla bele faktiki adalar nezaretsiz olaraq qalirdi 1885 ci ilde Almaniya imperiyasi adalardan birine bayragini sancaraq oz erazisi elan edir Ispaniya beynelxalq arbitraj mehkemesine muraciet edir Neticede papa XIII Levin hakimliyi ile Ispaniyanin lehine qerar cixarilir 1899 ci ilde Ispaniya adalari Almaniyaya satir Birinci Dunya muharibesinin evvellerinde 1914 ci ilde adalar Yaponiya imperiyasi terefinden ele kecirilir Versal anlasmasina gore adalar uzerinde Yaponiya mandatligi verilir Yaponlar orda iri seker qamisi plantasiyalari yaradirlar Sonradan adaya coxlu sayda yapon kocurulur Yerliler asimiliasiya olunur Ikinci Dunya muharibesinden sonra ABS adalari oz mandatligina alir 1978 ci ilde ise adalar ABS erarileri ile azad sekilde assosasiyaya daxil edilmisdir 1982 ci ilde anlasma resmi sekilde imzalanmisdir CografiyaArxipelaqin terkibine 936 ayri ve ya qruplardan ibaret olan vulkan atol meselli adalardan ibaretdir 1 10 s e ve 131 163 s u arasinda yerlesir Sahesi 1160 km teskil edir Adalar qrupuna daxil iri adalar Palau 391 km 105 km qerb qrupu Ponape 334 km 100 km 110 km serq qrupu Adalar vulkanik mesellidir En hundur noqtesi 791 metr teskil edir Fosfat yataglari ile zengindir Ekvatorial ve subekvatorial iqlime malikdir Il erzinde 2250 3000 4500 ve 6000 mm arasinda yaginti dusur Tayfunlar musahide edilir Simalinda Bambuk meseleri vardir Savannalar dag eteyi yerlerde erazilerde yerlesir EhaliKarolin adalarinin umumi ehalisi 125 000 nefer teskil edir 2010 il Bayraq Gerb Olke Sahesi km Ehali nef Nisbet nef km Adalarin sayi XeriteMikroneziya Federativ Statlari 702 102 843 2010 g 146 50 608Palau 458 19 907 2005 g 40 79 328Butunlukle 1160 936Etnik terkibi din ve dilAdalarin yerli ehalisi esasen ibaretdir Umumi saylari 67 000 nefer teskil edir En boyuk etnik qrup Truklar 15 000 ponapeanlar 12 000 nefer teskil edmisdir Dini baximindan adalarin boyuk qisminde insanlar xristian dinine etiqat edir Resmi dil ingilis dilidir Insanlar esasen Kokos palmasi Derman sekerqamisi Qramafoncicek batat ekirler Heyvandarliq ve baliciliqla mesgul olurlar Istinadlar The Discoveries of the World from Their First Original Unto the Year of Our Lord 1555 2004 Kessinger Publishing issued by the Hakluyt Society 1563 seh 168 ISBN 0 7661 9022 6